A
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Van Kemenade begint
de kabinetsinformatie
Prijsstijging
valt nog mee
ISRAEL WIJST PLAN-FES AF
RECHTS WIL NIET LINKS
PRIORITEIT BIJ WERKLOOSHEID
STRATEEG
■ui
u I
LIBANON ONTRUIMD
Partij vergiftigde
appels gestolen
'Basispolitiek Arabische landen onveranderd'
LEKKAGE IN
KERNCENTRALE
MBEI'
Wolkenvelden
Wolkenvelden maar in het zuidoosten
eerst zon. Vrijwel overal droog. Mid-
kust tot 24 graden in Limburg.
225e jaargang no. 212
Jaterdag 11 september 1982
algemene zeeuwse
...VOOR VEILIG VERZEKEREN
HOUTKAAI 11 MIDDELBURG TEL (01180) 28000
Van onze parlementaire redactie)
IEU HAAG - De fracties van SGP, GPV en RPF in de Tweede Kamer voelen er
iels voor om de komende zittingsperiode aan de linkerzijde van de vergaderzaal
e zitten. De drie christelijke partijen hebben bij voorzitter Dolman geprotesteerd
legen diens voorstel voor een nieuwe verdeling van de groene bankjes.
mdat CDA en VVD alle plaatsen aan de rechterkant bezetten, wil Dolman de
■teine rechtse fracties aan de linkerzijde plaatsen. Daar zouden de drie SGP'ers
Mwee RPF-leden en de eenmansfractie van het GPV achter de heer Janmaat van
de Centrumpartij en vóór de driemansfractie van de CPN komen te zitten.
Fractievoorzitter Van Rossum van de SGP vindt dat een volkomen ongeschikte
plek, omdat de christelijke partijen noch met de C van de CP, noch met die van de
CPN enige verwachtschap voelen. ,JJet is niet bepaald de plaats die wij in de
samenleving innemen. We willen gewoon rechts blijven zittenzoals al vijftig jaar
het geval is", zegt hij.
Het presidium van de Tweede Kamer heeft zich nog niet over het protest van de
drie kleine christelijke partijen uitgesproken.
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - De vrijdag benoemde kabinetsinformateur Jos van Kemenade (PvdA) is zijn poging
een brede coalitie te vormen begonnen op sociaal-economisch terrein. In een eerste reactie
heeft hij vrijdagmiddag meegedeeld de bestrijding van de werkloosheid de hoogste prioriteit te
geven. Dit weekeinde bestudeert hij de dossiers van de verschillende ministeries en stelt een
werkschema op.
fan Kemenade (45), die in twee kabi-
letten minister van onderwijs is ge
weest, is van plan zijn werkwijze maad-
Bgochtend op een persconferentie be
kend te maken. Koningin Beatrix ver-
trekte hem vrijdagmiddag de op
tocht de mogelijkheden te onderzoe-
ct van een kabinet op zo breed moge-
Ijke basis. PvdA, CDA en D'66 hebben
Jmet instemming op de benoeming ge-
eageerd.
In Den Haag wordt aangenomen dat
fan Kemenade zal beginnen met een
mderzoek naar de mogelijkheden van
en coalitie tussen PvdA en CDA, even-
miljoenenstrop
Een Limburgse zakenman zegt een fi
nanciële strop te hebben geleden door
project
Greenpeace
De milieuorganisatie Greanpeace is
gestopt met acties tegen het storten
van radioactief afval in de Atlantische
Oceaan. Dat besluit werd genomen na
dat gistermorgen een actievoerder
ernstig gewond raakte en overboord
sloeg van een rubberboot, waarop een
vat radioactief afval was terecht geko-
voor kleinere ba-
d is de afgelopen
het op gang komen
schoolbesturen van
|nen erg stroef ver-
egroeide omstan-
iingen willen het
immeren.
tueel aangevuld met D'66. De opdracht
maakt echter ook een onderzoek moge
lijk van een coalitie van PvdA en WD
(en D'66).
Tevreden
Bij de PvdA heerste vanzelfsprekend
tcvcrdenheid over de benoeming van
Van Kemenade, die afgelopen woens
dag gekozen is tot lid van de Tweede
Kamer. Hij was minister van onder
wijs van 1973-1977 in het kabinet-Den
Uyl. Ook trad hij in die ftmctie toe tot
het kabinet Van Agt II, waarvan de val
in mei van dit jaar leidde tot de verkie
zingen van 8 september.
Het CDA weigerde vrijdag officieel op
de benoeming te reageren. Maar onder
hands viel vanuit de fractie te horen dat
de beslissing om een PvdA'er tot infor
mateur te benoemen, overeenkomt met
het CDA-advies. „Wij zullen hem met
een constructieve instelling tegemoet
treden," aldus het CDA.
De WD is teleurgesteld over de benoe
ming. Fractieleider Ed Nijpels gelooft
dat deze poging om een coalitie te vor
men tot mislukken gedoemd is. „Dit zal
verder tijdverlies betekenen. De komst
van het door de WD gewenste kabinet
van CDA, WD en D'66 zal nu langer op
zich laten wachten".
Nijpels vindt dat Van Kemenade zich
in eerste instantie moet bezighouden
met de knelpunten, die tussen PvdA en
CDA bestaan. Op zo kort mogelijke ter
mijn moet duidelijk worden of de po
ging kans op succes heeft. Zelf is hij
van plan Van Kemenade bij het eerste
gesprek een lijstje met knelpunten tus
sen PvdA en VVD te overhandigen.
D'66-onderhandelaar Brinkhorst vindt
dat Van Kemenade eerst duidelijkheid
moet krijgen over de voornaamste ge-
Prins Gaus uit
het ziekenhuis
DEN HAAG (ANP) - Prins Claus is vrij
dag uit het Radboudziekenhuis in Nij
megen ontslagen. Hij was daar vorige
week donderdag opgenomen voor een
algemeen onderzoek, maar werd wel in
staat gesteld zijn verjaardag, begin de
ze week, thuis te vieren. Of de prins be
gin volgende week opnieuw voor onder
zoek naar het ziekenhuis moet terugke
ren, is nog met bekend, aldus de rijks
voorlichtingsdienst.
schilpunten, het sociaal-economisch
terrein en de machtsbasis in het parle
ment van een nieuwe coalitie. Het heeft
geen zin om eerst uitgebreid program
matische besprekingen te gaan voeren.
D'66 vindt dat Van Kemenade in ieder
geval ook een combinatie van PvdA en
WD moet onderzoeken.
Inmiddels heeft Brinkhorst het WD-
voorstel voor een ronde-tafelgesprek
tussen politieke partijen en sociale
partners van de hand gewezen. De libe
rale leider Nijpels had dit plan tijdens
de afgelopen verkiezingscampagne ge
lanceerd. De WD gelooft dat alleen op
deze wijze de politiek samen met de
partners een economisch herstelbeleid
kan uitstippelen.
Al eerder had ook PvdA-leider Den Uyl
het plan van Nijpels van tafel geveegd.
De PvdA'er vindt het te vrijblijvend. Hij
geeft de voorkeur aan een onderzoek,
waarbij de informateur steun zoekt
voor een economisch herstelplan
Nijpels heeft vrijdagmiddag de sociale
partners en de leiders van de grote po
litieke partijen uitgenodigd voor hel
door hem aangekondigde gesprek. Hij
vindt het zinvol dat gesprek te houden
nog voordat de informateur met zijn
werkzaamheden begonnen is. Naast
FNV en CNV zijn ook de Raad MHP en
de werkgeversorganisaties KNOV,
VNO en NCW door Nijpels uitgeno
digd. De uitnodiging is verder ver
stuurd aan Den Uyl, Lubbers en Brink
horst.
(Zie voor informatie-adviezen van de
kleine partijen pagina 3).
hart-telefoon
De Nederlandse Nartstichting is be
tonnen met een informatietelefoon die
onder meer gericht is op Zeeland. Het
Saatom een proef, rond maart volgend
jaar wordt bekeken of heel Nederland
een 'hart'-telefoon moet krijgen. Er be
staat grote behoefte aan informatie
over allerlei zaken die met het hart te
maken hebben.
PAGINA 11
De Vereniging voor Rechtshulp gaat
vanaf maandag de gehele week acties
voeren tegen de dreigende bezuinigin
gen op de gesubsidieerde vormen van
rechtshulp. Tijdens deze acties zullen
sociale advocaten en medewerkers
van rechtswinkels het publiek Infor
matie verschaffen over de maatregelen
me minister De Ruiter wil nemen.
PAGINA 12
economie
°°k volgend jaar is er voor ons land
pen economische groei te verwach
ten wel een stijging van de werkloos-
neid en verdere afkalving van de werk
gelegenheid, aldus de Rabobank In
een economisch kwartaalbericht.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Financiën, economie: 12.
Sport: 13.
Radio en televisie: 24 en 25.
Zaterdagkrant: 15, 17, 19,
fSehellJ
De 800 Amerikaanse mariniers hebben Beiroet vrijdagochtend per schip verlaten. De 530 Italianen gaan vandaag weg.
BEIROET (AFP/RTR) - Het Franse contingent van het internationale leger in Libanon verlaat dit land niet vóór 21
september. Dit is vrijdag in Beiroet bekendgemaakt door de Libanese minister van buitenlandse zaken Fouad
Boutros.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Met de benoeming van dr. Jos van Kemenade (45) tot
informateur heeft koningin Beatrix slechts de helft opgevolgd van het
advies dat PvdA-leider Den Uyl haar donderdag gaf. Hij raadde de benoe
ming aan van iemand uit het 'Haagse circuit' en van een econoom met
wat meer afstand tot het Haagse gebeuren.
Op Van Kemenade is het eerste ze
ker van toepassing, maar dat wil
niet zeggen dat hij op economisch
gebied een leek is, ook al is Van Ke
menade onderwijssocioloog van
huis uit. Nadat hij in 1977 als oud-
minister van onderwijs in het eer
ste kabinet-Den Uyl in de Tweede
Kamer terechtkwam, werkte hij
zich snel omhoog in de top van de
Partij van de Arbeid.
Hij werd fractiesecretaris en be
hoorde vorig jaar tijdens de kabi
netsformatie tot het kleine clubje
mensen dat onderhandelaar Den
Uyl met raad en daad terzijde
stond. Van Kemenade wordt ge
zien als een van de meester-strate-
gen van de Pvda, samen met men
sen als Marcel van Dam.
Zijn fïnancieel-sociaal-economi-
sche kennis is natuurlijk niet die
van de 'econoom van buiten Den
Haag", waarmee Den Uyl vrijwel
zeker oud-informateur prof. Kees
de Galan bedoelde. Maar van Van
Kemenade worden meer de poli
tieke gaven verwacht. Het econo
misch plan waaraan hij gaat
werken, zal bijna onvermijdelijk
toch bet stempel van drs. J. M. den
Uyl dragen.
Van Kemenade staat bekend als
een gedreven politicus die zich ten
volle inzet voor de zaken waarin hij
gelooft. Hij is zeker geen CDA-ha-
ter en ook dat moet de contacten
met de andere partijen in deze for
matie kunnen versoepelen.
De nieuwe informateur heeft een
indrukwekkende carrière achter de
rug. Geboren in Amsterdam legde
hij al op 23-jarige leeftijd cum laude
het doctoraal examen sociologie af
aan de katholieke universiteit van
Nijmegen. In 1968 promoveerde hij
op een proefschrift over 'De katho
lieken en hun onderwijs'
Van Kemenade kreeg vooral be
kendheid door zijn omstreden
plannen voor een 'middenschool'.
Twee dagen geleden werd Van Ke
menade benoemd tot buitenge
woon hoogleraar in de onderwijs
kunde aan de universiteit van Am
sterdam.
DEN HAAG - De prijsstijging blijft zich dit jaar gunstig ontwikkelen. Tussen
half juli en half augustus namen de gemiddelde kosten van levensonderhoud met
slechts 0,1 procent toe (zelfde periode vorig jaar 0,3 procent), zo maakte het
Centraal Bureau voor de Statistiek vrijdag bekend. Van belang is ook dat het
zogenaamde inflatietempo daalde: het stond vijf maanden lang op 6,8, maar
werd nu 6,7 procent.
In de eerste acht maanden van dit jaai
zijn de prijzen 3,6 gestegen; in dezelfde
periode van 1981 was dat 4,8 procent.
De ontwikkeling klopt met de progno
se: een totale stijging dit jaar die de 6
procent wellicht net niet zal halen (vo
rig jaar 6,7 procent).
Tussen half juli en half augustus wer
den prijsstijgingen genoteerd voor he
renkleding, kinderkleding en schoei
sel en in de tarieven van medische ver
zorging in de instellingen. Prijsdalin-
Een man heeft vrijdag in het cen
trum van Parijs een voorbijganger ge
wond en vier verwond niet een jachtge
weer. Daarna werd hij zelf door de poli
tie neergeschoten.
gen waren er voor verse groenten, vers
fruit, eieren, dameszomerkleding, ben
zine en aardappelen.
MAARSSEN (ANP) - In de gemeente
Maarssen is in de nacht van donderdag
op vrijdag een partij zwaar vergiftigde
appels gestolen. Het gaat om een hoe
veelheid van 30 kilo 'James Grieves',
die per abuis bespoten zijn met het zeer
giftige paraquat-dichloride.
Dit heeft de gemeentepolitie van
Maarssen vrijdag bekendgemaakt.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - Israël is niet bereid tot
enige onderhandeling over het door de
Arabische Liga voorgestelde vredes
plan voor het Midden-Oosten. De rege
ring-Begin noemde het resultaat van
de Arabische top in Fes „nog slechter
dan het Fahd-plan", dat al eerder on
aanvaardbaar was verklaard als een
plan om Israël in stadia te elimineren.
Volgens de Israëlische minister van
buitenlandse zaken Shamir is de basis-
politiek van de Arabische landen niet
veranderd en blijft het doel vernietiging
van Israël. In het Arabische vredesplan
wordt niet over erkenning en onderhan
delingen met Israël gesproken, slechts
over garanties van de Veiligheidsraad,
hetgeen voor de Arabische landen een
soort van alibi is om die erkenning en
onderhandelingen te ontlopen.
Israëlische deskundigen stellen vast
dat Syrië er op de topconferentie in ge
slaagd is iets van het oorspronkelijke
Fahd-plan af te knabbelen, hoewel ook
de Syriërs zelf water in de wijn hebben
gedaan door met de uiteindelijke for
mulering akkoord te gaan.
In het plan dat uiteindelijk uit de bus is
gekomen, staat dat „de Veiligheidsraad
garanties moet geven voor vrede tussen
alle staten in het Midden-Oosten, inclu
sief een Palestijnse staat".
Van belang zijn de woorden „tussen alle
staten in het Midden-Oosten", want dat
kan en zal door de gematigde Arabische
landen uitgelegd worden als een impli-'
ciete erkenning van Israël, en tevens de
mogelijkheid van een Palestijns-Israë
lische dialoog.
Koning Hassan van Marokko gaf op een
persconferentie ter afsluiting van de
topconferentie als uitleg dat het plan
een eerste stap is en heeft tot doel een
eind te maken aan de oorlogstoestand.
Het is onderhandelbaar. Het is de be
doeling dat een drietal Arabische
staatshoofden met die onderhandelin
gen zal beginnen door het aan de Ame
rikaanse president Reagan voor te leg
gen.
Plan Reagan
De Verenigde Staten geven de voor
keur aan het eigen vredesplan voor het
Midden-Oosten boven het in FES over
eengekomen plan. Dat heeft de Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken, George Shultz, vrijdag in een eer
ste reactie gezegd voor de commissie
van buitenlandse zaken van de senaat.
Volgens Shultz is het Arabische plan op
een aantal 'belangrijke punten' in te
genspraak met het initiatief van presi
dent Reagan. De Amerikaanse minister
gaf niet aan op welke punten het Arabi
sche en Amerikaanse plan met elkaar
strijdig zijn. Wel benadrukte Shultz dat
(Slot zie pagina 4 kolom 4)
Socialist als
informateur
\IJUJ T^vat uit kringen van de Par-
rvan Arbc'd een i*1"
formateur is benoemd, is een
volstrekt logische zaak. De
socialisten zijn als grootste
partij uit de kamerverkiezin
gen van woensdag te voorschijn geko
men, hetgeen hen het ongeschreven
recht geeft het voortouw te nemen. Ook
al staat het voor het Haagse circuit al
bijna vast, dat de CDA met de WD in
zee zal gaan en dat een PvdA-informa-
teur de vorming van een dergelijk kabi
net slechts kan ophouden, de koningin
heeft juist gehandeld door niet van de
traditie af te wijken. De PvdA verdient
een eerste poging; de spelregels van de
democratie kunnen niet omwille van
voorkeur voor deze of gene opzij worden
gezet. De keuze van de informateur is
verrassend: geen gerenommeerde eco
noom zoals een De Galan, maar de op
een geheel ander terrein van de weten
schap geschoolde prof. dr. J. A. van Ke
menade, de hoogst bekwame socialisti
sche oud-minister van onderwijs, die
sociologie heeft gestudeerd aan de Uni
versiteit van Nijmegen. Hij was daar
achtereenvolgens wetenschappelijk
medewerker en hoogleraar. Nijmegen is
- maar dat terzijde - ook de universiteit,
waaraan A. A. M. van Agt rechten heeft
gestudeerd. Van Kemenade is politiek
onbelast: polarisatie is hem vreemd.
Het maakt hem bij uitstek geschikt
voor de taak, waarvoor hij thans is ge
steld. Zijn opdracht 'een onderzoek in
te stellen naar de mogelijkheden tot het
vormen van een kabinet dat zich verze
kerd weet van brede steun dan wel een
zo breed mogelijke steun in de volksver
tegenwoordiging' geeft hem alle ruimte
om te bezien of er toch niet een kabinet
uit de bus kan komen, waarvan ook de
PvdA deel uitmaakt. Als dat er ook
maar even inzit, moet Van Kemenade
als één van de weinige PvdA-politici in
staat worden geacht die mogelijkheid
te benutten. Zijn benoeming tot infor
mateur is een gelukkige greep.
Het is geen gemakkelijke taak, die
Van Kemenade op zich heeft geno
men. In theorie is er een aantal moge
lijkheden om een combinatie op poten
te zetten, die een redelijke kamermeer
derheid heeft. Maar het gaat deze keer
niet zozeer om de mogelijkheden; ie
dere (in)formateur krijgt met de onmo
gelijkheden te maken, al moet daar on
middellijk bij worden aangetekend, dat
in de politiek niets onmogelijk is. Maar
goed, een kabinet, bestaande uit PvdA
en WD (beide winnaars), moet zo goed
als onmogelijk worden beschouwd, ook
al zijn er binnen de PvdA stemmen op
gegaan een dergelijke suggestie serieus
te bekijken. Zo'n voorstel moet meer
worden gezien als een reactie op de
CDA-afwijzing. In Nederland zijn socia
listen en liberalen nog niet zover, dat er
een basis is voor samenwerking. Welis
waar wordt West-Duitsland ons al ge
durende een reeks van jaren als voor
beeld gesteld, maar tot nu toe is noch
aan de kant van de socialisten, noch
aan de zijde van de WD enige serieuze
poging ondernomen deze twee uiter
sten bij elkaar te brengen. Want uiter
sten zijn ze nog steeds, de PvdA en de
WD. Van de drie politieke hoofdstro
mingen in ons land, zit de PvdA links,
het CDA in het centrum en de WD
rechts. Het centrum kan naar links en
rechts zwenken, al naar gelang de poli
tieke voorkeur van het moment, maar
rechts met links verzoenen betekent
voor één van beide politieke zelfmoord
op termijn. Alleen al de ideologische te
genstelling tussen PvdA en WD, om
nog maar te zwijgen van hun praktische
politieke opstelling van dit moment
(plaatsing van kruisraketten, bestrij
ding van de economische crisis), rang
schikken een dergelijke combinatie on
der het hoofdstuk 'onmogelijk.'
Het CDA houdt alle hoge kaarten
van het formatiespel in handen,
ook al zullen die met de socialist Van
Kemenade als informateur voorlopig
niet worden uitgespeeld. Als de PvdA
wil meeregeren - de partij wil dat. laat
daar geen misverstand over bestaan -
kan het CDA eisen blijven stellen. Zo
danig, dat de socialisten op een gege
ven moment wel zullen moeten afhaken
willen zij niet als ongeloofwaardig wor
den afgeschilderd. De WD staat ge
woon te trappelen om weer met de
christen-democraten een kabinet te
vormen, hetgeen het CDA een ijzerster-
ke positie geeft. Van Kemenade voert
een bij voorbaat verloren gevecht. De
vraag is welke acrobatische toeren deze
kundige socialistische oud-minister zal
uitvoeren om PvdA en CDA toch nog
heel dicht bij elkaar te brengen. Hij kan
het, dat is zeker. Een combinatie PvdA-
CDA, eventueel aangevuld met D'66
onder minister-president Joop den Uyl
is niet meer dan een wensdroom van de
Nederlandse socialisten.
Dim
MAASTRICHT - De kerncentrale in
het Belgische Tihange aan de Maas
tussen Luik en Namen is vrijdagmor
gen stilgelegd voor reparatiewerk
zaamheden nadat in juli een lek was
ontstaan. Dit is bevestigd door een
woordvoerder van de elektriciteits
maatschappij Intercom die de kern
centrale exploiteert.
Het betreft een lek in de stroomgenera
tor. De hoeveelheid radioactief koelwa
ter die hierdoor in de stroomgenerator
terechtgekomen is, ligt volgens de
woordvoerder beneden de gevaren-
grens. Er is geen radioactief materiaal
vrijgekomen in het reactorgebouw, de
atmosfeer of in de Maas
