PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DA houdt kritiek op
oorstel informateur
Leraren en NS-personeel
dreigen met harde acties
Meerderheid in FDP
stemt tegen Schmidt
GOUDZOEKERSDROOM
RAKETKWESTIE LIJKT BREEKPUNT
iL
autn adria
Kamerlid wil klaarheid
over Kalkarproject
Strafontslag
secretaris
Stadskanaal
Opklaringen
perioden met zon en vrijwel overal
jroog. Middagtemperatuur ongeveer
IS graden. Matige zuidelijke wind.
I'
slag.
lijk:
rL-ShL
25e jaargang no. 227
loensdag 29 september 1982
4UpVL
fafA-tmm,-.
•JUjHU/S
weslhavendijk 150 4463 AE goes 01100 20440
e hal
strijd
igkn
)lie
6-1.
devc
50.01
tsknj
OeRo
riem
erge
er bil;
worn -
BRASILIA (RTR) - Een goudzoeker in het Braziliaanse oerwoud heeft een
enorme goudklomp van 19,145 kilo gevonden. Dit hebben Braziliaanse func
tionarissen dinsdag bekendgemaakt. Het goud is opgenomen in Braziliaanse
reserves tegen een vergoeding van 985.000 gulden, aldus de functionarissen.
De klomp is tien dagen geleden gevonden door een goudzoeker in de Serra
Pelada in het Amazone-gebied en verkocht aan de schatkist. In deze streek is
voor het eerst goud ontdekt in 1980 waarna duizenden er hun geluk gingen
beproeven. Volgens de wet wordt al het gevonden goud verkocht aan de
regering. Tot nog toe heeft dat de staat 13,335 kilo goud opgeleverd.
De vinder, de 43-jarige Antonio Ferreira Tavares uit Sao Paulo, heeft slechts
ongeveer een tiende van de opbrengst gekregen op grond van een regeling
met partners die in hetzelfde stuk naar goud zoeken met de eigenaar ervan.
DEN HAAG - De definitieve voorstellen van informateur Van Kmenade op het gebied van de
Tc emwapens lijken ook nu voor het CDA onaanvaardbaar. Ook op het economische gedeelte van
et stuk van de informateur houdt het CDA kritiek. De PvdA reageerde dinsdag tevreden op de
aj oorstellen van de informateur, alhoewel ook zij op onderdelen verbeteringen wil. D'66 was
ematigd positief over de voorstellen.
TdA-fractieleider Den Uyl zei in een
trste reactie dat hij zijn fractie zeker
il adviseren „de kwaliteit van het stuk
■honoreren". Wat betreft de vrede- en
eüigheidsparagraaf zei hij „hartelijk"
eet de informateur te kunnen instem-
aen. D'66-onderhandelaar Brinkhorst
eeft maandag al gezegd dat hij geen
ehoefte heeft aan een ingebouwde tyd-
onder het kabinet.
laanAiformateur Van Kemenade zei dins-
de overtuiging te hebben dat op
ennfcsis van zijn voorstellen een akkoord
Sen a roet kunnen worden gesloten. Er zijn
■oormdanks verschillen voldoende raak-
de plakken tussen PvdA, CDA en D'6
■nthij.
Dertig van de tachtig personeelsleden
van de Zeeuwse Pijpleiding Maat
schappij (ZPM) in Middelburg krijgen
een nieuwe baan aangeboden in een
nieuwe bv. De ZPM zal vandaag failliet
worden verklaard. Het bedrijf was een
onderdeel van de in moeilijkheden ver
kerende Bosschaart-groep bv in Ba-
rendrecht.
PAGINA 3
tijdbom
Het voorstel van informateur Van Ke
menade over de kruisrakettenkwestie
legt een 'tijdbom' onder een toekom
stig kabinet waarvan de PvdA deel uit
maakt. Volgens het voorstel kan een
minderheid opstappen zodra er een
meerderheid in het kabinet voor plaat
sing van de kruisraketten is en daar
mee vervroegde verkiezen uitlokken.
verlaging
De kabinetsplannen om de belasting
met 1.6 miljard gulden te verhogen zor
gen voor een daling van de koopkracht
waardoor de neerwaartse spiraal al
leen maar wordt versterkt. Volgens ad
junct-directeur Weltenberg van het
Centraal Planbureau moet de loon- en
inkomstenbelasting en de vennoot
schapsbelasting juist omlaag. Hij pleit
voor een verlaging met 6 tot 8 procent.
Weitenberg schaart zich hiermee in
het economendebat aan de zijde van
zijn partijgenoot Albeda.
PAGINA 13
extra
Ook PSV kan zich de luxe niet meer
permitteren om de inkomsten uit Eu
ropa-Cupwedstrijden als 'extra' te be
schouwen. Manager Ploegsma: 'Een
eliminatie zou voor PSV een kleine
ramp betekenen'. De Eindhovense for
matie moet dan ook vanavond tegen
het Schotse Dundee United - uit
gangspositie 1-1 - de tweede ronde van
het UEFA-Cuptoemooi zien te berei-
textiel
In het 'Beleidsplan voor de Textiel- en
Kledingindustrie' somt de regering
een aantal steunregelingen op die deze
Nederlandse Industrie uit het slop
moet halen. Minister Terlouw heeft
een bedrag van ruim 200 miljoen gul
den uitgetrokken voor herstructure
ring van de textielsector. Veel te wei
nig. volgens CNV-dlstrictsbestuurder
B. Doeve: 'Een koude sanering in
plaats van een bijdrage tot overle
ving'.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 6,
7 en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Dport: 13.
Radio en televisie: 15
Financiën: 17.
Hij zei in zijn eindvoorstel een aantal
aanbevelingen van de fractieleiders te
hebben overgenomen, met name die
van Lubbers (CDA) over de kernwa
pens. Volgens Van Kemenade is daar
mee de politieke en maatschappelijke
aanvaardbaarheid van de voorstellen
vergroot.
Kernwapens
De kwestie van de kruisraketten lijkt
het breekpunt te gaan worden. Van Ke
menade stelt voor dat het kabinet een
beslissing over het plaatsen van 48
kruisraketten voorlopig uitstelt, han
gende de gesprekken over wapenbe
heersing in Genève. Intussen zouden
ook geen werkelijke voorbereidingen
mogen worden getroffen. Noch in de
vorm van bestemmingsplannen, noch
in de vorm van bunkerbouw.
Wanneer het kabinet de tijd rijp acht
voor een beslissing, zou het eerst de
Tweede Kamer om een oordeel moeten
vragen. Ministers die het niet met de
beslissing van de Kamer eens zijn kun
nen opstappen, wat de PvdA'ers onge
twijfeld zullen doen bij een positieve be
slissing.
In dat geval moeten nieuwe verkiezin
gen worden uitgeschreven en krijgt het
bewuste besluit pas geldingskracht als
het kabinet dat daarna gevormd wordt
het voor zijn rekening wil nemen, aldus
Van Kemenade.
Deze ingebouwde tijdbom wordt door
het CDA niet ervaren als een bijdrage
aan het „hechte en daadkrachtige kabi
net" dat de christen-democraten be
pleiten. Ook Brinkhorst (D'66) heeft
eerder deze week al gezegd niets te zien
in een formule die tot spanningen moet
leiden. Aan nieuwe verkiezingen heeft
D'66 al helemaal geen behoefte.
Ook de informateur noemt de kemwa-
penkwestie „het moeilijkste punt",
voor welke coalitievorming dan ook.
Hij bestreed dat door zijn voorstellen
sprake zal zijn van een „vleugellam" ka
binet.
Van Kemenade kiest in zijn economi
sche voorstellen niet voor een drasti
sche, snelle terugdringing van het fi
nancieringstekort. Dat leidt tot een te
grote verlaging van de bestedingen,
tot toename van de werkloosheid en
vermindering van de belastinginkom
sten.
„Voorkomen moet worden dat onze
economie op een dergelijke glijbaan te
rechtkomt. Daarmee loopje enorme ri
sico's, zoals een miljoen werklozen, en
een grote afstand tussen werkenden en
niet-werkenden. Dat kan de herleving
van de economie op lange termijn te
niet doen".
CPB
Het Centraal Plan Bureau heeft de
plannen van de informateur voor 1983
doorgerekend. Daaruit blijkt dat bij
een gelijkblijvend financieringstekort
(11 procent) de werkgelegenheid vol
gend jaar al met 25.000 kan toenemen,
de investeringen met 0,4 procent zullen
stijgen, het prijspeil 0,4 procent zal zak
ken en de particuliere consumptie iets
zal dalen.
Het planbureau heeft voor de gehele ka
binetsperiode geen berekening kunnen
geven van de effecten op de werkgele
genheid. Er zijn nog teveel onzekerhe
den in de plannen, omdat het voorge
stelde overleg met werkgevers en werk
nemers nog plaats moet vinden, aldus
de brief van het planbureau aan Van
Kemenade.
Ten opzichte van zijn eerste voorstel is
Van Kemenade het CDA vooral tege
moetgekomen op het punt van de be
lastingverlaging en de privatisering.
Vorige week stond die voor de informa
teur nog vast, nu komt die er slechts,zo
nodig".
Van Kemenade suggereert zo'n belas
tingverlaging te doen in de
een „wiebel-tax". een tijdelijke belas
tingverlichting. Nieuw is daarentegen
de zin dat het financieringstekort sta
biel mag blijven bij lage economische
groei. Het CDA accepteert dat niet en
wil in elk geval een verlaging van het
tekort, via extra bezuinigingen.
(Zie ook pag. 31.
Helmut Kohl
Hans-Dietrich Genscher
NA RUIM ZEVEN UUR VERGADEREN:
(Van onze correspondent)
BONN - De christen-democraat Hel
mut Kohl wordt vrijdag door de Duitse
Bondsdag als nieuwe bondskanselier
van West-Duitsland gekozen. Na ruim
zeven uur vergaderen besloten 34 van
de in totaal 54 afgevaardigden van de
liberale FDP dat zij een constructieve
motie van wantrouwen tegen de huidi
ge SPD-kanselier Helmut Schmidt zul
len ondersteunen. Op basis van dit re
sultaat maakte CDU-voorzitter en op
positieleider Helmut Kohl kort na zes
uur dinsdagavond bekend dat het be
stuur van zijn partij eenstemmig had
besloten de motie van wantrouwen in
te dienen.
Als die wordt aangenomen, en daar kan
geen twijfel aan bestaan, is Helmut
Kohl tegelijkertijd bondskanselier. De
CDU-chef heeft daarvoor minimaal 249
stemmen nodig. Zijn CDU-CSU-fractie
beschikt over 226 zetels, zodat in het
ongunstigste geval nog 23 stemmen
van de FDP nodig zouden zijn. Dat de
liberale FDP-fractie zich uiteindelijk
met toch nog vrij grote meerderheid
achter de koers van partijvoorzitter
Hans-Dietrich Genscher heeft ge
schaard, is een verrassing na het libera
le debacle bij de deelstaatverkiezingen
in Hessen van afgelopen zondag, waar
bij de FDP werd gehalveerd en niet
meer in het deelstaatparlement terug
kwam. De kiezers in Hessen hadden im
mers duidelijk te kennen gegeven dat
zij de overgang van de FDP naar de
CDU-CSU niet goedkeurden. Als Hel
mut Kohl bondskanselier wordt heeft
hij het grondwettelijk recht een nieuw,
uit CDU-, CSU- en FDP-ministers be
staand kabinet te vormen. Daarin zal
Hans-Dietrich Genscher wederom mi
nister van buitenlandse zaken en vice-
kanselier zijn. Op economische zaken
komt de liberaal Otto Graf Lambsdorff
terug.
Bezuinigingen
Inmiddels hebben CDU, CSU en FDP
zich in grote lijnen vastgelegd op een
programma voor hun nieuwe regering.
Door extra-bezuinigingen op het socia-
DEN HAAG - Een onderonsje, dinsdag, tussen CDA-fraktieleider Lubbers. VVD-
leider Nijpels en Wim Mijer (PvdA) waarschijnlijk in verband met het eindvoorstel
van informateur Van Kemenade.
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - PvdA-Tweede-Ka-
merlid Zijlstra wil dat minister
Terlouw (economische zaken) zo
spoedig mogelijk duidelijkheid
verschaft over de Nederlandse in
breng in de totstandkoming van de
snelle kweekreactor in het Duitse
Kalkar. Zijlstra wil dat zijn vra
gen over de kwestie mondeling
worden beantwoord.
Het PvdA-kamerlid vindt dat mi-
ruster Terlouw de Kamer in een
brief moet uiteenzetten in hoeverre
de Nederlandse deelneming aan
het Kalkarproject kan worden
stopgezet Zijlstra herinnert de be
windsman aan zijn eerdere toezeg
ging dat hij de Kamer daarover een
brief zou sturen.
Zijlstra wil verder weten in hoever
re Nederland „onder alle omstan
digheden" verplicht is het resteren
de deel van de Nederlandse bijdra
ge te betalen, „zelfs nu het inmid
dels uiterst onzeker is geworden of
de kweekreactor zal worden afge
bouwd". De Nederlandse regering
heeft zich destijds vastgelegd op
een maximale bijdrage van 443 mil
joen mark en daarvan is tot nu toe
333 miljoen mark betaald.
Het PvdA-kamerlid verwijst in zijn
vragen naar de uitkomsten van een
onderzoek naar de risico's van een
calamiteit m de kweekreactor dat
door een instituut uit Heidelberg is
verricht. Volgens Zijlstra zou de si
tuatie voor Nederland rampzalig
kunnen zijn bij een zuidelijke tot
oostelijke wind. Het socialistische
kamerlid wil van minister Terlouw
weten welke consequenties hij
daaraan verbindt.
Ie vlak en het verminderen van subsi
dies zal zo'n 5 miljard meer gespaard
worden dan de uit elkaar gevallen so-
ciaaldemocratisch-liberale regering
van Schmidt en Genscher al had beslo
ten. De btw gaat volgend jaar juli met 1
procent omhoog tot 14 procent. Boven
dien zullen de hogere inkomens (boven
50.000 mark voor vrijgezellen en 100.000
mark voor echtparen) toch extra wor
den belast. Zij worden gedwongen een
soort renteloze lening van 5 procent van
hun belastingsom aan de staat te ver
schaffen. De ambtenarensalarissen en
de uitkeringen van „rente"trekkers
gaan minder omhoog. De kinderbijslag
wordt gerelateerd aan het inkomen en
dat houdt een verlaging in. Overigens
zullen vooralsnog de uitkeringen voor
werklozen niet worden aangetast.
Het is de bedoeling van de nieuwe rege
ring vooral de middenstand te ontlas
ten teneinde de investeringen een im
puls te geven. Tevens zal de woning
bouw via onder andere huunnaatrege-
len gestimuleerd worden.
De buitenlandse en vredes- en veilig
heidspolitiek van de toekomstige rege
ring zal min of meer dezelfde blijven
als voorheen. Op binnenlands politiek
gebied is nog geen duidelijke overeen
komst tussen CDU-CSU en FDP. Vast
staat wel dat strenger wordt onder
zocht of mensen recht hebben op poli
tiek asiel in de Bondsrepubliek. Gast
arbeiders krijgen geld als zij West-
Duitsland zullen verlaten.
Zwakke dijken
en geldgebrek
ir wordt de laatste dagen
J toenemende druk uit
geoefend op politiek Den
Haag om tijdens de kabinets
formatie te komen tot een
aantal goede afspraken in het
belang van de beveiliging van een aan
zienlijk stuk Nederland achter (nu nog)
te zwakke zee- en rivierdijken. Gisteren
was de Unie van Waterschappen op be
zoek bij de vaste commissie van verkeer
en waterstaat uit de tweede kamer om
daar haar ernstige bezorgdheid over te
brengen over het voorgenomen uitstel
van de verbetering van belangrijke
stukken hoofdwaterkering. In de loop
van de zomer werd al duidelijk dat mi
nister Zeevalking van verkeer en water
staat binnen zijn financieel 'uitgeklede'
departement geen financiële ruimte
meer zag om de zogeheten deltaveilig
heid van de Nederlandse kust nog in het
overeengekomen jaar 1990 te garande
ren. Hij was daarom op zoek naar argu
menten om een (nieuw) uitstel tot 1995
aannemelijk te maken. Evenmin zag de
bewindsman kans om de voortgaande
verbetering van een belangrijk aantal
te zwakke rivierdijken in het tot nu toe
aangehouden tempo uit te voeren. Bij
de eerste aanduidingen van een nieuwe
vertraging om reden van krapte bij kas
werd vanuit Zeeland en ook van elders
al alarm geslagen. Op Prinsjesdag, bij
de indiening van de waterstaatsbegro
ting, werd duidelijk in welke orde van
grootte moet worden gedacht als het
gaat om een verdere verschuiving in de
tijd van de verbetering van de veilig
heid. Voor dijkversterkingen die niet
binnen het pijlerdamproject in de Oos-
terschelde vallen is in het jaar 1983 niet
meer beschikbaar dan 73 miljoen: op
nieuw (evenals in het lopende jaar) een
halvering van het bedrag dat m 1981
nog voor dit doel werd uitgetrokken.
Gedeputeerde staten van Zeeland
hebben enkele dagen terug in een
brief richting Den Haag nog eens laten
weten dat zij het voorgenomen uitstel
'onvoorstelbaar' en 'onaanvaardbaar'
vinden. En een van de woordvoerders
van de Unie van Waterschappen, de Be
velandse dijkgraaf G. J. de J ager. stelde
onlangs vast dat de bewindsman met
zijn voornemens „een doodzonde aan
het bedrijven is tegenover de veilig
heid". De demissionaire minister van
verkeer en waterstaat zelf heeft inmid
dels duidelijk gemaakt dat hij het kap
en snoeiwerk op dit onderdeel in de be
groting van zijn departement voor de
komende jaren verre van verantwoord
vindt In zijn politieke testament aan
informateur Van Kemenade - zo meld
de onze Haagse redacteur enkele dagen
terug - heeft hij gepleit voor extra geld
om tegenvallers bij de uitvoering van
het Oosterschelde-project op te vangen
en de andere delta-dijkversterkingen in
een sneller tempo uit te voeren dan dat
waarover nu zoveel onrust is ontstaan.
PROTEST TEGEN AANTASTING SALARIS
Provincie beboet
CPN-raadsleden
GRONINGEN (ANP) - Het college van
gedeputeerde staten van Groningen
heeft vier CPN-raadsleden van het
Oostgroninger Finsterwolde een boete
van elk 1500 gulden opgelegd. Met deze
boete beoogt de provincie in elk geval
een deel van een gedane investering
door de gemeente Finsterwolde terug
te krijgen.
De gemeenteraad van Finsterwolde be
sloot vorig jaar een ijsbaangebouwtje
zodanig te verbouwen dat ook de post
duivenvereniging er onderdak zou kun
nen krijgen. Omdat Finsterwolde in de
rode cijfers staat, dient voor dergelijke
investeringen de toestemming van de
provincie verkregen te worden. Die toe
stemming was niet aangevraagd. De
vier CPN-ers, die een meerderheid
vormden in de toenmalige raad, berie
pen zich op een artikel uit de gemeente
wet waarin gesteld wordt, dat een pro
vinciale toestemming in noodgevallen
niet nodig is. De vier CPN-ers konden
door de verbouwing, die 25.000 gulden
kostte onmiddellijk acht jongeren aan
werk helpen en vonden om die reden
dat er sprake van een noodsituatie was.
De provincie Groningen droeg het des
tijds genomen raadsbesluit voor ter
vernietiging bij de minister van binnen
landse zaken, maar deze besliste nega
tief. Wel stelde de minister aan de pro
vincie voor om op andere wijze een op
lossing te vinden. Dit leidde tot de boe
te.
DEN HAAG, ARNHEM - Leraren en
spoorwegpersoneel hebbendinsdag ge
dreigd met acties wanneer de regering
maatregelen wil doorvoeren die de sa-
liarssen vaneze twee groepen aantas
ten.
De leden van het Nederlands Genoot
schap van Leraren (NGL) gaven dins
dag bijna met algemene stemmen het
hoofdbestuur de mogelijkheid een sta
king uit te roepen, als het overleg met
de minister over de bezuinigingen op
niets uitdraait
Om de kas van het NGL met het oog op
de geldverslindende campagne tegen
de maatregelen van minister Deetman
en eventuele uitkeringen bij stakingen,
wat te spekken, besloten de leden een
„weerstands-actiefonds" in het leven te
roepen. Het is de bedoeling dat elk lid
daar gemiddeld honderd gulden in
stort. Het NGL, met zijn 18.000 voorna
melijk in het voortgezet onderwijs
werkzame leden, hoopt op die manier
anderhalf a twee miljoen gulden binnen
te krijgen.
Het NGL heeft ook besloten mee te
doen met de grote demonstratieve bij
eenkomst van de grootste onderwijs
vakorganisaties op 5 oktober in de Jaap
Slot zie pag. 8 kol. 5)
De Sowjetrussische geleerde en pio
nier Sergei Vernov is op 26 september
op 72-jange leeftijd overleden, aldus
het Sowjetrussische persbureau Toss.
Hij was een van de oprichters en sinds
1960 directeur van het instituut voor
kernfysisch onderzoek van de universi
teit te Moskou.
Het is langzamerhand helder zicht
baar dat de stelselmatige beweging
waarmee de begroting van de verkeer
en waterstaat nu al jaren achtereen de
duimschroeven is aangezet een kriti
sche grens begint te bereiken. Zeker
waar een financieel zo allesbeheersend
project als de Oosterscheldewerken
(dat 7 miljard opslokt) op het hoogte
punt van de uitvoering is gekomen. Ver
der bezuinigen op onderdelen van het
project is niet meer mogelijk: de kwali
teit ervan komt dan in gevaar en op zo'n
moment keren de bezuinigingen zich
tegen zichzelf. Knijpen op andere uitga
ven in het belang van het Oosterschel-
deproject (zoals nu op de dijkverster
kingen) begint eveneens verstrekkende
gevolgen te krijgen. Het is goed dat op
dergelijke momenten bij de gevaren
van het automatisme dat 'inleveren'
heet de vinger wordt gelegd. De Unie
van Waterschappen herinnerde er in
dat verband aan dat in 1958, bij de aan
vaarding van de deltawet in het parle
ment, in het belang van de veiligheid
tegen het water tot maatregelen van
grote omvang werd besloten op een mo
ment dat de economische situatie van
Nederland heel wat minder was dan nu
Het ziet ernaar uit dat politiek Den
Haag in de komende weken nog vaker
bij de totale problematiek van de kwali
teit van de hoofdwaterkeringen in Ne
derland zal worden bepaald. Dat is geen
overbodige luxe. Belangen als deze,
waarop beknibbelen jarenlang als re
gelrechte ondermijning is beschouwd,
dreigen in de verdrukking te komen als
ze buiten de belangstelling raken. Ze
behoren naast de kernvraagstukken
waarop de kabinetsformatie zich op het
ogenblik vooral richt zeker óók een rol
van betekenis te spelen.
vdM
STADSKANAAL (ANP) - De gemeen
teraad van Stadskanaal heeft ingaan
de gisteren (dinsdag) gemeentesecreta
ris A. ten H. strafontslag aangezegd. De,
raad had daartoe maandagavond in
een besloten vergadering besloten.
De gemeentesecretaris, die sinds het
begin van dit jaar met ziekteverlof is,
kreeg het strafontslag wegens zijn aan
deel in de fraude rond de plaatselijke
woningbouwstichting Eerder had de
gemeenteraad zich al in principe uitge
sproken voor zijn ontslag.
