Jaruzelski schort de
oorlogstoestand op
PZC
Protestdemonstraties van
Surinamers in Nederland
Russisch voorstel voor
verminderen kernwapens
Bergingsploeg aangevallen
na ongeluk met helicopter
NOG VOOR HET EINDE VAN DIT JAAR
PZC
1
sport
vandaag
VS WILLEN NULOPTIE HANDHA VEN
Jongen wurgt
bejaarde vrouw
ZEEUWS VOETBAL
JAN TIMMAN
J0HAN CRUIJFF
Noordoostelijke wind
In de ochtend nog op veel plaatsen
mist. Overigens veel bewolking, maar
in de middag enkele opklaringen en in
ie kustprovincies mogelijk een bui.
hliddagtemperatuur rond 2 graden.
Matige noordoostelijke wind
DEN HAAG - Kabinetsformateurs
zouden de status en de staatsrechte
lijke positie van minister moeten
krijgen, met de daarbij behorende
verantwoordingsplichting tegen
over het parlement. De Tweede Ka
mer heeft dan een grotere mate van
inspraak in de formatie dan nu en
kan zich ook uitspreken over het
vertrouwen dat in de persoon wordt
gesteld.
Dat schrijft dr. Maasm het deze week
te verschijnen boek ..Kabinetsforma
ties van 1959 tot 1973". De kabinets
formatie wordt zo een zaak die zich
geheel tussen parlement en forma
teur afspeelt, waardoor ook de kwest-
baarheid van het staatshoofd bij for
maties kan worden weggenomen, al
dus Maas.
Volgens de schrijver, die daarmee het
werk van de Nijmeegse hoogleraar
professor Duynstee voortzet, moet
een systeem geschapen worden
waardoor de Koning!m) meer afstan
delijk bij de formatie betrokken
wordt. Maas gelooft dat de invloed
van de koningin gedurende de forma
ties van de laatste decennia groot ge
weest is. vooral bij het benoemen van
(in)formateurs en kandidaat-pre-
(Van onze correspondent!
WENEN - In een 22 minuten durende toespraak heeft de Poolse leider generaal Jaruzelski zondag
avond voor de Poolse radio en televisie aangekondigd dat de oorlogstoestand in Polen tegen het
eind van het jaar zal worden opgeschort. Hij beloofde ook dat een eind zal worden gemaakt aan de
interneringen en liet doorschemeren dat amnestie zal worden verleend aan degenen die de
oorlogswetgeving hebben overtreden. Hij zei echter niet wanneer.
Jaruzelski zei verder dat de oorlogstoe
stand niet meteen kan worden beëin
digd en dat een terugkeer naar een nor
malisering geleidelijk moet plaatsvin
den, maar dat de opschorting van de
oorlogstoestand - ongeveer acht van de
oorspronkelijk 38 beperkende maatre
gelen blijven van kracht-een belangrij
ke stap is in de goede richting.
heeft aan de vooravond van de eerste
verjaardag van het alkondigen van de
oorlogstoestand in Polen, in een bnef
de Poolse autoriteiten uitgedaagd. Wa
lesa eist in een brief aan generaal Jaru
zelski amnestie voor allen die zijn gear
resteerd en zijn veroordeeld op beschul
diging de decreten op grond van de
noodtoestand te hebben overtreden.
Walesa
De voorzitter van de Poolse verboden
vakcentrale Solidariteit, Lech Walesa,
onderzoek
Jeugd en Muziek Zeeland wordt finan
cieel doorgelicht. In besprekingen met
gedeputeerde staten is gebleken dat
deze organisatie 'aanzienlijk hogere
tekorten heeft dan in een eerder sta
dium was meegedeeld'. De precieze
schuldenlast van J en M is niet be
kend, maar tijdens de begrotingsbe
handeling in provinciale staten sprak
gedeputeerde Boersma van 'een over
schrijding van ongeveer een ton'
werk
Rijn-Schelde-Verolme Montage in
Vllssingen is blij met de NSM-order
voor het monteren van pijpleidingen
en apparaten voor de nieuwe ammo-
niakfabriek in Sluiskil. De opdracht
biedt 150 mensen ongeveer een jaar
werk. Er is een bedrag mee gemoeid
van 12 miljoen gulden
PAGINA 3
één lijn
Volgens CDA-fractieleider De Vries
mogen er binnen zijn fractie best me
ningsverschillen bestaan, maar moet
bij stemmingen vanuit gesloten gele
deren worden opgetreden. Vorige
week kozen bij stemmingen over het
kemwapenbeleid elf CDA'ershde kant
van de oppositie Met hen volgt nog
een gesprek, zei De Vries Een groep
Limburgse CDA-leden heeft gedreigd
een nieuwe partij op te richten als de
elf Kamerleden niet worden ge
royeerd
voorzitter
Elli Izeboud is de nieuwe voorzitter
van het partijbestuur van de Commu
nistische Partij Nederland. De com
munisten die verontrust zijn over de
vernieuwende koers van de CPN zijn
van plan hun activiteiten binnen de
partij te verhevigen De groep besloot
verder een eigen weekblad uit te'ge-
PAG1NA 7
schitterend
De Amerikaanse show All of him' van
Herman van Veen verdwijnt na een
week van Brodway Vooral de vernieti
gende kritiek in de New York Times
ligt aan de basis van het besluit de
tweede speelweek te schrappen. De
Amerikaanse wereldster Shirley Ma-
cLatne was onder de indruk van het
optreden van de Nederlandse cabare
tier 'Hij Is een heel groot talent, schit
terend' Herman van Veen zelf is uiter
mate tevreden: 'Ik kan hier mijn leven
'ang werken, het doel is geslaagd'
Nieuws uit Zeeland: 2 en 5.
Binnen- en buitenland: 3.
Radio en televisie: 7.
Sport: 9.10,11,12,13 en 14.
RSV-werf Heusden
maakt melding
van nieuwe order
ROTTERDAM/HEUSDEN (ANP) -
De directie van de Verolmewerf in
Heusden is in een vergevorderd
staduim van onderhandelingen
met een Nederlandse reder over
een order voor de bouw van twee
chemicaliëntankcrs.
Dit heeft de vice-president van de
raad van bestuur van RSV, A. Rij
ke, zaterdag in Raamsdonkveer
meegedeeld ter gelegenheid van de
tewaterlating van het zware lading
schip 'Dok Express 20', dat in op
dracht van de gelijknamige rederij
in Rotterdam (90 procent eigen
dom van Van Ommeren) bij de Ver
olmewerf in Heusden is gebouwd.
De naam van rederij Broere uit
Dordrecht werd genoemd en de re
derij bevestigt nieuwbouwplannen
te hebben.
Broere zou zich echter voor de or
der nog geenszins op de RSV-werf
vastgelegd hebben. Het gaat om
een order van naar schatting tien
tallen miljoenen guldens.
Ook wil hij rehabilitatie van al degenen
die hun baan om politieke redenen zijn
kwijtgeraakt, bijvoorbeeld omdat zij
weigerden Solidariteit te veroordelen
Walesa riep ook op tot een nieuw vak-
bondsbeleid, dat gebaseerd is op pluri
formiteit. zodat arbeiders de keuze heb
ben tussen verschillende vormen van
vakbondswezen.
Dit zijn enkele voorwaarden, aldus Wa
lesa, voor de leiders, de kerk en de vak
verenigingen om tot elkaar te komen en
te proberen een behoorlijke overeen
komst te bereiken, die Polen terug
brengt naar een normaal leven.
Debat
De Sejm, het Poolse parlement, komt
vandaag, op de eerste verjaardag van
het afkondigen van dc oorlogstoe
stand, bijeen. Dc commissie voor dc
voorbereiding van de parlementaire
agenda, die afgelopen vrijdag verga
derde, heeft besloten dat het parle
ment zal debatteren over het opschor
ten van de oorlogstoestand, en niet, zo
als gehoopt, het opheffen ervan. Ver
wacht wordt dat dc opschorting, die
zal gelden voor een proefperiode van
(Slot zie pagina 4 kolom 5)
In de Mozes en Aaronkerk hebben zondagmiddag honderden mensen, vooral Surinamers, de herdenkingsdienst bijgewoond
die daar werd gehouden ter nagedachtenis van de Surinamers die de afgelopen dagen in Suriname zijn omgekomen
DEN HAAG. AMSTERDAM - Het is
zondag op verschillende plaatsen in
ons land tot felle protesten gekomen
van in Nederland woonachtige Surina
mers tegen de executies waarmee het
militaire bewind een aantal politieke
tegenstanders uit de weg heeft ge
ruimd.
In Den Haag demonstreerden tweedui
zend mensen bij de Surinaamse ambas-
(Van onze correspondent
WASHINGTON - De Verenigde Staten
zijn vooralsnog niet geneigd in te gaan
op een Russisch compromis-voorstel
over kernwapens voor de middellange
afstand in Europa. Naar verluidt zou
dc Sowjet-Unie bij dc hervatting van
dc onderhandelingen in Geneve, eind
januari, willen aanbieden zijn eigen
wapenbestand in deze sector van 600
tot 250 te verminderen als de NAVO
zou afzien van de opstelling van 572
nieuwe Pershing-2 en kruisraketten.
De Amerikanen echter willen vasthou
den aan Reagans plan de nieuwe NA-
VO-wapens te ruilen voor de ontman
teling van alle Sow,jet-wapens met een
bereik van 1600 tot 4800 kilometer: de
zogenaamde nul-optie.
De Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken, Richard Burt, zei
onlangs dat het een grote vergissing
zou zijn, als de VS deze positie zouden
prijsgeven. Het is niettemin duidelijk,
dat binnen de Amerikaanse regering
mogelijke compromissen worden over
wogen De VS willen daarbij het begin
sel van gelijkwaardigheid in de bewape
ning onder geen voorwaarde prijsge
ven.
Compromis
In opdracht van het Witte Huis zou de
Amerikaanse onderhandelaar Paul Nit-
ze in Genève per memorandum zijn her
innerd aan zijn onderhandelingsman
daat Naar het heet zou hij zich al te ver
op het pad naar een compromis hebben
begeven, toen zijn tegenspeler de kan
sen voor een Russisch tegenvoorstel
peilde Binnen de Amerikaanse rege-
iSlot zie pagina 4 kolom 6)
sade. en in Amsterdam werd een her
denkingsdienst ter nagedachtenis van
de slachtoffers gehouden in de Mozes en
Aaronkerk, die door honderden belang
stellenden werd bijgewoond.
De Surinaamse ambassadeur in Neder
land. Henk Herrenberg, zei gisteren „al
le begrip" te hebben voor de protesten.
Hij zou deze doorgeven aan de autori
teiten in Paramaribo.
In de hoofdstad is zondagavond een do-
denwake begonnen, eveneens ter nage
dachtenis van de omgebrachte Surina
mers. De bedoeling is dat deze wake
dag en nacht zal doorgaan, tot en met
zondag 19 december. Gisteravond be
vonden zich ongeveer honderd mensen,
meest Surinamers. voor het gebouw
van het Surinaamse consulaat, waar de
dodenwake wordt gehouden
Bij de demonstratie in Den Haag wer
den enige ongeregeldheden gemeld.
Demonstranten gooiden uit woede ste
nen door de ruiten, en hier en daar
kwam het tot een schermutseling met
de poütie. Er werden twee demonstran
ten gearresteerd vanwege openlijk ge
weldpleging. en een politieagent te
paard raakte gewond door een steen in
de nek. De rust keerde daarna snel te
rug rond de Surinaamse ambassade.
Na het Nederlandse besluit om de ont
wikkelingshulp naar Suriname op te
schorten, overweegt Washington nu
een zelfde stap te ondernemen. Amen-
ka heeft dit jaar 1,5 miljoen dollar uitge
trokken voor hulp aan Suriname. Mi
nister van buitenlandse zaken Shultz
verklaarde aan het eind van zijn bezoek
aan Nederland zaterdag dat hij „met
ontzetting" had kennis genomen van
de gebeurtenissen in Suriname
De binnen de "8-Decemberbeweging'
samenwerkende organisaties hebben
de mogelijkheid geopperd van het in
stellen van een regering-in-balling-
schap.
De landelijke organisatie van Surina
mers in Nederland (LOSON) heeft giste
ren van de Nederlandse regering geëist
dat alle diplomatieke banden met Suri
name worden verbroken, en dat de am
bassadeur uit Paramaribo moet wor
den teruggetrokken.
In de verklaring van de LOSON wordt
ook melding gemaakt van het verblijf in
Suriname van honderden Cubaanse
militairen, die ook verantwoordelijk
zouden zijn voor de executies. Er is geen
enkele aanwijzing uit Suriname zelf die
een bevestiging van dit gerucht zou
kunnen vormen.
Uit Paramaribo zelf worden voort
gaande zoekacties cn arrestaties van
de militairen bericht. Het officiële do
dencijfer dat bekend gemaakt is maakt
melding van 15 slachtoffers. Dit aantal
komt overeen met het aantal doden dat
opgebaard ligt in het Academisch Zie
kenhuis van Paramaribo. Getuigen
hebben verklaard dat de slachtoffers
wonden hebben die erop duiden dat ze
van voren en van dichtbij zijn neerge
schoten.
(Zie ook pagina 3)
FINSTERWOLDE (ANP) - De 75-jarige
weduwe F. M. Mentinga-Evers uit Fin-
sterwolde is in de nacht van zaterdag
op zondag in haar slaapkamer door
verwurging om het leven gekomen. In
verband hiermee is de 17-jarige jongen
T. K. N'., eveneens uit Fiiisterwoldc.
aangehouden.
Vandaag wordt hij aan de officier van
justitie voorgeleid en wordt sectie op
het stoffelijk overschot verricht
De wrakstukken van de Nicaraguaanse helikopter die donderdag jl. bij San Andres Bocay neerstortte
MANAGUA (RTR) - Rechtse guerrillastrijders die er door
dc regering van worden beschuldigd verantwoordelijk te
zijn voor het naar beneden halen van een helikopter met
kinderen, hebben het bergingswerk van dc 75 dode kinde
ren bemoeilijkt. Dit is zaterdag vernomen in militaire krin
gen in Managua.
Aanvallen van de guerrillastrijders hielden pas op toen de
regering vrijdagavond versterkingen naar het gebied stuur
de om de bergingsploegen te beschermen
Het aantal personen dat donderdag is omgekomen bij hei
neerstorten van een Nicaraguaanse helikopter is gestegen
tot 84. nadat bergingsploegen de lijken van negen vrouwen in
het wrak hebben ontdekt
Op de Zeeuwse velden was er maar weinig voetbal le
beleven door de vele afgelastingen. Zo ging het complete
programma voor zondag niet door (en dus ook de derby
Vlissingen-Middelburg nieh. Toch was er nog een ver
rassing te noteren. Promotiekandidaat Arnemuiden
verloor op eigen veld volkomen onverwacht met 0-1 van
AZVV
Pagina 13.
Jan Timman heeft verzuimd de tweekamp met Viktor
Kortsjnoi te winnen. In de vijfde en voorlaatste partij
zag hij een winnende voortzetting over het hoofd De
partij eindigde daardoor in remise Ook hel laatste duel
werd door beide grootmeesters remise gehouden. De
tweekamp eindigde daardoor onbeslist
Pagina 11.
Opnieuw heeft Johan Cruijff met een schitterende lob
een bijna beslissend doelpunt voorAjax gescoord. In de
uitwedstrijd tegen Fortuna Sittard plaatste Soren Lerby
de bal uit een vrije trap plotseling naar de vrijstaande
Johan Cruijff die met de buitenkant van de voet de Lim
burgse doelman passeerde. Hoewel Ajai tenslotte nog
met duidelijke cijfers won (l-3i waren de Amsterdam
mers af en toe toch aan de rand van een nederlaag Zo
miste Smeets bij een stand van l-l een strafschop voor
Fortuna. Dankzij deze zege is Ajax herfstkampioen ge
worden. Feyenoord boekte een opvallende triomf een
6-1-zege op NAC. PSV raakte verder achterop door een
0-0-gelijkspel bij AZ.
Pagina 9
