PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
In Zeeland voor eerst
na '65 vertrekoverschot
Prijsindex voor het
eerst weer omlaag
Horb neemt uit protest
ontslag uit legerleiding
GROOT
Duizend gulden voor een kopje koffie
Azivo weigert innen
bijdrage medicijnen
-a£k Ifoévr-oóeaéeto
Winterrabarber
'Amerika laat
nul-optie
wellicht los'
ONTWIKKELINGSWERKERS UIT SURINAME
In rij voor een baan
Zeeland en zijn
vertrekoverschot
Zes militairen
Namibië door
mijn gedood
Eerst buien
in de ochtend nog enkele buien, 's mid
dags perioden met zon en temperatuur
ongeveer 6 graden. Tot matig afne
mende westelijke wind, in de kustge
bieden tot krachtig.
226e jaargang no. 6
Zaterdag 8 januari 1983
GRQEIRSISH
ANJELIERSTRAAT 5-7 Telefoon 01100 - 168 «0
HAARLEM - De Haarlemse recherche is druk bezig met het onderzoek naar de
handel en wandel van een 33-jarige Amsterdammerdie begin deze week in Haar
lem werd gepakt nadat hij in een Amsterdams hotel zeer kwistig geld had uitgege
ven. Zo bestelde de man een kop koffie, rekende af met een briefje van duizend en
liet het wisselgeld zitten.
De man bleek rond honderdduizend gulden op zak te hebbenOp een adres in heeft echter nog niets opgeleverd
Haarlem vond depolitie nog een paartonaan Nederlands en buitenlands geld. Hij
bleek ook ruim zes ons hasj in bezit te hebben.
De man zegt alleen dat hij het geld heeft verdiend met het oppoetsen van beelden,
maar aan dat verhaal hecht de politie geen geloof. Zij vermoedt dat het van
misdrijf afkomstig is. Een telex naar alle politiekorpsen in Nederland met de
-raag of iemand onlangs aangifte heeft gedaan van vermissing van zo'n bedrag
I GROEI BEVOLKING DOOR GEBOORTENOVERSCHOT
MIDDELBURG - De bevolking van Zeeland is vorig jaar gegroeid met het kleinste aantal sinds
jaren. Er kwamen in 1982 in Zeeland ruim 1100 mensen bij. Het meest opmerkelijke gegeven in de
bevolkingscijfers over 1982 is, dat er - voor het eerst sinds 1965 - meer mensen vertrokken dan er in
Zeeland kwamen wonen: er was een vertrekoverschot' van 228 zielen; doordat er 1332 baby's
meer werden geboren dan er mensen overleden kwam de totale groei op 1104. Dat blijkt uit de
informatie, die de provincie op basis van de voorlopige bevolkingscijfers heeft verzameld bij de
dertig Zeeuwse gemeenten.
boren in de provincie, er overleden 3205 diezelfde periode is de Zeeuwse bevol-
inwoners. king met in totaal 38.677 inwoners ge-
In de periode 1972-1982 had Zeeland groeid: de toename ontstond dus voor
een geboorte-overschot van 14.893. In het grootste deel als gevolg van het feit.
Er woonden in de provincie per 1 janua
ri van dit jaar 354.801 mensen, 176.466
mannen en 178.335 vrouwen. In procen
ten aangeduid komt de groei neer op
0,31 pet, over 1981 was sprake van een
toename van het inwonertal met in to
taal 2035 mensen, een groei met 0 58
procent. Nog in 1980 steeg het aantal
inwoners van Zeeland met bijna 3400.
In de jaren zeventig lag die toename
nog hoger. Per 1 januari 1982 woonden
er in Zeeland 353.697 mensen (176.009
mannen en 177.688 vrouwen). Er wer
den gedurende 1982 4535 kinderen ge-
TUSSEN NO VEMBER EN DECEMBER
PAGINA 2
korter werken
Voor een groot aantal afdelingen bin
nen de Koninklijke Maatschappij 'De
Schelde' is werktijdverkorting aange
vraagd. Volgens FNV-bestuurder
Waumans gaat het om een aanvraag
voor 700 man. Directeur Hartog Wilde,
in afwachting van de besprekingen
met de arbeidsinspectie, nog geen
PAGINA 3
muiterij
In El Salvador is een militaire muiterij
uitgebroken. Kolonel Ochoa heeft via
de radio de oorlog verklaard aan gene
raal Garcia, minister van defensie en
sterke man van de Salvadoriaanse re
gering.
PAGINA 7
rode cijfers
Eén van de vijf bedrijven in Midden- en
Noord-Zeeland zal dit jaar in de rode
cijfers terecht komen. Een kwart van
de kleinere bedrijven en 83 procent
van de grotere zullen investeringen
plegen. Dit blijkt uit een enquête van
de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken.
PAGINA 11
onderscheidingen
De Nederlandse sportjournalisten
hebben Gerard Nijboer. Europees
kampioen op de marathon in Athene,
gekozen tot sportman van 1982. Bij de
dames ging de onderscheiding naar de
zwemster Annemarie Verstappen, die
tijdens het wk in Ecuador goud ver
overde op de 200 meter vrije slag
PAGINA 13
DEN HAAG (GPD/ANP) - De gemiddel
de prijzen zijn per half december met
0,3 procent gedaald ten opzichte van
half november 1982. Een dergelijke da
ling is sinds juni 1980 niet meer voorge
komen. Het jaar 1982 heeft zich geken
merkt door een sedert vele jaren onge
kend lage prijsstijging. Volgens het
CBS stegen de kosten van levenson
derhoud tussen december 1981 en de
cember 1982 met 4,3 procent, tegen 7,2
procent in het daaraan voorafgaande
jaar.
Mede afgaand op de omlaagspiralende
prijzen in een nog steeds neerslachtige
economie wordt voor dit jaar een ge
middelde toeneming van het prijspeil
van slechts 3 procent verwacht. Voor de
stijging van de kosten van levensonder
houd wordt in 1983 een zelfde percenta
ge verwacht volgens de nieuwste ra
mingen. Dat komt ook doordat reke
ning wordt gehouden met een daling
van 2 procent van de gemiddelde in
voerprijzen.
Het inflatietempo dat aan het begin
van 1982 nog bijna 7 procent bedroeg, is
inmiddels tot 6 gezakt en verdere da
ling is waarschijnlijk.
De geregistreerde dalingen van het
prijsindexcijfer bedroegen totaal 0,5
procent. Hierbij ging het om kleding,
benzine en verse groenten. Maar ook de
zogenoemde kerstboter en bloemen en
planten droegen tot verlaging van het
prijspeil bij. Het CBS noteerde dat
kerstbomen in december 1982 acht pro
cent goedkoper waren dan in het jaar
daarvoor. Dat het prijsindex-cijfer uit
eindelijk met 0,3 procent omlaag ging
GRANATEN - De politie van Noord-
Ierland heeft vrijdag vier granaten van
Sowjet-makelij ontdekt. De vondst had
bij toeval plaats bij een wegcontrole
van auto's. Volgens de autoriteiten in
Belfast gaat het om 'F 1'-granaten.
kwam onder meer uuui uc invloed van
het duurder worden van eieren en het
feit dat de ziekenhuistarieven omhoog
gingen.
dat meer mensen zich in de provincie
vestigden dan er vertrokken. De cijfers
over vorig jaar geven nu aan. dat die
tendens voor het eerst sinds 1965 is om
gebogen: er vertrokken - zoals gezegd -
228 mensen meer dan er in Zeeland
kwamen wonen. Die ombuiging spreekt
temeer in vergelijking tot de vestigings
overschotten van de afgelopen jaren: in
1981 nog 894. in 1980 kwam het op 1957
uit. en 1979.1978 en 1977 gaven respec
tievelijk vestigingsoverschotten te zien
van 2747. 3120 en 3260. Medio de jaren
zeventig lagen die aantallen hoger als
gevolg van de komst van mensen uit
Suriname
Er waren rig jaar 13 van de 30 Zeeuwse
gemeenten waar een vertrekoverschot
te noteren was. Dat was onder meer het
geval in alle grotere Zeeuwse steden:
Middelburg had een vertrekoverschot
van 185, Vlissingen van 221, Temeuzen
van 272 en Goes (in 1981 nog de grootste
groeier met een vestigingsoverschot
van 240) boekte nu een vertrekover
schot van 223. Naar de andere kant - die
van het .vestigingsoverschot' - .scooor-
de' Vaikenisse het hoogst: 200 mensen
meer gevestigd dan vertrokken, ge
volgd door Axel met 134, Kapelle met
121 en Borsele met 120
EIJSDEN - Henk Schroeten. pedagogisch medewerker van een kinderte
huis, is er in geslaagd om midden in het winterseizoen een typische zomer
groente als rabarber te kweken in de mergelgrotten bij Kanne. In de zomer
laat hij de planten afsterveninplaats ze te oogsten. Hierdoor bouwt de plant
een grote reserve aan groei- en voedingsmiddelen op. Na de eerste nacht
vorst plant hij de rabarber in de grotten Hier lopen de planten opnieuw uit
De eetbare stengsels groeien uitde bladeren echter niet. Hier zit de experi
mentele kweker temidden van zijn oogst.
WASHINGTON, LONDEN (DPA/RTR)
- De leider van de Westduitse SPD,
Hans-Jochen Vogel, is van mening dat
er een kans bestaat dat de Verenigde
Staten in het Geneefse wapenoverieg
over de middellange-afstandsraketten
in Europa de nul-optie zullen loslaten.
Na donderdag in Washington gesprek
ken te hebben gevoerd met hoogge
plaatste leden van de Amerikaanse re
gering zei Vogel tegen journalisten de
indruk te hebben dat de Amerikanen 1
zich nog beraden over het standpunt
dat ze dit jaar zullen innemen in Gene
ve.
De Britse minister van buitenlandse za
ken. Francis Pym, heeft vrijdag het
voorstel van het Warschaupact tot on
dertekening van een niet-aanvalsver-
drag met instemming begroet.
Hij zei dat er enkele positieve denkbeel
den en voorstellen in de verklaring wa
ren en voegde eraan toe dat Groot-Brit-
tannië en het westen bereid waren met
Moskou aan tafel te gaan zitten. De nul
optie zou altijd het doel van Groot-Brit-
tannië zijn. Maar hij voegde eraan toe:
.het zou kunnen zijn dat in de loop van
de komende maanden, als het absoluut
onmogelijk is in de nabije toekomst de
nul-optie te bereiken, wij een op een na
beste oplossmg zullen moeten bestude
ren".
Regio's
Er was in Zeeland vorig jaar éen regio,
waar het aantal inwoners daalde:
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, waar het
inwonertal met tien terugliep (van
83.282 naar 83.172). Dat lag niet aan het
aantal geboorten (alle gemeenten had
den een geboortenoverschot), maar
uitsluitend aan het feit dat er meer
mensen vertrokken dan er kwamen
wonen. Het vertrekoverschot kwam er
op 290. De groei zat alleen in Axel en
Hulst, in Hontenisse, Sas van Gent en
Temeuzen liep het inwonertal terug.
Op Schouwen-Duiveland zagen Wes-
Slot zie pagina 5 kolom. 3)
UTRECHT (ANP) - Het Haagse zieken
fonds AZIVO heeft besloten op geen en
kele manier mee te werken aan de in
ning van de eigen bijdrage op genees
middelen die per 1 februari van kracht
wordt. Vanaf die datum moeten zie
kenfondsverzekerden een rijksdaalder
betalen per afgeleverd geneesmiddel.
Het is de bedoeling, dat die rijksdaal
ders worden geïnd door de apothekers
en de apotheekhoudende huisartsen.
Het AZIVO, dat een eigen apotheek
heeft, zal dat echter niet doen. De voor
zitter van het AZIVO. het tweede-ka
merlid R. Toussaint (PvdA), heeft dit
vrijdag bekendgemaakt op een bijeen
komst ter gelegenheid van het 90-jarig
bestaan van het fonds.
Een woordvoerder van het ziekenfonds
zei dat het AZIVO bang is. dat de eigen
bijdrage tot gevolg zal hebben dat men
sen om financiële redenen zullen afzien
van het gebruik van geneesmiddelen.
De Vereniging van Nederlandse Zie
kenfondsen (VNZ) liet vrijdag weten,
dat zfj zich distantieert van het besluit
van het AZIVO.
Op het ministerie van welzijn, volksge
zond en cultuur wvc was men terughou
dend met een reactie. Plaatsvervan
gend directeur-generaal van de volks
gezondheid drs. H, A. M. Eisen zei, dat
het mogelijk is de vergunning van een
ziekenfonds in te trekken. Maar of ook
tot deze stap zal worden besloten kon
hij nog niet zeggen.
gelukkig
Het aantal Nederlanders dat zegt 'niet
erg gelukkig te zijn' is van drie procent
in 1979 naar achtprocentm 1982 geste
gen. Toch blijkt uit de Eurobarometer
dat. Nederland nog steeds veruit het
gelukkigste land van de EG-lidstaten
is Ruim 90 procent van de onder
vraagde Nederlanders is gelukkig, in
Italië bedraagt dal percentage slechts
9. In Frankrijk 15. in Engeland 16 en in
Duitsland 13
PAGINA 22
populariteit
Het leven van quizmaster-onderwij-
zer-voetballer Frank Kramer bestaat
uit meer dan televisie alleen De pre
sentator van de Frank Kramer Show
relativeert zi)n populariteit: 'Ach. het
is volgens mij stukken moeilijker om
zo'n quiz te bedenken dan hem uit te
voeren'.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Sport: 11.
Radio en televisie: 22 en 23.
Financiën: 12.
Zaterdagkrant: 15, 16, 17.
M&L21.
v 9 - 'M'
CHICAGO iUPI) - In de Amerikaanse stad Chicago stonden donderdag
meer dan 18.000 werklozen ondanks de koude op verscheidene plaatsen tn
de rij voor 3.800 tijdelijke baantjes
Bij ongeregeldheden in de menigten heeft de politie negen personen gear
resteerd De wachtenden stookten vuren om warm te blijven. Een vrouw liep
verwondingen op in het gedrang van 7.000 personen toen in een gebouw de
deuren open gingen.
DEN HAAG (ANP) - De Surinaamse
garnizoenscommandant Roy Horb
blijkt na de gebeurtenissen van 8 de
cember schriftelijk aan legerleider
Bouterse te hebben meegedeeld, dat
hij ontslag neemt uit de legerleiding.
Dat heeft het ANP uit zeer betrouwbare
bron vernomen
De ontslagbrief van Horb wordt in Pa
ramaribo angstvallig geheim gehou
den. De garnizoenscommandant blijkt
zich van de gebeurtenissen op 8 decem
ber te hebben gedistancieerd. Hij is nu
gewoon militair maar doet geen mili
tair werk meer. Naar verluidt houdt hij
zich bezig met grondbeleid, een taak
die hij al eerder heeft uitgeoefend.
Uit diverse bronnen in Paramaribo is
vernomen dat er binnen het Surinaam
se leger grote onenigheid bestaat als ge
volg van het optreden van legerleider
Desi Bouterse
Surinaamse functionarissen, onder wie
demissionair minister van buitenland
se zaken Harvey Naarendorp en ambas
sadeur Herrenberg gaven tegenover
verslaggevers ronduit toe dat er tussen
Bouterse en Horb meningsverschillen
bestaan. Volgens Horb moet het Suri
naamse leger een veel bescheidener rol
spelen in de politiek dat nu het geval is.
Een familielid in Nederland van de ad
vocaat mr. Eddy Bruma, heeft vrijdag
nadrukkelijk berichten tegengespro
ken als zou Bruma zijn aangezocht voor
een politieke functie en daarna naar het
buitenland uitgeweken. „Bruna is voor
zaken m het buitenland geweest, maar
teruggekeerd in Paramaribo", aldus
het familielid, dat verder sprak van 'las
ter' tegen Eddy Bruma
'Via media'
Angst
Uit kerkelijke kringen is vernomen dat
in Paramaribo nog altijd zeer grote
angst en spanning heerst onder de be
volking. „Men is bang om te spreken.
In gezelschap uiten mensen zich niet.
Directeuren van bedrijven zijn gewaar
schuwd dat onder het personeel men
sen zijn die niet te vertrouwen zijn. Er is
angst voor spionnen die mensen zou
den kunnen aanbrengen", aldus een
kerkelijke bron. die berichten over het
doorgaan van aanhoudingen niet kon
bevestigen.
„Nederland is niet van plan met Boue-
terse te spreken via de media", aldus
heeft een woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in Den
Haag vrijdag verklaard in antwoord
op vragen over een interview dat de
Surinaamse bevelhebber heeft gege
ven aan het gezaghebbende Franse
dagblad 'Le Monde'.
Hierbij wordt gedoeld op de medede
ling van Bouterse dat Nederland 'een
dokter kan sturen om lijkschouwing te
verrichten' om vast te stellen hoe de
slachtoffers van het optreden van de
militairen in Suriname zijn omgeko
men
De Nederlandse functionarissen die
zich in Suriname bezighouden met ont
wikkelingswerk zullen geleidelijk wor
den teruggetrokken Premier Lubbers
zei vrijdag na afloop van het kabinets
beraad dat de ontwikkeling in Surina
me "nog steeds weinig vreugde baart'.
De opschorting van ontwikkelingshulp
blijft derhalve van kracht en louter
technisch gezien vloeit daaruit voort
dat Nederlandse ontwikkelingsfunctio
narissen naar Nederland zullen worden
teruggeroepen.
Op verzoek van legerleider Bouterse zal
Nederland ook zfln militaire attaché in
Suriname - kolonel D. van Tussen
broek - terughalen.
Surinaamse organisaties in Nederland
Archieffoto van de Surinaamse garni
zoenscommandant Roy Horb
hebben een 'bevrijdingsplatform' ge
vormd 'ter volledige ondersteuning
van het Surinaams verzet'. Dat staat in
een vrijdag door het platform uitgege
ven verklaring.
De organisaties die het platform heb
ben gevormd zijn de Haagse organisa
tie Eekta. de Stichting Democratie en
Mensenrechten in Suriname van ex-mi
nister mr R Jankie. de 8-decemberbe-
weging uit Amsterdam, het actiecomité
Herstel Democratie in Suriname, het
actiecomité Sunnamers in Rijnmond
en de Solidariteitsbeweging voor Suri
naamse vrouwen
Het jaar 1982 heeft voor een
opvallende knik in het
VJ->| bevolkingscijfer van Zeeland
"""H gezorgd De echte groei is er-
uit Weliswaar is het aantal
inwoners van deze provincie
nog met een cijfer van 1104 gestegen,
maar die toename is uitsluitend toe te
schrijven aan de geboorten. Voor het
eerst sinds 17 jaar 11965) heeft Zeeland
een vertrekoverschot moeten registre
ren. Er verlieten 228 mensen méér deze
provincie dan er zich vestigden. Een ge
geven dat. gezien de eerst geleidelijke
en de laatste jaren vrij snelle terugloop
van de bevolkingsgroei, tekenend moet
worden genoemd voor een bepaald niet
gunstige ontwikkeling. Vertrekover-
schotten in de Zeeuwse bevolkingssta
tistieken roepen herinneringen op aan
een penode (eind jaren '50. begin jaren
'60). waarin dit gewest in allerlei opzich
ten een forse achterstand vertoonde ten
opzichte van gebieden in centraal Ne
derland Zeker sinds de tweede wereld
oorlog is namelijk de gang van het be
volkingscijfer in Zeeland graadmeter
geweest voor de economisch, sociale en
culturele ontwikkeling. Tijden van
'leegloop' waren tijden van onmogelijk
heden. periodes van beduidende groei
waren periodes van perspectieven en
kansen. In de jaren sedert het laatste
vertrekoverschot (1965 dus) heeft deze
provincie zich een peil van voorzienin
gen verworven, dat voordien in de posi
tie van 'probleemgebied' nauwelijks
voor mogelijk werd gehouden Er kwam
werkgelegenheid, er werden in verhou
ding veel woningen gebouwd, er werden
wegen en oeververbindingen aange
legd. er kwamen voorzieningen van be
tekenis op het gebied van onderwijs,
volksgezondheid, cultuur, sport, re
creatie en stadsontwikkkeling. Kort
om, Zeeland haalde in snel tempo de
achterstand in.
Is er in die ontwikkelingsgang nu spra
ke van een kentering? Gaat Zeeland
terug naar het 'peil' van de jaren '50-'60?
Er zijn aanwijzingen die daarop duiden.
En het bevolkingscijfer is daarvan ze
ker een belangrijke. Om meer dan één
reden. Een dun bevolkt gebied als de
provincie Zeeland staat of valt voor wat
betreft zijn zelfstandige mogelijkheden
en zijn voorzieningenpakket met bedui
dende schommelingen m de bevol
kingscijfers. Het inwonertal is bepalend
voor de financiële armslag van de lage
re overheden (provincie en gemeente
besturen) en in het verlengde daarvan
voor de mogelijkheden van openbare
voorzieningen. Op hun beurt hebben
juist die openbare voorzieningen in de
voorbije 20 jaar een regelrechte invloed
gehad op de ontwikkeling van de werk
gelegenheid, en dus ook voor de toe
komstmogelijkheden van de bevolking.
In de komende jaren zal het erop aanko
men of Zeeland bij machte is het bereik
te niveau van de samenleving te hand
haven. Eenvoudig zal dat niet zijn.
Uit de gisteren beschikbaar gekomen
Zeeuwse bevolkingscijfers springt
naar voren dat juist de grotere steden te
kampen hebben met een vertrekover
schot: Middelburg, Vlissingen, Temeu
zen en Goes, de 'groeiers' uit het recente
verleden. Omdat juist daar in veel ge
vallen de centrale regionale voorzienin
gen zijn gevestigd, zullen ook daar de
exploitatielasten het zwaarst gaan
drukken. Met minder mensen in de be
volkingsregisters zal méér moeten wor
den opgebracht. Ook al vanwege hel
feit dat de rijksoverheid de geldkraan
richting gemeenten met enkele slagen
heeft dichtgedraaid, zien de in inwoner
tal teruglopende gemeenten zich ge
noodzaakt om scherp te bezuinigen. In
andere gevallen zullen uiterste pogin
gen worden gedaan om tekorten via ei
gen (gemeentelijke) belastingkanalen
weg te weyken. Wat dan uiteraard vaak
weer tot protesten vanuit de bevolking
leidt. In sommige gemeenten bijvoor
beeld regent het bezwaarschriften te
gen verhogingen van de onroerend-
goedbelasting.
Het gevaar is niet denkbeeldig dat
Zeeland opnieuw in een kwetsbare
positie belandt Afbrokkeling van
werkgelegenheid, risico's voor handha
ving van het onderwijsniveau.voor het
'comfort' van de samenleving, dreigend
gebrek aan perspectief voor de jeugd. -
het kan allemaal vrij snel kritische
grenzen bereiken. De knik in het bevol
kingscijfer over 1982 is dan ook bepaald
geen verschijnsel om achteloos aan
voorbij te gaan. Er is deze provincie veel
aan gelegen om voor de toekomst te be
houden wat in een reeks van jaren dank
zij tot dan toe ongekende kansen is op
gebouwd. Vertrekoverschotten zijn
daarom in Zeeland zeker als waarschu
wingslampen te beschouwen
vdM
PRETORIA (L'PI) - Bij een explosie
van een landmijn in Koakovcld (Nami
bië) zijn zes Zuidafrikaanse militairen
omgekomen. Twee militairen raakten
gewond, zo heeft een Zuidafrikaanse
Icgcrwoordvoerder vrijdag bekendge
maakt.
Zuidafrikaanse en Namibische troepen
voeren zeker al 17 jaar strijd tegen de
guerrillastrijders van de Namibische
bevrijdingsbeweging Swapo die bases
in Angola hebben. De Swapo streeft
naar onafhankelijkheid voor Namibië
dat in strijd met VN-resoluües door
'Pretoria' wordt bestuurd.