ONTVOERINGEN
de smaak van wateii
gemeente met een menselijk gezicht
weinig ervaring bij justitie
VRIJDAG 3 DECEMBER 1982
k
PZC/o pinie en achtergrond
4id
(Door Harry Kuiper
Ontvoeringen, zoals eind vorige week is overkomen aan mevrouw Van der Valk in het Bra
bantse Nuland, komen in Nederland sporadisch voor. Het inzicht bij de justitiële autoritei
ten over hoe daarbij het best kan worden gehandeld is dan ook niet bijzonder groot. Woordvoer
der W. van Leeuwen van justitie zegt: „Er is iemand van de Centrale recherche- en informatie
dienst (CRI) naar 's-Hertogenbosch om informatie te verzamelen en te coördineren en dat is
eigenlijk het enige dat vanuit Den Haag kan worden geleverd. Justitie zelf is niet bij deze zaak
betrokken".
Ontvoeringen zijn misschien al zo oud
als de mensheid. Te denken valt aan
de Spartaanse Helena uit de Griekse
oudheid die door Paris werd ontvoerd.
En ofschoon zij hem een kind baarde -
sympathie bij de slachtoffers voor vrij-
heidsberovers is ook in onze dagen
meer dan eens opgemerkt - bad het
misdrijf wel de Trojaanse oorlog tot ge
volg.
Zeer spectaculair was m 1932 de ont
voering van het 20 maanden oude
zoontje van Charles A. Lindbergh in de
VS. Lindbergh had zich wereldfaam
verworven met zijn solovlucht in de
Spirit of St. Louis van New York naar
Parijs in 1927. Op 1 mei 1932 werd zijn
baby ontvoerd uit zijn huis in Hope
well, New Jersey. Er werd een losgeld
betaald van 50.000 dollar, maar toen
op 12 mei het kind werd gevonden was
het vermoord.
Een illegale immigrant, Bruno Haupt-
mann die in Duitsland voorwaardelijk
was vrijgelaten, werd aangehouden
nadat in zijn garage 14.000 dollar zou
zijn gevonden - de dollarbiljetten wa
ren gemerkt - waarna Hauptmann op
3 april 1936 op de elektrische stoel om
het leven werd gebracht.
Ontvoeringen hebben zich in Neder
land niet dikwijls voorgedaan. De
meeste waren in Noord-Brabant. In
augustus 1974 werd in Waalre een jong
meisje ontvoerd, de dertienjarige Ca-
rolien Pessers. Ook hier was afpersing
van een losgeld de opzet en deson
danks werd het kind vermoord. De
ontvoerder kreeg tbr.
Gelukkiger was de afloop van de ont
voering van de 12-jarige Manon Huij-
bregts uit Son, eveneens in Noord-Bra
bant, eind vorig jaar. Hoewel de ont
voerder een losgeld verlangde van
twee miljoen gulden, besefte hij op
eens dat hij te ver was gegaan en liet
het kind- vrij voordat het losgeld was
betaald.
Een gelukkige bijkomstigheid was dat
Manon zelf de ontvoering vooral als
een spannend avontuur had onder
gaan; omstandigheden die voor de
ontvoerder, de 42-jarige J. H. uit Eind
hoven, tot gevolg hadden dat H. (enke
le weken geleden) een vrijheidsstraf
kreeg opgelegd die gelijk stond aan
zijn voorarrest.
De meest recente ontvoering is die van
afgelopen vrijdagnacht, in Sprank-Ca-
pelle bij Waalwijk. Twee mannen ontr
voerden een man die in een huis ver
diept was in dobbelspel. Het motief is
niet duidelijk geworden, de daders zijn
(nog) onbekend. In de loop van de
nacht werd het slachtoffer vrijgelaten.
Was het een grol?
Nimmer opgelost en intussen de meest
opzienbarende en uiterst serieuze ont
voering waarmee Nederland in vele
tientallen jaren te maken kreeg, was
die van de Amsterdamse miljonair
Maup Caransa, eind oktober 1977. Op
merkelijk is wat Caransa zelf verklaar
de, in de loop van de middag na zijn
vrijlating op 2 november.
„Wat gevaarlijk is geweest, dat waren
de interviews die ik over de radio
hoorde en waarin een politieman
werd gevraagd of misschien de Rote
Armee Fraktion erachter zat. Dat
heeft me toen erg benauwd. Ik werd
bang dat mijn ontvoerders mij voor
zeg 20 mi 1 jocn aan de RAF zouden ver
kopen. Ik hoop dat wanneer nog eens
een ander zal worden ontvoerd, zulke
vragen niet meer worden gesteld".
Caransa's ontvoering, in november
Mevrouw Van der Valk
1977, heeft 120 uur geduurd en hij wist
tevoren dat het eraan kwam. „Ik wist
dat me iets zou overkomen. Een ont
voering met het oog op yn geld leek mij
het meest voor de hand liggende. Twee
weken lang was ik achtervolgd. Ze wa
ren precies mijn gangen nagegaan en
stonden zelfs hier voor mijn huis Ik
heb ze ook herkend. Er waren er ten
minste twee met hetzelfde postuur als
die kerels die ik voor mijn huis zag"
Caransa: „Het was die misdadigers, zo
mag je zulke kerels toch wel noemen,
alleen om geld begonnen. Bij herha
ling hebben ze me gezegd dat ze geen
politieke bedoelingen hadden Ze wil
den het geld alleen maar hebben om er
goed van te kunnen leven"
Door zich opvallend bloot te geven -
hij wilde geen lijfwacht- bracht hij wil
lens en wetens een „zoenoffer", zoals
hij het noemde. „Ik heb het er zelfs
bewust een beetje op aangestuurd. Op
het laatst ging ik zonder gezelschap op
stap. Toen hebben ze ook toegeslagen.
Wat had ik kunnen verwachten als ze
plotseling een lijfwacht om me heen
hadden gezien? Ik heb twee kleinkin
deren. dus wat zou gemakkelijker zijn
geweest? Je pikt ze gewoon bij de
school weg"
Caransa's ontvoerders hadden hem
als losgeld 40 miljoen gulden ge
noemd. Caransa. niet rijk geworden
door altijd toe te geven, deed een te
genbod van twee miljoen. Uiteindelijk
werden ze het eens op tien miljoen gul
den. Maar pas toen de ontvoerders het
geld - uitsluitend nieuwe briefjes van
duizend-hadden ontvangen, werd Ca
ransa bang.
„Ze hadden me nu niet meer nodig.
Caransa: 'alleen om het geld te doen'.
ADVERTENTIE
GEEN GEDICHT? DAN MOET UW SURPRISE
WEL VAN GOEIE HUIZE KOMEN.
JAMIN
maar ik was wel getuige. Dat had ze in
de verleiding kunnen brengen me om
het leven te brengen, ook al zeiden ze
bij herhaling dat ze me niets zouden
doen. Die angst nam grote vormen aan
toen ik (maandagavond) drie pillen
moest slikken. Twee daarvan heb ik
onder het bed weten te werken en van
de derde heb ik de helft buiten mijn
mond kunnen houden Daarna heb ik
gedaan alsof ik sliep"
Aangekomen op het punt waar hij uit
de auto werd gezet, het Amsterdamse
Zoutkeetsplein, deed hij alsof hij juist
wakker werd. Hij begon te roepen: he,
waar ben ik. „Want stel dat ze me uit
de auto zouden duwen in de veronder
stelling dat ik bewusteloos was - ze
hadden me in het water kunnen gooi
en en ze hadden me in mijn rug kun
nen schieten. Maar ze hebben me uit
de auto gezet en lieten me verder on
gemoeid".
Over de identiteit van zijn nimmer ge
vonden ontvoerders vertelde Caransa
dat hij werd vastgehouden door vier
mensen. Al direct na de ontvoering,
nog ln de auto, werd hem gevraagd of
hij Frans sprak. Drie van de vier spra
ken Engels, evenals Caransa. en om
trent de vierde vermoedde hij dat het
een Nederlander was.
„Er was een tv-apparaat in huis en wat
via de tv werd gezegd werd in het huis
begrepen. Dus moet er een Nederlands
gesproken hebben, al heb ik dat zelf
niet gehoord." Op een vraag of de an
deren misschien uit het Middellandse-
Zeegebied kwamen antwoordde Ca
ransa „Nou. daar is mij niets van ge
bleken
Het was hem wel opgevallen dat een
kamer in het huis waarin hij gebracht
werd - Caransa vermoedde in de Bijl
mer - al helemaal op zijn ontvangst
was ingericht. Niet alleen was de ka
mer met linnen geluiddempend ge
maakt. ook waren de ramen zo goed
geblindeerd „dat ik echt geen hand
voor ogen kon zien. Ik heb zelfs ge
dacht dat ik blind geworden was".
Overigens kwam het losgeld wel in het
Middellandse-Zeegebied voor het
eerst boven water. Enkele weken later
werden bij een bank in Rome enkele
van de gewaarmerkte biljetten aange
boden. Dat leidde tot een aanhouding
- maar niet tot de opsporing van de
ontvoerders.
Zij konden evenmin worden opge
spoord toen vorig jaar bleek dat de
Amsterdamse notaris mevrouw Slis,
inmiddels uit haar ambt gezet, een
reeks van deze biljetten in bewaring
had gehad. In feite zijn al vele van deze
biljetten teruggevonden, ook in Am
sterdam zelf.
De ontvoeringszaak-Caransa, hoe op
zienbarend hij ook was, is tot dusver
een duistere affaire, hoewel de Am
sterdamse recherche het misdrijf nog
steeds in onderzoek zegt te hebben.
„Justitie heeft een lange arm", her
haalt woordvoerder R. Hoornstra een
bekende uitspraak. Wordt ereen rela
tie vermoed met de zaak van me
vrouw Van der Valk? „Daar is op dit
moment nog niets van te zeggen", al
dus Hoornstra terughoudend.
Even gereserveerd is de politie in 's-
Hertogenbosch over de aanpak van de
ontvoering van mevrouw Van der
Valk. Woordvoerder Worm van de
rijkspolitie geeft toe dat de kennis van
zaken in Nederland voor een zaak als
deze niet bijzonder groot is doordat
ontvoeringen hier niet vaak voorko
men.
Bijgevolg gaan de justitiële autoritei
ten „in de eerste plaats met grote voor
zichtigheid te werk en handelen ver
volgens naar bevind van zaken".
i ADVERTENTIE)
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ.
EN NOG VEEL MEER LEKKERS BIJ JAMIN.
JAMIN
De Grevelingen. botsende belangen landbouw, visserij, na tuur-milieu, recreatie en waterbeheer.
Een knipoog naar de titel van een
bekende Nederlandse film lijkt
aardig toepasselijk voor een verhaal
over het belang van zoet water voor
het zuidwesten. Trouwens ook een
verwijzing naar Bernard Shaw mag
dan niet ontbreken. Hij zei dat zaken
die zo natuurlijk en belangrijk zijn als
de smaak van goed en puur water, pas
gewaardeerd worden als er tekort aan
komt of gebrek is. Toepasselijker kan
nauwelijks. Want de zuidwestelijke
landbouw heeft een ontstellend ge
brek aan zoet water.
Op zich is dat geen nieuw geluid. Een
paar jaar terug hebben wij er in deze
rubriek ook al eens opgewezen. Maar
het tijdstip dat er definitieve beslissin
gen genomen moeten worden, komt
nader. De studies die rijkswaterstaat
over de toekomstige status van de
Grevelingen onderhanden heeft (land
bouw. visserij, natuur/milieu, recrea
tie, waterbeheer) naderen voltooiing of
zijn al af. De discussies dientengevolge
laaien bij alle belangengroeperingen
weer hoog op
'Zout water is een schaars artikel', die
uitspraak kwam ik tegen al neuzend
door de omvangrijke stapel paperas
sen die mijn dossier vormen over een
zoet of zout Grevelingen. Die stelling is
afkomstig van milieuzijde: omdat zout
water zo schaars is, zou dat een reden
temeer zijn om Grevelingen in de toe
komst zout te laten. „De Grevelingen
heeft een goed ontwikkelde bodemfau
na. Je treft er werkelijk interessante
vissen en planten aan". Schaarste aan
zout water! Het moet zelfs de meest
verstokte landrot nog als een ongeloof
waardige kreet in de oren klinken.
Zout water schaars - terwijl de hele
Wester- en Oosterschelde en het Veer-
sp Mppr zouter dan brem zijn en de gro
te Noordzee dagelijks staat te klotsen
tegen alle dijken en duinen. Terwijl bij -
na alle Zeeuwse (schier)eilanden om
spoeld worden door zilte stromen, zou
zout water schaars worden als de be
trekkelijk kleine oppervlakte water
tussen Schouwen en Flakkee (de Gre
velingen) zoet gemaakt zou worden
Eén blik op de landkaart van het zuid
westen is voldoende om die stelling
weg te blazen.
onzekerheid
„Kiezen vooreen zoete Grevelingen is
het zich storten in onzekerheid, om
dat je dan afhankelijk bent van het
Rijnwater. Je geeft zekerheid op voor
onzekerheid". Da's een andere stel
ling van milieuzijde. Ook niet zo'n
sterke bij nader inzien.
Studies van het Instituut voor Cul
tuurtechniek en Waterhuishouding
IC W) hebben uitgewezen dat er bij een
goede wfjze van beheer het hele jaar
door zoet water van kwaliteit kan ko
men. De Grevelingen (en ook het
Zoommeer) kunnen als reservoirs ge
bruikt worden waarin peiischomme-
lingen heel goed toelaatbaar zijn. In
het voorjaar, als er veel water via de
Rijn wordt aangevoerd, kan extra wa
ter worden ingelaten. Dit kan in de zo
mer dan voor vele doeleinden gebruikt
worden. Een gelukkig feit daarbij is
dat het Rijnwater, lange tijd erg
verontreinigd, nu door een serie inter
nationale maatregelen en verordenin
gen van jaar tot jaar schoner en beter
wordt
Een echt schaars te-artikel in het zuid
westen is zoet water. Tot nu toe is er
nog niemand geweest die dit heeft be
streden, integendeel. Het zoete water
dat in andere delen van Nederland ry-
terzake
kelijk via de grote rivieren als de Rijn,
de Waal, de Maas en de IJssel wordt
aangevoerd, ontbreekt helemaal in
het zuidwesten. Op enkele plaatsen
beschikt men over redelijk zoet grond
water maar in de meeste gebieden is
dit grondwater niet geschikt voor con
sumptie voor mens. dier of plant. We
gebruiken erg veel zoet water, zowel
privé (huishoudelijk) als voor indus
trieel gebruik, als in de landbouw. Om
dat we nog steeds meer gaan gebrui
ken met z'n allen, is het van veel be
lang dat goede en grote zoetwaterre
servoirs voorhanden zijn. De land
bouw gebruikt veel water - indien ten
minste voorradig. En dat is het 'm nu
juist. In het zuidwesten kan men geen
gebruik maken van zoet water. Het
grondwater in sloten en dergelijke is
zout of brak. De laatste 10 jaar heeft
men in de Nederlandse landbouw ge
weldige vorderingen gemaakt met al
lerlei verfijnde systemen van berege
ning, bevloeiing en bedruppeling van
landbouwprodukten en -gronden. Dat
heeft ertoe geleid dat er een heel scala
aan produkten (vooral op tuinbouwge
bied) bijkwam. De mogelijkheden voc
een goede en hoogwaardige landbour
produktie zijn daardoor enorm toegj®
nomen. Maar het zuidwesten blip
achter. Allicht, want hier kan op bfjir
geen enkele plaats of wijze gebrur
worden gemaakt van die beregening
systemen die zorgen voor een breder'
stroom aan produkten die in optimar:
vochtgraad gehouden worden (en d;J
vaak een zeer goede kwaliteit te zi(
geven).
produktiteit |j
Berekeningen van landbouwzijde
van rijkswaterstaat hebben uitgeujg
zen dat in gebieden waar over zo^
water beschikt kan worden, de o|e
biengst met vele (tien)tallen proce^
ten Kan worden verhoogd. En het zigi
met n.'me de kleine bedrijven dieyi
deze manier soelaas geboden
worden. g.
De traditionele akkerbouw (graajg
bieten, aardappelen) vraagt om te gif
te oppervlakten om rendabel te zynil
kleinere bedrijven - die het merende^,
vormen van alle boerderijen in
zuidwesten. Juist door hereniging
dergelijke met zoet water kan er e^,
scala aan mogelijkheden komen vcfo
die bedrijven. Vollegrondsgroenten
bloembollen zijn daar een paar votjj)
beelden van. Maar ook fruitteelt
veehouderij profiteren enorm van te
mogelijkheid van zoet water. Vergif
ting van werkgelegenheid, kleinscT
ligheid en verhoging in produktit
komsten - dat zijn de sleutelwooi
voor de landbouw in het zuidwestfo
als er zoet water komt. p
Eigenlijk is het gek dat anno 1982
een pleidooi gevoerd moet wordii
voor deze zaken. Dagelijks staan ij
media bol van het creëren van werk»)
legenheid; een zoete Grevelingen ge^
een verbetering met een 1.000 arbeiój;
plaatsen. Datzelfde geldt tussen haaj»
jes ook voor de Markerwaard (day
gaat het zelfs om vele duizenden
beidsplaatsen). Trouwens, het zoa"
IJsselmeer is nu in de ogen van biof!
gen en natuur/milieumensen een w|;
tergebied van unieke rijkdom en ge\§
rieerdheid. Zodanig zelfs, dat de M*
kerwaard niet ingepolderd mag wi|
den. Dat op zich zou toch al reden {g
noeg zijn om de Grevelingen ook zö,s
te maken.
mr. Gerard W SmalleganQ
ADVERTENTIE
ZONDER JAMIN KAN 'T NOOIT ECHT
'N HEERLIJK AVONDJE WORDEN.
JAMIN
Misschien zag u, enkele weken gele
den, iets van het afscheid van pa
ter Van Kilsdonk in Amsterdam of
hoorde u erover. Een bijeenkomst in de
Nieuwe Kerk. waar drommen mensen
hem ontmoetten om met een handdruk
en een enkel woord uiting te geven aan
de dankbaarheid voor wat hij voor hen
betekend had. Jarenlang was hij stu
dentenpastor in de hoofdstad. Nu vond
hij, 65 jaar geworden, de tijd gekomen
om met dat werk te stoppen. Zijn af
scheid werd een gebeurtenis.
Waaraan was dat te danken? Ongetwij
feld is hij een heel markante persoon, in
geen hokje te passen. Jegens vriend en
tegenstander innerlijke afstand in acht
nemend, ingegeven door diep respect
voor 't eigene van ieder mens, Met z'n
kerk lag hij overhoop terwijl hij haar
trouw bleef. Met mensen werd hij eigen
zonder hen ooit aan te raken. Waaraan
die toeloop van ontelbaren te danken?
Om het antwoord op die vraag te vin
den had u hem jaar na jaar moeten zien
gaan langs de huizen en kamers van
studenten. Ongedwongen ontmoette
hij hen in een café. Maar hij zocht hen,
onbekenden doorgaans, ook op waar ze
op zichzelf en alleen waren. Niet dat hij
dat makkelijk vond Vaak had hij het
gevoel in zo'n contact niet voldoende
onder woorden te kunnen brengen wat
er tussen hen speelde. Dan schreef hij
de bezochte daarna een brief. Vluchtige
woorden werden duurzaam. Duizenden
brieven moeten zo hun weg gevonden
hebben Als ondersteuning en uitwer
king van de talloze bezoeken
Dat moet het geweest zyn wat de Nieu
we Kerk bij zijn afscheid zo vol maakte.
Voor heel velen had in hem de kerk een
menselijk gezicht gekregen. In een sa
menleving waarin het vaak zo onmen
selijk toegaat: waar structuren en
machten, organisatie en reglemente
ring toonaangevend zijn en gewone
kleine mensen vast lopen op alles wat
hen aangepraat en opgedrongen wordt.
Als ergens op gewacht wordt (gewacht
ja, want men zal er doorgaans met naar
op zóek gaan), dan is het op een mens
die door je eenzaamheid heenbreekt, op
een ménselijk gezicht.
huisbezoek
Aan pater Van Kilsdonk moest ik den
ken toen ik kort geleden een nummer
van het tijdschrift 'Praktische Theolo
gie' las, gewijd aan pastoraal huisbe
zoek, Erg populair is dat onderwerp
niet. Wie door de kerk bezocht worden
(stel je voor: morgen komt een ouder
ling....) schrikken bij de gedachte dat 't
wel weer over een regelmatiger kerk
gang zal gaan. Anderzijds: wie namens
de kerk op bezoek gaat piekert over de
vraag hoe hij dat in moet kleden en
wanhoopt bij het doornemen van 't
adressenbestand waar je nooit door
heen komt. Predikanten, pastores heb
ben de naam zo druk te zijn met talloze
vergaderingen dat ze aan bezoeken
niet toekomen, maar misschien ver
schuilen ze zich ook wel eens daarach
ter omdat ze met dat huisbezoek wat in
zitten. Kan je je tijd niet efficiënter aan
kringwerk en dergelijke besteden?
Daarnaast dan nog aandacht voor ern
stige zieken. En je werkweek is al
gauw weer vol.
Denk niet dat ik daar geen begrip voor
heb. Inderdaad is er een heleboel meer
dat moet gebeuren. En in een gemeente
is soms een verwachtingspatroon dat
de pastor zyn theologische vorming af
handig dreigt te maken en opslorpt in
klussen. Sommige kerkeraden zetten
hun predikant m voor wat hun eigen
taak is Maar de pastor die zich daarte
gen verzet, loopt de kans zich daarmee
bewust of onbewust te scharen in de rij
van hulpverleners, die op grond van
hun specifieke deskundigheid op af
roep beschikbaar zijn zij studeerden
ervoor en moeten dus efficient en doel
matig worden ingezet. Waar genoemd
tijdschriftnummer me eens te meer van
overtuigde is dat de pastor in die rij niet
thuis hoort en dat de gemeente pas een
menselijk gezicht knjgt waar de maat
staven van efficiente hulpverlening
minstens gerelativeerd worden wan
neer vanuit de kerk mensen in hun huis
en daarmee in het hart van hun leven
worden opgezocht, gevraagd én onge
vraagd
Natuurlijk geeft dat op zich nog geen
garantie voor 't menselijk gezicht van
de gemeente. Wanneer, zoals vroeger en
hier en daar misschien nog wel. bezoek
een controlerende functie heeft en al
dan niet verkapt bedoelt de vragen van
de kerk te ventileren in plaats van de
vragen der mensen op te vangen, of
wanneer zulk bezoek mm of meer opge
drongen wordt ook aan hen die er met
van gediend zijn, dan wordt dat mense
lijk'gezicht met zichtbaar. Was pater
Van Kilsdonk zó te werk gegaan, dan
slerimen uit de kerken
waren bij zyn afscheid waarschyniyk
alleen wat obligate toespraken gehou
den (namens de kerkelijke instanties
die nu merendeels wegbleveni en zeker
waren er met zo velen gekomen om dui
delijk te maken, datze een mens op hun
weg hadden ontmoet door wie ze zich
herkend wisten in wat hen het diepst
bezig hield Huisbezoek is slechts zinvol
wanneer de vragen en gedachten van de
bezochten besproken worden en naar
hun zorgen geluisterd wordt Het dicht
bij de mensen zijn i inclusief een res
pectvolle afstand!) is naast en niet los
van de verkondiging wezenlijk voor
Christus' kerk. Dat luistert heel nauw
en is veel meer een kwestie van instel
ling dan van je weetje weten en de woor
den kunnen vinden Zeker de gebruike
lijke woorden hebben daarbij nauwe
lijks enige ont dekkende en daardoor
bevrydende betekenis. Het gaat om
houden van mensen, niet zoals ze zou
den móeten zyn, maar zoals ze in
werkelijkheid zyn
Ik wil er. eventueel tegen bepaalde ten-
denzen m. voor pleiten dat pastores en
anderen met regelmaat huisbezoek
doen. Zonder ander doel dan om met
mensen in gesprek (iets anders dan dis
cussie!) te komen. Je komt daar natuur
lijk nooit mee klaar. Je moetje ook niet
laten opjagen door hen die er kennelijk
behoefte aan hebben altijd te klagen
'datje de dominee nooit ziet (die heb
ben waarschijnlyk nauwelijks de moei
te genomen hem te vragen langs te ko
men) Doelstelling kan nu eenmaal niet
zyn, dat iedereen bezocht wordt: wie
dat beoogt heeft altijd haast en draait
daarmee elk gesprek de nek om. Het
enige waar 't om gaat is: dat in elk geval
hier en daar de gemeente een menselijk
gezicht ontvangt. Zoals daar gebeurde
by dat werken van pater Van Kilsdonk
Waar het wordt volgehouden wordt het
echt wel bekend en werkt het onver
wacht door. Hier en daar kan het ook
breder funktioneren doordat het uit
loopt in zogenaamd groot-huisbezoek,
waar meerdere aanwezigen met elkaar
in gesprek komen en (naar de ervaring
leerti wezenlijke vragen van geloof en
leven soms heel open met elkaar be
spreken.
deur aan deur
Moet dat bezoeken dan zo maar, onge
richt. deur aan deur gebeuren? Mijn
antwoord is: ja en nee. Er kan wel dege
lijk richting aan gegeven worden en
zeker moet het niet zonder overleg ge
beuren. Er moet over worden nage
dacht - om slechts enkele dingen te
noemen - hoe vooral ook jongeren (al
dan niet met hun ouders?) cn niet in de
laatste plaats ook mensen die zich door
de kerken niet meer aangesproken voe
len aandacht kunnen krijgen. Bepaal
de situaties (bijvoorbeeld werkloos
heid) kunnen in het bijzonder aanlei
dingzijn voor bezoeken. Zieken mogen
niet tekort komen. Samenwerking, zo
ergens dan hier geboden, vraagt ruime
aandacht, evenals samenhang met an
dere onderdelen van het kerkewerk.
Niet te vergeten: training van mede
werkers, zoals naar ik zojuist vernam
op ons oecumenisch vormingscentrum
'Hedenesse' (Cadzand) met mensen uit
verschillende kerken samen ge
beurt. En uiteraard: het meer overzich
telijk maken van de gemeente door
wijkindeling en dergelijke.
Maar dan toch ook ongericht, althas,
met de mogelijkheid om zo maar hiert
daar naar toe te gaan Want waar dij
elders in de maatschappij nauwelij£
meer het geval is, moet in de kerk ruioj
te blijven voor een bezig zijn dat zi4
niet laat inklemmen binnen de wet-e!
dwangmatigheden van een gestrooig
lijnd organisatiemodel. Alle automat
sering ten spijt mag hier een marge zijg
waarin tussen mensen het grillige 4
onbepaalde dat mede de rijkdom vanj
menselijk leven uitmaakt tot z'n recjj
kan komen. Het heeft iets van een rojt
liteit wanneer dat gebeurt. Die royaj
teit mag de gemeente van de Heer no<\j
kwijt raken, Sterker: die zal haai' in 4,
ze wereld (en zeker ln de wereld van oj.
ze dagen) onderscheiden en voor nil
weinigen aantrekkelijk maken WdJ.
denk ik aan die lange rij mensen by pf
ter Van Kilsdonk in de Nieuwe Kerkf
Amsterdam Maar bedenk wel; daarf'
toen zag je ze bij elkaar 10m over ziciP
baar worden van resultaat niet te spit11
ken!), daarvoor waren er alleen maf
het stug voortgaan en de stille verb®
gen ontmoetingen, hier en ginds en f(
ders. I
Dat je van huisbezoek wonderen kut,
verwachten, wil ik niet suggerer»
Maar dat, waar een menselijk gezici.
tevoorschijn komt. wél wonderen a
beuren, staat vast.
T Rmkei«t
