O
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
abinet verscherpt
lezuinigingsbeleid
Prinsjesdag
in stortregen
Van Agt veroordeelt Israël onder druk kamer
Afscheid van radio
autn adria
Öosterschelde als 'signaal' in de troonrede
WLLE KRITIEK OP MILJOENENNOTA
GROET
fris weer
\ringen, en vooral in de ochtend
:ele buien.
temperatuur ongeveer 16 gra-
ie jaargang no. 221
dag 22 september 1982
AWWAM (Aü-
vwwweu, dbitkt-.
doMU/t
wesihavendijk 150 4463 AE goes 01100 20440
(Van onze Haagse redacteur)
UuG - Politici en politieke waarnemers in Den Haag noemen het opmer-
dat het Oosterscheldeproject met enige nadruk is genoemd in de gisteren
Lfioningin Beatrix voorgelezen Troonrede. Het is des te opmerkelijk, aange-
jet om een werk gaat dat in volle uitvoering is en niet expliciet vermeld had
jnworden. Het CDA-Tweede-Kamerlid drs. Huib Eversdijk concludeert uit
Ifroonrcde dat het kabinet in z'n geheel de verantwoordelijkheid heeft geno-
Tjvoorhet werk en met name voor de financiering ervan.
cherming van de natuur en het milieu zal eveneens meer kosten vergen en
jor moeten door besparingen elders gelden worden vrijgemaakt", aldus
„net, En even verder; „De uitvoering van het op milieubeleid en veiligheid
te Oosterscheldeproject vindt onverminderd voortgang". Deze passages
(de enige die aan de 'natte' waterstaat viin cewiid ipf,; dat er op duidt da»
minister Zeevalking van verkeer en waterstaat - zoals hij overigens ook heeft doen
blijken - de Oosterscheldewerken als hoofdpunt van z n beleid ziet
Opmerkelijk blijven de passages wél aangezien er natuurlijk nog tientallen
projecten in uitvoering zijn die niet worden vermeld. Volgens politici mag uit de
Troonrede afgeleid worden dat het kabinet zonder meer wil vasthouden aan de
voltooiing van het project zoals het nu op papier staat, zeker waar het om de
stormvloedkering zélf gaat.
Het kabinet heeft dus met nadruk zijn verantwoordelijkheid voor de uitvoering
van het werk beleden en een signaal gegeven. Dat lijkt er op tc duiden dat nieuwe
tegenvallers in de kosten gefinancierd zullen worden vanuit de algemene midde
len. en het geld niet gezocht hoeft te worden enkel en alleen op de waterstaatsbe
groting.
Van onze parlementaire redactie)
EN HAAG - De verscherping van het bezuinigingsbeleid van het kabinet is
iisdag door politieke partijen en maatschappelijke organisaties fel veroor-
«!d. Vooral het ontbreken van effectief werkgelegenheidsbeleid is in politiek
'«Haag verkeerd gevallen. Ook de vakbeweging vreest een verdere afbrokke-
i; van de werkgelegenheid. Voor de WD en het VNO gaan de voorgenomen
«buigingen lang niet ver genoeg.
nieuwe bezuinigingen zor- monnee. Het gemiddelde gezin
opnieuw voor een gevoelige zal daardoor zo'n drie procent
islag op de huishoudporte- moeten inleveren. Voor de laag
ste inkomens en de ambtena
ren wordt het verlies nog groter.
Het kabinetsbeleid is erop gericht de
Ï-Df
3-LCi
PAGINA 2
opgravingen
DeMlddelburgse wethouder van open
bare werken, H. Gillissen, heeft op
dracht gegeven tot inventarisatie van
archeologische aan de Koustccnsc-
ajk. De zeventlende-eeuwse havenbe-
sthoeilng en de voormalige stadsmuur
diebu grondwerk werden blootgelegd.
siHen niet voor het nageslacht be
nard blijven Aan zwartgraven is
?eal en perk gesteld.
PAGINA 3
melisweerd
DeMobiele Eenheid heeft gisteren op
nieuw een tentenkamp opgeruimd van
actievoerders tegen de aanleg van een
nitoweg door de bossen bij Amelis-
werd. Burgemeester Vos van Utrecht
raagt snel te beginnen met het kap
pen van bomen in het omstreden bos
PAGINA 7
scholen samen
Zes samenwerkingsverbanden lussen
basisscholen in Zeeland leveren 15 ar-
tódsplaatsen op. De projecten, bekos
tigd door het ministerie van sociale za
ten en werkgelegenheid, beogen de
meest bedreigde scholen te helpen
PAGINA 9
isolatie
Deisolatle van bestaande woningen in
deprovincie dreigt vast te lopen. Voor-
fitter J Tevel van de Coördinatie
groep Energiebesparing Zeeland
Hemde het gisteren in Scharendijke
kt teleurstellend dat het mis gaat
Kt dé na-isolatie Er gaan miljoenen
tebieke meters gas de lucht in. aldus
level.
PAGINA U
tmrheidstekort
Topambtenaren van verschillende de
partementen dringen er in een nota
aan de regering op aan, dat het finan
cieringstekort van de overheid wordt
gehalveerd De ambtenaren achten
een tekort van 4 a 4.5 procent eenvou
dig financierbaar. Zij pleiten voor een
drastische herziening van het stelsel
ran sociale zekerheid.
PAGINA 25
olieprijzen
De besprekingen binnen het marktco-
mité van de Organisatie van Olie Ex
porterende Landen (OPEC), hebben
geen resultaat opgeleverd. Men wordt
bet niet eens de olieprijzen en de om-
rangvan de produktie van de verschil
lende OPEC-landen.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Sport: 21.
Radio en televisie: 23.
Financiën, economie: 25.
113,14,15,16.17 en 19.
werkloosheid, die volgend jaar zal stij
gen tot een absoluut record van 690.000
personen (13 procent), zo snel mogelijk
te verminderen. In de Troonrede zei
koningin Beatrix dinsdag echter dat
het herstel van de werkgelegenheid
nog vele jaren zal vergen.
Het interimkabinet-Van Agt kondigt
in de Miljoenennota aan in 1983 op
nieuw fors te zullen snoeien in de over
heidsuitgaven. In totaal moet er 13
miljard worden omgebogen.
Door verhogingen van de belastingen
en de sociale premies moeten daar
naast de inkomsten van de overheid
stijgen. Ook zullen in sommige gevallen
de premies, die werkgevers betalen,
omlaag gaan en die van de werknemers
omhoog. In totaal kan het bedrijfsleven
rekenen met een lastenverlichting van
een miljard gulden.
Door de maatregelen van het kabinet
zal de koopkracht van het minimum
loon volgend jaar met 4.5 procent
achteruit gaan. De 'echte minima' kun
nen echter opnieuw rekenen op een
'eenmalige uitkering'. Voor modaal
(f35.000) en twee maal modaal wordt
rekening gehouden met een achteruit-
gang van 3 procent.
De hoogste inkomens (vier keer mo
daal) zullen geen koopkrachtverlies lij
den. Ambtenaren en trendvolgers moe
ten rekenen op een koopkrachtdaling,
die (behalve op het minimumniveau)
nog ongeveer twee procent hoger ligt.
Van het onderwijzend personeel wordt
daarnaast een extra inkomensoffer ge
vraagd.
Plannen
Hel kabinet heeft bewust gekozen voor
maatregelen in de inkomenssfeer ten
einde de nadelige effecten voor de
werkgelegenheid zoveel mogelijk te
beperken. De overheidsinvesteringen
zijn zoveel mogelijk buiten schot ge
bleven.
De plannen van het kabinet;- bevrie
zing van kinderbijslag, sociale uitkerin
gen en minimumloon, evenals de sala-
AMSTERDAM - TROS-radiopresentator Frans Nienhuys '771 dinsdag
avond in Amsterdam tijdens de opname van het afscheidsprogramma van
zijn 'Café Chantant', het oudste radioprogramma van de TROS. Nienhuys
werkte 50 jaar bij de radio. Eerst bij de AVRO. later bij Veronica en de
laatste 8 jaar bij de TROS. Het programma wordt maandag uitgezonden.
rissen van ambtenaren en trendvol
gers.- verhoging van de AOW-premie
met 0,4 procent;- verhoging van de be
lastingen met f 1,6 miljard, bij voorkeur
via de BTW (beide tarieven met 1 pro
cent);- verhoging van de prijs van het
aardgas met drie cent per kubieke me
ter:- extra bezuinigingen van f 1 mil
jard op de sociale zekerheid en de ge
zondheidszorg, en van f 254 miljoen op
de begrotingen van de andere departe
menten. Samen met al eerder afgespro
ken bezuinigingen leidt dit tot een be
sparing van ruim drie miljard op de
rijksbegroting;- vermindering van de
rijksbijdragen aan de sociale fondsen
met f 6,5 miljard Daardoor moeten de
werknemerspremies voor WAO en WW
extra verhoogd worden met respectie
velijk 0.6 en 1.05 procent. De werkge
verspremies worden niet verhoogd
ook worden de telefoontarieven ver
hoogd. terwijl het kabinet tevens een
tijdtarief voor lokale gesprekken in wil
voeren.
Naast de voorgenomen belasting- en
premieverhogingen wil het kabinet de
zgn. WAM-toeslagen voor langdurig ar
beidsongeschikten). en de bejaarden
en arbeidsongeschiktheidsaftrekken
afschaffen. De laagste uitkeringen zul
len daarom extra verhoogd worden om
te voorkomen dat zij door deze maatre
gel verder achteruitgaan.
Voorts zal de doorbetaling van het ge
huwdenpensioen AOW. indien een van
beide partners sterft, verkort worden
van vijf tot twee maanden. Het kabinet
kondigt verder een maatregel aan,
waardoor de samenloop van WAO en
WSW-loon beperkt zal worden. Daar
mee wordt voorkomen dat iemand in
een dergelijke situatie meer dan 90 pro
cent van het vroegere loon verdient
Naast deze lastenverzwaringen wil het
kabinet de solidariteitsheffing per 1 ja
nuari laten vervallen. Tevens zal de in
flatiecorrectie in de belastingheffing
voor 100 procent doorgaan De premie-
vrije voet in de WAO zal ten behoeve
van de minima extra verhoogd worden.
Het pakket belastingmaatregelen
zorgt voor een verlaging van de belas
tingdruk. Deze komt uit op 28 procent,
het laagste percentage van de afgelo
pen tien jaar. De sociale premie-druk is
echter met 24,5 procent nog nooit zo
hoog geweest.
Het kabinet gaat er. verder van uit dat
de beperking van de vakantieuitkering
op vrijwillige basis nog een jaar wordt
voortgezet Ook verwacht het kabinet
dat het bedrijfsleven de loonmatiging
van de overheidssector vrijwillig zal
volgen. Gebeurt dal onvoldoende dan
neemt het kabinet zijn eigen verant
woordelijkheid'.
Ondanks de extra bezuinigingen zal
het tekort verder toenemen. Dit jaar
zal het tekort (inclusief aflossingen)
een bedrag van 32,1 miljard belopen.
Voor volgend jaar komt daar nog eens
3,5 miljard bij. Daarmee zal het tekort
stijgen van 10,2 tol 10,8 procent van het
nationaal inkomen.
Tekst troonrede op pagina 4
Reacties miljardennota op
pagina 4.
Zie voorts: pagina 13,14,15,
16,17 en 19.
Koningin Beatrix en prins Claus houden enkele ogenblikken
stil bij het vaandel, voordat zij de Ridderzaal betreden.
DEN HAAG - Tijdens de tocht van koningin Beatrix en prins Claus in de gouden
koets van paleis Lange Voorhout naar de Ridderzaal om daar de Troonrede voor
te lezen, heeft een kleine groep vrouwen tegen bezuinigingen op de bijstandsuit
keringen geprotesteerd. Het gebeurt niet vaak dat demonstraties plaatsvinden
op Prinsjesdag.
De ongeveer twintig vrouwen uit Am
sterdam trokken, verkleed als „Mies
Minima", met spandoeken, een trom
mel en een bakfiets over het Lange
Voorhout, waar ze overigens weinig be
langstelling kregen van het publiek dat
voor de franje van Oranje was gekomen.
Na enige rondzwervingen door de
Haagse binnenstad, ging de groep on
der politiebegeleiding naar het Plein,
waar de betoging werd voortgezet.
De belangstelling voor de tocht van de
gouden koets door de Haagse binnen
stad was dit jaar overigens wat minder
dan voorgaande jaren. Het publiek
moest regen en wind trotseren. Op de
terugweg van de stoet van Binnenhof
naar paleis Lange Voorhout was er bij
na geen pubüek meer Alleen by het pa
leisje zelf stonden enkele honderden
toeschouwers, die enthousiast begon
nen te zingen toen koningin en prins,
vergezeld van prinses Margriet en Pie-
ter van Vollenhoven, op het balkon ver
schenen.
DEN HAAG - Het beleid van het kabinet is er vooral op gericht om orde op zaken
te stellen in eigen huis. Daarnaast wordt gezocht naar wegen om de dreigende
onbeheersbaarheid van de collectieve sector het hoofd te bieden. Volgens minis
ter van financiën Van der Stee kunnen alleen ingrijpende bezuinigingen tot de
gewenste sanering leiden.
De minister wijst daarbij de opvatting
van een groot aantal economen van de
hand. die zich verzetten tegen verdere
inkomensmatiging. Zoals een ambtelij
ke werkgroep onlangs rapporteerde, is
er de afgelopen jaren nog nauwelijks
echt bezuinigd, aldus Van der Stee. Dat
kan dus niet de oorzaak van de econo
mische terugval zijn geweest.
..Vijftig procent van de economen roept
dat er moet opgehouden worden met
bezuinigingen, omdat anders de vraag
nog verder zou inzakken. De andere
helft roept ons op om nu echt te gaan
Miljardennota
zonder visie
Do,
DEN HAAG (ANP) - Per vergissing
heeft koningin Beatrix dinsdagmiddag
in de troonrede gesproken van vrede
en veiligheid', waarover West-Europa
zich kan verheugen. In de door de rege
ring opgestelde tekst stond 'vrede en
vrijheid'. De vergissing lag voor de
hand, omdat ankele alinea's verder in
de troonrede dezelfde, nogal ingebur
gerde zinsnede voorkwam: „Om vrede
en veiligheid te bewaren is een deugde
lijke defensie nodig." Officieel is nu be
sloten de niet uitgesproken versie 'vre
de en vrijheid' te handhaven en correc
tie in de staatscourant achterwege te
latenHet kabinet heeft voor deze lezing
getekend. Voorzover bekend is het niet
eerder voorgekomen dat een koning oj
koningin bij het uitspreken van de
troonrede iets beduidend anders voor
las dan op schrift stond, al was het
maar per ongeluk.
bezuinigen", zei de bewindsman. Hij is
bereid het risico van vermindering van
de vraag te aanvaarden omdat anders
de terugval nog veel forser dreigt te
worden. Door verdere vermindering
van de investeringen zou de werkgele
genheid in dat geval nog sterker dalen.
Voor alles wil het kabinet het bedrijfsle
ven voldoende lucht verschaffen om
weer te gaan investeren. Over ongeveer
drie jaar kan dat volgens Van der Stee
leiden tot de gewenste omslag. Hij voor
ziet dat de werkloosheid vanaf dat mo
ment weer zal afnemen.
»e Miljoenennota - waar
om toch zo nadrukkelijk
vasthouden aan dat woord
fsStjjü als de miljarden de regering
links en rechts om de oren
vliegen?-van het in terim-ka-
bmet-Van Agt vertoont een loodzware
ernst en een somberheid, die illustratief
zijn voor de economische malaise in ons
land Wonderen van rekenwerk worden
in het lijvige stuk verricht, maar de uit
komst is weinig miraculeus. Tenzij ie
mand de verbijsterende boodschap van
meer inleveren, verder bezuinigen en
minder besteden als zodanig wil be
schouwen. De Miljardennota 1983 is een
stuk zonder enige inspiratie en zonder
perspectief op een betere toekomst.
Hakken en snijden is het parooL De
werkloosheid zal volgend jaar toren
hoog oplopen, weet het interim-kabi
net. Hoe volksvijand nummer één ech
ter bestreden moet worden, laat de Mil
jardennota in het midden; zelfs geen
schijn van een oplossing wordt aange
dragen, hetgeen tekenend is voor dit
kabinet. De sombere verwachtingen,
die vorige week al de politieke testa
menten van de scheidende ministers
ploeg vulden, klinken veelvuldig ver
stérkt door in deze ongeïnspireerde Mil
jardennota. Het tussen-kabinet heeft
zichzelf serieus genomen door een vol
waardige begroting in te dienen. Plan
nen en voornemens te over. daar niet
van. maar veel goeds voor de burger
voorspellen ze niet. En juist waar som
berheid en defaitisme overheersen zou
den visies en grootheid van ideeën zo
veel hebben kunnen compenseren. In
dit opzicht faalt de demissionaire ploeg
volledig. Door dit enkelsporig beleid -
alleen maar bezuinigen en geen nieuwe
aanpak - lijkt een herstel van de econo
mie verder weg dan ooit.
Duidelijk is overigens, dat de rege
ring een goed inzicht heeft in de
problematiek. De cijfers spreken een
heldere taal: het gaat snel - sneller dan
verwacht - bergafwaarts met de Neder
landse economie. Als gevolg daarvan
wordt het gat tussen inkomsten en uit
gaven bij de overheid steeds groter.
Haarscherp analyseert de Miljardenno
ta de huidige situatie. Er is geen speld
tussen te krijgen: de kloof tussen ver
minderde inkomsten en hogere uitga
ven moet kleiner worden wil Nederland
de eerstvolgende jaren niet voor een gi
gantisch financieringstekort komen te
staan, met daaraan inherent hoge las
ten voor rente en aflossing. Werd drie
kwart jaar geleden een financieringste
kort van zeseneenhalve procent nauwe
lijks aanvaardbaar geacht, voor 1983
wordt al uitgegaan van meer dan tien
procent. Terecht stelt de regering vast,
dat niet verder mag worden gegaan op
deze voor het land heilloze weg. Finan
ciële sanering is hard nodig, maar de
weg die daarvoor in de Miljardennota
wordt aangegeven is niet alleen uiterst
pijnlijk, maar bovendien een zeer wan
kele basis om enig vertrouwen te heb
ben in de mogelijkheden voor herstel.
Onvermijdelijk zal de koopkracht sterk
worden aangetast - van bijna nul pro
cent voor de hoogst betaalden tot ruim
vier procent voor de minima; op zich al
een zaak om de nodige vraagtekens bij
te zetten - waardoor het beoogde doel
ver verwijderd blijft. Het zomerkabinet
van Van Agt trekt eenvoudig de bezui-
nigingslijn verder door en dan nog in
versterkte mate Het blijft geloven in
eenzijdige bezuinigingen, die de afgelo
pen jaren het land slechts dieper in het
moeras hebben gebracht.
De Miljardennota is zodanig samen
gesteld. dat men geen ingewijde
hoeft te zijn om er uit te concluderen,
dat slechts één soort kabinet met de
uitvoering kan worden belast: een
CDA-WD-combinatie. Minister-presi
dent Van Agt heeft de afgelopen maan
den bij herhaling gelonkt naar de oude
regeringspartner van de christen-de
mocraten. Die voorkeur is terug te vin
den in de voorstellen en uitgangspun
ten in de Miljardennota 1983 Het beleid
voor de komende jaren is in grote lijnen
uitgestippeld.. Maar welke regerings
combinatie er straks ook uit de bus zal
komen, nu al kan worden voorspeld,
dat de inkomensbevriezing voor amb
tenaren en trendvolgers een moeilijke
hindernis zal zijn voor welk kabinet
ook. Om nog maar te zwijgen van de
sociale partners - het bedrijfsleven en
de vakbonden- die zelf een keus (valt er
eigenlijk wel te kiezen?) moeten doen.
waarbij hun solidariteit met de niet-
werkenden zwaar op de proef wordt ge
steld. Een ministersploeg vol daden
drang, gesteund door een brede meer
derheid in de volksvertegenwoordi
ging. is snel nodig om pijnlijke oplossin
gen - er onderuit kunnen we niet. dat is
zeker - te bewerkstelligen.
Dim
DEN HAAG - De Partij van de Arbeid
wil binnenkort in de tweede kamer
met voorstellen tot enige vorm van Ne
derlandse sancties tegen Israel te ko
men. aldus fractieleider Den Uyl. Dit
naar aanleiding van de Israëlische ver
antwoordelijkheden bij de massa
moord in de Palestijnse vluchtelingen
kampen in West-Bciroet. De PvdA en
de kleine linkse partijen kritiseerden
dinsdag minister van buitenlandse za
ken Vau Agt wegens de slappe tekst die
de tien EG-landen maandag in Brussel
over Beiroet hebben gepubliceerd.
Hierin wordt Israel in het geheel niet
genoemd.
in een mondeling overleg met de ka
mer-commissie voor buitenlandse za
ken, meteen na de opening van het par
lementaire jaar in de Ridderzaal, ging
Van Agt onder druk van de kamer veel
verder in zijn veroordeling van Israel
dan in de EG-tekst. Van Agt wees er op
dat „zonder de Israëlische invasie in ju
ni' een dergelijke massamoord ..zeer
waarschijnlijk niet gebeurd zou zijn"
En daar bovenop door bezit te nemen
van West-Beiroet hadden de Israelies
een zekere verantwoordelijkheid op
zich genomen voor de mensen die leef
den in West-Beiroet.,. Israel heeft toege
staan. althans niet verhinderd dat Li-
banezen de kampen binnentrokken",
aldus de bewindsman.
Volgens de minister had bij het Europe
se politieke overleg van maandag geen
van de tien landen sancties tegen Israel
voorgesteld Dat vormde voor Van Agt
tevens de belangrijkste reden niet als
enig land wel sancties op te willen leg
gen.
Van linkerzijde werd er echter op aan
gedrongen toch iets te ondernemen om
de afkeuring van Nederland te laten
blijken. Twee mogelijkheden werden
daarvoor aangedragen door de kamer
leden het terugroepen van de Neder
landse ambassadeur voor overleg - een
middelzware diplomatieke vorm van
afkeuring - en het eenzijdig opzeggen
van het associatieverdrag met Israel,
dat het land in een gunstige handelspo
sitie ten opzichte van Nederland en de
EG plaatst.
Van Agt voelde hier op dit moment ech
ter niets voor. „De kaarten komen ech
ter anders te liggen wanneer Israel zich
opnieuw niets aan zou trekken van de
oproep van de internationale gemeen
schap zich ogenblikkelijk uit Beiroet
terug te trekken. In dat geval zullen van
Nederlandse zijde zeker pogingen wor
den gedaan in Europees verband stap
pen de ondernemen
Van Agt herhaalde datdeNederlanders
die deel uitmaken van de VN-vredes-
macht in Zuid-Libanon. Unifil, niet
zonder meermogen en kunnen worden
doorgestuurd naar Wcst-Beiroet, als
onderdeel van een eventueel daar te
legeren multinationale of VN-vredes-
macht. (Zie ook pag. 3).
