PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Ontwikkelingshulp aan
luriname opgeschort
Onderwijsbonden: dinsdag staking
GROOT
Zware averij Russisch schip bij
aanvaring op rede Vlissingen
Prijspeil bleef gelijk, inflatiecijfer daalt
F=
ONTZETTING OVER EXECUTIES PROMINENTEN
bort: 11-
Veel boekingen
naar Suriname
ongedaan gemaakt
KORTING NAAR DRAAGKRACHT AFGEWEZEN
Automobielbedrijf
Winterse buien
y/isselend bewolkt en enkele winterse
buien, mogelijk met onweer. Middag-
temperatuur ongeveer 7graden. Wind
uit west tot noord-west aan de kust nu
en dan hard
25e jaargang no. 290
Bterdag 11 december 1982
ocês tyocb</a</eafot
■trut 5-7 4460 ac Goes Ttieioon Ol
iVan onze redactie economie
fl haAG - De inflatiegraad in ons
id daalt nog steeds. Gemiddeld zijn
kosten van levensonderhoud tussen
lf oktober en half november niet ge-
jen. De eerste elf maanden van dit
irsteeg het prijsindexcijfer met nau-
lijks 4.5 procent. Er is een kans dat
het gehele jaar de stijging van het
jspeil nog iets lager zal zijn.
blykt uit de cijfers die het CBS vrij-
bekendmaakte over de ontwikke
lt blijkt i
■fcbekem
ling van het gemiddeld prijzenpakket.
Het inflatietempo is tot 6,2 procent ge
daald (was een maand eerder 6.4). Voor
dit jaar was aanvankelijk een gemiddel
de inflatiegraad van 6 tot 6,5 procent
geraamd, later bijgesteld tot 6.25 Er is
een kans dat 1982 met ongeveer 6 pro
cent wordt afgesloten.
Het prijspeil steeg van december 1981
tot november van dit jaar met 4,56 pro
cent. Het merendeel der stijgingen
speelde zich in de eerste maanden van
dit jaar af. gedurende de laatste zes
maanden kwam slechts een toeneming
van 1,7 procent tot stand. Omdat
meestal in het laatste tijdvak (novem-
ber-december) de stijgingen zeer gering
zijn. dan wel uitblijven, zal het jaar ver
moedelijk gunstig eindigen.
Mede omdat er weer benzineprijsverla
gingen zijn geweest is het niet ondenk
baar dat de prijspeilstijging nog lager
dan 4.5 procent uitkomt. Het gecorri
geerde prijsindexcijfer (na aftrek van
een deel der kosten voor de medische
verzorging en zonder invloed van belas
tingen en subsidies) daalde tussen ok
tober en november zelfs met 0.1 pro
cent.
Tussen half oktober en half november
stegen koffie, thee en verse groenten in
prijs, waardoor een „invloed" van 0,2
procent ontstond. Onder de artikelen
die in prijs daalden was benzine (in
vloed-0,1 procent) de voornaamste. Al
met al hieven de stijgingen de dalingen
op.
Di onze correspondenten)
beste daar zijn werk kan doen". Er
permanent contact met Den Haag.
N HAAG, BRUSSEL, PARAMARIBO - De Nederlandse regering schort alle ontwikkelingshulp
junilitaire steun aan Suriname op. In een boodschap aan Paramaribo veroordeelt Nederland de Ontslag president
jze waarop de militaire machthebbers in Suriname zijn opgetreden ten scherpste. De regering
reekt zijn grote ontzetting uit over de executie van een aantal vooraanstaande Surinamers.
(eLandelijke Organisatie voor Surinamers in Nederland (LOSON) heeft de executies in Surina-
jeineen verklaring gekenschetst als „een afschuwwekkend dieptepunt in het proces van intimi-
[tieen onderdrukking, dat door de legerleiding is ingezet". Er is sprake van een „brede golf van
sst en afkeuring onder de Surinamer in Nederland".
r Lubbers zei vrijdag na afloop
jnhet wekelijkse kabinetsbreaad, dat
[regering „de consequenties voor de
bouw
)e bedrijvigheid en de werkgelegen
heid in de Zeeuwse bouw gaan aan-
lenlflk sneller achteruit dan landelijk
het geval is. Uit een enquctc blijkt dat
viervijfde van de Zeeuwse bouwbedrij
ven in oktober voor niet langer dan
viermaanden werk in portefeuille had.
PAGINA 3
ommanilopost
Ie Verenigde Staten hebben plannen
d in Groot-Brittannié een reserve-
Dofdkwartier te bouwen. Daarop zou
etAmerikaanse commando zich kun-
i terugtrekken, als het hoofdkwar
tier in Bondsrepubliek door vijan
delijkheden zou moeten worden opge
ien. Het VS-hoofdkwartier blijft
verlgens wel in Stuttgart.
'AGINA li
rust
De rustdag - donderdag - heeft Jan
hmman kennelij k meer deugd gedaan
dan Viktor Kortsjnoi. Timman won
net wit de vierde partij in de schaak-
weekamp Met nog twee partijen te
leien is de stand nu weer gelijk (2-2)
n de strijd weer helemaal open.
voortzetting van ontwikkelingshulp"
beziet. Intussen wordt elk ambtelijk
overleg over lopende ontwikkelings
projecten opgeschort en zal geen geld
naar Paramaribo worden overgemaakt.
Over de precieze gevolgen voor de Ne
derlandse hulp aan Suriname (jaarlijks
250 miljoen gulden), zal het kabinet vol
gende week donderdag met de Tweede
Kamer overleggen. Daarbij gaat het
volgens Lubbers om een afweging tus
sen aangegane verplichtingen en het
uitgangspunt dat ontwikkelingshulp
geen ondersteuning van onderdruk
kende regimes mag zijn of mag leiden
tot medeplichtigheid aan ernstige
schending van de rechten van de mens.
Naast de bevriezing van de ontwikke
lingshulp, zal Nederland een stokje ste
ken voor verdere leveranties van mili
tair materieel aan Suriname. Er zullen
ook geen nieuwe militaire opleidingen
aan Surinamers worden gegeven, ter
wijl nog wordt bekeken of de lopende
opleidingen worden afgemaakt.
Tenslotte schort de regering de aanvul
lende uitkeringen op de salarissen van
Surinaamse militairen die vroeger in
Nederlandse dienst waren op. Intussen
zal worden bekeken of die uitkeringen
kunnen worden herzien of beëindigd.
In haar verklaring aan het adres van
Paramaribo noemt de Nederlandse re
gering het optreden van de Surinaamse
militairen „in strijd met de meest ele
mentaire begrippen van de rechts
staat". Daarbij herinnert ze er aan dat
de Surinaamsde ambassadeur in Den
Haag nog donderdag verzekerde dat al
le gearresteerde personen een behoor
lijk proces zouden krijgen.
Volgens Lubbers geeft de Nederlandse
regering geen instruktie aan Neder
landse ontwikkelingswerkers in Suri
name om eventueel te vertrekken. Dit
mede in verband met hun veiligheid. De
Nederlandse ambassadeur in Parama
ribo blijft op zijn post, „omdat hij het
De waarnemend president van Surina
me, rar. Fred Ramdat Misier, heeft vrij
dag zijn ontslag aangeboden aan het
militair gezag. Op verzoek van leger
leider Bouterse blijft hij tot 1 januari
aan.
Ex-premier Heijhorst verklaarde vrij
dagavond dat zijn regering al was afge
treden vóór het bekendworden van de
executies. Hij zei dat zijn kabinet ont
slag had ingediend om „politieke rede-
Bouterse heeft in een toespraak een
„nieuw, aan de gewijzigde omstandig
heden aangepast regeerprogram" aan
gekondigd. Vervolgens zal een „uiter-
(Slot zie pagina 3 kolom 2)
MOSKOU (AFP/TASS) - De Russi
sche kosmonauten Valentin Lebe-
dev en Anatoli Berezovoj zijn vrij
dag veilig op aarde teruggekeerd.
Dat heeft het Sowjetpersbureai
Tass meegedeeld.
De twee kosmonauten hebben hun
tocht tot een goed einde gebracht.
Hij duurde 211 dagen, de langste
ruimtevlucht in de geschiedenis.
De kosmonauten vertrokken op 13
mei. De landing in een Sojoez-cap-
sule in Kazachstan werd niet door
de Sowjettelevisie uitgezonden. De
kosmonauten waren in goede ge
zondheid, maar ze zouden de eerste
dagen niet kunnen lopen wegens
langdurige gewichtloosheid in de
ruimte. Het vroegere ruimterecord
bedroeg 185 dagen, behaald door
de Russische kosmonauten Leonid
Popov en Valeri Rjoemin in okto
ber 1980.
|b(ebmari zullen ziekenfondsverze-
:n voor medicijnen een eigen bij-
van gemiddeld C'2.50 per recept
"en betalen. Per verzekerde (me
kkerden inbegrepen) mag nooit
*rdan maximaal 125 gulden per ka-
"■"ar Jaar worden betaald voor ge-
aiddelen. Staatssecretaris Van
«Reljden verwacht dat deze maatre-
meer kleinverbruikers en be-
f «ren slagen er niet meer in hun ener-
(-rekening tijdig te betalen. Gas- en
utriclteltsbedrijven hebben mo-
enteeel meer dan een miljard gulden
soed van afnemers die in gebreke
j ppbleven. Het aantal huishoudelij-
1 (afsluitingen bedraagt ongeveer
2 JJ°,opKn totaal van 4.3 miljoen aan-
BUngen.
«euws uit Zeeland: 2, 5, 7
09.
i linnen- en buitenland: 3
13.
iadioen televisie: 23 en 25.
inanciën: 12.
?terdagkrant: 15. 16, 17.
9 en 21.
PARAMARIBO - De waarnemend presi
dent van Suriname, mr Fred Ramdat
Misier, heeft, vrijdag zijn ontslag aange
boden aan het militair gezag. Op ver
zoek van legerleider Bouterse blijft hij
tot 1 januari a.s. aan.
AMSTERDAM - De recente ge
beurtenissen in Suriname hebben
tot een run geleid op de Surinaam
se reisbureaus in Nederland. Blij
kens informatie van deze bureaus
komen vele aanstaande vakantie
gangers hun geld terughalen voor
reizen naar Suriname die ze voor
de komende weken hebben ge
boekt.
Er wordt gesproken over een strop
voor de reisbureaus, die in de tien
duizenden guldens loopt
Volgens de KLM is het luchtruim
boven Suriname nog altijd geslo
ten, gisteren viel reeds de lijndienst
naar Paramaribo uit en de voor
vandaag geplande vlucht wordt
ook niet uitgevoerd.
De KLM en de Surinaamse lucht
vaartmaatschappij SLM zullen
zondag een retourvlucht vanuit
Amsterdam naar Paramaribo uit
voeren. De Surinaamse autoritei
ten hebben voor deze ene vlucht
speciale toestemming verleend.
VLISSINGEN - Het Russische vracht
schip Alexandrovsk (5400 brt) en de Pa
namese bulckcarrier Kara Career
(9300 brt) zijn in de nacht van donder
dag op vrijdag in zwaar stormweer
met elkaar in aanvaring gekomen op
de Wcstcrsschelde, voor het Badstrand
van Vlissingen. Het Russische schip
liep daarbij een gat aan het voorschip
op van twintig bij tien meter en helde
door het binnenstromende water sterk
naar voren. Het schip kwam vervol
gens op het badstrand terecht, maar
kon snel worden vlotgetrokken door
de sleepboot 'Zwitserland'. De storm,
waarbij stoten werden gemeten tot
windkracht 12, heeft ook andere sche
pen op de Westerschclde in moeilijkhe
den gebracht. Op de rede van Vlissin
gen lagen dertig tot veertig schepen te
wachten, in verband met een opvaar-
(Slot zie pagina 2 kolom 5)
DEN HAAG - Het kabinet is bereid de
eerder aangekondigde korting per 1 ja
nuari van 1,65 procent op de onder-
wijssalarissen in te houden op basis
van draagkracht. Minimum-inkomens
zouden dan 1,22 procent inleveren, ter
wijl mensen met een inkomen van
tweemaal modaal er 2,06 procent op
achteruit zouden gaan.
Minister Deetman van onderwijs heeft
de bereidheid om een gedifferentieerd
tarief in te voeren uitgesproken in de
memorie van antwoord op het wetsont
werp dat de korting op de salarissen
van het onderwijspersoneel regelt. De
nieuw berekeningsmethode zaJ wel tot
gevolg hebben dat de korting pas me
dio februari kan worden ingehouden.
In het ontworpen systeem van korting
naar draagkracht lopen de inhoudin
gen uiteen van 0.06 procent (jeugdsala
rissen bendeden f 1514 per maand) tot
3.15 procent voor inkomens boven de
f 14.313 per maand. De uiteindelijke be
sparing komt bij deze vorm van inhou
ding toch uit op 1,65 procent, zijnde een
bedrag van ruim 277 miljoen gulden dat
nodig is om het tekort op de begroting
van Onderwijs weg te werken.
draagkracht berekenen van de korting
af omdat het principe van ongelijkebe-
handeling ook dan met voeten getre
den wordt en het is juist dat principe
dat de bonden aan het actievoeren
heeft gezet.
De voor dinsdag aangekondigde onaer-
wijsstaking gaal definitief door Daar
toe besloten de onderwijsbonden vrij
dag tijdens vergaderingen waarbij niet
alleen minister Deetman. maar ook de
politieke partijen het zwaar te verduren
kregen. Geen goed woord had men over
voor de onbuigzaamheid van de minis
ter.
De onderwijsbonden wijzen het naar ABOP-voorzitter Van den Bosch zei in
Afwijzing
Amsterdam: ..Het negatieve advies van
de Raad van State over de korting van
1.65 procent is vernietigend. Toch
wordt het wetsontwerp onverdroten in
gediend. Ons antwoord zal op 14 de
cember duidelijk zijn". Dinsdag zal de
Tweede Kamer het betreffende wetje
behandelen. Van den Bosch betreurt
het dat de bij het CNV aangesloten pro
testantse bond PCO ook dinsdag niet
aan de staking meedoet.
Tijdens de algemene vergaderingen
van de Katholieke Onderwijs Vakorga
nisaties iKOV) en het Nederlands Ge
nootschap van Leraren (NLG) in Eind
hoven bleek duidelijk dat de onderwijs
bonden het meest voelen voor de sug
gestie van de PvdA om de salariskor
ting in te trekken en het gat in de begro
ting te dichten door de scholen later de
financiële voorschotten uit te betalen.
Deetman voelt daar niets voor. In de
memorie van antwoord zegt hij dat die
voorschotheffïngen een ïhcidenteel ka
rakter dragen, terwijl het bezuinings-
probleem op onderwijs structureel is
De fracties in de Tweede Kamer van
PvdA. CDA en D'66 hadden aangedron-
<Slot zie pagina 6 kolom 1)
Polen: een jaar
noodtoestand
T~\it weekend is het precies
-L'een jaar geleden, dat de
militairen in Polen de macht
- - -1 aan zich trokken, de noodtoe-
stand afkondigden en de naar
democratische vernieuwin
gen strevende onafhankelijke vakbond
Solidariteit verboden. Tegelijkertijd
werden duizenden vooraanstaande le
den van de vrije vakcentrale opgepakt
en gevangen gezet. Honderden van hen
zijn intussen vrijgekomen, maar even-
zovele leiders van de vakbond zijn tot
vele jaren gevangenisstraf veroordeeld
op beschuldiging van staatsondermij-
nende activiteiten. De (communisti
sche) militairen, die de falende commu
nistische regering een jaar geleden op
zij zetten, hebben Polen een jaar lang
met harde hand geregeerd Demonstra
ties tegen de regering en vóór de terug
keer van de door Solidariteit afgedwon
gen vrijheden werden hardhandig de
kop ingedrukt. De nauwelijks twee jaar
oude vakbond is deze herfst bij wet ver
boden en momenteel wordt hard ge
werkt aan de oprichting van de door de
regering en communistische partij ge
controleerde vakbonden, de eenheids
vakcentrales. In nauwelijks twaalf
maanden tijd is Polen teruggegleden in
de donkere jaren van weleer, waarin het
woord van de communistische macht
hebbers ijzeren wet is. Tot rechtstreeks
ingrijpen van de 'broederlanden' van
het Warschaupakt - op grond van de
zogeheten Brezjnevdoctrine een reële
mogelijkheid - is het niet gekomen: de
militaire vazallen in Warschau konden
het karwei zelf klaren. Enkele weken ge
leden heeft het regime een akkoord ge
sloten met de rooms-katholieke kerk.
als gevolg waarvan de leider van de ver
boden vakbond Solidariteit Lech Wale
sa op vrije voeten werd gesteld. Aan de
vooravond van één jaar noodtoestand
moet worden vastgesteld, dat de mili
tairen land en volk van Polen stevig in
hun greep houden. De ondergang van
Solidariteit - uitgegroeid tot een bond
met meer dan tien miljoen leden op zijn
hoogtepunt - lijkt compleet. Walesa is
vrij man. maar daar is ook alles mee
gezegd. Hij is nu een leider zonder ach
terban, een hoofd zonder lichaam. Het
regime ziet hem dan ook niet langer
meer als een gevaarlijk man. Zou het
regime een andere mening zijn toege
daan. dan zou de voormalige leider van
Solidariteit niet in vrijheid zijn gesteld.
Wat heeft het militaire avontuur van
Jaruzelski en de zijnen het Poolse
volk gebracht De optelsom is weinig
bemoedigend. Vanuit communistisch
standpunt, gezien is het allemaal niet zo
slecht. Immers. Polen is niet langer
meer het onbetrouwbare buitenbeen
tje. De militaire regering heeft de orde
hersteld. De waarden van het commu
nisme hebben weliswaar geleden, maar
ze zijn niet werkelijk aangetast. De mili
taire regering is een loyaal lid van de
internationale communistische ge
meenschap. Dat telt voorlopig voor de
machthebbers in het Kremlin, die de
koers van de communistische landen
bepalen. Hoe het volk er over denkt is
een zorg voor later. Datzelfde Poolse
volk lijdt onder de huidige situatiefun
damentele democratische vrijheden
zijn weer een onbereikbare droom ge
worden en de economische toestand is
ronduit desastreus De kosten van le
vensonderhoud zijn dit. jaar pijlsnel op
gelopen, zonder dat er op enigerlei wijze
een redelijke compensatie tegenover
staat. Tal van hoognodige goederen
vallen onder het hoofdstuk schaarste-
arükel. Honger en koude zijn ook deze
winter weer het deel van dit zwaar be
proefde volk. Tegen die achtergrond is
het een goede zaak, dat Nederland blijft
voortgaan met humanitaire hulpverle
ning in de vorm van voedsel en medicij
nen. Meer dan ooit verdient Polen onze
aandacht. De mensen zijn terneergesla
gen; zij hebben geen enkel vertrouwen
meer in de toekomst van hun land. Po
len juist nu in de steek laten zou getui
gen van een cynische, verwerpelijke
mentaliteit De Polen moeten weten
dat zij niet alleen staan: dat ze vrienden
hebben in de voor hen onbereikbare
Westerse wereld. Solidair zijn met de
Polen kan dit volk helpen een moeilijke
winter door te komen
De laatste tijd werd druk gespecu
leerd over eventuele opheffing van
de noodtoestand of op zijn minst een
versoepeling van het strakke, militaire
keurslijf. Dat zal een eerste stap zijn op
de lange weg naar normalisering van de
betrekkingen tussen regering en volk.
Het regime zal die stap echter alleen
doen als het van oordeel is. dat er geen
gevaar meer te duchten is van contra
revolutionaire krachten en anti-com
munisten. Wie de regering a's zodanig
beschouwt werd een jaar geleden dui
delijk: de voormannen van de onafhan
kelijke vakbond Solidariteit, die het
Poolse communisme een menselijk ge
zicht wilden geven. De afgelopen maan
den is dit soort mensen onder zware
druk van de regering komen te staan.
Het is niet te verwachten, dat zij weer
snel de half december vorig jaar afge
broken draad zullen oppakken. Wat dat
betreft kan de regering zonder veel pro
blemen de noodtoestand beëindigen
Wat echter blijft is de repressie van het
regime. Een jaar geleden meende Jaru
zelski met grove middelen te moeten
ingrijpen om het Poolse volk tot de
communistische orde te roepen. Van
daag de dag Is de situatie niet wezenlijk
verbeterd; wèl veranderd, zij het niet
ten goede Wat het communisme een
maal in zijn klauwen heeft, laat het ntet
gemakkelijk los
Dim
