PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nieuwe stappen
tegen Suriname
Schelde wil werktijdverkorting voor hele bedrijf
Massaal protest tegen
korting op onderwijs
Aardverschuiving
teistert Ancona
DEMONSTRATIE JONGEREN
LOOPT UIT OP RELLEN
UsMtwpaJurim,
tlwekt:
demi/ze
autn adria
DIRECTIE HOUDT REKENING MET AANZIENLIJKE VERLIEZEN IN 1983
KABINET KRIJGT UNANIEME STEUN
Vee! wind
Veel bewolking en af en toe regen of
motregen.cMiddagtemperaluur onge
veer 8 graden. Krachtige, aan de kust
harde lot stormachtige wind uit zuid-
vest tot west.
225e jaargang no. 293
Woensdag 15 december 1982
150 4463 AE goes 01100 20440
VLISS1NGEN - De directie van de Koninklijke Maatschappij De Schelde in
Vlissingen komt op korte termijn met voorstellen over arbeidstijdverkorting.
Dit heeft directeur drs C. Harlog van de KMS dinsdag desgevraagd bevestigd.
Het bedrijf wil op deze manier de stagnatie in verschillende opdrachten opvangen.
Nu gebeurt dat door een •wachtgeldregeling', waardoor personeel zonder werk kan
thuisblijven met behoud van volledig loon. Er wordt rekening gehouden met een
aanzienlijk verlies in 1983. door uitstel van enkele orders. Het betreft onder meer
de vervolgopdrachten van de koninklijke marine voor de zogenaamde M-fregat-
1. Met de bouw van de eerste kan pas in 1987 worden begonnen, zo blijkt nu uit
antwoorden van minister De Ruiter op vragen in de Tweede Kamer over de
defensiebegroting.
In principe wordt volgens directeur Hartog arbeidstijdverkorting aangevraagd
voor het gehele bedrijf <3500 werknemers). De ondernemingsraad is daarvan op de M-jV€QCLtt£n
hoogte gesteld. Concrete plannen voor aanvragen zijn echter nog niet ingediend.
De ondernemingsraad liet welen daarom nog niet te kunnen reageren, omdat de
maatregelen moeten worden beoordeeld aan de hand van de financiële situatie
van het bedrijf. Van verschillende kanten is aangedrongen op het meer naar voren
halen van de nieuwe marine-opdrachten, met name om de continuïteit bij de
Nederlandse marinewerven te garanderen. Uit de antwoorden van minister De
Ruiter blijkt nu. dat hij daaraan nog niet denkt
De zogenaamde M-fregatten (multi-purpose fregatten) worden de opvolgers van
de schepen uit de Wolf-klasse en vormen samen het nieuwe grote marine-project
na de Kortenaer-fregatten. waarmee Rijn-Scheldc-Verolme binnenkort klaar zal
t Slot zie pagina 2 kolom 5)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Surinaamse machthebbers hebben het voor
deel van de twijfel, dat Nederland hen sinds de staatsgreep van
februari 1980 heeft gegeven, verspeeld. Dat is de unanieme me-
g van de regering en de Tweede Kamer. De regering studeert
nog op nieuwe maatregelen tegen het bewind van Bouterse.
Minister Van den Broek (buitenlandse
zaken) zei dit dinsdag in een verklaring
tot de Tweede Kamer. Zowel de minis
ter als alle fractie-woordvoerders spra
ken hun afschuw en ontzetting uit over
de gebeurtenissen in Suriname.
Een Interdepartementale commissie
zet momenteel alle mogelijkheden voor
sancties tegen Suriname op een rijtje.
Van den Broek zal daarover morgen,
donderdag, mededelingen doen. wan
neer hij uitvoerig met de Kamer-com
missies voor buitenlandse zaken en
ontwikkelingssamenwerking overleg
voert over de toestand in Suriname.
De regering zal alle betrekkingen met
Suriname herzien, aldus Van den
Broek, omdat Nederland geen daden
van repressie wil ondersteunen of me
deplichtig wil zijn aan onderdrukking
van de mensenrechten. De bewinds
man begon zijn verklaring met het ui
ten van de „diepste gevoelens van deel
neming" met de nabestaanden en
vrienden van „degenen die door het mi
litaire bewind op of sinds 8 december
ter dood zijn gebracht".
Alle fracties veroordeelden in de
scherpst mogelijke bewoordingen de
executies en arrestaties in Suriname.
De regering werd lof toegezwaaid voor
de snelle en krachtige wijze waarop zij
vorige week op de gebeurtenissen in
Suriname heeft gereageerd, onder
meer door het opschorten van de ont
wikkelingshulp.
De sprekers van de grote partijen en de
minister zeiden het regime In Suriname
aanvankelijk het voordeel van de twij
fel te hebben gegeven. Nederland heeft
volgens Van den Broek beseft dat de
parlementaire democratie in Suriname
direct na de onafhankelijkheid in 1975
onbevredigend functioneerde, en heeft
- ook na februari 1980 - aanvaard „dat
nieuwe staten tijd en ruimte behoeven
om de inrichting van hun maatschappij
naar eigen aard en inzicht vorm te ge
ven".
De onzekerheid daarover heeft binnen
de Nederlandse samenleving tot soms
verhitte discussies geleid over de vraag
in hoeverre ons land de verschillende
samenwerkingsvormen met Suriname
mocht gebruiken om in dat land een
ontwikkeling in democratische rich
ting te bevorderen, zo zei Van den
Broek.
„Sinds 8 december is die discussie ver
stomd", zei hij. „De vraag is nu of Ne
derland kan blijven samenwerken met
Slot zie pagina 3 kolom 4)
DEN HAAG - Leden van de Mobiele Eenheid lopen dinsdag op het Binnenhof in de richting van tegen bezuinigings
maatregelen demonsterende jongeren. Sommige demonstranten hadden met stenen en stokken ruiten van het Twee
de Kamergebouw ingegooid.
DEN HAAG - Dc demonstratie die
gisteren door enkele duizenden jon
geren in Den Haag werd gehouden is
uitgelopen op rellen en gevechten
niet de politie. De naar schatting
5000 jongeren waren naar het Bin
nenhof getogen om te protesteren te
gen de kabinetsplannen om de
RWW-uitkering voor 16- en 17-jari-
gen en de WWV voor jongeren onder
de 23 jaar af te schaffen.
In de vroege ochtenduren al kwam de
politie in actie toen een kamer op het
departement van sociale zaken werd
bezet door jongeren. Bij die gelegen
heid werden 10 bezetters aangehou-
(Slot zie pag. 8 kol. 6)
woningbouw
Staatsecretaris Brokx van volkshuis
vesting heeft zijn goedkeuring gege
ven aan de bouw 1600 woningen in Zee
land in 1983. Deze toewijzing is onge
veer de helft van het door Zeeland ge
vraagde aantal.
korter werken
UClUOl^UVCIIWl l>Illg UtlllgUVIflilgU VUUI
een groot deel van het personeel. De
crisis in staalindustrie scheept het be-
drijf op met grote voorraden.
inkomensverdeling
De kabinetsvoorstellen voor de inko
mensverdeling voor 1983 lijken aanlei
ding voor een frontale botsing tussen
de coalitiepartners CDA en WD. De
liberalen hebben grote problemen met
de kabinetsplannen.
PAGINA 11
geen opleving
Er zal volgend jaar geen opleving ko
men waarvan onze economie kan pro
fiteren. Deze verwachting uit het Cen
traal Planbureau in een bijstelling van
de prognoses. De verwachting berust
op voorlopige cijfers. Het kabinetsbe
leid zou pas na voortzetting van de
door het CPB gesignaleerde tendens
moeten worden veranderd.
magnesium geneest
Na tien jaar onderzoek beveelt de
Utrechtse pharmacoloog prof dr G
Charbon magnesium aan als een mid
del tegen een groot aantal ziektever
schijnselen Magnesium werkt als
vaatverwijder en kan aangewend wor
den bij bloeddrukproblemen en ver
schillende hart- en vaatziekten
PAGINA 17
pijp door wadden
Het kabinet heeft een tracé gekozen
voor de pijpleiding waardoor olie uit
het Nederlands deel van Noordzee
naar de Eemshaven vervoerd zal wor
den. De leiding zal vanaf het continen
taal plat langs Schiermonnikoog naar
de Groningse kust lopen. Binnendijks
gaat het dan verder naar de Eemsha
ven. Milieu-organisaties noemen de
keuze van het kabinet de meest scha
delijke.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en li
Opinie en achtergrond: 4
Sport: 13
Radio en televisie: 15.
Financiën, economie: 17.
DEBAT INHOUDING 1,65 PCT UITGESTELD
DEN HAAG (ANP) - Tussen de 30.000
en 40.000 onderwijskrachten en sym
pathisanten uit het hele land hebben
dinsdagmiddag in Den Haag deelgeno
men aan een protestmanifestatie tegen
de aangekondigde bezuinigingsplan
nen van minister Deetman van onder
wijs en wetenschappen.
Dat de behandeling van het noodwetje,
dat de extra inhouding van 1,65 procent
op de onderwijssalarissen mogelijk
moet maken, door de tweede kamer een
voerende onderwijsbonden in het ge
heel niet. „We hebben het parlement
een duidelijk signaal gegeven en daar
was het ons om te doen
De actie werd gevoerd door dezelfde on
derwijsbonden, die ook in november de
onderwijsstaking van een week organi
seerden: de algemene bond van onder
wijzend personeel (ABOP), de katho-
leieke onderwijs vakorganisatie (KOV),
het Nederlands genootschap van lera-
ROTTERDAM (ANP) - Met ingang van donderdag gaat Shell de prijzen
voor super- en normale benzine opnieuw verlagen. Een liter superbenzine
wordt 2,4 cent goedkoper en gaat dan bij de zelftankstalions van deze
maatschappij 163,4 cent kosten. De normale benzine gaat eveneens 2.4 cent
per liter omlaag tot 157,4 cent. Andere maatschappijen zullen deze prijsda
ling zeer waarschijnlijk volgen.
De woordvoerder van Esso deelde dinsdag mee. dat er nog geen beslissing is
genomen, maar zei dat deze maatschappij zich in het algemeen concurre
rend opstelt ten aanzien van de benzineprijzen Een verlaging tot het niveau
van Shell ügt volgens de woordvoerder in de lijn van de verwachtingen
De prijzen van dieselolie, gasolie en huisbrandolie worden door Shell, even
eens met ingang van donderdag, met 1.4 cent per liter verhoogd
Volgens Shell zijn de prijsaanpassingen een gevolg van de prijsontwikkelin
gen op de internationale produktenmarkt.
ren (NGL), de Unie van MTO-veremgin-
gen en de ambtenarenbond ABVA/KA-
BO
De protestactie begon met een manifes
tatie op het malieveld, waarna het
grootste deel van de demonstranten via
de Raamweg naar een dependance van
het ministerie van onderwijs en weten
schappen aan de Oostduinlaan trok.
Daar werden in twee houten kisten af
schriften van een petitie achtergelaten,
die donderdagmorgen op het Binnen
hof zullen worden aangeboden.
In de petitie, gericht aan de leden van
de tweede kamer, wordt de kortings-
wet een onrechtvaardige en ongelijke
behandeling van de mensen in het on
derwijs genoemd.
„Door deze nationale actiedag doen de
leden van de actievoerende onderwijs
bonden en van de ambtenarenbond een
laatste klemmend beroep om opnieuw
uw verantwoordelijkheid waar te ma
ken. Dnngend verzoeken wij u op te ko
men voor het goed recht van het onder
wijspersoneel- een behandeling gelijk
aan die van de overige ambtenaren en
daaraan gelijkgestelden Op grond van
rechtvaardigheidsoverwegingen en
vanuit uw verantwoordelijkheid dient
dit wetsvoorstel categorisch te worden
verworpen", aldus de petitie
Debat
De omstreden wet zou dinsdag door de
tweede kamer worden behandeld,
maar terwijl de demonstranten door
Den Haag trokken werd in de tweede
kamer de behandeling ervan een week
opgeschoven. Woordvoerders van de
demonstrerende organisaties lieten
dinsdagavond weten, dat dit hun niet
zoveel kon schelen.
De deelnemers aan de onderwijsmani-
festatie waren met naar schatting van
de politie 450 bussen uit alle delen van
het land naar Den Haag gekomen Ook
extra treinen en verlengde treinen voer
den duizenden onderw ijskrachten naar
Den Haag. De meeste leerkrachten na
men deel aan de demonstratie naar de
dependance van het ministerie van on
derwijs en wetenschappen aan de Oost
duinlaan. Een groep van naar schatting
10.000 man wilde echter per se naar het
Binnenhof Daar kwamen de proteste
rende onderwijzers terecht in de pro
testdemonstratie van jongeren.
De eigenlijke demonstratie verliep
zonder problemen.
tZie ook pagina 91
Inwoners van Ancona voor hun vernielde kuizen
Eensgezindheid
over Suriname
vftOA/ xTierkant achter het stand-
'ïr-rr 1 V punt van de Nederlandse
I regering heeft de tweede ka-
mer gistermiddag in zeldza-
H me eensgezindheid zijn af
schuw en ontzetting uitge
sproken over het barbaarse optreden
van het militaire Bouterse-bewind in
Suriname. En even unaniem was ver
volgens de steun aan de snelle en doel
treffende maatregelen, die het kabinet
als antwoord op het brute geweld in Pa
ramaribo heeft aangekondigd op
schorting van de ontwikkelingssamen
werking en stopzetting van alle militai
re bijstand. Minister Van den Broek van
buitenlandse zaken trof het voltallige
parlement aan zijn kant met het argu
ment dat 'ontwikkelingssamenwerking
nooit een ondersteuning voor repressie
ve regimes zal mogen worden noch zal
mogen leiden tot medeplichtigheid aan
ernstige schendingen van de rechten
van de mens' Van diepe bewogenheid
met de slachtoffers van het niets ont
ziende Bouterse-optreden en van emo
tie over de in koelen bloede uitgevoerde
executies in een land waarmee Neder
land zoveel persoonlijke bindingen
heeft getuigden gistermiddag de toe
spraken vanuit vrijwel alle fracties in
dit kamerdebat over de jongste gebeur
tenissen in Suriname. Hoe cynisch Bou
terse en zijn handlangers vorige week in
en rondom het fort 'Zeelandia' in Para
maribo met hun arrestanten zijn omge
gaan sprak misschien nog het best uit
de verklaring van minister Van den
Broek over het bezoek van de Suri
naamse ambassadeur in Den Haag.
Herrenberg, aan het Nederlandse mi
nisterie van buitenlandse zaken. Her
renberg stond bij die gelegenheid te
verzekeren dat 'voor alle betrokken ar
restanten een behoorlijke rechtsgang
was verzekerd' op hetzelfde moment
dat reeds een aantal van hen was gefu
silleerd.
Duidelijker dan gistermiddag aan
het Haagse Binnenhof gebeurde
had Nederland geen positie kunnen kie
zen tegenover de huidige machtheb
bers in Suriname. In het kamerdebat
werd er van verschillende kanten aan
herinnerd dat de houding tegenover het
sinds 1975 staatkundige onafhankelij
ke Suriname er steeds één is geweest in
het spanningsveld tussen terughou
dendheid en gezamenlijke verantwoor
delijkheid voor de ontwikkeling van het
land. Terughoudendheid om niet de
schijn te wekken in een jong onafhanke
lijk land toch nog half de lakens te wil
len uitdelen. Samen verantwoordelijk
omdat dit beginsel tenslotte was vast
gelegd in het verdrag tussen Nederland
en Suriname, waarin de ontwikkelings
samenwerking op een groot aantal ter
reinen is geregeld. Binnen die grenzen
van rechtstreekse betrokkenheid, met
bovendien nog zoveel Surinaamse men
sen in Nederland aanwezig, kon het ge
beuren dat Nederland na de staats
greep van 25 februari 1980 het door mili
tairen beheerste proces van de revolu
tie krediet gaf. Er was tenslotte geloof
in terugkeer van de democratie, een
punt waarop vanuit Nederland steeds
werd gehamerd. Achteraf blijkt dat ver
trouwen misplaatst. Ieder uitzicht op
democratie heeft onder de stengun van
Bouterse plaats gemaakt voor terreur,
geweld, intimidatie en jacht op mensen,
van wie er nu tientallen zonder vorm
van proces zijn afgemaakt. De mede
verantwoordelijkheid voor de ontwik
keling van Suriname kon onder deze
omstandigheden dan ook niet anders
tot gelding komen dan door iedere
vorm van zaken doen met Bouterse 'de
leider zonder volk', zoals hij werd om
schreven) af te kappen.
Het spreekwoord 'de revolutie ver
slindt haar eigen kinderen' is vori
ge week in Suriname verbijsterend
hard werkelijkheid geworden. Voor een
land dat als gevolg van economische
moeilijkheden en politieke instabiliteit
zijn inwonertal toch al zover had zien
slinken, een land dat kampt met gebrek
aan kader en nu in één klap is beroofd
van een belangrijk stuk kritische weer
baarheid komt die realiteit dubbel hard
aan. Met opschorting van de ontwikke
lingssamenwerking en nog een aantal
andere maatregelen, rechtstreeks ge
richt tegen 'bevelhebber' Bouterse c.s.
en tegelijk een stuk betekenisvolle soli
dariteit met de bevolking van Surina
me kan Nederland een poging onderne
men de spiraal van geweld te doorbre
ken en terugkeer naar democratische
verhoudingen te bevorderen. Boven
dien mag mobiliseren van zo groot mo
gelijke internationale druk op het mili
taire gezag in Paramaribo met uitblij
ven Nederland speelt een voorname rol
als het erom gaat te voorkomen dat de
bevolking van Suriname in de beangsti
gende omstandigheden van het mo
ment aan haar lot wordt overgelaten.
Het kamerdebat van gisteren was in ie
der geval van duidelijke waardigheid.
Met ingehouden adem volgen velen de
gebeurtenissen ginds
vdM
ANCONA (RTR) - Een reusachtige aardverschuiving beweegt zich sinds maan
dagavond ten noorden van de Italiaanse havenstad Ancona in dc richting van de
Adriatische Zee. Ongeveer 3.500 mensen hebben tot dusver hun woning moeten
ontruimen.
Persoonlijke ongelukken hebben zich niet voorgedaan Volgens geologen is het
aan een beweging van de aardkorst te wijten dat over een breedte van circa zes
kilometer een enorme hoeveelheid grond en rots voortschuift Verscheidene ge
bouwen zijn vernield, terwijl andere werden meegenomen, zonder dat zij in elkaar
vielen
Doordat kabels werden vernield, is het merendeel van de bevolking van de onge
veer 100.000 inwoners tellende stad van elektriciteit verstoken Ook de water- en
gas voorziening is gestoord.
De voornaamste spoorlijn langs de Italiaanse oostkust is tussen Ancona en Bolog
na vernield De rails steken op sommige plaatsen vier meter in de lucht.
Tien jaar geleden was dezelfde streek door eendergelijke aardverschuiving getrof
fen.
Stijgend dodental
in Noord-Jemen
SANA'A (AFP) - Het dodental als ge
volg van de zware aardbeving die
maandagochtend Noord-Jemen trof.
stijgt nog steeds. Dinsdagavond werd
van officiële zijde in de hoofdstad Sa
na's meegedeeld, dat er tot dusver 1082
doden zijn geteld en 1140 gewonden.
Premier Abdel Karim Al-Iriani ver
klaarde dat 142 steden en dorpen ge
heel of gedeeltelijk zijn verwoest door
de beving die 40 seconden aanhield-
