CRISIS
VOETBAL
zeeuwsch elftal
i'achter de donkere
wolken schittert een
levenschenkende zon
952 VRIJDAG 31 DECEMBER 1982
PZC/°ut,/nieuw-'82/'83
37
Uit het jaarverslag van de Zeeuw-
sche voetbalbond, seizoen '38-'39.
Ais secretaris van bovengenoemde
commissie rust op mij thans weder
om de taak een verslag uit te bren
gen over de onsportiviteiten. welke
in het afgeloopen Bondsjaar op on
ze voetbalvelden hebben plaats ge
vonden en over de maatregelen,
welke wij in verband daarmede
hebben genomen.
De hieronder vermelde cijfers ge
ven U een beeld van de laatste 3
jaren.
'36-'37 '37-'38 '38-'39
Totaal aantal
strafzaken 81 74 57
Totaal aantal
hierbij
betrokken pers.
(ongev.) 117 105 83
Aantal
strafzaken
waarin tegen 1
of meerdere
personen
straffend werd
opgetreden.. 69
62
48
(Waarschuwingen
en berispingen
ook als straf in
aanmerking
nemend)
Berispingen
10
6
Waarschuwingen
20
13
13
Voorw.
schorsingen6
9
21
Schorsingen
2-3 wedstrijden 10
7
2
4 wedstrijden 18
6
4
5-8 wedstrijden 5
8
2
1-6 maanden17
15
11
7-9 maanden
7
1
l-2jaar4
4
3
3jaar
2
1
4jaar1
2
1
5jaar2
2
1
Terechtwijzingen 5
4
Opdrachten aan
personen
4
2
Gedurende
'n zekeren
tijd geen
grensrechter 3 5 3
Levenslang
geen grensr 1 1
Geen toegang
op terrein (-en)2 6 1
Berisping met
waarschuwing
aan
vereenigingen
wegens
wanordelijkheden
op terrein2 5 2
Terwille van het interessante heb
ik eens nagegaan, waaruit de straf
bare overtredingen in het jaar 1939-
'39 hebben bestaan en kwam tot de
volgende conclusie-
Trappen (l)en natrappen (8) 9
Poging tot trappen
en natr. tegenst.
Onbehoorlijk(7)enruw(3)spel 10
Uiten dreigende taal
tegenover tegenst. 3
Aannemen dreigende houding
tegenover tegenstander4
ishandeling tegenst.1
In verband met tegenstanders 29
Mengen in wedstrijdleiding16
Uiten onbehoorlijke taal tegenover
de scheidsrechters5
Beleedigen Scheidsrechters 6
Uiten dreigende taal
tegenover scheidsr. 4
Aannemen dreigende houding
tegenover scheidsrechters1
Slaan of stompen
scheidsrechter. 1
In verband met
den scheidsrechter...33
Ongemotivieerd
verlaten speelveld3
Wangedrag15
Onbehoorlijke taal 2
Vloeken9
Opzichzelfstaand29
Uit de Vlissingsche Courant van 6
mei 1933:
VOETBAL
Door den K.N.V.B. geschorst
Door den K N V B. zyn met ingang
van 1 Mei 1933 tot 1 Mei 1938 ge
schorst de volgende spelers van
'Hansweert'. wegens het ter hand
stellen van een frauduleus ingevuld
ruil- en wedstrijdformulier, het on
derteekenen van een valsche ver
klaring, als aanvoerder voor ac-
coord teekenen daarvan, en niet al
le mogelijke middelen te baat ne
men om te voorkomen dan m den
wedstrijd op 18 December 1932 tus-
schen Sinoto en Hansweert onge
rechtigde spelers uitkwamen A
Wijnands. H van Koeverdinge. C
J M. Mazure. J Kools en H Wig
man.
Uit het jaarverslag van de Zeeuwschc voetbalbond, seizoen '33-'34:
WEDSTRIJD ZEEUWSCH ELFTAL - ZWALUWEN ELFTAL
De kaartverkoop te Middelburg bedroeg1.362,60
De verkoop van zitplaatsen bedroeg24.50
Totaal 1.387,10
Deze wedstrijd bracht de volgende kosten met zich mede:
Kaarten Z.V.B.-bestuur en officials stedelijke belasting183,70
TerreinhuurGemeentelijk Sportterein50.00»
Verteer spelers tijdens de rust7.60
Ballen v.d. wedstrijd en kousen v.d. spelers26.15
Reclame (aanplakbiljetten)8,00
Levering zeep wasschen shirts en handdoeken 5.37
Vervoer van de stoelen2.00
Autokosten2.50
Reiskosten spelers en officials Zeeuwsch Elftalf 40.02
Diner spelers, benevens kosten van logies spelers en officials Zeeuwsch Elftal Rekening De Nieuwe Doelen' 223.00
Declaratie Scheidsrechter J I H Kapgen.'s-Hertogenbosch20,45
Kosten suppoosten voor de wedstrijd11,50
Telefoonkosten en kosten drukwerk (gereserveerde plaatsen)10.30
Rekening 'Zwaluwen-elftal' Logies 71,50, reiskosten 121.-
Wasschen shirts en kosten Bondstrainer (K.N.V.B. 30.75 223.25
Declaratie grensrechter J. Schrijver, Goes1.30
Totaal 815,14
Totaal Opbrengst van de wedstrijd1 387 .10
af Totaalbedrag aan kosten815.14
Voordelig saldo 571.96
terugdenkt aan de jaren dertig. ..Hoog
staande mensen in de KNVB schreven
in almanakken dat het voetbal toen
verruwde omdat arbeiders er aan deel
namen. Arbeiders zouden verruwend
werken op het speltype, maar ik heb
arbeiders gekend die alles met een bal
konden". Adrie van Varik vervolgens
„Er werd stevig gevoetbald. Niet direct
zo gemeen. Ze waren toen nog niet ver
standig genoeg om gemeen te spelen.
Trainers had je praktisch nergens. Te
genwoordig is het veel smenger Als je
dat Spaanse voetbal ziet. verschrikke
lijk" Tap Verhage: „Ja, je had er wel
schoppers tussen zitten. Je had er altijd
wel een gemene bij".
scheidsrechters
Jaarverslag Zeeuwsche Voetbal
bond seizoen '31-32. Scheidsrech
ters. Kwantiteit zoowel als kwali
teit laten te wenschen over.
Vijf jaar later. Jaarverslag seizoen '36-
'37. Nog steeds is het Scheidsrechters-
wezen een zorgenkind. Bij alle moeite
welke met zich heeft gegeven en nog
geeft van dag tot dag. is er geen onfeil
baar Scheidsrechterscorps te verwach
ten. Onfeilbaar zal de arbitrage nooit
worden, maar er ligt een groote marge
tussen onvoldoende en onfeilbaar. Te
veel Scheidsrechters hebben nog het
idee dat het scheidsrechteren bestaat
in het aantrekken van een soort Lei
ders-uniform en het uitstooten van en
kele klanken op een blikken fluit. Er
komt echter heel wat meer kijken voor
degenen, die werkelijk den naam
„Scheidsrechter" met een hoofdletter
waardig willen worden. Zij dienen even
zeer en nog meer zelfs dan de voetbal
lers zelve zich lichamelijk en geestelijk
fit houden.
„Je hebt nu nog slechtere scheidsrech
ters". vindt Tap Verhage. „Vroeger had
je alleen meer ontzag voor de scheids
rechter. Als je iets zei, of naar je hoofd
wees, dan mocht je verdwijnen". Toch
ging, blijkens het verhaal van Adrie
van Varik, ook vroeger niet elke arbi
Voetbalschoenen hadden vroeger stalen neuzen. Lekker 'punteren' tegen een bal die in natte
omstandigheden meer water absorbeerde dan de meest geprezen zeem. Het onwrikbare
schoeisel boezemde vaak ontzag in, want er werd ook wel naast de bal gepunterd. Zo maar per
ongeluk, midden in een pannekoek, want koeien hielden nooit rekening met de sportieve mens.
Tegenwoordig meer dan waarschijnlijk ook niet, maar nu hebben beide soorten hun eigen heilig
dom. Toen - zo'n halve eeuw geleden - moest er nog wel eens een kudde weggejaagd worden
voordat de 'kicksen' ondergebonden konden worden. Een gruwel, die voetbalschoenen. Zwaar als
lood en harder dan menig scheenbeen.
ter vrijuit. „Ik kan me nog herinneren
dat wc met Zeelandia tegen Hero
moesten spelen. Twee minuten voor
het einde geeft de scheidsrechter een
vrije trap voor Hero zonder dat er iets
gebeurde en even later geeft hij ook
nog een strafschop tegen ons. Dat kost
te ons het tweede klasserschap. Na de
wedstrijd zagen we de scheidsrechter
met een speldje van Hero op zijn hoed.
Hij stond tussen die jongens van Hero
te dansen en te springen en bier te drin
ken".
..De scheidsrechters waren netzo slecht
of net zo goed als nu", meent Chiel de
Kok. „Slecht voetbal of spelverruwing,
dat ligt niet aan de scheidsrechter. Bo
vendien krijgen ze tegenwoordig een
lesje van de commissie als ze slecht flui
ten. Het verschil is dat de jeugd nu niet
meer met zich laat leuren. Als ze werk
loos zijn. dan krijgen ze steun Ze heb
ben niets te klagen In de vorige crisis
moest je twee keer per dag stempelen.
En elke avond stond er een verklikker
bij de bioscoop. Als ze je snorden, dan
werd je steun ingetrokken, want het
was niet mogelijk dat je dan genoeg
geld had om naar de film te gaan Ook
als iemand anders voor jë betaalde, als
je bijvoorbeeld met je familie ging.
moest je op het matje komen"
bedreigen
Jaarverslag Zeeuwsche voetbal
bond. Seizoen '36-'37. Van de straf-
commissie: I....I Het bedreigen en
slaan van een tegenstander of zelfs
van den Scheidsrechter heeft ook
in dit Bondsjaar weer plaatsge
vonden. al zij het dan ook gelukkig
„slechts" in enkele gevallen. Het
opzettelijk trappen van een tegen
stander. het gemeen en ruw spelen
kwam ook voor. doch vooral het
beleedigen enJof onheusch bejege
nen van den Scheidsrechter heeft
den boventoon gevoerd.
Ondanks die uitwassen - toen ook al -
bleef het geweld vaak beperkt tot in
het veld. Supporters kwamen af en toe
weliswaar in opspraak, maar comple
te mini-oorlogen waren uit den boze.
„Er waren wel eens meningverschil-
len, maar er was geen antipathie", ver
zekert Adrie van Varik. „Amokmakers
heb je in elke plaats, maar het was niet
zo dat de tribune werd afgebroken als
de scheidsrechter iets verkeerd deed.
Ook als je het in het veld niet met de
scheidsrechter eens was, dan liet je dat
op gepaste wijze blijken. Dat gele pa
piertje had je toen trouwens nog niet".
De huidige generatie wordt vanaf de ge
boorte tot in het graf in de watten ge
legd. zo meent het drietal. „Ze krijgen
een uitkering, ze hebben het maar ge
makkelijk", zegt Chiel de Kok opnieuw.
„Maar een mens is hebberig. De solida
riteit wordt minder als het wat slechter
gaat". Tap Verhage is eveneens van me
ning dat het tegenwoordig gemakkelijk
overleven is. „Maar je kan je eigen
zoons toch moeilijk opvoeden zoals je
zelf opgevoed bent. Dan hebben ze geen
vreten. Je krijgt nu wel rotzooi op de
tribune. Dat komt omdat wij het ze te
gemakkelijk gemaakt hebben. Vroeger
keek je daar wel voor uit. Bang voor de
politie? Schei uit. daar deed je het voor
in je broek".
64 miljoen
Een advertentie in de Vlissingsche
Courant (1932): Alleen reeds in de
eerste helft van 1932 kostte de
werkloozenzorg aan ons land 64
millioen gulden. Dit zal niet meer
noodig zijn. als door ruimeren af
zet voor onze voortreffelijke Ne-
derlandsche producten meer ople
ving komt in Neerlands landbouw,
handel en industrie.
Een advertentie in diezelfde krant.
Een foto van een voetballer met
een bal onder zijn arm terwijl hij
een sigaret rookt: 'Chief Whip', het
beste voor uw gezondheid.
„De spelverruwing van nu", zegt Chiel
de Kok, „staat in verband met het be
roepsvoetbal. Die profs helpen ook het
amateurvoetbal naar de bliksem. Toch
zie ik af en toe nog heerlijke wedstrij
den. Maar indertijd konden ze er ook al
wat van. Piet Vogel (onlangs overle
den, red.) van Middelburg bijvoor
beeld. Geweldig, wat een speler. Hij
draaide drie keer om je heen zonder
dat jé hem zag".
Een glimlach speelt over zijn gezicht als
Chiel de Kok terugdenkt aan die tijd.
Het zijn vaak herinneringen van een
Gerard Cox-achtig kaliber „Arm en
toch gelukkig". De Kok wordt binnen
kort 72 jaar. Hij maakte de crisis in de
jaren dertig mee. Mooie verhalen over
voetbalschoenen met stalen neuzen.
„We hadden niet eens geld om voetbal
schoenen te kopen. Ik speelde op werk
lasten waar m'n vader leren noppen on
der geslagen had. Die dingen staken
aan de binnenkant door je zool heen,
maar daar trok je je maar niets van
aan", verhaalt hij. Later kreeg hij af
dankertjes vari een bevriende speler die
wat beter in de slappe was zat. Versle
ten schoeisel, waar de scherpe kantjes
nog niet van afgelopen waren. De stalen
versteviging was hier en daar al door
het leer heen gesleten. Scheidsrechters
bemoeiden zich in die tijd nog niet met
de hoeven van de knapen. „En dat was
maar goed ook. want het gebeurde wel
eens datje een bal ermee lek schopte",
verzekert Chiel de Kok
werkloosheid
Jaarverslag Zeeuwsche voetbal
bond (ZVB), seizoen '33-'34: Werk
loosheid en daardoor sterk ver
minderde draagkracht van leden
en supporters nopen de Vereeni
gingen bepalingen ten aanzien
van contributies en dergelijke in
het leven te roepen, welke de ont
vangsten zeer ongunstig beïnvloe
den. Moge het een tijdelijke in
zinking zijn, welke de kiemen in
zich draagt van een gezond en
krachtig herstel.
Lou 'Tap' Verhage (70) uit Temeuzen
heeft geluk gehad. In de crisistijd zat hij
niet dikwijls zonder werk. Veel van zijn
vrienden waren wel werkloos. „Het was
niet gemakkelijk om vast werk te krij
gen", zegt hij. Verhage 'scharrelde' wat.
„Ik had op een gegeven moment geen
werk. Er moest een voetbalwedstrijd
gespeeld worden, maar het veld was on-
dergesneeud. Toen hebben we met een
paar jongens dat veld schoongemaakt.
We dachten dat we iets konden verdie
nen, maar op het moment dat we de
sneeuw verwijderd hadden, kwam de
penningmeester van Temeuzen naar
ons toe en hij zei dat hij wel iets van
onze contributieachterstand zou af
trekken".
Adrie van Varik (83) is al zeventig jaar
lid van de Middelburgse vereniging
Zeelandia. Bij de drogisterij Schulte
en Thieme in Middelburg klom hij op
van loopjongen tot filiaalhouder. „In
die tijd kwam het wel eens voor dat we
een gulden of één-vijftig kregen als
zakgeld bij een uitwedstrijd. De spe
lers die zonder werk zaten kregen dat
geld dan van ons. Die mensen hadden
helemaal geen zakcenten en je voelde
met elkaar mee. Je kon er niets aan
doen dat je werkloos was. Degenen die
zonder werk zaten hoefden trouwens
geen contributie te betalen", vertelt
Van Varik. die de crisis zelf nooit zo
aan den lijve ondervond.
Chiel de Kok was een van de oprichters
van Zeeuwsche Boys in Goes. Een ar
beidersclub die vanaf 1927 als tegen
hanger moest dienen van de voetbal
vereniging Goes, in die tijd een 'witte
boordenclub' Zeeuwsche Boys be
stond tien jaar voordat de club werd
opgeslokt door de w Goes. Goes zocht
goede voetballers, terwijl driekwart
van de leden van Zeeuwsche Boys op
zoek was naar werk. „De centen waren
op, maar we hadden goede voetballers
want we trainden geweldig hard. Goes
kwam op dat moment een beetje zonder
spelers te zitten", verklaart De Kok. De
oplossing lag voor de hand. Goes en
Zeeuwsche Boys smolten samen tot een
vereniging
is, te strijden voor Uw vereeniging,
voor den ZVB, de Zeeuwsche en
Nederlandsche Voetbalbeweging.
Tap Verhage, een Terneuzenaar in hart
en nieren. Verhage is nog steeds voet-
balmaf. De opstelling van Uruguay tij
dens de Olympische Spelen van '28 in
Amsterdam? Geen probleem. In rap
Zeeuws-Vlaams somt hij de samenstel
ling van het Zuidamerikaanse gezel
schap op. En nog een keer „want dan
hoef je niet te denken dat ik je zo maar
wat vertel". Voetbal zorgde voor wat af
leiding. „Er waren geen centen om iets
te doen. Nee, er werd ook niet veel ge
dronken. Dat kon niet. Ik heb in die tijd
nog met kranten gelopen. Het geld dat
je verdiende werd afgetrokken van je
steun. Dat gebeurt nu ook, maar het is
toch niet te vergelijken met toen. Als je
nu twee dagen in de week werkt, dan
kan je al voor je eten zorgen. De andere
dagen werk je alleen voor luxe dingen
Vroeger moest je puur voor je boterham
werken. Je kon al nauwelijks contribu
tie betalen. Er werd wel eens tegen je
gezegd dat het eens tijd werd datje ging
betalen, maar dat was erg moeilijk
want je had nauwelijks centen om te
eten", vertelt Verhage.
Chiel de Kok denkt rood. „Ik ben een
socialist, dat mag je best weten". Hij
stamt uit een arbeidersmilieu. Zijn va
der was stoker op een gasfabriek. „Bij
ons thuis waren op een gegeven mo
ment drie jongens werkloos. Maar wij
kregen geen cent. M'n vader moest
daar voor opdraaien". Op de arbeids
beurs werd nog wel eens een klusje
aangeboden. Een kolenschip lossen
bijvoorbeeld. „Dat werk was je na
tuurlijk niet gewend. Je begon 's och
tends vroeg en om half negen was je al
helemaal geradbraakt". Met zijn club,
Zeeuwsche Boys, ging het op finan
cieel vlak niet voorspoedig. Af en toe
werd er vergaderd in een weiland. Het
water steeg de club tot aan de lippen.
Een voorstel om te fuseren met Goes
werd niet in dank afgenomen. De leden
vonden het een schande. „Toen heb ik
gezegd: Goed we blijven bestaan, maar
dan moeten jullie nu de contribu
tieachterstand betalen. Daar was geen
sprake van natuurlijk. Ik denk dat van
de dertig leden er vijfentwintig werk
loos waren", herinnert Chiel de Kok
zich.
ruw spel
Jaarverslag Zeeuwsche voetbal
bond, seizoen '31'32. Ruw spel
Ook dit verschijnsel neemt in Zee
land steeds grooter afmetingen
aan. Het aantal gerapporteerde
gevallen is evenwel met in gelijk
percentage gestegen als de uitbrei
ding van den bond bedraagt. Hier
valt wel op te merken, dat in som
mige elftallen ruw spel nog nimmer
of vrijwel nimmer voorkomt, in an
dere elftallen regelmatig. Neem
bijvoorbeeld Souburg, dat thans
reeds 3 jaar inZVB-verband speelt
waarvan nog nimmer één geval
voor de strafcommissie is gekomen
en stel daartegenover Zeeuivsche
Boys, van ivier eerste elftal geen
enkele speler ongestraft is.
Gefronste wenkbrauwen Dat deel van
het geheugen is kennelijk goeddeels
uitgewist door de tand des tijds. De
romantiek is blijven hangen, maar niet
veel meer dan dat. Geen kamikaze-ach-
tige charges waar het hedendaagse
voetbal bij tijd en wijle door geken
merkt wordt. „Ruw spel? Nee. dat ge
loof ik niet", zegt Chiel de Kok als hij
duistere toestanden
Jaarverslag Zeeuwsche voetbal
bond, seizoen '34-'35: Een zeer
moeilijk tijdperk is ingeluid met
het Bondsjaar 1934-1935. De zon is
ondergedoken achter dikke wol
ken en het is te voorzien, dat het
thans nieuw begonnen jaar geen
opklaring in deze duistere toestan
den zal brengen. Mede te
werken aan den opbouw van een
krachtiger maatschappij, door het
helpen opvoeden tot een gezond en
krachtig volk. dat is het schoone
werk. waarvoor Gij Uw krachten
te geven hebt en zelfs nu, in deze
moeilijke lijden, kunt Ge dal doen.
als de wetenschap, dat achter de
donkere wolken schittert een le-
venschenkende zon, U geeft de be- Tap Verhage: „Nu werkje voor luxe. Toen voorjc boterham"
u zieling om met alle energie die in U
Adrie van Varik: „Ze waren niet verstandig genoeg om gemeen te spelen".
Chiel de Kok. „Je schopte wel eens een bal lek"