PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WEG IS OPEN NAAR
KORTERE WERKTIJD
Wisseling in Chinese
Roddelcampagne
tegen Walesa
GROOT
Goed gemutst maar
slecht te spreken
DE GROENE B.V.
Adempauze bijna van de baan
Toneelstuk over Lenin
in Moskou verstoord
GEHEIME DIENST POLEN
Actie tegen
opeten van
eigen huis'
Automobielbedrijf
Buien
Wisselend bewolkt en enkele buien.
Hogelijk met hagel.
jliddagtemperatunr ongeveer 8 gra
den
Krachtige iveslelijke ivind. aan de
ina* en op het IJsselmeer stormachtig
225e jaargang no. 272
Zaterdag 20 november 1982
■a& '$>ébü'-afea£eks
5-7 *C GOflS T»Moon OIIOO-1M1O
DE Engelse premier Margaret Thatcher poseerde gisteren met een baret van de
Engelse Coastguard kustwacht) tijdens een bezoek aan deze maritieme dienst in
Falmouth in Zuidwest-Eng eland. Eerder op de dag had Thatcher haar teleurstel
ling uitgesproken over de hervatting van Franse leveranties van Exocet-raketten
aan Argentinië. Zij wees er daarbij op. dat Argentinië nog steeds niet heeft ver
klaard dat de vijandelijkheden rond de Falkland Eilanden zijn beëindigd De
Exocet-raketten. waarvan er donderdag een aantal via de Franse haven St -
Nazaire werden verscheept, teisterden de Engelse vloot tijdens de gevechten om
de eilanden.
tVan onze redactie economie
DEN HAAG - De 'adempauze' die het kabinet voor de eerste drie maanden van 1983 heeft aange
kondigd, lijkt alweer van de baan. De mogelijkheid daartoe is aanwezig, nu de centrale organisa-
liesvan werkgevers en werknemers het eens zijn geworden over een aanbeveling voor belangrij
ke onderdelen van de arbeidsvoorwaarden in komende jaren. Het 'centrale akkoord', het eerste
tien jaar, maakt de weg vrij naar een kortere werkweek. De werknemers zullen daarvoor
loeten afzien van (een deel van) de prijscompensatie.
Het Inleveren van de prijscompensatie
»u al meteen moeten beginnen. Cao's,
al een prijscompensatie per 31
december is afgesproken, zouden moe
ien worden gewijzigd. Het percentage
PAGINA 3
overheidstekort
Hel kabinet verwacht dat het over
heidstekort voor het eerst sinds het
Kabinet Van Agt-Wiegel niet zal stij
gen ln de tweede helft van een jaar. Het
tekort over het lopende jaar zou zelfs
Iets lager uitkomen dan de verwachte
103 procent.
PAGINA 7
protest
De hervormde provinciale kerkverga-
denng heeft unaniem besloten aan alle
hervormde gemeenten in Zeeland het
verzoek te richten om te protesteren
legen de verlenging van de 'banning'
van de Zuidafrtkaanse dominee
Beyers Naudé.
PAGINA 9
overdracht wegen
De voorzitter van de Zeeuwse Water-
schapsbond. K. J. A. baron Collol
d'Escury, heeft felle kritiek op de aan
staande sanering van het wegenbe-
heerdie overschrijving van een groot
san tal kilometers weg van water
schappen naar gemeenten voor
schrijft. De sanering zal ongeveer veer
tig arbeidsplaatsen kosten Voor de
betrokken werknemers is een sociaal
plan nodig, aldus de baron.
kleine kernen
Dorpsraden en andere organisaties die
nch bezighouden met de problema
tiek van de kleine dorpskernen, kun-
i*n voortaan de hulp inroepen van een
provinciaal steunpunt. Dit steunpunt,
dat in Middelburg is gevestigd, verza
meld informatie en documentatie over
aBe probleempunten van de kleine
kernen
PAGINA 11
grenzen dicht
De sportcommissie van de Belgische
Wielerbond stelt voor de grenzen tot
met 1 juni van volgend jaar te slui-
ienvooramateurTenners. Dit plan ver
braakt grote ongerustheid in de Ne
derlandse wielerwereld.
prijscompensatie zou moeten worden
'vertaald' in extra vrije tijd
Het is uiteindelijk de bedoeling dat van
het geld dat de werkgevers door het niet
uitbetalen van de prijscompensatie uit
sparen. nieuw personeel in dienst ne
men voor het verrichten van het werk
dat anderen door hun kortere werktij
den (of weken) moeten laten liggen.
Daarmee moet worden bereikt dat
meer mensen een baan vinden, zodat de
werkloosheid (vooral onder de jeugd)
kan dalen.
Nog vannacht zijn werkgeversvoorzit
ter Van Veen en zijn collega hij de FNV,
Kok, bij minister van sociale zaken De
Koning geweest om hem op de hoogte
te stellen van het resultaat, dat in de
Stichting van de Arbeid (het overleg
orgaan van de centrale werkgevers- en
werknemersorganisaties) werd be
reikt.
Het akkoord kwam tot stand onder gro
te druk van de dreigende 'adempauze'.
Die zou de lonen zonder meer voor ten
minste éen, maar eventueel voor drie
maanden hebben bevroren, prijscom
pensatie hebben uitgesloten en prijs
stijgingen hebben verboden voorzover
die stijgingen niet veroorzaakt zouden
zijn door 'externe oorzaken' (die dan
voornamelijk in het buitenland zouden
hebben moeten liggen).
Ook de verhoging van de aardgasprijs
(met 3 cent per kubieke meter) en hoge
re telefoontarieven zouden er echter
door zijn uitgesteld. Verhogingen van
sociale premies en belastingen zouden
echter doorgaan
De adempauze zou volgens het kabinet
nodig zijn om met de sociale partners
(werkgevers- en werknemersbonden)
,.de totale problematiek van de noodza
kelijke sanering van overheidsfinan
ciën, van het weer op de been bregen
van het bedrijfsleven, van de werkgele
genheid en van het inkomensbeleid ge
zamenlijk door te praten".
Zowel werkgevers als werknemers
voelden weinig voor de pauze. De
werkgevers vooral wegens de daarin
aangekondigde rem op de prijzen. Nu
zij in de Stichting van de Arbeid een
centraal akkoord hebben kunnen slui
ten. menen zij dat de pauze niet langer
nodig is.
De beperking van de lonen in het be
drijfsleven als gevolg van het akkoord,
gaat de staat overigens veel geld kos
ten. Van het inleveren van de prijscom
pensatie mag niet worden verwacht dat
het al dadelijk meer mensen aan de slag
brengt en werkloosheid beperkt Vooral
door het uitblijven van de loonstijging
(als gevolg van het achterwege laten
van de prijscompensatie) zal de staat er
echter in de eerste maand al 40 miljoen
gulden bij inschieten, voornamelijk als
gevolg van minder inkomsten uit belas
tingen. Aan de andere kant werkt be
perking van de loonstijging in het be
drijfsleven door in de lonen van ambte
naren en in de hoogte van de uitkerin
gen.
Het akkoord in de Stichting van de Ar
beid gaat ervan uit dat het bedrijfsle
ven de kans moet krijgen om zich te
herstellen. Tegelijkertijd wil men ech
ter bereiken dat meer mensen aan de
slag komen door anderen korter te la
ten werken. Voorwaarde is dat de bete
re verdeling van de werkgelegenheid
niet leidt tot verhoging van dc kosten
voor het bedrijfsleven.
De verschillende vakbonden en werk
geversorganisaties wordt ondertussen
geen dictaat opgelegd. Ze dienen in
vrijheid te kunnen onderhandelen.
Daardoor zullen de vormen waarin
werktijdverkorting wordt gevonden,
ook per bedrijflstak) kunnen verschil
len.
Maandag zullen de centrale werkge
vers- en werknemersorganisaties in ei
gen kring het akkoord bespreken. Met
de resultaten daarvan keren zij woens
dag in de Stichting van de Arbeid terug
om het akkoord definitief vast te stel
len. Volgende week vrijdag volgt dan
een nieuw gesprek met een kabinetsde
legatie.
Binnen de FNV wordt vooral van de
Voedingsbond verzet verwacht tegen
het akkoord. Deze bond wenst dat de
prijscompensatie die per 31 december
is afgesproken, wordt uitbetaald. Zou
men daarvan willen afwijken, dan
wordt 'boter bij de vis' verlangd: onmid
dellijk evenredig meer banen erbij als
men aan prijscompensatie laat zitten.
Bij het 'vertalen' van prijscompensa
tie in arbeidstijdverkorting is tot dus
ver doorgaans gerekend met 2,5 pro
cent per jaar (wat neerkomt op 1 uur
per week). Na vier jaar zou zo tegen
inlevering van in totaal 10 procent de
werkweek terug kunnen tot 36 uur. Het
is echter de vraag of in komende jaren
als gevolg van de dalende inflatie, de
2,5 procent wel zal worden gehaald.
VNO-voorzitter Van Veen
PvdA: beperking
uitkering aan
ex-bewindslieden
DEN HAAG (ANP) - De PvdA wil
dat uitkeringen aan aftredende
ministers en staatssecretarissen
tot zes maanden worden beperkt
als de ambtstermijn korter is ge
weest dan drie maanden.
MOSKOU REUTER) - het stuk 'Zo zullen wij
Een toneeluitvoering winnen' dat gaat over de
over Lenin is deze week in laatste jaren van het le-
Moskou verstoord door ven van Lenin. Bij de pre-
schreeuwde hij: V/eg met
het Sowjet-fascisme' en
'Laat Solgjenitsyn terug
komen'.
die schreeuwde mière begin dit jaar wa- Na een pauze van twee of
V/eg met het Sowjet-fas- ren de Sowjet-Leiders due minuten verzochten
de toneelspelers de man
rustig te zijn en hun gele
open schreeuwde genheid te bieden met
cisme' en die de terugkeer aanwezig,
eiste van de naar het wes- Midden in het stuk stond
ten verbannen schrijver de
Alexander Solzjenitzyn. hij dat het tijd was terug hun spel door te gaan.
Dit hebben toneelkringen te keren tot de waarden De man glipte uit het
vrijdag gezegd. van Lenin. Hij zei dat het theater en verdween zon-
Het incident deed zich systeem fascistisch is. der dat hij kon worden
voor bij de opvoering van Verscheidene malen aangehouden
AMSTERDAM - Maandag wordt bij de spoorwegen in Nederland op grote
schaal gestaakt. Dat houdt in dat er een zeer beperkte dienstregeling is. Op
de foto houden twee spoormannen een poster vast waarop de beperkte
treinenloop staat aangegeven. Maandag worden nog meer stakingen ver
wacht. onder meer bij de PTT en vuilverwerkingsbedrijven.
(Zie pagina 3).
WENEN - Een groep binnen de Poolse geheime dienst is een
lastercampagne begonnen tegen de deze week uit zijn interne
ringsoord vrijgelaten vakbondsleider Lech Walesa. Volgens
John Cochran, hoofd van het Warschause bureau van de Ameri
kaanse televisiemaatschappij NBC zijn aan hoge Poolse geeste
lijken foto's getoond, die 'seksuele misstappen' van de vak
bondsleider laten zien.
Cochran, die de geestelijken gesproken
heeft, zegt dat volgens hen de foto's ge
nomen zouden zijn in de tijd dat Walesa
stad en land afreisde als vakbondslei
der en dat de foto's derhalve genomen
moeten zyn vóór zijn internering vorig
jaar december.
De Poolse geheime dienst heeft de kerk
ook meegedeeld dat zij in het bezit is
van compromitterende geluidsbanden
en ook bewijzen heeft dat Walesa om
gekocht is om de vakbondspolitiek in
een bepaalde radicale richting te
draaien.
De bureauchef van NBC in Warschau
heeft deze week woensdag een gesprek
met Walesa gehad over het onderwerp.
Cochran trof naar zijn mening de vak
bondsleider aan in een relatief goede
gezondheid. Het meest opvallende was.
Overleg ambtenaren
DEN HAAG (ANP)-Minister Rietkerk
van binnenlandse zaken wil kort na de
debatten in de tweede kamer over de
regeringsverklaring met de ambtena-
renorganisaties praten over het ar
beidsvoorwaardenbeleid voor het
overheidspersoneel voor 1983. Hij
heeft hiertoe dc centrales van over-
heidsperonsee! uitgenodigd op woens
dag 1 december.
volgens hem, dat Walesa regelmatig
zwaar hoestte. Walesa toonde zich over
de lastercampagne met in het minst
verbaasd, maar voorspelde dat het
meer in zijn voor- dan in zijn nadeel zou
kunnen uitvallen.
De internationale vereniging van poli
tieke adviseurs heeft vrijdag op haar
conferentie in West-Berlijn de 'demo
cratie-medaille' toegekend aan Wale
sa. De vertegenwoordiger van het in
Polen verboden vakverbond Solidari
teit in West-Berlijn, Henryk Jagielski,
nam de onderscheiding in onvangst.
PAGINA 13
cao ziekenhuizen
D* cao-partners in het ziekenhulswe-
W hebben overeenstemming bereikt
roereen nieuwe centrale arbeidsover
eenkomst. Voor verschillende groepen
houdt de cao (de grootste bulten het
bedrijfsleven) een salarisverlaging in.
Enkele organisaties van hoger perso
neel wijzen de akkoorden af en overwe
gen acties.
Nieuws uit Zeeland: 2,4, 5,
18 en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
'Sport: 11.
financiën, economie: 12.
Zaterdagkrant: 15, 17, 19
en 21.
Radio en televisie: 23 en 25.
PEKING (AFP/DPA)- In de Chinese re
gering zijn vrijdag wijzigingen aange
bracht in de leiding van de belangrijke
ministeries van buitenlandse zaken en
defensie. De veranderingen kwamen
echter niet onverwacht, al hadden
waarnemers niet gedacht dat de be
kendmaking zou worden gedaan voor
de jaarlijkse zitting van het nationale
volkscongres, dat volgende week vrij
dag in Peking bijeenkomt.
De 69-jange Huang Hua. wiens gezond
heid veel te wensen overlaat, wordt als
minister van buitenlandse zaken opge
volgd door de eerste onderminister Wu
Xueqian. In tegenstelling tot de be
roepsdiplomaat Hua is de 60-jarige Wu
een ambtenaar die hoofdzakelijk werk
zaam is geweest in het partijapparaat
en bijgevolg in het buitenland weinig
bekend is. Sinds mei van dit jaar was hij
een van de plaatsvervangers van Hua.
Wu geldt als een vertrouweling van Hu
Yaobang. de secretaris-generaal van de
communistische partij die de rechter
hand is van 'sterke man' Deng Xiao
ping. Hu Yaobing is begonnen zijn ei
gen mensen op belangrijke posten te
piaauxru. nua nas suius ml6 minister
van buitenlandse zaken.
Op defensie neemt de 72-jarige generaal
Zhang Aiping de plaats in van de 73-
jarige Geng Biao Deze Geng. een bur
ger. wordt beschouwd als een mede
stander van de voormalige 'nummer
een' Hua Guofeng. de opvolger die Mao
Zedong bij zijn dood in 1976 als zodanig
had aangewezen, maar die inmiddels
door Zdeng en de zijnen op een zijspoor
is gezet Sinds Geng op het 12de con
gres van de communistische party In
september zijn plaats in het Politburo
en het centraal comité had verloren,
was het zeker dat hij ook zijn minister
spost zou kwijtraken
Voor de veronderstelling dat Huang in
ongenade zou zijn gevallen, is geen
grond. Hij behoudt zijn functie van ad
viseur van de staatsraad. Vermoede
lijk zal hij daarnaast een hoge post
krijgen in de leiding van het nationale
volkscongres. Zo zou hij minder zware
werkzaamheden krijgen, maar in de
Chinese hiërarchie niet aan prestige
inboeten.
HuangHua
KLAZIENAVEEN (ANP) - Maan
dag worden tn het FNV-gebouw te
Amsterdam de eerste landelijke ac
ties voorbereid tegen de regerings
voorstellen om mensen met een uit
kering die een eigen huis hebben,
eerst dit vermogen te laten gebrui
ken voordat ze in aanmerking ko
men voor een uitkering. Dit zei de
heer Fre Meis vrijdagavond tijdens
een protestbijeenkomst in het
Orenlhse Klazienaieen
Deze avond was belegd door de af
deling zuidoost-Drenthe van de
werkgroep behoud eigen woning,
Afdelingen uit Groningen. Drenthe.
Overijssel en Brabant komen
maandag naar Amsterdam om
over de acties te praten
Fre Meis voorspelde dat bij door
gang van de huidige voorstellen die
de regering weliswaar 200 miljoen
gulden opleveren, een grote sociale
onrust komt. groter dan ooit tevo
ren Mensen die tot nu toe nooit in
actie kwamen komen nu wel in ac
tie. zei Meis.
Hij noemde voorvallen dat er nu al
mensen zijn die meer dan 34 weken
al geen uitkering krijgen
Het speelt zich vooral af in het
noorden, het oosten en het zuiden
van het land. omdat in die gebieden
de mensen in verhouding meer ei
gen huizen bezitten dan in de rest
van Nederland.
Doorbraak aan
Haagse tafels
I rassing zijn vakbeweging
cjjfCl en werkgevers in een paar da-
I gen heel dicht bij elkaar geko-
men met centrale afspraken
over bestrijding van de jeugd
werkloosheid. herverdeling van de ar
beid en verkorting van de arbeidstijd
Wanneer er tussen nu en half volgende
week geen nieuwe grote problemen
meer rijzen is het mogelijk om geza
menlijke aanbevelingen te doen uit
gaan aan de partijen die straks moeten
gaan onderhandelen over nieuwe CA
O'S. Bekostiging van deze maatregelen
ter bestrijding van de werkloosheid
moet worden gezocht in de prijscom
pensatie die dan (ingaande 1 januari
aanstaande i met meer aan de werkne
mers wordt uitbetaald Met de hete
adem van het nieuwe kabinet in de nek
(dat aanstuurde op een 'adempauze"
van dne maanden begin 1983» hebben
de sociale partners de laatste dagen
aangestuurd op een principe-overeen
komst over een aantal maatregelen,
waarover kort geleden nog zeer ver
schillend werd gedacht. Zo zelfs dat ze
enkele weken geleden na eerste verken
nende overlegrondes nog onbespreek
baar bleken. De sfeer van toenadering,
die sindsdien is ontstaan is dan ook
even plotseling als opvallend.
Om meer dan één reden is een cen
traal (principe-)akkoord tussen on
dernemers en vakbeweging te beschou
wen als een doorbraak in de weinig
vruchtbare overlegsituatie binnen de
Stichting van de Arbeid Jaren achter
een nu ai weer zijn gesprekken op cen
traal niveau volledig spaak gelopen.
Vaak was het al na een enkele poging
mis. Nederland verviel van de ene (hal
ve) loonmaatregel in de andere.
Voor de gang van zaken bij het formule
ren van een arbeidsvoorwaardenbeleid
een frustrerende zaak; waar het ging
om uitoefening van de eigen verant
woordelijkheid bij de sociale partners
bepaald geen aanbeveling. De wil om
het met elkaar eens te worden is dit
maal (voor zover valt te bezien) sterker
gebleken dan de tegenstelling in opvat
tingen by partijen. En dat biedt met de
nodige voorzichtigheid in ieder geval
uitzicht op mogeüjkheden voor een
meer gerichte aanval op het huizenho
ge probleem van de werkloosheid dan
tot voor kort aanwezig. De omstandig
heid bovendien dat het kabinet een pe
riode van 'stilstand' wilde doen ingaan
per 1 januari 1983 om juist met de socia
le partners te overleggen, - een idee dat
noch de werkgevers noch de vakbewe
ging erg aansprak, heeft beiden doen
besluiten het aan de onderhandelings
tafel echt eens grondig zelf te proberen.
De tyd was er kenneüj k rijp voor gewor
den.
Voor de vakbeweging is uitruil van
prijscompensatie voor verkorting
van de arbeidstyd bovendien een zaak
van zeer wezenfijke betekenis. Immers
beperking van de arbeidsduur heeft als
doelstelling met hoge voorrang de ge
schiedenis van het georganiseerde
werknemersbestand nadrukkeiyk be
paald. Aan het eind van de vorige eeuw
en de beginjaren van deze was de strijd
om een regeling van de arbeidstijd nog
niet afgelopen. In de arbeidswet van
1919 werd deze sociale verworvenheid
binnengehaald, die er toe leidde dat de
48-uren week gaandeweg voor de mees
te arbeiders gemeengoed werd In de
jaren na de tweede wereldoorlog heeft
de vakbeweging zich - mede door toe
doen van de automatisering - sterk ge
maakt om werkend Nederland onder
meer te laten delen in de welvaart door
invoering van de vijfdaagse werkweek.
Dat nieuwe stuk werktijdverkorting
werd bereikt in een periode van bijna
volledige werkgelegenheid. De Indus
triebond NW kwam enkele jaren terug
met het idee op tafel om de arbeidsduur
per week nog verder terug te brengen
En sinds kort is paradoxaal genoeg bin
nen de vakbeweging arbeidstijdverkor
ting het scharnierpunt om te komen tot
een stuk herverdeling van werk ter be
strijding van de omhoog gierende werk
loosheid en de problemen met het sterk
oplopend aantal jeugdigen dat geen be
stemming op de arbeidsmarkt meer
kan worden geboden. Aanvankelijk
hebben de werkgevers zich verzet tegen
het denkbeeld om een stuk loon (in de
vorm van inlevering van prijscompen
satie) om te zetten in werktijdverkor
ting om aldus nieuwe werkgelegenheid
te creéren. Maar intussen begint ook in
ondernemersland het besef door te
dringen dat de hoge werkloosheid ver
lammend gaat werken op het bedrijfsle
ven zelf en een bron wordt voor grote
sociale onrust.
De grote lijnen die vakbeweging en
werkgevers nu hebben uitgezet
voor hun akkoord nopen overigens nog
wel tot voorzichtigheid over de uitein-
delyke uitkomst van het verdere over
leg over de loonvorming, bepalend als
dat ook is voor het beleid van het nieu
we kabinet op dit punt Het zijn advie
zen aan de respectievelijke achterban
nen, waar zeker nog het nodige zen
dingswerk zal moeten worden verricht.
Zo heeft de Voedingsbond FNV giste
ren nog inlevering van de prijscompen
satie categorisch afgewezen. Maar als
volgende week zal blijken dat de bereik
te principe-overeenkomst stand houdt
zijn op centraal niveau in ieder geval
zaken gedaan tussen de sociale part
ners zoals in jaren niet is voorgekomen
vdM
De aan de staat gebonden Chinese
katholieke kerk heeft de oproep van
paus Johannes Paulus II tol hervatting
van de dialoog tussen Peking en het Va
ticaan afgewezen
