Jeugd en Muziek moet
activiteiten opschorten
Een blij zieke partij
op Nieuwjaarsdag
Video-fraude wordt harder aangepakt
FESTIVAL
NIIEUWI:
MUZIEK
EINDE AAN FESTIVAL NIEUWE MUZIEK
MAANDAG 3 JANUARI 1983
MIDDELBURG - Het nieuwjaarspro-
gramma van Jeugd en Muziek Zeeland,
dat een groot deel van de zaterdag in
Britannia te Vlissingen speelde, is
voorlopig de laatste activiteit van JM
geweest. Voor de tijd dat het boek
houdkundig onderzoek duurt, zijn alle
evenementen opgeschort. Afspraken
die reeds gemaakt waren, kunnen niet
worden nagekomen. Dat betekent als
provinciale staten niet tussenbeide ko
men, een vroegtijdig einde voor - onder
meer - het Festival van de Nieuwe Mu
ziek en dat het zomerfestival 'Trekkers
en niettrekkers' geen doorgang zal vin
den.
De optredens van het Bewegingsthea
ter Bart Stuyf (Spiegels II), vastgesteld
voor vrijdag 7 en zaterdag 8 januari in
de Middelburgse Wandelkerk, zijn de
eerste manifestaties die afvallen. Daar
na moeten van het programma worden
geschrapt: de afleveringen beeldende
kunst en nieuwe muziek in de reeks
Film Experiment, de nog resterende
afleveringen van 'Dichter bij Jazz', het
Festival (18 juni tot en met 9 juli) met
Nederlandse Muziek, Japanse Jazz en
Workshops op basis van de menselijke
stem én het Zomerfestival in Vlissingen
dat hedendaagse muziek en theater op
boulevards en terrassen zou brengen.
Bij Jeugd en Muziek is men zeer som
ber over het voortbestaan. Manager
Ad van 't Veer zegt te vrezen dat deze
klap wel eens het voorspel tot de alge
hele liquidatie zou kunnen betekenen.
Van 't Veer verwacht overigens niet dat
het boekhoudkundig onderzoek zaken
aan het licht zal brengen die de positie
van Jeugd en Muziek nog moeilijker
maken. Zoals gemeld hebben gedepu
teerde staten opdracht gegeven voor
dat onderzoek omdat de financiële po
sitie daartoe aanleiding gaf. Aan de sta
ten werd meegedeeld dat het budget
overschreden was met een bedrag ter
grootte van honderdduizend gulden.
Inmiddels zou gebleken zijn dat met
een hoger tekort rekening gehouden
moet worden.
Provinciale Staten vergaderen vrijdag
28 januari over de problematiek. Zeker
in die periode zullen van de zijde van
de provincie geen activiteitengelden
beschikbaar gesteld worden.
Geslaagd was ze wel, de nieuwjaarspartij van Jeugd en Muziek in Vlissingen, ondanks de
gedrukte stemming bij publiek èn artiesten door de maatregelen van provinciezijde; er is een
opschorting van alle activiteiten gelast. Reden voor Moniek Toebosch om vlijmscherp op deze
misère in te spelen. „Kunst is vies. Mag niet. Vies. Bah. Poep".
Geslaagd was het gebeuren vooral dankzij het enorm gevarieerde en interessante aanbod van
artiesten dat optrad: van hen was de Amerikaanse dichter Allen Ginsberg ongetwijfeld de bekend
ste.
Geopend werd 's middags met een op
treden van het trio 'Muzikaal Behang',
waarvan Moniek Toebosch het zinde
rende middelpunt is. Haar aanstekelij
ke optreden bracht aanwezigen die nog
wat wazig waren van weinig slaap en
veel champagne met een schok weer in
het hier en nu; Toebosch is een artieste
waar men niet omheen kan. Ze heeft
niet alleen grote vocale en mimische
kwaliteiten, maar bovendien een
enorm improvisatievermogen, dat zij
zaterdag in combinatie met een bizar
gevoel voor humor tot in de finesses uit
buitte. Na het enerverende en zeer geïn
spireerde optreden van Muzikaal Be
hang kon de verschijning van 'sound
poet' Gust Gils alleen maar een lichte
teleurstelling zijn. Hij is immers geen
theaterpersoonlijkheid en heeft geen
enkele uitstraling. Hij was gewoon een
man die verzen voorlas en nu en dan een
liedje zong met gitaarbegeleiding. Een
mat optreden, maar - en daar gaat het
om - een aantal originele verzen: iro
nisch, soms zelfs sarcastisch van toon.
Een sterke neiging om naar buiten te
gaan en daar te gaan luisteren naar de
geluiden van de schepen op de Schelde
verwekte het concert van de 'Workshop
Wirn Big Band' uit Antwerpen. De over
het algemeen zeer jonge muzikanten in
deze band ontlokten aan hun instru
menten een ware kakafonie van geluid,
die in de verte reminiscenties opriep
aan de muziek die Breuker tien jaar ge
leden maakte. De muziek van deze big
band stond echter op een beduidend la
ger peil. Iedere nuance ontbrak en er
zat nauwelijks spanning in.
Rustpunt waren de 'extended vocal
techniques' van de Italiaan Roberto
Laneri en Stephanie Wolff, afkomstig
uit Duitschland. Laneri maakte onder
meer gebruik van de onheilspellende
muziek van de Brit Peter Gabriel, een
van de weinige popcomponisten wiens
werk ook bij moderne componisten
(Philip Glass bijvoorbeeld) weerklank
vindt.
Een van de invloedrijkste dichters van
de Beat Generation, de inmiddels 56-
jarige Amerikaan Allen Ginsberg,
maakte daarna zijn opwachtig. samen
met Steven Taylor en Peter Orlovsky,
zoals was aangekondigd. Maar ook Si
mon Vinkenoog was van de partij. En zo
zaten daar plotseling twee dichters -
Vinkenoog en Ginsberg - naast elkaar,
die in de jaren zestig nationaal en inter
nationaal een zo unieke rol hebben ge
speeld. Eigenlijk maakten ze een enigs
zins vermoeide indruk bij tijd en wijle.
Men is inmiddels twee generaties ver
der en post-modem geworden. Dat gaat
zelfs de 'Beats' boven de pet.
Ginsberg droeg enkele gedichten voor
en zong liedjes (begeleid op een Indiaas
schootharmonium) waarin hij de rauwe
werkelijkheid van het leven van alledag
in de Verenigde Staten aan de orde
stelt. Zijn dichtwerk is vooral een aan
klacht tegen de 'American way of life',
maar bevat ook tedere persoonlijke ver
zen, zoals de gedichten die hij maakte
over zijn vader. Enkele daarvan droeg
hij zaterdag voor. Simon Vinkenoog las
enkele vertalingen van Ginsbergs ge
dichten voor en Peter Orlovsky deed
met hese stem in dichtvorm kond van
de gebeurtenissen die ontspruiten aan
diens levendige sexuele fantasie.
Een geslaagde afsluiter vormde het op
treden van de Nederlandse formatie
'Blijziek'. die er zonder moeite in
slaagde medewerkers van Jeugd en
Muziek èn publiek in deze sombere tij
den danig op te vrolijken. De leden van
Blijziek, nagenoeg allen door de wol
geverfde vaklieden, maakten er een
dolle boel van; moeiteloos schakelde
men van avant garde over op 'ever
greens' als 'Honeysuckle Rose', 'Makin
Whoopee' en 'The Sheik of Araby'.
Geen stunt was hen te gek en zo kon het
gebeuren dat mensen uit het publiek
zich op de valreep lieten verleiden tot
een dansje. Stijldansen op een Jeugd
en Muziek-gebeuren.
Wie had dat ooit durven dromen?
Gedeputeerde heren, misschien?
J. D. van S.
Nieuwjaarsconcert van Jeugd en Mu
ziek in 'Britannia', Vlissingen.zaterdag
1 januari. Optredens van 'Muzikaal Be
hang'. bestaande uit Moniek Toebosch
{zang) met begeleiding van Guus Jans
sen (piano) en Annemarie Roelofs
{viool); Gust Gils, Workshop Wim Big
Band' onder leiding van Fred van Ho
ve; Roberto Laneri en Stephanie Wolff;
Allen Ginsberg. Peter Orlovsky, Steven
Taylor en Simon Vinkenoog en 'Blij
ziek'. bestaande uit Bert Koppelaar
tromboneKing Mock en Guïllermo
Stede (slagwerk); Guus Janssen (pia
no); 'Bubblin' Jan Toorop gitaar en
zang); Leo Koster (saxofoon); Wally
Shorts (fluiten Harry Miller (contra
bas).
Bert Koppelaar, bandleider van 'Blijziek'
foto 's: Wim Riem ens Allen Ginsberg.
Peter Orlovsky
Stedelijk museum - In het Stedelijk
Museum in Amsterdam worden van 13
januari tot en met 6 maart twee ten
toonstellingen gehouden: Philip Gus-
ton, schilderijen 1969-1980 en „Schat
ten en meten", een project van Fons
(Door Jos van der Meert
Een lachertje" noemt de Amster
damse officier van justitie mr. R.
Craemer de straffen die de makers van
illegale videobanden boven het hoofd
hangen. Craemer vindt dan ook dat de
ze nieuwe vorm van criminaliteit, in
snel tempo razendpopulair geworden
omdat er gemakkelijk veel geld mee is
te verdienen, harder zou moeten wor
den aangepakt.
De officier pleit ervoor „deze vorm van
piraterij" over te hevelen van de Au
teurswet, waarin hij is gespecialiseerd,
naar de Wet Economische Delicten.
Craemer: „Nu kan zo'n illegale produ
cent een straf krijgen van maximaal zes
maanden en een boete van 25 mille. Te
laag om af te schrikken als je de giganti
sche winsten ziet die er worden ge
maakt. Ter vergelijking: iemand die
voor de zoveelste keer een gewone dief
stal pleegt, krijgt maximaal vier jaar"
Op basis van de Wet Economische De
licten, zegt de officier van justitie, zijn
er hogere en meer soorten straffen mo
gelijk. „Daarmee krijg je een grotere
strafbedreiging, vooral ook omdat met
die wet de winsten van de makers zijn af
te romen, De handel wordt dan minder
interessant",
„Waarom dat zo hard nodig is?", Crae
mer zegt; „Omdat deze vorm van crimi
naliteit grote economische gevolgen
heeft. De bioscopen zeggen er veel last
van te heljben. Een complete bedrijfs
tak. namelijk die legaal videobanden
wil produceren om aan een groeiende
vraag te voldoen, komt niet tot nauwe
lijks van de grond omdat er niet te con
curreren valt tegen mensen die geen be
lasting betalen. En wat dacht u van de
makers van films? Na lang ploeteren en
met veel financiële offers maken ze een
werkstuk en als ze klaar zijn gaat. pats,
iemand anders met de winst stnjken.
En nog zwart ook"
Craemer beklaagt zich erover dat hij
van deze. wat hij omschrijft als „geor
ganiseerde vorm van criminaliteit die
in de hoek zit van de malafide BV't jes"
alleen maar incidentele gevallen kan
aanpakken. Slechts af en toe wordt er
een handelaar of producent gepakt,
terwijl van de ongeveer 150 miljoen
die omgaat in de vïdeohandel onge
veer 110 miljoen door de misdaad
wordt opgestreken.
Zeer binnenkort krijgt hij echter steun
van een geheel nieuwe organisatie, die
zich volledig gaat inzetten voor de be
strijding van de videopiraterij. Deelne
mers daarin zijn de Nederlandse Bio
scoopbond. de auteursrechtenorgani
satie Burna-Stemra, de Nederlandse
Vereniging van Videodistributeurs, de
Vereniging voor Grammofoonplatenin
dustrie en dc Motion Picture Associa
tion of America.
R. Mooy, woordvoerder van Buma-
Stemra: „Dat die club straks aan het
werk gaat. is keihard nodig, want er
wordt op grote schaal gewoon gejat
door die criminelen. Zo kan een norma
le video-markt nooit tot ontwikkeling
komen. De banden van de legale produ
centen zijn weliswaar beter, maar dat
weet niemand op het moment dat die
een film in de winkel koopt of huurt.
Intussen zijn de prijzen van de illegale
banden echter wel zo laag dat, als de
legale makers een zelfde bedrag van
gen. zij verlies lijden. En je moet als le
gale producent die lage prijs van f 7.50
tot f 15 voor de huur van een band wel
vragen, anders heb je helemaal geen af
zet"
Mooy kondigt aan dat de nieuwe or
ganisatie, waarvan hij de naam
nog niet wil prijsgevendirect zal begin
nen met het indienen van klachten te
gen illegale makers en verkopers. „We
hebben al een hoop informatie en we
werken met de opsporingsambtenaren
van Buma-Stemra om nog meer crimi
nelen op te sporen om ze te kunnen aan
geven bij de politie. We hebben de erva
ring dat de officieren van justitie graag
medewerking verlenen aan het afwer
ken van die zaken"
De speurders hebben ontdekt dat de
originele films voor het maken van ko
pieën worden gestolen uit de kantoren
van de Nederlandse distributiebedrij
ven, of dat medewerkers van die bedrij
ven in het complot zitten en een film
even „zoek laten raken" Op die manier
kon het bijvoorbeeld gebeuren dat de
nieuwste Stones-iu,i. l unc ia uu our si-
de' nog voor de officiële première op vi
deo te koop of te huur was. Meestal ko
men films echter tegelijkertijd uit in
bioscoop en op illegale videoband.
Mr. Craemer verwacht al met al dit
jaar snelle vorderingen te kunnen ma
ken met de bestrijding van de pirate
rij. „De tijd is er rijp voor", meent de
officier van justitie. „Iedereen praat
erover en als er voldoende legaal aan
bod is, zal het publiek langzaam maar
zeker die kwalitatief betere banden
gaan eisen, ook al zullen ze dan iets
duurder zijn".
Craemer is tevreden over de oprichting
van de organisatie die de illegale video-
handel wil aanpakken. „Kijk. ik kan
wel een agent op pad sturen om langs
een winkel te gaan om te zien of er ille
gaal wordt verkocht, maar zo'n man
heeft onvoldoende kennis om dat aan te
wijzen En hij hoeft die kenrus ook niet
te hebben".
„Straks krijg ik meer handen en voeten.
Met het oppakken van iemand in een
winkel bestrijd ik het probleem niet.
Vorig jaar hebben we hier in Amster
dam voor het laatst tien winkels leegge
haald, de banden uitgewist en ze terug
gegeven. We hebben het met zo'n sisser
laten aflopen om een voorbeeld te stel
len aan andere illegale handelaars. Der
gelijke acties behoren echter een ver
volg te hebben, het gaat nu te zeer hap
snap. Het kan beter gaan als de opspo
ringsambtenaren van Buma-Stemra
straks met hun materiaal komen".
Craemers is ook blij dat organisaties
uit de video-sector er onlangs bij de
regering op hebben aangedrongen dat
mensen die wegens illegaal produce
ren worden opgepakt, door de officier
van justitie kunnen worden verhoord.
Craemer daarover:
„Ik heb het wapen van de voorlopige
hechtenis nodig om iemand gedurende
de vier dagen dat die duurt helemaal
binnenste buiten te kunnen keren.
Wanneer ik iemand aanhoud op grond
van overtreding van de Auteurswet,
mag ik hem alleen zes uur vasthouden
voor verhoor. Dat soort overtredingen
is met video echter zo gecompliceerd
dat die tijd onvoldoende is".
