Cineast Paul Mazursky vindt pessimisme te gemakkelijk TEMPEST ONTLEEND AAN SHAKESPEARE Fonografisch museum in Amsterdam radio ZATERDAG ZATERDAG ZATERDAG 30 OKTOBER 1982 PZC/radio -tv en kunst h 20 - (Door Pieter van Lierop) VENETIE-Dit jaar tijdens het Filmfestival van Venetié deed zich het vreemde geval voordat het hoofdprogramma twee Amerikaanse komedies bood, die hun titels ontleenden aan toneelstukken van Shakespeare, maar die geen van twee beschouwd kunnen worden als werkelijk ook Shakes- peare-verfilmingen: Woody Aliens A Midsummer Night's Sex Comedy en Paul Mazursky's Tem pest. Er valt weinig over te twisten of Mazursky's film een werkelijk goede film is - stilistisch wordt er nogal wat in gerommeld - maar hij is gegarandeerd innemender, interessanter en zelfs leuker dan de nieuwe film van Woody Allen. Hoe dicht kan een film trouwens nog bij Shakespeare aansluiten als het gaat over de 'mid life crisis' van een heden daagse architect (John Cassavetes), die zijn toneelspelende echtgenote (Gena Rowlands) verliest aan een poenige projectontwikkelaar (Vittorio Gass- man) om op een Grieks eilandje (Alypa) een verhouding te beginnen meteen on evenwichtige nachtclubzangeres (Su san Sarandon)? Paul Mazursky (maker van in het verle den uitstekende films als Bob and Ca rol. Ted and Alice, Next Stop Green wich Village, An Unmarried Woman) ziet meer verschillen dan overeenkom sten tussen zyn film en The Tempest van Shakespeare. Paul Mazursky: „Mijn film wijkt zoda nig af van Shakespeare's stuk, dat ik daar via de titel al op heb willen atten deren. Maar omdat er wel degelijk een paar betekenisvolle verbanden bestaan waar ik eveneens de aandacht op geves tigd wilde hebben, is het Tempest ge worden in plaats van The Tempest, maar Stormy Weather had ook gekund. De film is geïnspireerd door Shakespea re, maar ook niet meer dan dat. Er is nog steeds sprake van een vader en een dochter. Maar bij Shakespeare ontbrak de moeder en dat is dus het eerste dat ik erbij heb bedacht, in plaats van een broer van de vader. De koning is bij mij een projectontwikkelaar geworden. Er is verder nog steeds sprake van een storm waar men heelhuids doorheen weet te komen. Shakespeare heeft hem aan het begin zitten, bij mij zit hij aan het einde". Vergeving AMSTERDAM - Amsterdam krijgt er een nieuw museum bij. Het is het fonografisch museum in de antiekmarkt De Looier aan de Elandsgracht, waar historische opname- en weergave-apparatuur met toebehoren te zien zijn. Het museum, dat op 3 november officieel opgengaat, is tot stand ge komen door samenwerking tussen de Stichting Stemra en de NVPI, De Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers. De collec tie bestaat uit ongeveer 150 appa raten en laat chronologisch de ge schiedenis van de fonografie zien vanaf de uitvinding van de fono graaf door Edison in 1977. In het museum is ook een demonstratie ruimte en een model van een opna mestudio uit de tijd van Edison. pel om te zeggen: Alles stinkt! Iedere dag breekt er wel ergens oorlog uit! Ie dere dag sterft er wel ergens een prach tig mens aan kanker!' Maar wat dan nog? Ik ben cynisch in tal van opzich ten, maar desalniettemin ben ik hoop vol gebleven. Als ik die hoop kwijtraak, zal ik niet meer in staat zijn films te maken". - De laatste film waarmee u de maat schappij werkelijk bekritiseerde, is Harry and Tonto geweest. In uw latere films heeft u zich beperkt tot enkel het weerspiegelen van de maatschappij zo als hij is. Of zie ik dat verkeerd? „Misschien dat je dat inderdaad ver- keerd^et. hoewel ik er nooit zo bij stil heb gfltaan en het analyseren ook lie ver aan de critici overlaat. Het is na tuurlijk wel waar dat er sinds de tijd van Harry and Tonto in de westerse wereld duidelijk iets veranderd is. Veel van het politieke engagement van toen is weg geëbd en men is veel meer gaan hechten aan materiële zaken. Iedereen heeft nu een credit card en gelegenheid tot het genieten van mooie vakanties. Nog steeds kan men zich ellendig blijven voelen, maar dan wel in een prachtig huis. of in Zuid-Frankrijk, of Florida". „Ik heb in Cannes eens een persconfe rentie meegemaakt waar journalisten mij min of meer verweten dat ik met mijn goede humeur feitelijk een deca dente film had gemaakt. Zo'n beschul diging kwam dan af van lieden die zo uit de stralende Rivièra-zon vandaan kwamen, zo weggelopen van een lunch op het strand, of met nog natte haren van het zwemmen en dan tóch iemand anders willen verplichten om uitslui tend sombere films te maken. Ik be greep daar niks van. Het kan zijn dat de inmiddels verder opgeschoven mentaliteit gereflecteerd wordt in ook mijn films. Maar na Harry and Tonto heb ik toch óók nog Next Stop Green wich Village gemaakt en daar zat toch ook nog een hoop sociaal commentaar in. En dat die film in de jaren vijftig speelde, maakt verder niets uit". „En als ik het dan toch over die film heb, misschien herinner je je Lenny Barker nog, de jonge acteur die toen de hoofdrol gespeeld heeft, mijn alter ego eigenlijk. Lenny Barker leek aan het be gin te staan van een schitterende car rière. Ik was vreselijk op hem gesteld. Anderhalfjaar geleden is hijzo jong als hij was, aan kanker overleden. Een paar maanden geleden is een van mijn aller beste vrienden eveneens aan kanker overleden. Ik was daar totaal kapot van. Maar ik prijs me gelukkig dat ik er „De film is ook niet gemaakt voor een publiek dat geacht wordt het origineel te kennen, al zou hij extra leuk moeten zijn voor een publiek dat wèl ooit The Tempest heeft gelezen of zien opvoe ren. Wat overeenkomt met het stuk is, dat net als Prospero ook Phillip, mijn hoofdfiguur, vergeeft wat hem is aan gedaan. Het belangrijkste verschil is dat Prospero totaal onschuldig is en slachtoffer werd gemaakt van een complot. Zoiets kan niet meer in een modern verhaal, leek me. Ik wilde ook geen film maken over mensen die an dere mensen afschuwelijke dingen hadden aangedaan, omdat ik geloof dat wij tegenwoordig niet zozeer bezig zijn om andere mensen het leven zuur te maken, maar vooral bezig zijn om onszelf van alles en nog wat aan te doen". - Het is typerend voor al uw films dat er zelden 'slechtemensen in rondlopen, U heeft een veel mildere kijk op mensen en de wereld dan de meeste andere Amerikaanse cineasten. ..Mijn personages hebben altijd goede èn slechte kanten. Ik moet toegeven dat er wel degelij k schurken bestaan. Je vergeet niet gauw dat er nog niet zo lang geleden een zekere Hitier heeft ge leefd. Maar de meeste mensen die ik ooit ontmoet heb - en dat zijn er intus sen een hele hoop; rijke en arme, be roemde en minder beroemde - zijn ei genlijk stuk voor stuk best aardig. Al leen doen ze zichzelf en anderen vaak nare dingen aan, die vooral voortko men uit onbekwaamheid in onderlinge relaties, huwelijken, scheidingen. Wat het onderscheid aangaat tusen mij en andere Amerikaanse cineasten, daar over moet ik even nadenken..." Hoop „Wel, Scorsese is zeker geen optimist, Altman niet, Lumet niet, van Coppola zou ik het niet kunnen zeggen... In elk geval, ik denk dat het te makkelijk is om pessimistisch te zijn. Als je zegt: 'Het is vreselijk gesteld met de wereld', dan ben je dus ook meteen uitgepraat. Maar het dient er op aan te komen dat men blijft zoeken naar mogelijke oplos singen. Zelfs als je die niet vindt, is dat zoeken een aangename manier om je leven te vullen. Niet dan? Het is zo sim- John Cassavetes en Gena Rowlands in een scène uit Tempest nog niet helemaal cynisch van gewor den ben en oog kan blijven houden voor ook de aardige dingen in dit leven". - Twee jaar geleden werden er in Vene tié twee Amerikaanse films bekroond. De een heette Atlantic City en had Su san Sarandon in de vrouwelijke hoofd rol. De andere was Gloria en daarin speelde Gena Rowlands onder regie van John Cassavetes. In 1982 draait dan Tempest in Venetie, een film met Susan Sarandon. Gena Rowlands en John Cassavetes en zich deels afspe lend in Atlantic City. Is zoiets toevallig? „Ik had John en Susan voor mijn film gecast, nog voor ze in Venetië werden bekroond. Dus het is toeval, maar je mag het ook magie noemen. Maar zo heel erg kras is het ook weer niet, als je beseft datje bij ons wel vaker groepjes ziet van mensen die zich verwant voe len en graag met elkaar blijven werken. Kijk, bij de meeste films zijn de acteurs onderhevig aan een soort conflict. Aan de ene kant willen ze goed werk afleve ren en zich gedragen als goed vrienden. Aan de andere kant willen ze rijk wor den en beroemd, 'filmsterren' worden of blijven. En die twee ambities gaan niet altijd hand-in-hand". Schoonheid „John is zo niet. Hij is half acteur en half regisseur, net als ik. John is totaal niet geinteresseerd in beroemdheid. Hij mijdt bijvoorbeeld festivals, zelfs als ze zijn films draaien. Hij is iemand die deugt. Mensen als Susan, John en Gena werken op gezette tijden mee aan films om zodoende het geld te verdie nen dat hen in staat moet stellen af en toe andere films te maken voor uitslui tend het plezier, of omwille van de schoonheid. En tot die laatste catego rie films zou ik ook Tempest willen re kenen". - Is uivfilm ook een beetje bedoeld als een hommage aan John Cassavetes en Gena Rowlands? Gina's rol in Tempest doet enigszins denken aan bijvoorbeeld Opening Night, waarin ze toen onder Johns regie eveneens een actrice speel de met angst voor een come-back. „Nee, die overweging heb ik nooit ge had. Ik heb het scenario niet geschre ven met dit echtpaar al in gedachten. Het is zelfs zo dat ik dingen in mijn sce nario ben gaan veranderen toen ik wist dat ik John voor de hoofdrol krijgen kon. Oorspronkelijk ging het over een joodse Amerikaan die terugkeert naar Jeruzalem. Zo had ik het bedacht, om dat ik nu eenmaal zelf een joodse Ame rikaan ben. Maar omdat John een Ame rikaan is van Griekse origine, vond ik het leuker om er een Grieks eiland van te maken, ook omdat Shakespeare's stuk zich afspeelt op een eiland. Toen ik John Cassavetes eenmaal had gecast, leek het me stom als ik niet ook Gena zou vragen. Eerst wilde ze niet, omdat ze dacht dat ik haar uit beleefdheid vroeg. Maar ik kon haar overhalen. Ik vond het belangrijk omdat John en Ge na in staat zouden zijn samen een echt paar te spelen waarvan het publiek on middellijk geloven kan dat die twee al heel lang bij elkaar zijn geweest. En daarnaast is Gena een formidabel actri ce natuurlijk. Maar het is dus niet als hommage bedoeld geweest". - Wat trok u speciaal in het stuk van Shakespeare? „Ik weet het niet meer precies. Eerlijk niet. In 1971 zat ik vijf maanden in Ita- lïè, samen met mijn vrouw en mijn twee kinderen. In die periode bedacht ik de ideeën voor^wee films. Een voor Harry and Tonto en een voor Tempest. En ik weet niet waarom, want ik had het stuk van Shakespeare nog nooit zien spelen. Toen niet, inmiddels wel. Ik had het al leen gelezen. Ik heb zelf gespeeld in Ju lius Caesar op school al. en later in Othello, Hamlet, MacBeth. As You Like It. Maar The Tempest is weinig bekend en wordt zelden gespeeld. Het is Sha kespeare's laatste stuk geweest, voor zo ver we weten. Het is vreselijk filoso fisch. Op die manier heb ik het nooit willen beschouwen. Ik las er een paar amusante dingen in: zo'n vader die met zijn teenage-dochter op een eiland te recht is gekomen en die zich daar gek verveelt en zich gaat verbeelden dat hij een storm kan oproepen". „En dan dat aardige tegenwicht in de persoon van Kalibanos, een natuur mens. Dat is wat me heeft aangespro ken. Maar ik heb tien jaar nodig gehad om een methode te bedenken waarmee de stof zich bewerken liet. En ik ben nog steeds verbaasd dat die film echt tot stand is gekomen. Ik had ook niet gedacht dat één studio bereid zou zijn dit project te accepteren. Ik wist zeker dat ze mij voor stapelzot zouden ver slijten. Maar ik heb weinig overre dingskracht nodig gehad en dat vind ik nog steeds wonderbaarlijk, want de meeste studio's hebben momenteel en kel belangstelling voor films over ro bots, niet voor films over mensen". HILVERSUM-2 HILVERSUM-1 12.03 Tussen Barend en Van Dorp. 13.06 In de rooie Haan. 15.03 Muziek uit stu dio 1.16.02 De Speeldoos 17.30 Wie in 't Nederlands wil zingen (2). 17.55 Mede del., SOS- en politieberichten. 18.06 Dingen van de dag. 18.30 Blaastest. 19.02 Van 'opus one' tot nieuwe stukken of andersom. 20.03 Metropole Orkerst. NOS: 20.30 Langs de lijn, sport en mu ziek. 22.02 Metro's Music. 23.02 Met het oog op morgen. AVRO: 15.32 Avro-dite (16.30 Nws.). 17.00 Vlag met blauwe winpel. 17.30 Nws. 17.36 AVRO's Radiojoum. 17.50 Per Saldo. 18.00 Nws. 18.10 AVRO's Ra- diojounr. P.P.: 18M.20 Uitzend, van de Centrum Partij. OVERH.VOORL.: 18.30 Uitzend, voor de landbouw. AVRO: 18.40 Richting. 18.50 Jazz spec trum. EO: 19.45 3 x M - Wereldwijd. 20.00 Nws. 20.03 Met twee woorden. 21.26 EO- Metterdaad. TELEAC: 21.30 Kunstge schiedenis (2,herh22.00 Kantoorinno vatie (3. herh). 22.30 Nws. 22.40 Deze week. 23.55 Nws. 12,11 Ik heb u hef mijn Nederlands (1). TROS: 12.26 Mededel. voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Aktua. 12.55 Agraria. 13.00 Nws. 13.10 Aktua - Extra- kamerbreed. 13.30 Nws. 13.33 Voorzich tig breekbaar. 14.00 Hobbyhoek. 14.30 Nws. 14.33 Prentje in geluid. RVU-NOS: 15.10 De verzorgingsstaat (4). 15.30 Nws. HILVERSUM-3 12.03 Los Vast's Ronde door Nederland. 14.03 Tussenuur. 15.03 Disco-express. 16.03 NCRV-Zaterdag-Sport. NOS: 18.04 De Avondspits. NCRV: 19.02 Op stap. 20.03 Elpee-pop. 21.02 Country Style. 22.02 Weekend blues. 22.30 Pers 'Vers. 23.02 Jazztime. H1LVERSUM-4 12.00 Kurhausconcert. NOS: 13.00 Nws. 13.05 Diskotabel. 15.00 Akkoord. KRO: 15.30 Hilversum 4 op z'n breedst: Van salonartiest tot straatmuzikant. KRO: 20.00 Mondriaan kwartet m.m.v. Ernes tine Stoop, harp. 21.15 Spektakel. 22.15 Laudata NOS 09.30 -09.35 Nieuws voor slechthorenden TELEAC 10.30 Kantoorinnovatie. 11.00 Open school NOS 13.00 -13.05 Nieuws voor slechthorenden VARA 15.30 De vrolijke krisis. (1). Een acht uur durend programma, rechtstreeks van uit de Evenementenhal te Borne, waarmee de Vara wil uitdrukken dat zij de belangen en de cultuur van jongeren serieus neemt. Foto: twee Hengelose jon geren, die deelnemen aan het programma 'De vro lijke krisis'. 15.40 Bennie Nijenhuis. Reportage over een werkloze jongen uit Hengelo. 15.55 Popgroep Paranoya. Met „Werk, werk 16.05 Gesprek met het Twentse Ros. Een speedwayclub uit Borne wil met hulp van werk loze jongeren een baan aanleggen. Tevens verto nen ze een motorstunt. 16.25 Popgroep Brezneff. Met „Radio". 16.30 Muziekkollektief Tiel. Reportage. Aansluitend een gesprek met Popbe- lang Hengelo: organisaties die bands als Brezneff ondersteunen. 16.45 Brezneff. Met „No Nukes". 16.50 Klerekafé uit Hengelo. Reportage over vijf meisjes die een eigen zaak be ginnen. 17.15 Arbeidsprojekten. Gesprekken met jongeren over arbeidsprojecten; impressies uit de hal met rock and rolldansen, ro- deopaard en popgroepen. NOS 18.08 Follow me. Cursus Engels. 18.23 Nieuws voor slechthorenden TELEAC 18.28 Kwart eeuw ruimtevaart. NOS 18.58 Journaal VARA 19.00 De Vrolijke Krisis: Acht uur televisie voor jou (2). Met o.a. „The Work mates" met het Vrolijke Krisis-lied: „Ik ben er weer eens ingetuind". 19.15 Reportage: Jongerencentra in Wierden en Enter. 19.40 Servicebureau Twente. Gesprek over ondersteuning jongerencentra; im pressies ut de hal. 19.55 A statistic, a reminder. Documentaire film van Dennis Woolf, Ed Harriman en Ed Vulliamy: Zoals overal in Europa stijgt ook in Groot-Brittannié het aantal werkeloze jongeren on verbiddelijk. Veel Britse jongeren, met name in de grote industriesteden proberen via de muziek een weg te vinden hun protest tegen hun situatie te laten horen. Leden en fans van twee hieruit voort gekomen groepen („The Beat" en „UB40") praten in deze film over hun gevoel van onmacht en on derdrukte woede, die tot uitdrukking wordt ge bracht in de teksten van hun songs, die in deze film werden opgenomen, zoals: A statistic, a reminder; Don't slow down; Don't let it pass you by; Get-a- job; Stand down Magaret. 20.45 Discussie. Jongeren discussiëren over plannen van de over heid en henzelf om de werkloosheid te bestrijden. NOS 21.37 Journaal VARA 21.55 Voetbal '80. Voetbaljournaal live vanuit Borne en in samenwer king met Studio Sport. 22.55 De Vrolijke Krisis (3). Concert van Herman Brood, Bertus Borgers en The Wild Romance (foto).24.00 Vuurwerk NOS 00.05 Journaal 00.10 Nieuws voor slechthorenden NOS 13,00 -13.05 Nieuws voor slechthorenden 18,25 Paspoort. Informatie voor Marokkanen 18.35 Sesamstraat 18.50 Toeristische tips AVRO 18.57 De mini-bios. Gevarieerd filmprogramma voor de jeugd met o.a.: „De Moestuin" en „Koning Arthur". 19.05 Toppop. Popprogramma waarin Ad Visser aandacht be steedt aan de bovenste dertig van de Nationale Hitparade. Vervolgens vier tips en als afsluiting de Toppopfinale. NOS 19.52 Journaal AVRO 20.28 Mies. Gevarieerd programma. Presentatie: Mies Bouw man. 21.30 Dallas. Amerikaanse serie met Barbara Bel Geddes, Jim Davies, Patrick Duffy: Cliffs overwinning". Miss Ellie ontdekt dat het onverantwoorde gehannes van J.R. met de belangen van het familiebedrijf op een financiële ramp dreigt uit te draaien. 22.20 Televizier magazine. In de actualiteitenrubriek 'Televizier Magazine' wordt aandacht besteed aan D'66. Men heeft onder meer een gesprek met de nieuwe fractievoorzitter Engwirda. Voorts heeft de AVRO een reportage uit de Verenigde Staten over de gouverneursverkei- zingen en wordt aandacht besteed aan het af scheid van Van Agt als premier.Presentatie: Jaap. van Meekren (foto). 23.00 De toestand in de wereld. Door Mr. G.B.J. Hiltermann. NOS 23.05 Journaal 23.10 Nieuws voor slechthorenden AVRO 23.05 Avro's Sportpanorama. Waarin o.m. Jumping Amsterdam: reportage van het vanmiddag verreden internationale kwalifica tieconcours voor de FEI World Cup en de vanavond verreden internationale puissance. 15.00 15.30 18.00 18.05 19,25 19.30 19.45 20.10 20.20 Open school. De natuur rondom ons. (7): Zand, zee en zegge. Rechten en vrijheden. Dag aan dag. Overzicht van de culturele actualiteit in Vlaanderen: -17.40 Jesse James. Amerikaanse western (zw) uit 1939 van Henry King met Tyrone Power, Henry Fonda e.a. Simon in het land van de krijttekeningen. Tekenfilmserie. Het Veenmysterie (8). 13-delig Vlaams jeugdfeuilleton, met Bri Leloup, An Petersen, Roger Bolders, Jos Van Geel e.a. De jonge speurders. Britse jeugdfilm van Harold Orton: Een groepje kin deren zien bij de haven twee mannen die zich nogal verdacht gedragen. Ze komen uit een verlaten loods en hebben het over „spul". De kinderen gaan op onderzoek uit en met de hulp van hun hond Scruff vinden ze een doos met juwelen... Juke box Tiercé, lotto-trekking, mededelingen en morgen Journaal Boekenbeursnieuws Jeroom en Benzamien (3). Zesdelig Vlaams feuilleton met Luc Philips, Robert Marcel, Bob Bernaerd en Jo Crab. Terloops. Nieuws in de marge. Dorst naar wraak. „Ordeal". Amerikaanse TV-film van Lee H. Katzin, met Arthur Hill, Diana Muldaur, James Stacy e.a.: De schatrijke zakenman Richard Damian trekt met zijn vrouw Kay en de gids Andy de woestijn in om een mijn te bekijken. De verwende Damian ergert zich aan de barre omstandigheden in de woestijn, hij bedrinkt zich, maakt ruzie met zijn vrouw en wordt door zijn paard afgeworpen. Zwaargewond komt hij op de bodem van een ravijn terecht. Zijn vrouw denkt er echter niet over om hulp te halen. Eenmaal terug in de bewoonde wereld wil ze vertel len dat haar man na de zoveelste ruzie in de woes tijn is verdwenen... Journaal. Voorafgegaan door Tiercé: winstverdeling. FRANSTALIGE PROGRAMMA'S BELGIE FRANS 1 10.35 Interwallonie. Magazine voor de Turkse gemeenschap in België 11.05 Yoga. Les 5. 11.30 La pensee et les hommes. De religie van George Brassens. 12.00 -12.30 Ciao Amici. Magazine voor de Italiaanse gemeenschap in Bel gië. 14.00 Economische en sociale tribune. De C.S.C. 14.30 Faleve I Tuser. Toneelstuk in het Luiks dialect: Victor Magner heeft een intiem avondje georganiseerd ter gele genheid van de verloving van zijn zoon. Tijdens he feest wordt een moord gepleegd... 16.30 Seniorama: Jeu opera operette. Spelprogramma rond werke van Mozart en Verdi. 17.00 Le plat du jour. Vandaag: pannekoeken. 17.30 Capital nature. „De wijnstok". 18.00 Pitilipop. Kinderprogramma. 18.05 Generation 80. Gevarieerd jongerenprogramma met o.a, films va de week. 19.00 Teletourisme 19.23 Lotto 19.30 Journaal 19.55.Le jardin extraordinaire. „De kust van Kenya". 20.30 Porte des Lilas. Franse dramatische film (1957) van René Claire m Pierre Brasseur, Georges Brassens en Henri Vide Juju en Artisto, twee inwoners van de wijk van r „Lilas" worden, argeloos als ze zijn, medeplich gen van een gevaarlijk bandiet. 22.50 Journaal en lotto

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1982 | | pagina 20