energienota schrikbeeld PER MAAND 650 OPDRACHTEN TOT AFSLUITING vandaag ZATERDA over slauerhoff Een dichter met het bezonne- ne der Bewegingsdichters, de demonie der vitalisten van Het Getij en het verveelde der cynici van Forum: De dichter J. Slauerhoff omschreven door één van zijn vele critici. Hans Warren bespreekt op pagina 16 kritieken op Slauerhoff verzameld onder de titel 'Er bleef toch geen be wijs'. rakettenkwestie Liever raketten bouwen dan praten over wapenbeper king. Ex-S ALT-onderhande laar Paul Wamke verwijt de Amerikaanse regering meer aandacht te schenken aan de ontwikkeling van nieuwe kernwapens dan aan overleg met de Russen. Wamke meent dat Europa alleen moet beslissen over de plaat sing van 572 nieuwe kemra- ketten. Pagina 17. afscheid Sacco van der Made verlaat het toneel. De acteur, die in Zeeland opgroeide, staat dinsdag voor het laatst als beroepsacteur op de Bühne van de Middelburgse Schouwburg. Gerard van Loo op pagina 19. trainingsarbeid Turnster Carianne Berre- voets uit Zierikzee zit in het voorportaal van de Neder landse A-selectie. Dat bete kent harde trainingsarbeid, een groot doorzettingsvermo gen en genoegen nemen met een mindere schoolopleiding. Koen Mijnheer op pagina 21 De radio- en televisiepro gramma's van dit weekeinde vindt u op de pagina's 22 en 23. ker ook „Men kan er zo meer rekening mee houden", meent de heer Kanne- kens die hoopt dat met. deze nieuwe re geling de verbruikers een dienst wordt bewezen. Aan de andere kant zullen er ook wel afnemers zijn, die het vervelend vinden om van het vertrouwde beta lingspatroon te moeten afwijken. Daar is het hanteren van het huishoudboekje zo langzamerhand op afgestemd: de ene maand wordt de PZEM-rekening voldaan en de andere maand is het bij voorbeeld een aflossing. Voor mensen die daar problemen mee hebben, houdt de PZEM zich gaame aanbevolen voor het mogelijk treffen van een overgangs regeling. ..Alleen hopen we niet dat het 110.000 Zeeuwen zyn, want dan kunnen we het niet aan", reageert de heer Kan- nekens. Hoger wordende rekeningen doet ver bruikers in deze tijden ook eerder twij felen aan het juist functioneren van de techniek. Zo was daar een kleinverbrui ker, in het Zeeuwse, die het niet ver trouwde en vond dat zijn gasmeter dan maar eens geijkt moest worden. Daar bij kwam aan het licht, dat de meter bij verbruik van zes kub gas per uur, een afwijking van 1/10 procent in het voor deel van de afnemer vertoonde. Bij ver bruik van 1.2 kub per uur was echter sprake van een afwijking van 3.9 pro cent met een maximum tot 4 procent ten nadele van de afnemer. De PZEM stelde zich op het standpunt dat het hoofdgebruik (centrale verwarming) op 6 kub per uur kwam en dat er na het bijeenbrengen van voor- en nadelen toch nog een extra bedrag moest wor den opgebracht. Nu vraagt die afnemer zich wel af: als alle meters een gemid delde afwijking hebben van twee tot twee en een half procent dan moet dat toch wel grote voordelen opleveren voor de PZEM. Of om het in zijn eigen woorden te zeggen: „Nu kan ik begrij pen dat ze bij de PZEM 690 miljoen gul den apart kunnen leggen". Een reactie van het nutsbedrijf: De door de PZEM gebruikte meters mogen een afwijking hebben van plus of min 4 procent. Daar- Herinnering aan tijden, toen er geen gas kwam als er geen geld was. De tijd van het gasmuntje om werd in bovengenoemd voorbeeld voor de betreffende afnemer geen herre kening toegepast Het is echter beslist niet zo. dat de afwijkingen steeds in het voordeel van de PZEM uitvallen. Dit blijkt ook wel uit het voorbeeld by een afname van zes m3 per uur. De PZEM oefent voortdurend controle uit op de meters om ervoor te zorgen, dat die zo veel mogelijk het juiste verbruik aan wijzen. Tot zover de PZEM-reactie In de hal van het PZEM-hoofdkantoor is een bescheiden expositie ingericht met beelden en materialen uit het verleden van de gas- en electriciteits- voorziening. In een van de vitrines een herinnering van zoveel jaren terug: een handvol gasmuntjes. Even een muntje in de meter gestopt en je had, in de jaren veertig, vijftig op afroep weer een hoeveelheid energie beschikbaar. Zullen we ooit nog eens terug moeten naar die tijd van de muntmeters. Zodat jacques cats in situaties van op is op de gas toevoer automatisch wordt afgesloten en pas weer begint te werken als er wordt be taald? Kannekens daarover: „Als de re cessie doorgaat zullen we zeker ook weer naar zo n systeem toe moeten. En er wordt elders in het land al gedacht aan een soort electronische muntmeter met een betaalpasje Met die muntmeters hebben ze bij de PZEM vroeger zo hun eigen ervaringen gehad. Toestellen die technisch wankel bleken afgesteld, waardoor de meter behalve guldens ook franken accep teerde, munten die halverwege het sys teem bleven hangen, de werking blok- keerden, zoaai er weer een monteur moest komen opdraven. Muntjes voe ren aan de meter zou in deze tijd trou wens niet meer te doen zijn. Vroeger kwam de meteropnemer maandelijks langs en was er ook gelegenheid om het muntenbakje te legen. In het invoeren van een systeem met een vooraf te kopen pasje, dat de mogelijkheid biedt tot afname van een bepaald aantal ku bieke meters gas, worden bij de PZEM gunstiger resultaten gezien. Elders in het land zitten ze inmiddels niet stil: Den Helder wil bij wijze van proef weer muntmeters plaatsen bij mensen die voortdurend een betalings achterstand hebben, de gemeente Hel- lendoom noemt het incasso-automa ten, waarbij het er om gaat om tijdig het maandelijkse voorschot binnen te krij gen. In Vlaardingen staan al enige tijd geldautomaten bij de toevoerleidingen naar de electriciteitsmeters. Ze worden gevoed met guldens en rijksdaalders en ze worden alleen geplaatst by mensen met betalingsmoeilijkheden. Hetplaatr sen van soortgelijke automaten bij gas- toevoerleidingen zou problemen heb ben opgeleverd, omdat men daarbij te maken kreeg met waakvlammen van geisers en verwarmingstoestellen. wanbetaler De PZEM heeft het dan wel over wanbe talers. zelf maakt dit bedrijf zich daar ook schuldig aan, vindt een afneemster in het Bevelandse. En dan vertelt zij haar relaas. „Normaal krijg ik altyd half oktober myn eindafrekening. Daar staat dan bij of je nog bij moet betalen of geld terugkrijgt. Nu kreeg iedereen in myn omgeving een rekening, maar ik niet. Dus wat werd er gezegd: dan zal je zeker wel wat terugkrijgen. Ik ben toen eens gaan bellen en bij die gelegenheid hoorde ik dat mijn nieuwe voorschot aanzienlijk minder zou worden - rond de tweehonderd gulden per twee maan- denen ik zou ook nog zo'n zeshonderd gulden terug krijgen van het eerste voorschot. Ik zou dat geld binnen veer tien dagen hebben. Behoorlijk leek mij, want als ik bij moet betalen is myn au tomatische afschrijving ook altijd snel geregeld, dus terugbetalen moet dan net zo vlug kunnen. Dat is gewoon bur gerlijk fatsoen. Maar het werd half no vember en ik had nog niks gezien. Ik ben daarop, na nog een week wachten toch eens aan het bellen gegaan. Maar een hoge Piet kon ik met te pakken krij gen. Ja, tot ik de woorden 'kort geding' niet vallen. Toen kreeg ik een mr Don ders aan de lijn. Ik weet nog dat ik zei: heb ik uw naam goed verstaan. Als u inderdaad Donders heet komt dat mooi uit. want ik ben donders. Hij zei toen dat de overmaking de andere dag de deur uit zou gaan. En dat het allemaal enige tijd had geduurd omdat ik niet de enige was. Er zouden er zo veel meer zijn. Nou. zei ik toen op mijn beurt, al dat geld heeft dan mooi al die weken rente opgebracht voor de PZEM. Kun nen jullie weer een keer feesten. Trou wens er is nog iets geks ik kreeg eind november een eindafrekening, waarop stond dat daten dat bedrag aan mij zou worden overgemaakt Maar die eindaf rekening was wel gedateerd op 18 okto ber Ik heb toen weer gebeld. Om te vra gen hoe het komt dat ik zo'n eindafreke ning zoveel later dan die rekening was gedateerd in de bus had gekregen. En ik heb meteen zelf het antwoord gegeven: zolang ik geen officieel papier in han den heb, kan ik geen juridische stappen ondernemen, want ik had het het alleen maar van door de telefoon dat ik geld terug zou krijgen. Ik heb daarna wel ge zegd dat ik exact wilde weten wanneer dat geld op mijn giro zou komen. Ze begonnen toen te praten over dat het lag aan de computer en zo. Maar die truc ken ik zo langzamerhand wel. Want als er iemand te lui of te dom is geweest om zijn werk goed te doen. heeft de computer het gedaan Die kan zich toch niet verdedigen Ik ben dan wel een suffe huisvrouw, maar ik weet toevallig zoveel van computers af. dat als je zo'n apparaat een tegengestelde handeling moet laten verrichten, dat een kwestie is van een extra toets" Na dat er aan de andere kant van de lijn nog enige informatie was ingewonnen kwam de PZEM woordvoerder bij de huisvrouw terug met de mededeling, dat hij niet wist hoe snel ze wel zouden zijn bij de postgiro. „Dus toen had de postgiro het weer een keer gedaan Ik heb ze toen gezegd, dat als ik het bedrag niet voor een bepaalde datum in huis Improviseren na het afsluiten van de toevoer. zou hebben, ik alsnog een kort geding zou aanspannen. Ik heb niks meer hoe ven ondernemen, want het geld was precies op tijd binnen. Prima zo. maar wel vervelend datje tegenwoordig eerst je tanden moet laten zien om voor el kaar te krijgen waar je recht op hebt". Gevraagd om een reactie over deze kwestie, geeft de heer Kannekens toe, dat in het oude computersysteem de terugbetalingen erg lang duurden. Destijds is daarmee - in 1974 - bij de bouw van het betaalsysteem onvol doende rekening gehouden. In het per 1 januari 1983 gestarte nieuwe systeem, is dit euvel, naar de heer Kannekens laat weten, echter verholpen. Terugbe talingen zullen nu inderdaad net zo snel gebeuren als de incasso van de re keningen. De heer Kannekens: „Wij zijn bijzonder blij, dat dit probleem uit de wereld is. want het bezorgde de PZEM een minder goede naam, terwijl het voor de PZEM-medewerkers niet goed mogelijk was om dit verschijnsel aan de afnemers duidelijk te verkla ren. vindingrijkheid Minder geld in de portemonnee, hogere energierekeningen: er zijn al mensen die onder deze omstandigheden vin dingrijk worden. En buiten de meter om hun kaskachel brandend krijgen. Hoe ver dat kan gaan, was onlangs nog te lezenin Zaanstad houdt zich een groep bezig met het opnieuw aansluiten op het gasnet van mensen die door het gas bedrijf werden afgesloten wegens wan betaling. Volgens de zich heraanslui- tingsgroep Zaanstad noemende actie- velingen worden uit die groep wanbeta lers alleen de financiële probleemgeval len 'geholpen'. Op een wat ander vlak, maar niet min der vindingrijk ligt een praktijkgeval uit eigen omgeving: een doe-het-zelver uit Sluiskil stal na een tip rond die mo gelijkheid in het blad Nieuwe Revue, voor 225 kubieke meter aardgas van de PZEM door het telwerk van zijn meter stil te zetten. Deze bezuiniging leverde hem overigens in een later stadium toch weer een uitgave op toen de poli tierechter de man veroordeelde tot het betalen van een boete van 350,-. Bij de PZEM hebben ze de indruk dat het doen van pogingen om het energie bedrijf via eigen technische bedenksels op soortgelijke wijze op te lichten toe neemt Ook de diversiteit in die pogin gen stijgt. Bestrijding van dit ontdui ken van betalingen ligt moeilijk. Er zijn methodes die moeilijk te ontdekken zijn. Heeft het foefje dat de Zeeuwsvlaamse doe-het-zelver toepaste door met het omdraaien van de gasmeter het telwerk stil te zetten, aanleiding gegeven tot het treffen van voorzieningen dat deze methode njet meer kan worden benut? Daarop reagerend, zegt men bij de PZEM dat het slagen van die truc af hankelijk is van het type en de ouder dom van de meter. Bij de tegenwoordi ge meters lukt dat zeker met meer. Trouwens, zo wordt daar ter waarschu wing aan toegevoegd, mensen die op dat gebied gaan experimenteren, lopen wel een groot risico. Het gevaar voor gasontploffingen bijvoorbeeld. Boven dien gaat de PZEM steeds nauwgezet ter controleren op verbruikscijfers. Overigens is het zeker niet altijd de ho ge financiële nood, die sommige men sen drijft om daar waar het gaat om de afname van gas en licht de PZEM om de tuin te leiden. Minderhoud: „We heb ben wel eens knoeierijen ontdekt, ge pleegd door mensen, die totaal geen achterstand in betaling hadden" Met het toenemen van de betalingsperi kelen zullen de afsluit- en incassocon troleurs nog een bredere rug moeten krijgen, nog meer eelt op hun ziel moe ten aanbrengen. Er zijn er al die ander werk zyn gaan doen, omdat die incasso taak zo aan de zenuwen vreet. Het aan horen van moeilijke verhalen over ziek tes. scheidingen, ingetrokken uitkerin gen. teveel leningen je zou er nog zwaar depressief van worden. En dan hebben we het nog niet gehad over de toene mende agressie bij notoire wanbetalers. Nog onlangs sprak de vereniging van exploitanten van electriciteitsbedrij- ven in Nederland ernstig bezorgd over de geweldspiraal bij het afsluiten van gas en licht Laatst werd er in Amster dam nog bijna een controleur gewurgd Daarom worden er sinds kort door de vereniging driedaagse cursussen gege ven om de afsluiters te trainen tegen dat geweld. Een rustiger optreden. Meer kracht van woorden Nu is het nog een cursus tactiek. Straks komt cr misschien een aanvullende cursus bij: karate voor gasafsluiters. We zijn al ver heen in deze maatschap pij! Hij drukt bescheiden op de bel, bij wijze van vooruitsnellend excuus, dat de boodschapper daar op de stoep je eigenlijk liever niet uit je huiselijke beslommeringen had willen halen. En als je dan de deur open doet om te weten te komen wie daar heeft gebeld, staat hij daar, lichtelijk bedremmeld en met een gezicht van: nu moet je toch vooral niet denken, dat ik het leuk vindt je te komen manen eindelijk eens die openstaande gas- en lichtrekening te betalen. En je ziet hem per seconde meer opklaren als hij ontdekt, dat je er begrip voor kunt opbrengen dat hij ook maar gewoon zijn werk probeert te doen. Dat hij het ook niet kan helpen, dat die nota's steeds maar weer duurder uitvallen. Niemand zal ze in deze tijden benijden: de controleurs van het energiebedrijf, die trage tot wanbetalers moeten op wekken aan hun betalingsverplichtin gen te voldoen. Omdat er anders onher roepelijk afsluiting van de toevoer volgt. De energieverstrekker mag dan wel de nodige soepelheid betrachten bij het Innen van de gelden, wachten tot Juttemis gaat weer iets te ver. Het wil ook wel eens anders uitpakken als er geen sprake is van een wederzijds be- i: de controleur voor de moeilijke fi nanciële positie van de afnemer en de afiiemer voor het feit dat die controleur ook maar gestuurd is. Steeds vaker krijgt die controleur donderbuien te in casseren aan de voordeur. Scheldka nonnades, veroorzaakt door mensen, die of uit pure onwil weigeren te beta len. omdat er - zo wordt ook wel opge voerd - toch al zoveel winst wordt ge maakt door een bedrijf als de PZEM. Of gewoon als een uiting van machteloos heid over het in gebreke blijven om de steeds hoger wordende rekeningen te kunnen voldoen. Dat gaat zelfs een ge harde controleur op de duur niet in z'n kouwe kleren zitten. De mensen die gaan over verhoging van de tarieven zitten mooi veilig achter betonnen kan toorpuien en stalen bureaus. Maar die controleur moet in de voorste linies de klap van de praktijk opvangen. Zegt een van hen: „Ik moet een paar keer in de week op mijn racefiets me helemaal kapot fietsen om van de spanningen af te komen". de PZEM in Middelburg zijn ze zo langzamerhand wel tot de ontdekking gekomen, dat de economische recessie èn de tariefstelling van de aardgasprijs hele reeksen kleinverbruikers in depro- blemen heeft gejaagd. Het aantal niet Invorderbare rekeningen stijgt aan zienlek. Met name is dat te zien in het jaar 1982. Even een paar cijfers: er waren in 1980 bij elkaar 349 kleinverbruikers, die hun rekening niet konden betalen, of - zo wordt wat genuanceerder geformuleerd 349 verbruikers van wie de PZEM het geld niet heeft binnen gekregen. De vraag of ze niet hebben kunnen betalen is niet onderzocht, De eerste drie kwartalen van 1982 lever den een cijfer op van 363. Het laatste kwartaal even schattlngsgewijs meege teld, kan een totaal te zien geven van byna vijfhonderd niet invorderbare no ta's. Daarnaast zijn er nog bosjes kleinver bruikers, die een betalingsregeling heb ben lopen. Verwacht wordt, dat er vorig jaar voor zo'n 1400 kleinverbruikende afnemers van de PZEM betalingsrege lingen zijn of worden getroffen Dus dat komter op neer dat er zo'n tweeduizend gezinnen in Zeeland dik in de proble men zitten. Om te zien hoe snel dat kan oplopen even een eerder cijfer van beta lingsregelingen erbij gehaald. Dat wa ren er er 1980 zo'n 625, vergeleken met het eindresultaat over 1982 dus is nu dus meer dan een verdubbeling. Werd er zojuist gerept van tweeduizend gezinnen die 'dik' in de problemen zou den zitten, zoveel andere gezinsbudget ten staan eveneens bol van de zorgen, want bt) de PZEM merken ze duidelijk dat er door anderen later betaald wordt. Waaruit zou zijn af te leiden, dat ook in bredere lagen problemen rijzen rond het tydïg betalen. Concrete aan knopingspunten zijn er op dit gebied te vinden m de stijging van het aantal uit te sturen betalingsherinneringen. Ten opzichte van 1980 was er een toename in het verzenden van die betalingshe rinneringen van tien procent in 1982. elkaar waren dat er 80.000 procedure Hoe is nu de procedure? Per maand Iaat de PZEM rond de 45.000 verzoeken tot overmaking van een bedrag voor bet betalen van de nota uitgaan. Veel nota's worden via automatische af schrijvingen van verbruikers betaald. Wanneer een aangeschrevene twee we ken na de vervaldag van de nota niet heeft betaald, komt er een betalingshe rinnering in de bus. De praktijk heeft geleerd dat twee weken na de verval dag vijftien procent van de nota's nog niet is betaald. Wanneer er na drie we ken- inmiddels zijn we dus bij elkaar vijf weken verder - nog geen betaling is ontvangen, wordt er een aanmaning verstuurd. Per maand zijn er dat 1500. Wanneer er na acht weken nog steeds geen betaling is ontvangen volgt er een opdracht tot afsluiten van de gas- en lichttoevoer. En dat zijn er momenteel per maand zo'n 650. Dat leidt tot de Instructie aan de PZEM-controleurs: ga naar dat huis en sluit af, tenzij er contant wordt betaald In de praktijk blijkt echter, dat het ze ker niet in 650 gevallen leidt tot afslui ten. Het aantal afsluitingen per maand blijft zelfs beperkt tot zesentwintig ge middeld. Maar vraag niet hoe er soms in paniek wordt gezocht naar een oplos sing om het nu onvermijdelijke toch nog uit de weg te gaan. Er wordt haastig geld bij familie geleend, de sociale dienst wordt aangeklampt, men zocht hulp bij vertrouwde kennissen. Want er moet nu cash geld komen. Er is weinig fantasie voor nodig, dat er zich dan zeer bewogen tafereeltjes kunnen afspelen. Het zijn nogal eens de huurlasten, waar door veel mensen met hun energiever bruik in de moeilijkheden komen. Een voorbeeld: er vinden verhuizingen plaats van een oude naar een nieuwe woning en hier en daar worden er in probleemgevallen dan wel huurverbe- teringsbljdragen en individuele huur subsidies verleend, maar de manier van stoken wijzigt zich wel van het benut ten van een normaal gaskacheltje met een capaciteit van 1500 kubieke meter tot het gebruik van een centrale ver warming van vierduizend kub. En dat levert dan een keiharde confrontatie op met een aanzienlijk gestegen verbruik. Daar zou, vinden ze bij de PZEM, eens wat meer de aandacht op moeten wor den gevestigd door instellingen die wo ningen aanbieden mensen pas op. in dat andere huis stijgen je woonlasten niet alleen door een hogere huur, maar ook door een hoger gas- en electrici- teitsverbruik. soepel maaltijd uit flessegas halen. Want er worden er ook zestien per maand weer aangesloten. Bij de PZEM hebben ze de ervaring dat het overgrote deel van de overblijvende van gas en licht versto ken kleinverbruikers uit querulanten bestaat. Dwarsliggers, die weigeren te betalen. Die mening wordt ondermeer geschraagd door de wetenschap, dat bij nadere inspectie bijvoorbèeld blijkt dat men niet meer in dat perceel verblijft, dat afgesloten is. Wat ook vaak voor komt is dat men met een aantal perso nen in een bepaald pand gaat samen wonen en dat na afsluiting een ander uit hetzelfde pand een aansluiting aan vraagt. En die ander is voor de PZEM een nieuwe juridische rechtspersoon. „En wij hebben", aldus de heer K. Min derhoud, hoofd afdeling verbruiks- en debiteuren-administratie „maar te le veren. Want die andere persoon heeft geen schuld by ons". De notoire dwarsliggers blijken zich te concentreren op bepaalde plaatsen. „Er zijn ".zegt de heer Minderhoud „wel straten in Zeeland, waarvan ik zou zeg gen: nou ik sluit die hele straat maar af. Want daar wemelt het van de wanbeta lers. En wij moeten, hier in Middelburg aan de telefoon hangend, er maar ach ter zien te komen in hoeverre die beta lingsachterstand wordt veroorzaakt door gezinsproblemen of door bewust gecreëerde problemen. Of we te maken hebben met een triest geval of met men sen, die het gewoon vertikken om te be talen". Bij de PZEM hebben ze ook geconsta teerd dat juist bij wanbetalers het hoog ste verbruik wordt gesignaleerd. „Om het grofweg te zeggen we hebben wel eens het idee dat er wordt gestookt met de ramen open", zo formuleert de heer Minderhoud „Hoe dat komt? De denk dat het gewoon een bepaalde leefwijze is. Gemakkelijk en zo. Het is een menta- liteitskwestie betalingspatroon Met ingang van dit Jaar is het Zeeuwse nutsbedrijf overgegaan tot een regel matiger facturering. In plaats van om de twee maanden krijgen de verbrui kers in Zeeland - met uitzondering van Middelburg, dat een eigen distributie kent - nu per maand een nota. Daar door worden de bedragen op de afreke ning wat 'vriendelijker', overzichtelij- Hoe soepel is de PZEM, waar het gaat om de behandeling van de meest schrijnende gevallen? „Het feit dat van de 650 opdrachten tot afsluiting er maar 26 gerealiseerd worden en be paalde rekeningen niet meteen be taald hoeven worden, maar bijvoor beeld via regelingen met sociale dien sten, geeft al aan dat wij vrij soepel zijn". Dat zegt de heer A. M. Kanne kens, adjunct-directeur administratie, economische zaken en automatisering bij de PZEM. „Want eigenlijk mag er op dat moment geen betalingsregeling meer worden getroffen. Als iemand dan zegt 'kan ik in termijnen betalen', had-ie eerder moeten komen bij ons. Maar wij zijn er als openbaar nutsbe drijf ten nutte van de bevolking. Dat keiharde hebben wij niet. Er valt met de PZEM dus best te praten. Maar je moet dan wel in een vroeg stadium ko men. En als er een betalingsregeling wordt getroffen vragen wij geen ren te". Zesentwintig afsluitingen per maand: dat betekent overigens nog niet. dat ook zoveel bezinnen zich bij een olie lampje belichten en de warmte en brandstof voor het bereiden van de

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 15