flard optreden politie
tegen Poolse betogers
PZC
Een op de tien scholen staakt
Ruimteveer startklaar
Hercules bouwt nieuwe
fabriek in Middelburg
FNV-econoom Piet Vos
pleit voor ontkoppeling
Snuffelt U ook al
/tussen de Kleintjes?
^STAKING BLIJFT UIT ONDER DREIGEMENTEN
vandaag
WERK VOOR MINSTENS 50 MAN
André Haakmat
vlucht naar
Nederland
Gerucht over
dood Kirilenko
Enkele opklaringen
I in de vroege ochtend regenoverigens
jhnVtot zwaar bewolkt. Middagtempe-
mtuur ongeveer 12 graden. Vrij
rachtige zuidwestenwind, in de kust
zeden enige tijd hard, windkracht
WDHOVEN - Philips en Grundig gaan de prijzen van videocassetterecorders met enkele honderden marken is verlaagd een uitgeklede recorder die minder
tik verlagen. De maatregel is genomen onder druk van de sterke Japanse con- geraffineerd' zal zijn dan de normaal geprijsde
nentie. Philips brengt geen uitgekleed model, maar verlaagt de prijzen van de bestaande
pon produceert dit jaar dertien miljoen recorders, waarvan er maar negen modellen met enkele honderden guldens. De fabrieken in Kreféld en Wenen zullen
toen zullen worden verkocht. Alleen al in West-Duitsland ligt een voorraad van de produktie moeten halveren tot een half miljoen per jaar. Volgens Philips houdt
jweimiljoen verouderde Japanse recorders. Grundig brengt voor een prijs die het concern aan de nieuwe prijzen zelf nog net iets over
■ENEN - Na een betrekkelijk rustig begin van de dag hebben zich gistermiddag en gisteravond
hevige botsingen voorgedaan tussen politie en demonstranten in verschillende delen van Polen.
Ben algemene staking van acht uur, waartoe de ondergrondse leiders van Solidariteit verleden
«reek voor de 10e november hadden opgeroepen, is echter uitgebleven. Van opvolging van het
akingsparool was 's ochtends niets te merken.
JJadat de ochtendploegen de fabrieken
hadden verlaten, kwamen er steeds
jneer berichten binnen over protestbe
lgen en van botsingen met de poli-
Er zouden 800 demonstranten zijn
resteerd, onder wie veel jongeren
Traangas
Jn Warschau verzamelden zich enkele
dnizenden betogers voor het gerechts
gebouw. waar twee jaar geleden de
Irije vakcentrale Solidariteit wette
lijk werd erkend en geregistreerd. De
demonstranten werden voor het ge-
rechtsgebouw geconfronteerd met een
machtig politiekordon en met leden
van de gevreesde rellenpolitie Zomo.
Toen de demonstranten in de richting
van het centrum van de stad begonnen
tc marcheren, werden gasgranaten op
de massa afgevuurd en werden de de
monstranten uit elkaar gejaagd. Daar
na hergroepeerden ze zich en bestook
ten tot laat in de avond van hun kant
de hard optredende politie.
In Wroclaw, het centrum van de Poolse
kopermijnen, gingen volgens betrouw
bare berichten 15.000 man de straat op.
riepen solidariteitsleuzen en eisten de
vrijlating van de plaatselijke vak
bondsleiders, die kort geleden zijn gear
resteerd Na afloop van de demonstra
tie raakten 2000 man slaags met de poli
tie.
In Nova Huta gingen ook een paar dui
zend van de 40.000 metaalarbeiders
over tot protestdemonstraties. Zij wer
den eveneens door een stevige politie
macht opgewacht.
Ook de universiteiten waren het toneel
van oproer en protest. Op de campus
van de universiteit in Warschau demon
streerden 500 studenten een kwartier
en in Krakow waren 4000 studenten bij
protesten betrokken. Deze demonstra
ties verliepen rustig en werden zonder
geweld beindigd
Arrestatie
De Amerikaanse geleerde Roman Laba
is dinsdag in Polen door de veiligheids
dienst aangehouden wegens het onder
houden van contacten met de onder
grondse vakbond Solidariteit. Laba
heeft een stipendium voor filosofie en
sociologie van de Poolse academie van
wetenschappen.
sluiting
Sluiting van de Koninklijke Maat
schappij 'De Schelde' in Vlissingen
dreigt als het ministerie van defensie
de marine-orders niet volgend jaar
plaatst, maar wacht tot 1986. De bouw
Van een fregat voor Portugal zou enig
soelaas kunnen bieden tot 1984. maar
om de hele periode te overbruggen zijn
eigenlijk drie fregatten nodig
PAGINA 3
boycot
De Zweedse organisatie voor gehee
lonthouding heeft opgeroepen Neder
landse produkten te boycotten in ver
band met dc ha^j verkoop in Enschede.
In verband met deze zaak ls de Neder
landse ambassadeur in Stockholm op
het Zweedse ministerie van buiten
landse zaken ontboden.
PAGINA 9
bessen wier
Het Japans bessenwier gedijt uitste
kend in de Grevelingen. maar vrees
voor verstikking van het meer met de
ze planten is ongegrond Het bessen-
nier beslaat nu een oppervlakte van
ongeveer vijftig hectare in het meer
Aangenomen wordt dat het wier het
toppunt van zijn ontwikkeling in de
Grevelingen zo langzamerhand heeft
bereikt
PAGINA 11
afstand
De werkgeversorganisatie VNO werkt
aan een plan waarvan een van de be-
langrijkste gevolgen zal zijn dat er een
grotere (financiële) afstand ontstaat
tussen werkenden en niet-werkenden
Het VNO denktdaarbij aan grotere af
trekposten voor de werknemers, ter
compensatie van een hogere bijdrage
In de sociale premies. Aan met-
werkenden zou dan een soort 'vereve-
ntngshefiing' moeten worden opge
legd
PAGINA 15
straf
De VPRO dreigt voor bepaalde perio-
«van televisie zendtijd te worden uit
floten. Deze 'straf hangt de VPRO
"oven het hoofd voor het uitzenden
van ledenwerfprogramma's' met het
duo Koot en Bie. De Omroepraad is
001 advies gevraagd.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en li.
Sport: 12 en 13.
Varia: 14 en 16.
Radio en televisie: 15.
Financiën: 17.
Overmeyer, Brand, Lenoir en Allan (vlnri bij hun aankomst in Florida.
'Van onze correspondent
WASHINGTON - Wanneer bij de start op Kaap Kenne
dy de weersomstandigheden niet tegenwerken, begint
het ruimteveer Columbia vandaag met het uitzetten
van zijn eerste betaalde vracht in een baan om dc aarde
af te zetten.
Na vier proefvluchten in de afgelopen anderhalf jaar
moet de Columbia nu aantonen, dat het de taak kan
uitvoeren die de ontwerpers voor ogen stond: satellieten
in een baan om de aarde brengen en (maar dat is ditmaal
slechts terloops aan de orde) defecte satellieten oppik
ken voor reparatie.
De missie van de Columbia zal vijf dagen duren. Behalve
de twee piloten zijn ditmaal ook twee wetenschappers
aan boord: een ingenieur en een natuurkundige. De elek
trotechnicus dr. William B. Lenoir en zijn collega dr.
Joseph P Allen zullen in nieuw ontworpen pakken een
ruimtewandeling maken. Commandant van de Colum
bia op deze vlucht is Vance D. Brand (die ook vloog
tijdens de Amerikaans-Russische Apollo-Sojoezonder-
neming in 1975): zijn co-piloot is kolonel Robert F. Over-
myer, een marine-vlieger.
De vijfde vlucht van de Spaceshuttle Columbia, die als
de weersomstandigheden niet tegenwerken vanmiddag
wordt lanceerd, kan over de hele wereld rechtstreeks via
de telefoon worden gevolgd. Vanuit Nederland kan men
gedurende de hele vlucht de gesprekken tussen de astro
nauten in de shuttle en het vluchtleidingscentrum in
Houston volgen door te draaien: 09-1-307-410-6272. De
rechtstreekse lijn wordt een uur voor de geplande lance
ring opengesteld.
WARSCHAU - De Poolse oproerpolitie maakte gebruik van traangasgranaten bij het onderdrukken van protestdemonstra
ties in Warschau Deze foto werd genomen in de buurt van het Hoge Gerechtshof
MIDDELBURG - Hercules BV begint
half komend jaar met de bouw van een
nieuwe fabriek in Middelburg. In de
nieuwe fabriek kunnen minimaal 50
mensen een baan krijgen. Het gebouw
verrijst naast de huidige Hercules-ves-
UTRECHT (ANP) - Ontkoppeling van
de salarissen van ambtenaren en
trendvolgers, lagere jeugdlonen en mi
nimumlonen en inleveren van de prijs
compensatie moeten voor de vakbewe
ging bespreekbaar zijn om de industrie
de ruimte te geven om uit het dal te
komen. Dit stelt Piet Vos, econoom van
de Industriebond FNV, in het bonds
blad 'Zin'.
Vos houdt de vakbeweging zijn per
soonlijke visie voor. die inhoudt dat het
bedrijfsleven absolute voorrang moet
krijgen in de komende jaren.
De vakbeweging moet af van de 'con
servatieve' opstelling die vaak wordt
ingenomen om een nieuw beleid moge
lijk te maken, zo meent Vos. De indus-
triebondseconoom gooit hiermee de
knuppel in het hoenderhok bij zijn ach
terban De laatste tijd zijn er weliswaar
hier en daar in de vakbeweging voor
zichtig stemmen opgegaan voor het
veranderen van de koppeling tussen lo
nen in de (semi-)overheidssector en het
bedrijfsleven en aanpassing van de
jeugdlonen, maar het geluid dat Vos nu
laat horen overstemt deze aanzetten.
In plaats van de automatische koppe
ling moet een 'beleidsmatige Koppe
ling komen, waarbij de ambtenaren
bonden op eigen kracht met de werkge
vers in hun sector zullen moeten uitma
ken wat wel en met mogelijk is. Voor de
marktsector verdwijnt dan de zeer gro
te last van de schouders dat ieder resul
taat hier meteen doorwerkt in de collec
tieve sector.
Wat betreft jongeren vindt Vos dat het
belangrijkste voor deze groep is dat zij
werk krijgen en arbeidservaring op
doen, en dat het bandhaven van hel
minimumloon en het maximumloon
daarbij niet een absolute voorwaarde
dient te zijn.
Het Nederlands voetbalelftal heeft
woensdagavond in Rotterdam een
bar slechte wedstrijd gespeeld te
gen de Franse ploeg. Na een snelle
openingstreffer (van de weerge
keerde Tahamata, in de 6e minuut
verloor Oranje het zeer teleurstel
lende treffen met 2-1. Bijna nog
droeviger was de entourage in Rot
terdam het Feyenoordstadion
werd bevolkt door nauwelijks acht
duizend toeschouwers... Nadat
Frankrijk de Oranjehemden had
dol getikt, stelde coach Kees Rij
vers cynisch vast: ,J)e enige con
clusie, die ik trek, is dat het duel
achter de rug is". Zie verder pagina
13.
DEN HAAG - Op ongeveer 2000 van de
21.000 Nederlandse scholen zal volgen
de week worden gestaakt. De scholen
liggen verspreid over het land en ge
concentreerd in bepaalde gebieden. De
stakiugsbereidheid onder de leden van
de onderwijsvakorganisaties die de
staking hebben uitgeroepen was aan
merkelijk groter. De vakhonden heb
ben echter gekozen voor een staking
die in bepaalde gebieden het hele on
derwijs lam zou leggen.
De Katholieke Onderwijsvakorganisa
tie (KOV - 48.000 leden) heeft het perso
neel van 320 scholen opgeroepen niet te
werken, het Nederlands Genootschap
van Leraren (NGL - 18.000 leden) deed
dat op 160 scholen en de Algemene
Bond voor Onderwijzend Personeel
(ABOP - 42.000 leden) spant de kroon
met een stakingsoproep voor ongeveer
1500 scholen. De Unie van MTO-Verem-
gingen legt op 20 van de 60 scholen voor
middelbaar technisch onderwijs het
werk neer.
is woensdagmiddag om 12 uur de deur
uitgegaan, nadat minister Deelman
(onderwijs en wetenschappen) het ulti
matum dat de bonden hem gesteld had
den, had laten verlopen. In het ultima
tum eisten de bonden dat Deelman de
eenzijdige korting op de onderwijssa-
larissen van 1,65 procent met ingang
van 1 januari 1983 in zou trekken.
De onderwijsbonden hebben scholen
pas uitgekozen om mee te doen met de
staking als minimaal twee derde van de
georganiseerde onderwijsgevenden op
die school achter een staking stonden
Daarnaast was de voorwaarde dat er op
de betreffende school minimaal de helft
van het aantal lessen uit zou vallen en
men bereid was voor vijf dagen het werk
neer te leggen.
Ook het met-onderwijzend personeel
van de scholen valt onder de salariskor
ting De Abva-Kabo heeft zijn leden on
der het niet-onderwijzend personeel op
geroepen mee te doen aan de staking.
De CFO (Christelijke Federatie van
Overheidspersoneel! en de KVNOP
(Katholieke Vereniging van Niet-On-
derwyzend Personeel) hebben niet op
geroepen om mee te staken. Wel heb
ben zij hun leden verzocht eventuele
stakingen aan de scholen waar zij
werken niet te breken.
De i'iuicöiantó Christelijke Onderwijs
vakorganisatie (PCO - 25.000 leden) is
de enige grote onderwijsvakbond die
niet meestaakt. Het bestuur van de
PCO heeft haar leden opgeroepen op
dinsdagmiddag 23 november het werk
voor twee uur te onderbreken. Alleen de
Rotterdamse afdeling van de PCO. met
leden op 120 scholen, heeft van het be
stuur toestemming gekregen volgende
week vrijdag acties te voeren in aanslui
ting op de acties van de overige onder
wijsbonden.
Uitkering
De stakingsoproep v
n de vierbonden
GOES - De ondcrwijssluking volgende
week lijkt zich voor wat Zeeland be
treft in eerste aanleg in Goes te concen
treren. Van de vijftien scholen, waar
van de samenwerkende onderwijsor
ganisaties Abop, NGL en KOV woens
dagavond lieten weten dat er vanaf
maandag geen les zal worden gegeven,
staan er dertien in Goes. Vanavond
(donderdag) zullen onderwijsgeven
den van openbare scholen uit Middel
burg en Vlissingen met elkaar overleg
gen of ze zich bij de staking zullen aan
sluiten. Een beslissing in die richting
heeft bij voorbaat al de instemming
van de drie onderwijsorganisaties.
Nadat eerder deze week de actiebereid-
heid was gepeild onder de onderwijsge
venden van een groot deel van de
Zeeuwse scholen gaven de Algemene
bond van Onderwijzend Personeel, het
Nederlands Genootschap van Leraren
en de Katholieke Onderwijzers Vereni
ging gisteravond het stakingsparool af
voor vier scholengemeenschappen, tien
kleuter- en lagere scholen en een school
voor voortgezet buitengewoon onder
wijs. Dat zijn in Goes, de scholenge-
tSlot zie pagina 5 kolom 71
De stakende onderwijsgevenden krij
gen uit de weerstandskassen van hun
organisaties vanaf de tweede dag van
de staking per dag 72 gulden uitbe
taald. Minister Deetman heeft laten
weten geen salaris te zullen uitbetalen
over de gestaakte dagen. Voor de KOV.
waarbij ongeveer 3200 leden een be
roep zullen doen op de weerstandskas,
betekent dit een aderlating van onge
veer 920.000 gulden, bijna een kwart
van het voor dat doel bestemde fonds.
tiging op het bestaande Hercules-ter
rein aan de Herculesweg in Middel
burg. Daar maakt dit bedrijf momen
teel koolwaterstofharsen. In de nieu
we fabriek worden deze onverzadigde
chemische stoffen verzadigd, zodat een
hoogwaardiger produkt ontstaat. Dat
produkt is overigens, net als nu het ge
val is, een halfTabricaat. Welk bedrag
(Slot zie pagina 2 kolom 6)
PARAMARIBO (ANP) - Andre Haak
mat is dinsdagmorgen via Frans Guya
na naar Nederland vertrokken. Hij
keert niet terug naar Suriname, zo is
uit welingelichte kring in Paramaribo
vernomen. Reden voor zijn vertrek zou
zijn dat Haakmat zich 'vogelvrif ver
klaard voelde na de recente negatieve
uitlatingen aan zijn adres van bevel
hebber Bouterse en garnizoenscom
mandant Horb.
Haakmats vrouw en kind zijn al enige
weken in Nederland. Voor zyn woning
in Paramaribo staan twee politiemen
sen. Haakmat, die adviseur is van de
Moederbond. wordt in Surinaamse re
geringskringen gezien als het 'brein'
achter de recente stakingen. Vorige
week vrijdag werd een mislukte aan
slag op hem gepleegd. De PvdA heeft
zich gisteren in een Suriname-rapport
uitgesproken voor democratie in Suri
name als essentiële voorwaarde voor
voortzetting van de ontwikkelingssa
menwerking met dit land.
MOSKOU (AFP. DOl - Andrej Kirilen
ko. wel bestempeld als opvolger van
president en partijleider Brezjnev, zou
dood zijn. Een gerucht van die strek
king deed woensdag met ongekende
hardnekkigheid de ronde in westerse
kringen in Moskou.
Uit Russische bron werd vernomen dat
de 76-jarige Kirilenko. sinds 1962 vol
waardig lid van het politburo van de
communistische partij, na een hartaan
val in een ziekenhuis is opgenomen. Bij
de viering dezer dagen van de 65e ver
jaardag van de oktoberrevolutie ont
brak zijn gezicht by de portretten van
prominenten die in het centrum van
Moskou tentoongesteld waren
