PROVINCIALE ZEEUWSE* COURANT
Zweden op jacht naar
mbekende onderzeeër
PZC
Fiscale dienst 'kraakt'
bankkluizen in Beek
woning
POSTGIRO
MELDT ZWARE
DEBITEUREN
SCHIP MOET BOVEN WATER KOMEN
Snuffelt U ook al
tussen de Kleintjes?
vandaag
Leider van
Solidariteit
onder arrest
DIRECTEUR RABOBANK GEARRESTEERD
Gijzeling in
bank Koblenz
Enkele buien
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien. Middagtemperatuur ongeveer
13 graden. Matige zuidoostenwind.
{25e jaargang no. 233
flfoensdag 6 oktober 1982
UZENDIJKE - De in Zeeland wonende Cor Dol blijkt het organisatorische
brein te zijn achter de plannen voor een staatsgreep in Suriname. Hij trad op
als bemiddelaar en moest zorgen voor zeventig Belgische huurlingen.
I De plannen voor de coup zijn grotendeels gesmeed in het café 'De Vier Em
mers' in IJzendijke. De initiatiefnemer van de coup, Mirza 'Edo' Joeman.
logeerde daar met tussenpozen in juru en juli. Hij kwam daar in contact met
Zeeuws-Vlamingen die hem op hun beurt met huurlingen in verbinding
brachten.
De staatsgreep ging uiteindelijk met door omdat Joeman met met geld over
de brug kwam en er werd getwijfeld aan diens capaciteiten.
Zie pagina 2.
Een hefschroefvliegtuig van de Zweedse marine werpt een dieptebom in het gebied
waar een onbekende onderzeeboot is waargenomen
HOLM (DPA/AFP/REUTER) - De Zweedse opperbevelhebber heeft een instructie gekre-
n om alle wapens te gebruiken, die nodig zijn om een bij de marinebasis Muskoe ten zuiden van
olm ingesloten onbekende onderzeeër te dwingen naar boven te komen. De Zweedse
,er van buitenlandse zaken, Ola Ullsten, zei dinsdagavond verder dat de onderzeeboot
•volgens ter identificering naar het vasteland zou moeten worden geleid en de bemanning zou
>eten worden verhoord.
i compromis met het land van her-
nst van het schip is volledig uitge-
ten, zo zei de minister, wiens ambts-
iode vrijdag afloopt met de beèdi-
g van de nieuwe sociaaldemocrati-
ie regering van Zweden.
n had voordat opperbevelhebber
t Ljung gemachtigd werd alle
e wapens te gebruiken om de boot
naar boven te komen sinds
Ie ontdekking ervan vrijdag al alle mo-
voorbereidingen getroffen om
je boot daartoe te kunnen dwingen. De
e marine sloot de twee enige ar
men naar open zee af en liet dieptebom
men bij het schip vallen, maar by het
I
proefmat beschadigd
De mattenlegger Cardium heen een
van de proefmatten voor de fundering
van de pij Ier dam in de Oosterschelde
beschadigd. De schade stoort de be
langrijke test van fundatie en pijler en
vormt een nieuwe hindernis op de weg
naar de voltooiing van de stormvloed
kering.
PAGINA 3
minima
van het kabinet hebben
tot gevolg dat de koopkracht van de
minima volgend jaar aanzienlijk zal
dalen. Deze verwachting uit minister
De Graaf van sociale zaken Deminis-
ter weet nog niet of het koopkrachtver
lies verzacht kan worden door een
'eenmalige uitkering'.
PAGINA 7
dumping in landbouw
Het hoofdbestuur van de Zuidelijke
Landbouwmaatschappü vreest prfjs-
dumping van landbouwprodukten
door de Verenigde Staten. De ZLM ziet
vooral 'zwaar weer' in de Amerikaanse
graan- en zuivelvoorraden.
PAGINA 9
vervuiling
De fauna en flora in het natuurreser
vaat Canisvliet worden ernstig be
dreigd door watervervuiling als gevolg
van overvloedig gebruik van fosfaten,
nitraten en landbouwgiffen door de
omliggende landbouwbedrijven. Deze
alarmkreet slaakt de werkgroep 'Be
houd Canisvliet' in een rapport over
reservaat.
PAGINA 11
pensioen militairen
De ontslagleeftijd van militairen zal
geleidelijk worden verhoogd. Staats
secretaris Van Houwelingen streeft
naar een leeftijd van 58 jaar voor de
drie krijgsmachtonderdelen.
PAGINA 13
sluitingskoers
De 35-jarige amateurwielrenner Henk
de Jong vierde gisteren zijn afscheid
van de wielersport met een overwin
ning ln Hulst De veteraan ging als eer
ste over de streep in de zogenaamde
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 13.
Radio en televisie: 15.
Financiën, economie: 17.
werpen van deze bommen van tussen
de vijftig en honderd kilogram is vol
gens de Zweedse marine grote voorzich
tigheid geboden, daar als zij te dicht bij
WARSCHAU (DPA/RTRi- De 28-jarige
Wladyslaw Frasyniuk, een der leiders
van de geschorste vrije vakcentrale
Solidariteit in Polen, is in Wroclaw
door de politie gearresteerd.
Naar de Poolse televisie dinsdag be
kendmaakte stelt het parket een voor
onderzoek tegen Frasyniuk in. Hij
wordt ervan verdacht dat hij 'illegale
betogingen' heeft georganiseerd die de
openbare orde verstoorden. Frasyniuk
leidde de ondergrondse Solidariteit in
Wroclaw en omstreken, waar hij voor de
afkondiging van de staat van beleg op
13 december van het vorig jaar plaatse
lijk voorman van de vakcentrale was.
Na de invoering van het militaire be
wind was Frasyniuk ondergedoken. Hij
richtte samen met Zbigniew Bujak in
Warschau. Bogdan Lis in Gdansk en
Wladyslaw Hardek in Krakow een coör-
dineringscomité van de ondergrondfee
organisatie van Solidariteit op.
de boot ontploffen deze zwaar bescha
digd kan raken en de bemanning kan
verdrinken. Tot dergelijke drastische
actie wilde Zweden evenwel niet gaan.
Het aantal buitenlandse onderzeeërs
dat sinds het vorig jaar Zweedse wate
ren is binnengedrongen is steeds gro
ter geworden. Het geval met de Russi
sche ul37 die in oktober vorig jaar aan
de grond liep voor de marinebasis
Kariskrona groeide uit tot een interna
tionaal incident.
De Zweedse marine heeft dit jaar alleen
al 50 berichten nagetrokken over
vreemde onderzeeërs in Zweedse terri
toriale wateren en is zelf op de hoogte
van minstens negen van dergelijke inci
denten. In 1981 deden zich maar drie
van zulke gevallen voor. Volgens
Zweedse defensiekringen willen de
vreemde onderzeeërs de scheepvaart
Drie doden door
botsing met trein
DRIEBERGEN (ANP) - Drie mensen
zijn dinsdagavond om het leven geko
men door een ongeval op een spoor
wegovergang in Driebergen. De auto
waarin zij zaten kwam kort na tien uur
op de spoorwegovergang op de spoor
lijn Utrecht-Arnhem in botsing met
een trein. De drie inzittenden van de
auto waren op slag dood, aldus een
woordvoerder van de rijkspolitie.
langs de Zweedse kust controleren en
de mate van de Zweedse paraatheid
testen.
Geloofwaardigheid
Vrijwel alle bekende schendingen van
Zweedse wateren zijn uitgevoerd door
schepen van het Pact van Warschau. Er
zijn Zweedse officiële kringen die vre
zen dat het toenemende aantal inciden
ten leidt tot verlies aan geloofwaardig
heid in het buitenland ten aanzien van
de Zweedse kustverdediging.
„Maar wij hebben veel te weinig midde
len". zegt daarop admiraal Knster
Kierkegaard, commandant van de
(Slot zie pag. 8 kol. 1)
Een door een Zweeds marineschip gelanceerde dieptebom explodeert
BEEK - De Fiscale Inlichtin
gen en Opsporings Dienst heeft
de directeur van de Rabo-bank
in Beek bij Nijmegen gearres
teerd. De man wordt ervan ver
dacht aanzienlijke sommen
zwart geld van het wijd ver
takte Tielse koppelbazensyn-
UTRECHT (ANP) - Met het onthullen van een gevelversie-
ring en een bezoek aan de bewoonster heeft koningin Bea
trix dinsdagochtend de oplevering van de vijfmiljoenste
woning in Nederland in de Utrechtse Rivierenwijk bijge
woond.
Rond half elf begaf de koningin zich in gezelschap van minis
ter Nypels. de commissaris van de koningin in Utrecht mr. P.
van Dijke en de burgemeester van Utrecht mevr. drs. M.
Vu* Gortel naar de woning Waalstraat 124. Daar onthul
de zij een tegeltableau aan de gevel van de woning en opende
de deur van de vijfmiljoenste woning van Nederland In de
woonkamer sprak de koningin met de tachtigjarige bewoon
ster mevr. C. Voorthuizen-van Vliet, die al vijftig jaar in de
Utrechtse rivierenwijk woont. De vijfmiljoenste woning be
hoort tot het stadsvemieuwingsproject Waalstraat en omge
ving De stichting Wonen 2000 is opdrachtgeefster en eige
naar van de woning.
dicaat te hebben „gewit". Bo
vendien wordt hem door de
Rijkspolitie in Nijmegen die
samen met de FIOD het onder
zoek heeft verricht valsheid in
geschriften aangewreven.
In de kluizen van de Rabo-bank in Beek
die grenst aan het politiebureau zou de
directeur voor tonnen aan zwart geld en
sieraden afkomstig van het koppelba-
zenimperium hebben ondergebracht.
Dat geld zou hij via onrechtmatige
transacties weer in het officiële beta
lingsverkeer hebben gesluisd. Uit het
eerst onderzoek van de FIOD en de
Rijkspolitie is verder naar voren geko
men dat ook een niet nader genoemd
aantal inwoners van Ubbergen, waar
toe Beek behoort, bij die strafbare
geldtransacties betrokken is geweest.
Bankkraak
Dertig rechercheurs zijn het afgelopen
weekeinde in de weer geweest om een
groot aantal kluizen van de Rabo-bank
aan een nadere inspectie te onderwer
pen. Daarbij werden naast geld en sie
raden ook administratieve bescheiden
in beslag genomen. Het is nog niet eer
der voorgekomen dat de FIOD tot een
zo omvangrijke „bankkraak" is over
gegaan.
Deze in het diepste geheim voorbereide
actie heeft dan ook veel beroering ge
wekt binnen de bankwereld. Het onder
zoeksteam liet niets aan het toeval over
bij de legale inval in de Rabo-bank.
Kluizen waarvan geen sleutel voorhan
den was werden zonder pardon gefor
ceerd. Het verdere uitrafelen van de rol
die de directeur van de Rabo-bank bin
nen het Tielse koppelbazensyndidaat
heeft gespeeld zal nog geruime tijd ver
gen, aldus justitie.
Dat de Fiod en de Rijkspolitie via Tiel
in Beek bij Nijmegen uitkwamen is te
danken aan een stroom van geruchten
en enkele vrij concrete tips. Justitie ver
wacht dat in het kader van het verdere
onderzoek nog enkele arrestaties zullen
worden verricht. Maar dat kan nog even
aanlopen, „aangezien het om een zeer
complexe materie gaat", aldus de justi
tie in Arnhem die in het geheel coodine-
rend optreedt.
De Tielse koppelbazenaffaire kwam
zo'n twee jaar geleden aan het licht.
Tot dusverre is het de grootste bouw-
(Slot zie pag. 8 kol. 1)
KOBLENZ (UP1AFP) - Twee gewa
pende gemaskerde mannen hebben
dinsdagmiddag in een spaarbank in
Koblenz negen mensen gegijzeld, aldus
de politie die het gebouw- heeft omsin
geld. Volgens de Westduitse televisie
hebben zij dinsdagavond een van de
gijzelaars vrijgelaten.
De politie had hun een bedrag van één
miljoen mark in oude biljetten van hon
derd gegeven nadat de overvallers via
de telefoon hadden gewaarschuwd, dat
zij een bloedbad zouden aanrichten on
der de gijzelaars, als zij geen losgeld van
drie miljoen mark zou krijgen plus een
auto en vrijgeleide. De auto was hun
volgens de televisie echter gisteravond
nog niet ter beschikking gesteld
De twee gemaskerde en gewapende
overvallers waren volgens de politie 's
middags de bank binnengedrongen,
maar kwamen in de val te zitten toen
het personeel alarm gaf en het gebouw
omsloot met scherpschutters.
In de vijfmiljoenste woning, voltooid in Nederland, krijgt koningin Beatrix door de over-buurvrouw van de bewoonster,
mevr. Voorthuizen, een taartje aangeboden.
DEN HAAG (ANP) - Nog dit jaar gaat de postcheque- en
girodienst (PCGD) 'ontoelaatbare debetstanden' van haar
cliënteie melden bij het bureau kredietregistratie in Tiel.
Dit heeft minister Zeevalking gemeld in antwoord op
schriftelijke vragen van het tweede-kamerlid De Beer
(vvd).
De PCGD heeft met de banken afgesproken wat de grenzen zijn voor toe
laatbare debetstanden. De banken melden al langer hun 'rode klanten bij
het BKR
De bewindsman heeft niet meegedeeld hoe hoog de grenzen van het toelaat
bare liggen. Wel wijst hij er op dat de PCGD overschrijvingen tot vijfhon
derd gulden negatief boekt, „om een soepel verloop van het betalingsver
keer niet onnodig te belemmeren".
Woningbestand:
vijf miljoen
\ttjj XTederland noteerde giste-
YyflW IN ren een opmerkelijk cij-
RSw fer: in Utrecht werd de 5 mil-
Eg-jflCi loenste woning aan het vader-
landse huizenbestand toege-
voegd. Reden voor een feeste
lijke gebeurtenis waarbij koningin Bea
trix ter herinnering aan dit moment een
plaquette aan het bewuste pand ont
hulde Reden voor een protest ook te
gen enige feestelijke franje omdat - zo
als het daarbij werd gesteld - de woon
lasten nog steeds stijgen en de woning
nood nog altijd niet is opgeheven. In
Utrecht werd het één heel nadrukkelijk
in verband gebracht met het ander In
een overzicht van de Bouwraad over de
huidige woningbehoefte kwam naar vo
ren dat er nog steeds 300.000 urgente
woningzoekenden staan ingeschreven,
waarbij kan worden aangetekend dat
de grootste vraag nog steeds in het cen
trum van het land bestaat. Twintig jaar
geleden (in 1962) werd het eerste mil
joen aan na de oorlog nieuw gebouwde
woningen gehaald. Er is dus in de tus
senliggende periode een aanzienlijke
produktie aan bouw, verbouw, restau
ratie en renovatie van woningen be
reikt. Met een gemiddelde van 100.000
woningen per jaar (voornamelijk in de
gesubsidieerde sector) is via nieuw
bouw in de eerste plaats een poging on
dernomen om de grote achterstand in
het huizenbestand ten opzichte van de
vraag in te lopen. "Volksvijand nummer
één', zoals de woningnood vele jaren
achtereen werd omschreven, is bij op
eenvolgende regeringen een euvel ge
weest dat met de hoogste prioriteit is
bestreden. De kamerdebatten over de
begroting van volkshuisvesting be
hoorden jaarlijks tot de vinnigste van
het parlementaire tableau.
Op een dag als gisteren, by het passe
ren van een markant punt, is de nei
ging aanwezig om het hele proces van
de volkshuisvesting sinds de start van
de wederopbouw na de tweede wereld
oorlog aan het oog te laten voorbijtrek
ken En dan moet worden vastgesteld
dat de pogingen om iedere Nederlander
aan een betaalbare woning te helpen
aan zeer sterk wisselende invloeden on
derhevig zijn geweest. Ruimte om te
bouwen, kosten, kwaliteitseisen, hoog
te van huren, mogelijkheden tot bevor
dering van eigen woningbezit, daar
naast spreiding van woningbouw over
het land. woon-werk-verkeer, snelle
groei van de bevolking in de eerste ja
ren na de oorlog, een kleinere bezetting
per woning, - het zijn allemaal factoren
die in zich wijzigende verhoudingen op
elkaar inspelen. Ze hebben geleid tot
verbeteringen en vernieuwingen in de
kwaliteit en de produktie van wonin
gen. ze hebben ook voor allerlei oneven
wichtigheden op het brede terrein van
de volkshuisvesting gezorgd. En dat al
les is dan bij het bereiken van zo'n rond
getal als gisteren (de 5 miljoenste wo
ning) reden voor een wat tweeslachtige
stemming. Er kan worden geregistreerd
dat een aanzienlijke prestatie is gele
verd Maar er is tegelijk de constatering
dat de problemen van de volkshuisves
ting nog op geen stukken na zijn opge
lost.
Veel zal voor de naaste toekomst af
hangen van de ontwikkeling op
twee terreinen die erg gevoelig zijn. Dat
is om te beginnen de situatie in de
bouw(wereld). Als gevolg van de econo
mische neergang, de instorting van
(wat dan heet» de huizenmarkt en het
gebrek aan opdrachten uit de particu
liere sector is het bouwbedrijfsleven in
ernstige problemen gekomen. De door
de overheid gestimuleerde en gesubsi
dieerde bouw zal er in deze jaren voor
moeten zorgen dat een stuk van de pro
duktie in de bouw op peil kan worden
gehouden op straffe van een zodanige
'afbraak' in deze bedrijfstak zelf dat er
op langere tentlijn bijzonder grote han
dicaps en achterstanden kunnen ont
staan. Maar vooral de financiering van
die publieke bouw begint een steeds
groter zorg te worden. Rechtstreeks in
verband met die financiering staat het
vraagstuk van de woonlasten. Bij een
vorige verkiezingscampagne is nog
pens sterk aan de orde geweest de vraag
of de Nederlander er in de naaste toe
komst niet rekening mee zal moeten
houden dat hij of zij een aanzienlijk gro
ter deel van zijn inkomen voor huisves
ting zal dienen te bestemmen dan op
het ogenblik het geval is. Het huurbe
leid en (om een ander omstreden kwes
tie te noemen) de hoogte van hypo
theekrente. gekoppeld aan de fiscale af
trekbaarheid van die rente zijn hoe dan
ook graadmeters voor zaken als de op
lossing van de woningnood en de in
standhouding van de woningvoorraad
in Nederland. Tegen die achtergronden
is de oplevering van de 5 miljoenste wo
ning een signaal om de zaken heel goed
in de gaten te houden. Het gaat tenslot
te om een van de eerste volksbelangen.
vdM
Vrij wegens kou
DEVENTER (ANP) - De leerlingen van
de openbare Hovenschool in Deventer
zijn dinsdag door schoolhoofd G. Heits-
ma naar huis gestuurd omdat het te
koud was m de leslokalen. Het aanzet
ten van de centrale verwarming was
ntet toegestaan in verband met de be
zuiniging bij de gemeente Deventer
Ook de verwarming van andere ge
meenteHjke gebouwen mag niet eerder
worden ontstoken dan nadat b em w
hiertoe besloten hebben. Schoolhoofd
Heitsma vond de temperatuur dinsdag
morgen zo laag -14 graden - dal hij hel
onverantwoord vond de kinderen in de
klassen te houden
