PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WD SLAAT GROTE
SLAG: 10 ZETELS
Zwitserland weigert
commando vrije aftocht
CDA verliest race met PvdA
Snuffelt II ook al
tussen de Kleintjes?
Bommeldingen verstoren feestvreugde
vandaag
Zetelverdeling
Restzetels
EISEN AANMERKELIJK VERZACHT
Zo stemde Nederland
Zonnig
In de vroege ochtend enkele mistban
i-en Daarna perioden met zon en
droog weer. Middagtemperatuur on
geveer 20 graden. Weinig wind.
idWt 25e jaargang no. 210
SjDonderdag 9 september 1982
voon.
ebben
ieptemj
ïurtini
iterkert
•appel!}
Moord-:
'straat
wordt
De
ie vefi
genezj
merkj
■DEN HAAG - De beide winnende par
tijen van de kamerverkiezingen heb
ben bun overwinning woensdagavond
voor een deel op straat moeten vieren.
Ook de CPN moest zich voor een deel
van de avond buiten vermaken. Drie -
naar later bleek - loze bommeldingen,
éérst één bij de WD in Den Bosch en
vervolgens één bij de PvdA in Amster
dam, gevolgd door een melding bij de
CPN in Amsterdam, joegen de feest
gangers naar buiten.
In het Casino in Den Bosch vierden
ruim 1.000 WD'ers met in hun midden
lijsttrekker Ed Nijpels, de overwinning
uitbundig, toen om tien over half tien
op last van de officier van justitie in Den
Bosch de zaal ontruimd moest worden
wegens een bommelding. Ook de grote
Concertzaal van het Casino, waar een
internationaal vocalistenconcours
werd gehouden, werd ontruimd. Zowel
de concertgangers als de WD'ers ver
zamelden zich op de Parade, het plein
aan de voet van de Sint-Jan kathedraal
en het Casino, waar het feest werd
voortgezet.
Omstreeks kwart over negen werd het
ANP per telefoon benaderd door een
groep die zich RKPW noemt en zich
verantwoordelijk stelde voor de mel
ding. Het Casino was volgens de woord
voerder uitgekozen, omdat de WD
voor plaatsing van kernwapens is. Van
daag zou de groep zich nader bekend
maken. Rond kwart over elf werd het
Casino weer vrijgegeven. Dat gebeurde
nadat de Explosievendienst een plastic
(Slot zie pagina 21 kolom 2)
U1D
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De PvdA is, met 47 zetels, opnieuw de grootste partij van het land.
De WD behaalde met 36 zetels de grootste overwinning uit haar geschiedenis.
D'66 kwam op zes en is daarmee meer dan gehalveerd, terwijl ook het CDA drie
zetels heeft verloren en er nu nog 45 over heeft. Daarmee heeft de PvdA op het
laatste moment toch de nek-aan-nek-race met het CDA gewonnen.
De verkiezingen voor de Twee- wacht dat koningin Beatrix
de Kamer hebben gisteren het nog voor het weekeinde een so
cialistische informateur zal
aanwijzen. De kansen dat deze
informateur succes zal hebben,
worden echter vrij laag inge
schat.
CDA en WD hebben nu gezamenlijk 81 Verlies CDA
Dat lijkt een voldoende grote
len
g
ehouc'!
or buig
chiUeaj
oude^ politieke beeld in Nederland
film ia dramatisch veranderd. On-
:svailtl1 danks de onverwachte winst
van de PvdA beschikken CDA
10' j[ en WD opnieuw over een flin
ke meerderheid in de Kamer.
De kleine rechtse partijen, SGP (3 ze
tels), RPF (2) en GPV (1) komen in de
zelfde sterkte in de Kamer terug. Van
de linkse partijtjes heeft de PPR haar
restzetel van vorig jaar weer moeten in
leveren en heeft er nog twee. CPN (met
moeite) en PSP behielden hun drie ze
tels. De Socialistische Partij en DS'70
haalden de drempel (opnieuw) net niet.
htmgq
het as
SC.BG
vooii
ï-Bos,;
1 Zette
Toch wordt in Den Haag ver-
koopkracht
De vakbeweging en consumentenor
ganisaties vrezen voor een extra da
ling van de koopkracht in 1983 als het
volgende kabinet het prijsbeleid ge
heel zal loslaten. Zü keerden zich fel
tegen 'voornemens' in deze richting
van minister Terlouw.
PAGINA 11
vredesplan
De topconferentie van de Arabische
Liga heeft in Marokko overeenstem
ming bereikt over een vredesplan voor
hetMidden-Oosten die gebaseerd is op
voorstellen van Saoedi-Arabiè en het
vredesplan van president Reagan. Er
zijn verder geen mededelingen gedaan
over het vredesplan.
peter winnen
Eindeiyk heeft Peter Post zijn zin. Pe
ter Winnen heeft definitief gekozen i
voor de ploeg van Post. Belde partijen
hebben overeenstemming bereikt over 1
een eenjarig contract, en waarschijn
lijk een op voor 1984
betaald voetbal
Roda is nog steeds ongeslagen. Gister
avond pakte de ploeg voor de vijfde
achtereenvolgende maal de volle
winst. Feyenoord liet een puntje lig
gen tegen Twente, en PSV won de
streekderby tegen Fortuna SC.
PAGINA 15
ek atletiek
Tijdens het Europese atletiekkam-
pioenschap leed de grote favoriet Coe
een gevoelige nederlaag tegen de
Westduitser Femer, en onze landge
noot Rob Druppers. waarvan bijna ie
dereen op een medaille had gerekend,
stelde teleur met een vijfde plaats. Er
werden ook nog drie wereldrecords
verbeterd, op de tienkamp, bij het
hoogspringen en bij de 400 meter da-
PAGINA 27
handelsvaart
De grens tussen de kleine en de grote
handelsvaart wordt niet langer meer
uitgedrukt ln de lengte van de sche- a
pen, maar, zoals in het buitenland ge
bruikelijk is in brutotonnage, aldus
minister Zeevalking van verkeer en
waterstaat.
Nieuws uit Zeeland: 2,4,5,
7 en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Sport: 13 en 15.
Radio en telvisie: 25.
Financiën, economie: 26
en 27.
verkiezingen
17,18,19, 20, 21 en 23.
meerderheid om een regeringscoalitie
op te baseren. De PvdA won drie zetels,
terwijl de Democraten van JanTeriouw
maar liefst elf zetels verloren. Het is nog
niet duidelijk of D'66 de uitnodiging
van CD A-leider Van Agt zal aanvaar
den om met CDA en WD een coalitie te
vormen.
Terlouw: „Ik kan nu geen uitspraak
doen. We moeten ons eerst over deze
uitslag bezinnen. Ik moet mijn kleine
fractie raadplegen en daarna in de par
tij rondneuzen. Pas daarna kunnen we
een besluit nemen".
Politiek Nederland heeft overigens met
afschuw gereageerd op de intrede van
de Centrumpartij in de Tweede Kamer.
Deze groepering, die volgens premier
Van Agt beschikt over „zeer kwaadaar
dige" denkbeelden over buitenlandse
werknemers, beschikt sinds vandaag
over één zetel. Volgende week zullen al
demonstraties tegen het optreden van
deze partij plaatsvinden.
Ook de Evangelische Volkspartij (EVP)
is nu in de Kamer vertegenwoordigd.
Voor de EVP zal mevrouw Katie Ub-
bels, ex-gemeenteraadslid voor het
CDA in Dokkum, de ene gewonnen ze
tel in de Kamer gaan bezetten. De winst
is bereikt op basis van een anti-kemwa-
penprogram. Ook wil deze partij de in
komensnivellering aanzienlijk verder
doorvoeren.
Het meest opvallende van de uitslag is
het toch nog aanzienlijke verlies van
het CDA. Deze partij daalt van 48 naar
45 zetels. Daarmee zet het CDA de af
brokkelende tendens van de afgelopen
twintig jaar van de confessionele par
tijen, voort.
Premier Van Agt omschreef de verkie
zingsuitslag als een 'politieke teleur
stelling' omdat de twee partijen die het
tussenkabinet vormden beide verloren
hebben. CDA en D'66 hebben het land
geregeerd in de moeilijkst denkbare
omstandigheden, maar profiteren hier
niet van.
De PvdA heeft volgens hem de gemak
kelijkste weg gekozen, en kon de afgelo
pen maanden naar hartelust kritiseren.
Daar is deze partij nu toch voor be
loond, zei Van Agt. De premier liet blij
ken dat een coalitie met de PvdA vrij
onwaarschijnlijk is. De verschillen op
sociaal-economisch terrein en rond de
kernwapens zijn daarvoor te groot.
Van Agt's teleurstelling over het slech
te resultaat van zijn partij werd enigs
zins gecompenseerd door de royale
meerderheid, die de christen-democra
ten samen met de liberalen van Ed Nij
pels hebben veroverd. Deze meerder
heid is 'een van de mooie dingen' van de
verkiezingsuitslag.
Hij wees erop dat het CDA vier jaar
lang met de WD heeft kunnen regeren,
terwijl de coalitie met de PvdA het
slechts acht maanden uithield. „Dat
zegt toch wel wat".
De komende formatie moet volgens
hem snel leiden tot een kabinet. Daar
bij zijn eensgezindheid en daadkrach
tigheid belangrijker dan de breedte van
(Slot zie pagina 21 kolom 1)
DEN HAAG (ANP) - Bij de kamer
verkiezingen van woensdag vielen
vijf restzetels te verdelen. Twee
daarvan vielen toe aan de PvdA en
één aan de VVD; het CDA kreeg er
ook één. De vijfde restzetel kwam
terecht eveneens bij de VVD, die
daarvoor 9.000 stemmen meer had
dan het CDA. Volgens de verkie-
zingsdienst van het ANP hebben de
lijstcombinaties PSP en CPN ener
zijds en GPV, SGP en RPF ander
zijds geen resultaat gehad van wat
betreft de verdeling van de restze
tels.
Kamer
1981
1982
Zetels
150
150
CDA
48
45
PvdA
44
47
VVD
26
36
D'66
17
6
PSP
3
3
CPN
3
3
SGP
3
3
PPR
3
2
RPF
2
2
GPV
1
1
CP
0
1
EVP
0
1
DEN HAAG (ANP) - De werkloosheid is in augustus met 13.200 gestegen tol
564.300 personen, een stijging die groter is dan op grond van seizoensinvloeden
mocht worden verwacht, aldus woensdag het ministerie van sociale zaken. Bij
de mannen bedroeg de stijging 7600, bij de vrouwen 5600.
Na correctie voor seizoensinvloeden steeg de werkloosheid met 10.800 tot
554.300. Bij de mannen was de toeneming 8500 en bij de vrouwen 2300. De bij de
arbeidsbureaus geregistreerde openstaande vraag bleef in augustus ten opzichte
van de maand ervoor gelijk op 11.600. Voor seizoensinvloeden gecorrigeerd steeg
de vraag licht met 400.
Doden op overweg
HARDERBERG (ANP) - Door een on
geval op een onbewaakte spoorweg
overgang tussen Gramsbergen en Har-
denberg zijn woensdagavond twee
personen om het leven gekomen.
Dit heeft een woordvoerder van de Ne
derlandse Spoorwegen meegedeeld.
Het ongeluk gebeurde omstreeks acht
uur. De slachtoffers zaten in een perso
nenauto. die werd aangereden door een
trein. Het treinverkeer is van acht urn-
tot tien uur gestremd geweest. De reizi
gers werden in die periode met bussen
vervoerd tussen Gramsbergen en Har-
denberg.
De slachtoffers zijn de 25-jarige J. Paar-
huis-Gelderman uit Witharen (gemeen
te Ommen) en de 32-jarige A. Bone-
schansker uit Hardenberg.
BERN (AFP/RTR/DPA/UPI) -
De Zwitserse regering heeft
het commando dat de Poolse
ambassade in Bern bezet een
vrije aftocht geweigerd.
Volgens de woordvoerder is
het in 'een rechtsstaat' onmo
gelijk dat wordt toegezegd dat
geen straf zal worden gegeven.
De Zwitserse regering blijft ei
sen dat de gijzelaars onmiddel
lijk en onvoorwaardelijk wor
den vrijgelaten en dat het com
mando zich overgeeft. De on
derhandelingen gaan door, al
dus Ubacher.
De Zwitserse televisie meldde woens
dag dat het commando zijn eis heeft
laten vallen dat het Poolse bewind de
staat van beleg opheft en de politieke
gevangenen vrijlaat. De groep bood aan
de gijzelaars vrij te laten in ruil voor een
ongehinderde aftocht en met meename
van de aangetroffen documenten in de
ambassade.
De Zwitserse regering heeft woensdag
een aanbod van de Poolse autoriteiten
om een speciale eenheid naar Bern te
sturen van de hand gewezen. De anti
terreureenheid zou assistentie hebben
moeten verlenen bij de beëindiging van
de bezetting van de Poolse ambassade
in die stad'. De spanning nam woensdag
iets af.
Later op de dag kwam opnieuw een gij
zelaar vrij, attaché Josef Matusiak.
Dinsdagnacht ontdekte het commando
in de ambassade de Poolse militaire
attaché, kolonel Zygmunt Drobus-
zewski. Hij had zich verborgen weten
te houden in een kamer. Woensdag
avond ging men er officieel van uit dat
er nog vijf gijzelaars waren, inclusief
de attaché. Zwitserse functionarissen
waren er echter niet zeker van. De gij
zelaars zouden allen tot het ambassa
depersoneel behoren.
Vice-kanselier Casanova bevestigde
dat het commando bestaat uit vier
man.
- 'S-HERTOGENBOSCH-Tijdens de verkiezingsbijeenkomst
in het Casino van de VVD dankt de grote overwinnaar van
vandaag Ed Nijpels zijn aanhang.
Zetelverdeling
Tweede Kamer
8 ••ptamber 1982
Kamer 1981
perc. stemmen
86,61 8690820
30,80 2677247
28,29 2458462
17,32 1505309
11,06 961113
Opkomst
CDA
PvdA
WD
D'66
PSP
CPN
SGP
PPR
RPF
GPV
PvdA/PPR
PSP/CPN/PPR -
SGP/RPF/GPV -
Overige 2,35 204381
2,12 184423
2,05 178289
1,97 171324
1,97 171040
1,25 108355
0,82 70877
Staten 1982
perc. stemmen
67,92 6853200
33,40 2288964
20.66 1415917
22,20 1521382
8,30 568894
1,76 120852
1,95 133423
2,24 153554
1,61 110551
49556
47286
88200
2,50 171496
1,57 107813
1,11 75312
Kamer 1982
perc. stemmen
0,72
0,69
1,29
80,55
29,34
30,38
23,07
4,32
2,27
1,79
1,90
1,65
1,50
0,81
8226924
2414176
2499562
1897986
355830
187150
147510
156782
136095
124018
67234
2,97 246477
Kamer
1981
Staten 1982
Kamer 1982
perc. stemmen
perc.
stemmen
perc.
stemmen
Opkomst
87,6
216796
69,1
172698
82,0
206083
CDA
29,5
64000
31,0
53609
27,4
56540
PvdA
27,2
58948
20,7
35804
27,9
57404
WD
17,1
36946
21,7
37427
23,3
47906
D'66
9,9
21465
6,9
11956
4,1
8448
PSP
1,1
2438
1,3
2691
CPN
0,7
1580
0,6
1311
SGP
8,0
17284
10,4
17897
8,2
16929
PPR
1,8
3859
2,9
5029
1,4
2939
RPF
1,9
4082
2.3
4703
GPV
1,2
2635
-
1,2
2473
PSP/CPN
2,5
4323
RPF/GPV
-
3,9
6653
-
-
Overige
1,6
3559
-
-
2,3
4739
De buit is
al verdeeld
vIaa/ t uisterend naar de heren
JIpolifcici gisteravond, is
door het labyrint van woor-
gfga den, analyses en nabeschou-
K5J3 win gen over de verkiezings-
uitslag één weg duidelijk
zichtbaar geworden: het brede spoor,
waarin CDA en WD - de grote overwin
naar - zonder veel problemen op een
coalitieregering lijken af te stevenen.
Samen beschikken zij over een ruime
kamermeerderheid. Jammer voor de
Partij van de Arbeid, na deze verkiezin
gen weer de grootste partij van het
land, maar de kans dat de socialisten
tot de oppositiebanken zullen worden
veroordeeld is meer dan waarschijnlijk
Voor CDA-leider Dries van Agt en voor
de liberale voorman Ed Nijpels zijn er
weinig twijfels meer: de kiezers willen
dat CDA en WD gezamenlijk het roer
van staat in handen nemen in deze bar
re en boze tijden. Dat PvdA-leider Joop
den Uyl daar anders over denkt is be
grijpelijk, gezien de winst van drie ze
tels en de spectaculaire terugkeer van
de socialisten na de dramatische sta
tenverkiezing van dit jaar. Maar tegen
de nuchtere cijfers en de grote voorkeur
van het CDA - wie kan er als regerings
partner om de christen-democraten
heen? - kan geen enkel rood geweld op
Zei Van Agt gisteravond niet, dat wat
hem betreft 'een van de mooiste dingen
van de avond' de reële mogelijkheid tot
de vorming van een CDA-WD-kabinet
is? Den Uyl wilde de boodschap nog
niet aannemen, maar vanuit socialis
tisch standpunt bekeken valt te vrezen,
dat de periode 1977-1981 zich zal herha
len.
Een aantal opmerkelijke zaken rond
deze verkiezingen wijst op een lang
zaam veranderend politiek beeld in Ne
derlandDe grote winst van de liberalen
- van 26 naar 36 zetels - kan niet alleen
worden toegeschreven aan het Nijpels-
effect, zoals vroegere WD-winst louter
en alleen het werk van Wiegel zou zijn
geweest. De WD eist een steeds grotere
rol op binnen het centrum-rechtse poli
tieke gebeuren. De liberalen brengen
een eenvoudige, maar doeltreffende
boodschap, die steeds grotere groepen
mensen aanspreekt. Daar schuilt een
deel van het succes van de WD in. Het
neemt niet weg, dat ook de persoon van
de leider moet aanspreken. In het geval
van Ed Nijpels Is de uitslag in zijn woon
plaats Bergen op Zoom illustratief voor
zijn populariteit. Een profeet wordt zei
den in eigen stad geëerd. Nijpels is de
gunstige uitzondering: in Bergen op
Zoom kreeg de WD drieduizend stem
men (of wel zeventig procent) meer dan
bij de kamerverkiezingen in 1981. D'66
blijft als politiek fenomeen verbazen, zij
het deze keer in negatieve zin. Het ver
lies van elf zetels is bijna rampzalig voor
deze partij. De intrede van de Centrum
partij in de Tweede Kamer valt onder
de 'schoonheidsfouten' van deze verkie
zing. Eén zetel is niet veel en van een
bedreiging voor de democratie is uiter
aard geen sprake, maar toch blijft
waakzaamheid geboden ten opzichte
van deze ongewenste ontwikkeling.
Vier procent CP-stemmers in een multi-
raciale stad als Rotterdam geeft te den
ken. Het begint een beetje te lijken op
het Von Thadden-effect in West-Duits-
land in de jaren zestig. Extremisme van
links of rechts is altijd een slechte zaak
voor de democratie. Bijna even erg zijn
de bommeldingen bij de landelijke ver
kiezingsbijeenkomsten van WD, PvdA
en CPN. Daar past geen goed woord
voor. Aan dit soort laffe acties is kenne
lijk niet te ontkomen. We zullen er mee
moeten leren leven.
Zeeland heeft in grote lijnen de lande
lijke trend gevolgd: achteruitgang
voor het CDA, lichte winst voor de
PvdA, een grote sprong van de WD en
desastreus verlies voor D'66. De op
komst van 82 procent in deze provincie
ligt ruim vijf procent lager dan bij de
kamerverkiezingen in 1981, maar bijna
13 procent hoger dan bij de statenver
kiezing van enkele maanden geleden,
Daaruit kan alleen de conclusie worden
getrokken, dat landelijke politiek altijd
hoger scoort dan wat zich aan politiek
gebeuren op provinciaal afspeelt. Ook
dat wisten we al. Het gaat er om, dat
gisteren tweeëntachtig van de honderd
stemgerechtigde Zeeuwen van hun de
mocratisch recht op stemmen gebruik
hebben gemaakt. Daar zal menig land
in West-Europa best jaloers op zijn.
Dim
VAN MIERLO WIL
TEGENORDERS
FARNBOROUGH/DEN HAAG (ANP) -
Minister van defensie Van Mierlo heeft
dinsdag tijdens gesprekken met bui
tenlandse wapenfabrikanten in de En
gelse stad Farnborough, gewaar
schuwd dat er met Nederland geen za
ken meer valt te doen als er geen aan
zienlijk hogere compensatie tegenover
staat.
Een woordvoerder van defensie beves
tigde woensdag de uitspraken van Van
Mierlo dat Nederland in het vervolg
geen genoegen meer zal nemen met
compensaties van 20 tot 30 procent bij
buitenlandse defensie-orders.
Bij de meest recente bestellingen als de
order voor de luchtdoelraket Stinger en
de opvolger van de Neptune, de Orion,
kwam men met de Amerikaanse produ
centen niet verder dan een compensa
tiepercentage van respectievelijk 26 en
20 procent. Het ministerie van. defensie
wil nu bij een eventuele vervangingsor
der van de in West-Duitsland gestatio
neerde Nike-raketten, door de Ameri
kaanse Patriot-raketten, een aanzien
lijk hogere compensatie bedingen. Het
zelfde geldt voor eventuele aanvullende
orders voor de Engelse Lynx-helikop
ters voor de marine.
