PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
fan Agt geen premier
Lubbers neemt over
PZC
Verdeelde reacties
op afhaken Van Agt
Rentetarieven omlaag
Nobel-vredesprijs voor Zweedse en Mexicaan
OORLOPIG ALLEEN LID TWEEDE KAMER
Miljoenenbrand in
Goese stadskantoor
Geen salaris voor
stakende onderwijzers
Stichting GroteClubactie
KOOP NU
UW LOTEN!
Zaak-Rambocus
uitgesteld
DEN UYL: RESPECT VOOR INZET
Levenslang
geëist tegen
Rolf Heissler
Buien
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien, sommige met onweer. Middag-
temperatuur ongeveer 13 graden. Vrij
krachtige zuidwestenwind, later
draaiend naar west.
25e jaargang no. 240
onderdag 14 oktober 1982
il die kleine verenigingen.
MMyrdal
OSLO (RTR/AFP/DPA) - De Zweed
se Alva Myrdal en de Mexicaanse
oud-minister van buitenlandse za
ken, Alfonso Garcia Robles, hebben
woensdag samen de Nobelprijs voor
de vrede 1982 gekregen. De prijswin
naars zijn voorvechters van ontwa
pening en werden vooral onder
scheiden voor hun werk op dit ge
bied binnen de organen van de Ver
enigde Naties, zo deelde het Nobel-
comité mee.
Beiden hebben ook gewerkt voor de
instelling van kemwapenvrije zones,
de Mexicaan in Latijns-Amerika en
de Zweedse in de Noordse landen, zo
werd gezegd.
Mevrouw Myrdal, schrijfster en so
ciologe, is tachtig jaar oud en werd in
1966 als eerste minister van ontwape
ning in de wereld benoemd na eerst
vier jaar leidster van de Zweedse de
legatie naar de Geneefse ontwape
ningsconferentie te zijn geweest.
Garcia Robles is 71 jaar oud en fun
geert thans als leider van de Mexi
caanse delegatie naar de Geneefse
conferentie. Hij was in 1975-'76 minis
ter van buitenlandse zaken van Me
xico.
De prijs zal op 10 december worden
uitgereikt, de sterfdag van de stich
ter Alfred Nobel. Dit zal gebeuren in
de aula van de universiteit van Oslo.
Vorig jaar, 1981, was de Nobelprijs
voor de vrede gegaan naar het hoge
commissariaat voor vluchtelingen
van de Verenigde Naties fUNHCR» in
Genève.
De echtgenote van Alva Myrdal.
Gunnar Myrdal, heeft ook al eens een
Nobelprijs gekregen en wel voor eco
nomie in 1974.
Het Nobelcomitié wil met zijn toe
kenning 'een werk van lange adem'
belonen Dit heeft de secretaris-gene
raal van het comité. Jakob Sverdrup,
kort voor de bekendmaking van de
prijs meegedeeld in antwoord op een
vraag over ae kansen die de geïnter
neerde Poolse vakbondsleider Lech
Walesa maakte Ook schijnt het co
mité, naar Sverdrup in bedekte ter
men liet doorschemeren, voortaan te
willen vermijden „een te actuele keu
ze' te maken. D.w.z. een keuze die po
litiek te gevoelig ligt.
Alfonso Garcia Robles
u onze parlementaire redactie)
SN HAAG - Drs. Ruud Lubbers is door het CDA voorgedragen als kandidaat-premier nu minis-
president Van Agt heeft laten weten niets te voelen voor een hernieuwd premierschap. Lub-
rs(43) is momenteel al fractieleider en onderhandelaar voor het CDA in de kabinetsformatie,
jheeft laten weten dat hij zich tegenover zijn kandidatuur „vanuit een positieve grondhou-
heeft opgesteld.
Deelheeft het CDA Lubbers slechts
om Van Agt op te volgen als
te van de kandidaat-ministers in de
ode formatie. Op een persconferen-
Lubbers echter dat het CDA
'mmaatregel
nerltgevers willen met de vakbewe-
n?nletop centraal niveau onderhan-
over plannen om de prijscom-
ilie In te leveren voor arbeldstijd-
erkorüng en voor het op peil houden
lu de sociale premies. Arbeidstyd-
srkortlng kan alleen ter sprake ko
teninde bedrijven zelf, menen ze. Met
e opstelling 'verplichten' zij het ka-
net bijna om per 1 januari een loon-
Bitxegel te treffen.
AGINA9
Wnning
Ifi tekort van 850.000 gulden op de
ipotlng voor 1983 baart de raad van
stuur van het Havenschap Vlissin-
rorgen. Er gingen zelfs stemmen
om ombuigingen door te voeren,
stoten werd dat de raad zich begin
voorlopig geen andere kandidaat voor
het premierschap heeft. De nieuwe lei
der is door Van Agt al in een vrij vroeg
stadium op de hoogte gesteld van de
mogelijkheid dat deze niet opnieuw
premier zou willen worden.
De mededeling van Van Agt sloeg
woensdagmiddag in Den Haag in als
een bom. Bij de politieke reacties over
heersten respect voor de beslissing van
Van Agt. Alleen de kleine linkse partij
en lieten weten dat het vertrek de poli
tiek ten goede kan komen. De WD ver
wacht niet dat het opstappen de kabi
netsformatie zal bemoeilijken.
Tijdens een persconferentie zei minis
ter-president Van Agt niet langer over
voldoende vitaliteit te beschikken om
een nieuwe ambtstermijn te aanvaar
den. Daarbij verwees hij naai hel voor
behoud dat hij heeft gemaakt toen hij
gevraagd werd als lijsttrekker van het
CDA Bij die gelegenheid liet hij weten
mogelijk niet een volledige periode van
vier jaar als minister-president te zullen
volmaken.
Maar de huidige economische crisis
maakt het juist nodig dat iemand die
beschikt over de „volle vitaliteit" het
land leidt. Van Agt zei te veel van zijn
vitaliteit gebruikt te hebben in de afge
lopen elf jaar. eerst als minister van jus
titie en later als minister-president.
„Dat is te veel geweest om een nieuwe
tour de force van vier jaar te beginnen",
zei hij. De komende jaren zullen volgens
hem een lange rit bergop vormen over
hindemissen van de eerste categorie In
een nadere overweging geeft Van Agt
nu toe dat de kritiek op zijn voorbehoud
„goeddeels" terecht is geweest
Van Agt ziet ook af van een eventuele
ministerspost in een nieuw kabinet
kkenhuizen
nister Gardeniers is tegemoet geko-
ïi aan de wens van de Tweede Ka
ar om de provincies meer inspraak te
r® bij het terugdringen van het
ntalziekenhuizen. De provicies mo-
o nu zelf met voorstellen voor slui-
"ji bepaalde ziekenhuizen ko-
at als alternatief voor de sluitings-
Csan de minister
AGMA15
opman
»nit Kuiper wordt kopman van een i
euwe Belgische profwielerploeg. Met
aper verhuizen een aantal andere
DAF-ronners, onder wie Adne van
'Poel, naar de nieuwe formatie,
««leider Fred de Bruyne heeft ook
«longe Belgische amateurs In zi)n l
Wipe opgenomen.
IGINA 17
'toderboekenweek
het Utrechtse Muziekcentrum is I
de 28ste kinderboekenweek i
-1 «eopend Aan de auteurs van
D'fwndc boeken werden prijzen uit-
Nannie Kuiper ontving de 1
1 Griffel. Joost Roefofsz werd
«scheiden met de Gouden Pen-
feuws uit Zeeland: 2, 5, 7
89.
Binnen- en buitenland: 3
ip a 13.
pnie: 4.
fcrt: 15
19.
a^o en televisie: 17.
e>|®anciën: 21.
Hij vindt dat bijvoorbeeld de post op
buitenlandse zaken te veel reizen naar
het buitenland met zich meebrengt.
Hij wil zijn tijd meer gaan besteden
aan het huisgezin. Voorlopig wil Van
Agt blijven functioneren als lid van de
Tweede Kamer. Al eerder had hij van
het CDA het recht gekregen om tussen
tijds als lid van de Kamer te bedanken.
De beslissing van Van Agt komt op een
moment dat de informatie voor een ka
binet van CDA en WD vrijwel rond
lijkt. „De contouren hiervan zijn duide-
(Slot zie pagina 4 kolom 2)
PARAMARIBO (ANP) Een verdere
behandeling van de woensdag voor de
krijgsraad in Paramaribo begonnen
zaak inzake de mislukte couppoging
van 10 en 11 maart onder leiding van de
organiserende luitenant F. Rambocus.
is nog dezelfde dag voor onbepaalde
tijd uitgesteld.
De president, mr A. Smit. besloot hier
toe nadat de verdediger van de ver
dachten. mr. Eddy Hoost, bezwaar had
gemaakt tegen het feit dat mr. Smit en
Sjeik Kariem deel van de krijgsraad uit
maakten. De heren Smits en Kariem
hebben volgens hem reeds een oordeel
en een uitspraak gedaan in dezelfde
zaak waarin de ex-officieren Dihal en
Irdjawerden berecht. Er bestaat, zei hij,
een groot verband tussen de zaak van
Irdja en Dihal en van deze verdachte.
De heren Smits en Kariem hebben der
halve reeds een memng en kunnen deze
zaak niet behandelen Op grond van de
ze argumentatie stelde de verdediger
wraking van de president voor. Hij deed
dit namens de verdachten Rambocus,
Sheombar, Mangal. Mahadew, Smg en
Bharos.
GOES - De gemeente Goes heeft noodmaatregelen moeten treffen na een brand,
die woensdagochtend vroeg het stadskantoor trof. De brand is op zes plaatsen
aangestoken. De schade wordt geschat op 1 tot 2 miljoen. In augustus 1981 werd
eveneens brand gesticht in het stadskantoor.
(Zie pagina 2)
AMSTERDAM (ANP)-Met ingang van
vandaag heeft De Nederlandsche Bank
haar tarieven over de gehele linie met
een half procent verlaagd. Het wissel
disconto komt hiermee op 6,5 pet, de
voorschotrente op 7 pet en het promes
sedisconto op 7,5 pet. De Nederland
sche Bank heeft dit besloten gezien de
renteontwikkeling in binnen- en bui
tenland en de positie van de gulden in
de valutamarkt, aldus de bank.
De voorschotrente is het rentetarief
waartegen banken bij de centrale bank
kunnen lenen. Het promessedisconto is
het tarief, waaraan de handelsbanken
hun voornaamste taneven voor kortlo
pende kredieten en leningen aan het be
drijfsleven koppelen. De laatste wijzi
ging in de rentetarieven van De Neder
landsche Bank dateert van 27 augus
tus, Toen verlaagde de centrale bank
deze tareven met een vol procent. De
tarieven zijn door deze nieuwe verla
ging op het laagste punt gekomen sinds
13 oktober 1978.
Hypotheken
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - In Den Haag. maar ook
daarbuiten, is met begrip, teleurstel
ling maar soms ook nauw verholen
vreugde gereageerd op het besluit van
premier Van Agt zich niet langer kan
didaat te stellen voor een minister
spost. Maar de meeste reacties spreken
zonder meer hun teleurstelling uit
over het besluit. PvdA-leider Den Uyl
kijkt met een gevoel van respect op de
periode-Van Agt terug.
Als gedoodverfde coalitiepartner van
het CDA werd de WD verrast door het
onverwachte besluit van Van Agt. De
liberale fractievoorzitter Ed Nljpels zei
dat zijn fractie met buitengewone waai -
dermg terugkijkt op de periode van het
kabinet-Van Agt I van CDA en VVD
..Het vertrek van Van Agt betekent een
groot verlies voor het CDA en de Neder
landse politiek", aldus Nijpels.
De VVD heeft er overigens alle vertrou
wen in dat ook de nieuwe CDA-leider.
Lubbers, m staat zal zijn leiding te ge
ven aan een ..hecht, daadkrachtig en
eensgezind kabinet" In de wandelgan
gen lieten WD-Kamerleden overigens
blijken in het geheel met ongelukkig te
zijn over de beslissing van Van Agt. Zij
denken meer bewegingsvrijheid te krij
gen bij een premier Lubbers, dan bij
Van Agt.
Oud-fractieleider Hans Wiegel noemde
het vertrek een verlies voor het land en
voor het CDA. Wel had hij er alle begrip
voor dat Van Agt na elf tropen,)aren in
de politiek dit besluit genomen heeft
Hij meent dat Van Agt en zijn vrouw nu
nog een leeftijd hebben dat zij nog iets
nieuws kunnen beginnen.
PvdA-fractieleider Den Uyl benadruk
te in zijn verklaring de lange periode
tijdens welke Van Agt zich voor het
bestuur van het land heeft ingezet. „De
PvdA heeft hem in die elf jaar zowel
naast als tegenover zich gevonden. Er
is sprake geweest van samenwerking
en er zijn fasen geweest van ernstige
meningsverschillen over zijn beleid en
van scherpe kritiek op zijn standpun
ten," aldus Den Uyl.
Maar de PvdA-leider wijst er verder op
dat Van Agt „ontegenzeggelijk" een
grote rol heeft gespeeld in de Neder
landse politiek tijdens de afgelopen elf
jaar „De heer Den Uyl kijkt met respect
voor de persoonlijke en kleurrijke inzet
van de heer Van Agt op deze periode
toe," aldus de PvdA-verklaring
CDA: begrip
Het CDA betreurt in hoge mate het be
sluit van de minister-president, maar
(Slot zie pagina 4 kolom 1y
De levensverzekeringmaatschappijen
verlagen met ingang van vandaag hun
hypotheekrente met 0.4 procent, zodat
de basisrente 9.9 procent wordt. Het bu
reau voorlichting verzekering heeft dit
woensdag gemeld. Deze rente geldt
voor hypotheken met gemeentegaran
tie en voor hypothecaire leningen tot en
met 75 procent van de executiewaarde
De grote banken in Groot-Brittanniè
hebben hun basisrente met ingang van
vandaag verlaagd van tien tot 9,5 pro
cent. Het tarief heeft daarmee het laag
ste niveau bereikt sinds meer dan vier
j^1"- iZie ook pagina 21)
De tweede kamer en het Europees
parlement hebben woensdag in het
overleg met kamervoorzitter Dick Dol
man beslist dat er een kleine werkgroep
zal worden genoemd, bestaande uit
Schelto Patijn IPvdAl en Joep Mom-
mersteeg (CDA). De werkgroep zal be
kijken hoe de communicatie tussen
parlement in Nederland en hel Euro
pees parlement in Straatsburg kan
icorden verbeterd Dit bleek woensdag
tijdens een persconferentie van Patijn,
voorzitter van een zeven man tellende
delegatie uit het Nederlands parle
ment. in Straatsburg
DEN HAAG (ANP) - Het onderwijzend personeel krijgt geen salaris uitbe
taald voor uren en dagen, waarop leerkrachten staken. I)e overheid zal de
schoolbesturen geen enkele vergoeding geven voor de tijd waarop perso
neel. in strijd met de verplichtingen, opzettelijk nalaat zijn werk te doen.
Dit heeft het ministerie van onderwijs en wetenschappen woensdag meege
deeld- Hiermee houdt minister Deetman vast aan de gedragslijn die twee
jaar geleden kenbaar werd gemaakt
Vertrek van een
'onberekenbare'
En
k
1 n zo is dan CDA-lijsttrek-
J ker Van Agt niet langer de
'beoogde' premier van een na-
EglfiG derend CDA-WD-kabinet.
Even onverwacht als toch
ook weer voorspelbaar liet hij
gisteren de top van zijn partij weten dat
hij er tegenop ziet om nog voor een pe
riode van vier jaar het slopende 'vak'
van minister-president uit te oefenen.
Van Agt twijfelt er aan of hij daarvoor
nog wel voldoende vitaliteit bezit. En
dit keer heeft zijn twijfel volstrekte dui
delijkheid opgeleverd. Hij haakt af. In
wielertermen legt mr Dries van Agt een
verklaring af die erop neerkomt dat zijn
beslissing vooral door gezondheidsre
denen is ingegeven. Hij voelt zich niet
meer m vorm voor „een tour de force
van vier jaar, een lange rit bergop met
uitsluitend hindemissen van de eerste
categorie." Gevoelig voor de kritiek die
er vooral in de verkiezingstijd op hem is
uitgeoefend toen hij een voorbehoud
maakte over zijn politieke toekomst
(hij sloot niet uit tussentijds de lands-
politiek te verlaten) treedt hij nu terug
voordat het kabinet van zijn duidelijke
voorkeur in de steigers komt. Vriend en
vijand tonen respect en begrip. Zijn ver
trek wordt algemeen beschouwd als
een verlies, waarbij ieder dan zijn eigen
gradatie aanbrengt. Want hoe men ook
over deze CDA-leider dacht, de elf jaren
ministerschap van Van Agt hebben Ne
derland een politiek 'verschijnsel' be
zorgd waar weinigen omheen konden.
Veel politieke ontleedkundigen heb
ben in de voorbije periode gepoogd
om een helder portret te tekenen van de
figuur Van Agt. Weinigen zijn er echt in
geslaagd. En dat kwam dan vooral om
dat onberekenbaarheid zijn grootste
geheim is. De 'briljante jurist' uit Nij
megen. die in 1971 wordt overgehaald
om de hoogste post op justitie te gaan
bezetten, meet zich in de hardhandig
heid van het politieke bedrijf met een
geheel eigen stijl, optreden en vakman
schap. Hij mengt twijfels en zekerhe
den, weet af en toe uit een (gemeende of
gespeelde?) hulpeloosheid en openlijke
afkeer tegenover het werk waarmee hij
bezig is een keihard doorzettingsver
mogen te putten. In de moeilijke perio
de die de christen-democratie in Neder
land doormaakte om naar een eenheid
van partij te groeien is Van Agts optre
den samenbindend en gezichtsbepa
lend geweest. En ondanks dat nadruk
kelijke stempel dat hij met beduidende
aanhang onder de kiezers op de Neder
landse politiek wist te drukken in een
roerig tijdvak was hij toch ook steeds
weer de solist, de ontoegankelijke vol
houder die er bijvoorbeeld nooit m is
geslaagd om een redelijke verstand
houding met een niet onbelangrijk deel
van de vakbeweging op te bouwen. Zo
als gezegd: Van Agt stapt zelf van de
politieke fiets op het moment dat net
kabinet van zijn voorkeur om de hoek
verschijnt. Zijn grote tegenstrever Den
Uyl is inmiddels naar de oppositieban-
ken gemanoeuvreerd en in zijn eigen
partij kan niet anders dan een zekere
verweesdheid ontstaan als gevolg van
de schade bij de jongste verkiezingen
en dit plotselinge vertrek.
Met het aantreden van drs Lubbers
als de opvolger van Van Agt heeft
het CDA hoe dan ook een voorzet gege
ven voor veranderende politieke ver
houdingen in de komende periode. Lub
bers. de man achter en in de schaduw
van Van Agt, heeft ondanks (en mis
schien wel juist door) zijn aantoonbare
verschillen van opvatting met de CDA-
lijsttrekker als voorzitter van de tweede
kamerfractie kans gezien zich grondig
te profileren. Hoewel minder bloemrijk
en wollig is ook zijn taalgebruik voor de
gemiddelde kiezer lang niet altijd even
helderen begrijpelijk. Bij verschillende
moeizame pogihgen om kabinetten van
de grond te tillen heeft Lubbers de be
reidheid getoond om reële mogelijkhe
den uitputtend te onderzoeken. Zeker
in de verhouding tot de toekomstige
coalitiepartner WD zal met Lubbers
als minister-president het politieke kre
diet van het CDA vanaf het moment
'nu' wel eens van een andere orde kun
nen worden dan tijdens het eerste kabi
net-Van Agt met Wiegel i het geval was
De eerste aanwijzingen van het ak
koord dat informateur Scholten bezig is
te bereiken duiden daar al op. Met Van
Agt nog slechts 'in de luwte' (zoals hij
het zelf formuleerde) van het Haagse
politieke bedrijf gaat Nederland jaren
tegemoet die op allerlei terrein een gro
te krachtproef betekenen. In de stnjd
tegen de economische malaise en de
gierende werkloosheid, in de worsteling
met vraagstukken van vrede en veilig
heid. in de toetsing van de houdbaar
heid van het door de jaren heen opge
bouwde sociale stelsel. Voor het CDA
worden het de jaren van de waarheid
Het 'verschijnsel' Van Agt verdwijnt.
Wat er voor in de plaats verschijnt
krijgt in ieder geval royale kansen.
vdM
DUESSELDORF (DPA) - In het proces
tegen de van terrorisme beschuldigde
Rolf Heissler in Düsseldorf is woens
dag levenslange gevangenisstraf
geéist wegens moord en poging tot
moord.
De 34-jarige Heissler wordt ervan be
schuldigd op 1 november 1978 bij de
Duits-Nederlandse grens twee „volko
men argeloze" Nederlandse douanebe
ambten te hebben doodgeschoten
