PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Amsterdam slagveld na
ontruiming Lucky Luijk
Politie verspreidt stakers Gdansk
Zweedse mijn tegen
onbekend voorwerp
TIENTALLEN GEWONDEN EN ENORME SCHADE
EG stopt import
zeehondenvellen
Stichting GroteClubactie
KOOP NU rc3S.
UW LOTEN! Vr
logelijk op
december
nodelactie
lerpleging
3 tocht
NA VERBOD SOLIDARITEIT
Opklaringen
Vrijwel overal droog en enkele op
klaringen. Middagtemperatuur on
geveer 14 graden. Matige westelij-
,.b jaargang no. 238
insdag 12 oktober 1982
TT
vergunning
voor al die kleine verenigingen.
27-4'82
Lo 730-146 046
ft HAAG - Met een stiptheidsactie
i december wil de bond van ambte-
rtn en trendvolgers Abva-Kabo, in
jenwerking met de actiegroep Het
eo ii tiersehap, de (personeels)problemen
de gezondheidszorg aan de kaak
ihul! (Hen. Vanavond worden door het he-
land vergaderingen gehouden om na
raanof er onder de leden voldoende
n dec ircidheid bestaat om tot actie over te
"ïlipn.
dltvergaderingen van NS-personeel
lent p maandagavond matig bezocht.
at«|Bi klein aantal NS-ers besloot tot ac-
•W jin de tweede helft van november
|dt plannen om de ambtenarensala-
nSi Kn te bevriezen dan niet zijn inge-
Aken.
lm t model-actie in de gezondheidszorg
inch beperken tot 12 instellingen en
ivoe voim zal van plaats tot plaats ver-
ilbï lillen, Zowel ziekenhuizen, bejaar-
;zm'i noorden als andere instellingen in de
ma. zondheidszorg kunnen worden ge
teld iffen. Er zal overigens voor worden
n zorgd dat de actie niet ten koste gaat
Be' n de patiënten.
Ved felzalde uitvoering van veel taken be-
erkli worden vertraagd, omdat pre-
2«: s volgens de voorschriften zal wor-
jj'J igehandeld. Men wil er de overheid
le eduidelijk maken dat bezuinigingen
3oï i koste gaan van het personeel en
irmee ook ten koste van de patiën-
l Steeds meer werk wordt opgedra-
iern iaan steeds minder mensen, zo is de
a emene klacht. Het leidt tot een over-
asüng. waar men door veel improvi-
luzifi Hf2an probeert te ontkomen. Dat op
zie pag. 8 kol. 1
art
De leden van de Tweede Kamercom-
,|Cl ntalevoorverkeeren waterstaat vin-
ten in grote eenstemmigheid dat 1990
bet jaar moet zijn waarin de Deltawer-
ta qjn voltooid.Dat is voor óns veel
Bgenter dan een za ak als een prioritei
tenschema voor die dijkverhogingen",
izc «H Ir H. van Rossum
ide
nM PAGINA 3
berging
Ondanks enkele nieuwe tegenslagen is
«berging van de Mary Rose, het vlag
de h geschip van de Britse koning Hendrik
nat Achtste dat in 1545 voor de kust bij
hl Zuldengelse Portmouth met man
jj. «muls verging, maandag goed afge-
IAGINA 7
lidmaatschap
Bflpersoneel van de Woningbouwver-
10 ff» Biging Temeuzen' overweegt naar de
ttchter te stappen om op die manier
bt'. lidmaatschap van de vereniging af
te dwingen.
PAOINA U
het inwendige
'Medewerkers van het Philips natuur-
■nbv laboratorium in Eindhoven en
de hoofdindustriegroep Medical
ems In Best hebben nieuwe appa
ll ftfïÜ!lur ontworPen, waarmee preciese
Pee-óen van inwendige organen en an
dere weelsels verkregen kunnen wor-
GINA 13
%Êaur '83
£p papier is het de zwaarste ronde,
li «Ikzal meemaken", stelde Joop Zoe-
tenelk, toen gisteren het schema van
«zeventigste Ronde van Frankrijk
ilea: wrf gepresenteerd in Parijs. Opval-
,g e.'1 ted in het schema voor de nieuwe
int|a Tour zijn de twee klimtijdritten, die
•na'Mastde twee vlakke tljritten worden
Vnj- tenouden. Daarnaast zijn er drie lood-
bergetappes.
looiifPAGINA 17
IngS
deW Hetjaar 1982 zal een van de slechtste
zijn in de geschiedenis van de
Jidustrie in de westerse landen.
«i verbruik van ruwstaal zal ten op-
«p van 1981 verder afnemen met
~l procent Het verbruik in de Ver-
Bgdc Staten zal als gevolg van een
«mindering met 23 procent het laag-
van de afgelopen twintig
Jmz bereiken.
Nieuws uit Zeeland: 2,4,5,
Men 9
Binnen- en buitenland: 3
en li
Öport: 13
Varia: 14
en televisie: 15
financieel: 17
In de Van Baerlestraat werd een tram in brand gesloken
BERGA (AFP)-De Zweedse mari
ne heeft maandagmiddag een mijn
tot ontploffing gebracht tegen een
niet-geïndentificeerd object dat
op de bodem ligt van het fjord
Hors in de buurt van de marineba
sis in Muskoe. Dit heeft de woord
voerder van de Zweedse generale
staf, kapitein Sven Carlsonn, be
kendgemaakt.
Carlsonn wilde niet zeggen waar
precies de mijn is geëxplodeerd.
Volgens goedingelichte kringen is
dat gebeurd ten zuiden van het
fjord bulten het gebied dat de
Zweedse marine sinds ruim een
week heeft afgegrendeld toen bij
Muskoe een onderzeeboot werd
waargenomen. De militaire autori
teiten zeiden niet te kunnen zeggen
of de bom een onderzeeër had be
schadigd en of het met de sonar
ontdekte object een onderzeeër is.
De oorverdovende klanken in dis
co's verzwaren klaarblijkelijk indi
rect de kansen die de Zweedse ma
rine heeft om de sinds elf dagen ge
zochte onderzeeboot ter hoogte
van Stockholm op het spoor te ko
men.
„De laatste tijd wordt het steeds
moeilijker dienstplichtigen te vin
den die nog in staat zijn tot het af
luisteren van onderwatermicro
foons", zei kapitein-luitenant-ter
zee Sven Carlsson maandag ten
overstaan van de pers in het oplei
dingsinstituut van de marine in
Berga. „De discomuziek heeft het
gehoor van veel jongelui vernie
tigd".
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM - Bij de ontruiming van het pand Lucky Luijk en de daarop volgende massale
ongeregeldheden in Amsterdam zijn maandag achtentachtig arrestaties verricht. Vijftig mensen,
onder wie drieëntwintig politiefunctionarissen, raakten gewond. De materiële schade is enorm.
Een tram ging in vlammen op. Uitgebrande auto's en bouwketen, uit de grond gerukte parkeerme-
ters en verkeersborden markeerden maandagavond laat het slagveld waarop de gehele dag werd OORLOG
gestreden tussen 200 ME'ers, geassisteerd door 575 marechaussees, en vele duizenden actievoer
ders. Een tijdelijke noodverordening, die door de Amsterdamse burgemeester Polak werd afge
kondigd, gaf de politie de mogelijkheid overal in de stad mensen te arresteren van wie werd
vermoed dat ze de openbare orde zouden gaan verstoren.
den zijn verontwaardigd over het on
verwachte optreden van burgemeester
Polak. Voor woensdag was een gesprek
gepland met krakers, buurtcentrum en
wethouder Walter Etty.
Maandagavond dreigde op en rond het
Koningsplein opnieuw een harde con
frontatie tussen politie en ongeveer
tweehonderd jongelui. Met een aantal
charges werden de stenen gooiende ac
tievoerders uiteengedreven. Even daar
voor had de radiocontroledienst van de
PTT in samenwerking met twee pelo
tons gemeentepolitie de bekende kra
kerszender „De vrije Keijser" uit de
lucht geplukt. De zendapparatuur werd
in beslag genomen.
Debat
Waarschijnlijk vandaag al wordt in de
Tweede Kamer een debat gehouden
over de ontruiming van het kraakpand
aan de Jan Luijkcnstraat in Amster
dam. Het CPN-kamerlid Ina Brouwer
wil de minijters De Ruiter van justitie
en zijn collega Rood van binnenlandse
zaken nader aan de tand voelen.
Inmiddels heeft WD-leider Ed Napels
verklaard dat „het gespuis" dat de ver
nielingen heeft aangericht snel berecht
dient te woden. Nijpels uitte grote
waardering voor het politieoptreden.
Maandagmorgen om elf uur werd vrij
onverwacht de aanzet tot de ontrui
ming van de Lucky Luijk gegeven, die
bijna geruisloos begon toen de politie
zich met een bevel tot huiszoeking toe
gang verschafte tot het pand Jan Luij-
kenstraat 5 Het was een foef „Juri
disch waterdicht", zegt de politie, waar
door het mogelijk was om het dak van
het kraakpand Lucky Luyk ernaast
met behulp van een cirkelzaag binnen
te dringen.
Zeven minuten later werden de vijf kra
kers aangehouden, beschuldigd van
diefstal van bouwmaterialen en derge
lijke. Zij zijn enkele uren ondervraagd
in het gebarricadeerde pand dat om
ringd wordt door een soort ondiepe
loopgraaf.
Verschillende wethouders en raadsle-
A1 snel na de ontruiming zouden rook
en roet de gehele dag het zicht op de
herenhuizen in de Amsterdamse Mu-
seumbuurt belemmeren. Traangas
dreef voorbij. Hier en daar werden te
gels stukgesmeten en uit de ME-wagen
schalde een stem: „Wilt u zich versprei
der. anders wordt er geweld tegen u ge
bruikt". Opnieuw oorlog in Amster
dam. Oorlog tussen de politie en grote
groepen jongeren, krakers, scholieren
en relzoekers.
Het telefonische krakersalarm ging
maandagmorgen snel door de stad en
toen de Jan Luykenstraat voortijdig
was vrijgegeven door de politie stroom
de het publiek toe. Op de kruispunten
in de kalme Museumbuurt werden bar
ricaden opgeworpen. Brandende auto
banden gaven een stinkend rooksig
naal dat in de hele stad zichtbaar was.
Auto's werden omver gegooid en in
brand gestoken. En terwijl de ME zich
hergroepeerde groeide de massa op het
Museumplein.
Burgemeester Polak kondigde rond het
middaguur een noodmaatregel af die de
openbare orde moet beschermen. Een
dergelijke noodtoestand is eerder bij
grote betogingen in Amelisweerd en bij
Dodewaard toegepast maar nog nooit
in Amsterdam. Het had er in de Mu
seumbuurt de schijn van dat recher
cheurs naar willekeur mensen konden
oppakken. Soms werden wegvluchten
de relschoppers achtervolgd door bur
ger-busjes met rechercheurs. De klem
gereden jongelui werden hals over kop
(Slot zie pag. 8 kol. 2)
(Van onze correspondent
STRAATSBURG - De al jarenlang
omstreden import van zeehonden
vellen in de Europese Gemeen
schap wordt verboden. De Europe
se Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, zal bij bet Euro
pese Parlement een voorstel indie
nen om deze import per 1 maart
1983 te stoppen. Het gaat daarbij
met name om de vellen van jonge
zadelrobben en van jonge klap
mutsen.
Het Europese parlement sprak
zich dit jaar al uit tegen de import.
Driekwart van de onbewerkte vel
len uit Canada wordt nu nog door
de Europese Gemeenschap geïm
porteerd. Deze hebben een waarde
van zo'n 9 miljoen gulden. Via de
Skandinavische landen, vooral uit
Noorwegen, komt echter nog veel
meer bont in al bewerkte vorm de
EG binnen.
De Canadese en Noorse regeringen
hebben zware druk op Brussel uit
geoefend om de importstop te voor
komen.
Het Europese Parlement ontving
m maart van dit jaar 5 miljoen
handtekeningen in 200.000 brieven
die voor een importstop pleitten.
Voor Nederland maakt het Euro
pese verbod overigens niet veel
uit, omdat in ons land al een over
eenkomstig import verbod geldt.
AMSTERDAM - Tijdens rellen na de ontruiming van het kraakpand 'Lucky Luijk' belagen relschoppers i,
gebrachte politieagenten.
WARSCHAU AFP) - De Poolse politie
heeft maandagmiddag 'geweld ge
bruikt' om samenscholingen van ha
venarbeiders te verspreiden na afloop
van een staking op de Lenin-schecps-
werf van Gdansk. Dit heeft de Poolse
televisie bekendgemaakt.
Volgens de televisie was de werkonder
breking 'een vorm van protest tegen de
nieuwe vakbondswet'. In de uitzending
werd ook gewag gemaakt van stakin
gen in andere bedrijven in Gdansk,
maar de produktie was daar weer her
vat na 'discussies'. Dit is de eerste offi
ciële bevestiging van arbeidersverzet.
tegen het verbod van Solidariteit Een
groep westerse journalisten werd niet
in de stad toegelaten, Alle telefoon- en
telexverbindingen van Warschau met
Gdansk en Szczecin zijn verbroken.
De Poolse autoriteiten zullen 308 geïn
terneerden op vrije voeten stellen. Het
ministerie van binnenlandse zaken in
Warschau zei niet wanneer de vrijlatin
gen zullen plaatsvinden.
Het Europese parlement heeft maan
dag Lech Walesa, de geïntereerde leider
van Solidariteitvoorgedragen voor de
Nobelprijs voor de vrede. Het comité
dat de Nobelprijs toekent komt van
middag bijeen.
Paus Johannes Paulus n heeft maan
dag een beroep gedaan op het Poolse
militaire bewind een eind te maken aan
het lijden van de Polen.
De FNV zegt in een verklaring dat de
westerse overheden en banken de fi
nancieringshulp aan Polen moeten
stopzetten.
Ook de verbondsraad van het CNV
heeft maandag verontwaardigd gerea
geerd op het buiten de wet stellen van
Solidariteit. Het CNV zal de Nederland
se regering vragen de politieke druk op
Polen te vergroten. Een CNV-delegatie
die op dit moment een bezoek brengt
aan het Hongaarse vakverbond SZOT
wordt teruggeroepen
De Noordatlantische-Verdragsorgani-
satie 'betreurt in sterke mate' de goed
keuring van een nieuwe vakbondswet,
aldus een verklaring. Na een bijeen
komst in Brussel van de ambassadeurs
van de NAVO-landen.
Doek valt over
Solidariteit
fTjet doek is gevallen over
.LJ.de onafhankelijke vak-
centrale Solidariteit in Polen
De beslissing van het Poolse
parlement om de twee jaar
oude vakbond bij wet te ver
bieden. komt niet onverwachts, maar
de schok in Polen zelf - negentig pro
cent van de arbeiders ert boeren is/was
lid van Solidariteit - en in de vrije we
reld is er met minder om. Het commu
nisme belijdt met de mond, dat het op
komt voor de belangen van de
werkende klasse, altijd en overal uitge
buit door de bourgeoisie en het kapita
lisme. In theorie klinkt het allemaal
fraai, maar de bittere werkelijkheid in
Polen is dat arbeiders en boeren als
tweederangsburgers worden be
schouwd. Meer dan tien miljoen vol
wassen Polen kozen twee jaar geleden
voor de vrije vakcentrale Solidariteit
De Communistische Partij en de aan
haar verwante eenheidsvakcentrales
spraken het Poolse volk op geen enkele
wijze aan. Geharde communisten,
slechts loyaal tegenover Moskou, wei
gerden echter de 'Stem van het Volk' te
horen. Erger nog. de partijbonzen, die
als zovele kapitalisten uit de negentien
de eeuw over de ruggen van de arbei
ders en kleine boeren een goed leven
leidden, gruwden van iedere democrati
sche gezindheid onder het gewone volk.
Twee jaar geleden zwichtte de Poolse
overheid onder de enorme druk van de
naar verandering en vernieuwing snak
kende bevolking. De weg voor een onaf
hankelijke vakbond werd vrijgemaakt.
De macht van het getal én het streven
van Solidariteit om ook politieke in
vloed te willen uitoefenen, deed de mili
tairen vorig jaar december besluiten de
staat van beleg af te kondigen. Vanaf
dat moment heeft de Poolse regering
consequent aan de ondergang van Soli
dariteit gewerkt
Communistische regimes dulden in
geen enkel opzicht enige vorm van
concurrentie. Vakbonden? Akkoord,
maar ze moeten netjes in de door de
Partij aangegeven pas blijven lopen.
Solidariteit heeft in feite geen enkele
kans gekregen. Bijna vijftien jaar gele
den smoorden Sowjet-Russische tanks
de Praagse Lente in bloed, nadat de top
van de Communistische Partij in Tsje-
choslowakije een poging had onderno
men het communisme een menselijk
gezicht - hoe 'onmenselijk' moet zo'n
regime dan wel worden ervaren - te ge
ven. In Polen was het proces omge
keerd: daar werd vanuit de basis ge
tracht veranderingen in democratische
zin in het systeem aan te brengen. In
geen van beide gevallen kregen de ver
nieuwingsbewegingen echter een reële
kans. Dat Solidariteit het officieel nog
twee jaar heeft volgehouden is mede te
danken aan de sterke positie die de
rooms-kathoheke kerk, ondanks vele
jaren van onderdrukking en vervolging,
inneemt. Maar ook de kerk is uiteinde
lijk niet bij machte gebleken een dia
loog tot stand te brengen tussen de on
dergedoken (en gearresteerde) leiders
van Solidariteit enerzijds en de militai
re junta van generaal Jaruzelski ander
zijds. Stap-voor-stap heeft de generaal
naar de ondergang van Solidariteit toe
gewerkt. Misschien, dat hij diep in zijn
hart wel anders wilde, maar Jaruzelski
voelde de hete adem van de almachtige
heren in het Kremlin in de nek. Als Ja
ruzelski zou hebben geweigerd het
Poolse volk terug te voeren naar de
duisteren jaren van weleer, dan zou
Moskou wel weer een andere Pool be
reid hebben gevonden het vuile werk op
te knappen. In hoeverre de huidige
Poolse leider zijn land heeft behoed
voor rechtstreeks ingrijpen door de
Russen zal wel altijd in de nevelen van
de geschiedenis .gehuld blijven. Toen
Moskou eenmaal 'neen' had gezegd té
gen elke vorm van democratische vrij
heden in Polen, was in feite het lot van
Solidariteit beslecht. In de communis
tische wereld telt alleen het recht van
de sterkste.
In hoeverre Solidariteit daadwerke
lijk de mond is gesnoerd zal de ko
mende weken en maanden moeten blij
ken. De eerste stakingen tegen het be
sluit zijn al gemeld: In Gdansk, waarde
vrije vakbond het levenslicht zag, wei
gerden werfarbeiders gisteren aan het
werk te gaan. Ondergrondse leiders van
Solidariteit hebben intussen de Poolse
arbeiders opgeroepen 10 november
massaal te demonstreren. Voor Solida
riteit heeft die datum grote betekenis,
want 10 november 1980 werd de eerste
onafhankelijke vakbond in het commu
nistische Polen officieel geregistreerd.
Een dag dus, waarop de emoties hoog
zouden kunnen oplaaien. De V S. heb
ben intussen sancties aangekondigd,
zoals dat de laatste jaren gebruikelijk is
als ergens in de wereld sprake is van
communistische onderdrukking. Het
Amerikaanse beslint - hoewel niet vrij
van emoties - is in elk geval een logi
sche stap: het Westen heeft er sinds de
cember vorig jaar bij herhaling op aan
gedrongen dat de Poolse autoriteiten
de geïnterneerde leiders van Solidari
teit zouden vrijlaten, dat zij de dialoog
met de vrije vakbond zouden aangaan
en dat zij zo spoedig mogelijk de staat
van beleg zouden beëindigen. WD de
Westerse wereld ook in het Oostblok se
rieus worden genomen, dat kan zij er
niet onderuit de huidige Poolse mach
thebbers door middel van 'maatrege
len' - wat daar dan ook onder moge wor
den verstaan - te treffen. Een ding moet
duidelijk z\jn: de humanitaire hulp. die
de Polen van het Westen krijgen dient,
hiervan te worden uitgezonderd. Indivi
dueel hebben de Polen al genoeg te lij
den.
Dim
