Zolang het publiek
interesse toont
gaan we er mee door
Watergeuzen
staan in voor
poort braderie
SCHORPIOEN
Brok historie die
behouden moet blijven
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1982
PZC/oosterse braderie
19
Zolang het publiek geïnteresseerd is in een braderie gaan we door met het jaarlijks organise
ren van een dergelijk evenement. En dat het publiek interesse toont voor de Vlissingse
intderie blijkt toch telkens weer uit de bezoekersaantallen". Aan het woord is Wim de Bruijne,
(oorzitter van de braderiecommissie van de Vereniging Winkelcentrum Vlissingen en als zodanig
ie man bij wie alle touwtjes van de organisatie bij elkaar komen. De Vlissingse braderie '82, die
[thouden wordt van donderdag 26 tot en met zaterdag 28 augustus, speelt zich afin een oosterse
Iter.
thema doet onmlddelijk denken
0 moskeeën, minaretten, fakirs,
uilManseressen en de romantische
'fis uit duizendenéén nacht. Niet toe-
iillig, want romantiek is een belangrij-
Bleldraad bij de keuze van het jaariyk-
t braderie-thema, legt de heer De
Sdjne uit. „Romantische kleding
fljkt de mensen toch het meeste aan te
a We hebben bijvoorbeeld ook
's als ruimtevaart en toekomst
jehscL Dat was duidelijk wat te afstan
dje, te kil om werkelijk succes te heb-
jo. Toen we daar achter kwamen zijn
nbiJ de keuze van het onderwerp uit
ban van het gegeven dat het roman-
ach moest zijn. Pas daarna werd het
Btielljke thema uitgekozen". Om de
xéteree sfeer tot uiting te laten komen
Sljken de middelen enigszins beperkt.
,Het belangrijkste aspect vormt uiter-
ard de kleding. Het meeste wordt ge-
•aurd bij een bedrijf in Antwerpen,
saar er wordt ook kleding zelf ge-
aakt. Daarnaast is het thema terug te
linden in de verschillende attracties
üe tijdens de braderiedagen worden
phouden. Kijk, de braderie kost toch
ileen flinke hap geld en de winkeliers
ijii niet meer zo bereid om nog een fors
tedrag extra te investeren. Vaak zie je
lit een ondernemer het ene jaar wat
fitra doet en er dan een paar jaar vanaf
iet. We hebben nog overwogen om de
cors van de NOS te huren, maar dat was
binnen de begroting beslist niet te reali-
leren".
iet doel dat men met de braderie wil
tereiken ligt voor elke middenstander
m enigszins anders. Dat hangt nauw
amen met de aard van het bedrijf, legt
Iflm de Bruijne uit: „Je hebt zaken die
het moeten hebben van het effect op
linge termijn. Andere daarentegen
abben alleen voordeel van de braderie
rit Neem mijn eigen zaak bijvoor-
edd. Aan het einde van de braderie
an lk precies zeggen hoeveel tassen ik
heb verkocht en of ik er al dan niet aan
heb verdiend. Maar bij opticiën hier een
indje verderop kwamen tien maanden
sa de vorige braderie nog mensen die
toen een gratis ogentest hebben laten
doen en nu pas besluiten tot de aan
schaf van een bril. Dat is het effect op
t termijn. Maar in de eerste
plaats gaat het ons om de presentatie
de binnenstad als winkelgebied.
Zo'n braderie heeft een enorm adver-
lentlewaarde. Wat mij betreft komt de
opbrengst pas op de tweede plaats, het
mag zelfs wel wat kosten. Het belang
rijkste is en blijft de binnenstad te pre
senteren als winkelgebied en te laten
zien wat er zoal geboden wordt. De
mensen moeten het hele jaar door ko
men, en niet alleen tijdens de braderie".
Plein Vierwinden
De Oosterse Braderie speelt zich af in
de Walstraat, Lange Zelke, Lepelstraat
en Oude Markt. In tegenstelling tot
voorgaande Jaren wordt het Plein
Vierwinden niet meer bij het gebeuren
betrokken. Hoewel de entourage zich
uitstekend leent voor dergelijke acti
viteiten is het gebied commercieel niet
interessant
„Het bleek heel moeilijk om een bepaal
de doorloop te bewerkstelligen", aldus
Wim de Bruüne, „Dat lukte eigenlijk
helemaal niet, waardoor het daar éeg
bleef. Het eerste jaar dat we het Plein
Vierwinden bi) de braderie betrokken
was dat een groot succes. Maar toen
hadden enkele horeca-ondememers
dan ook flink in de bus geblazen. En
daar heb j e het weer, na een flinke inves
tering blijken de meesten in de volgen
dejaren niet zo geneigd tot extra uitga
ven. We hebben nog geprobeerd om pu
bliek te trekken met activiteiten op het
podium op het plein, maar ook dat
werkte niet". Daarom dit jaar dus geen
braderie op het Plein Vierwinden. Ook
de Oude Markt zal slechts gedeeltelijk
gebruikt worden voor de braderie. „Dat
houdt eigenlijk al op bij het wolwinkel
tje. En aan de overkant bij de Hema. De
rest is nu eenmaal marktterrein en is
vrijdag en zaterdag in gebruik. Je kimt
moeilijk tegen een standhouder zeg
gen: 'zetje kraam daar maar neer, maar
morgen moet Je weg zijn'. Maar een en
ander betekent niet dat de braderie
klein is. Er komen zeker zo'n 150 kra
men te staan, waarvan ongeveer zestig
van buitenaf'.
Oude ambachten
Oude ambachten, vorig jaar nog te zien
op het Plein Vierwinden en de Lepel
straat, ontbreken deze keer. Dat vol
deed niet, de verhoudingen dreigden
scheef te groeien, aldus het oordeel van
de braderiecommissie „Het was uiter
aard de bedoeling dat die oude am
bachten doorlopend gedemonstreerd
werden. Daarvoor werden die mensen
ook betaald, terwijl andere, puur com
merciële, ondernemers voor hun stand
plaats moeten betalen. Maar de men
sen van de oude ambachten gingen zich
steeds meer bezig houden met de com
mercie. Niet dat ik daar wat tegen heb,
maar het moet wel op een eerlijke basis
gebeuren. Als die mensen zich tweeder
de van de tijd met handelen gaan bezig
houden dan is dat geen eerlijke zaak
meer ten opzichte van andere stand
houders. Dus toen hebben we gezegd
'dat doen we niet meer'. Bovendien
krijg ik de indruk dat de mensen er wat
op uitgekeken zijn. Die oude ambach
ten kom je eigenlijk bij elk evenement
weer tegen en je ziet steeds dezelfde ge
zichten".
De Vereniging Winkelcentrum Vlissin
gen organiseert de braderie dit jaar
voor de achtste keer en dat is te mer
ken, besluit Wim de Bruijne. „Het loopt
elk jaar weer soepeler. We krijgen er
duidelijk ervaring in. Als het weer nu
een beetje meewerkt en we veel publiek
krijgen ben ik tevreden. Wat mij betreft,
dan volgend jaar weer".
De oosterse sfeer moet tot uitdrukking
komen door middel van de attracties,
zo meent de braderiecommissie. De oos
terse ülusionistenshow van Kalanag
zal zeker in die opzet slagen.
T\e toegangspoort in de Walstraat bij
Lfhet Bet je Wolffplein vormt elk jaar
ren van de meest in het oog lopende
bouwwerken tijdens de braderie in
Vlissingen. Dit jaar wordt de poort,
raor de vijfde achtereenvolgende keer,
[ebouwd door zeeverkenners van de
Vlissingse groep 'De Watergeuzen'.
Een groep van ongeveer vijftien man is
al vanaf mei bezig met de voorberei
dingen, waarin zij werden gestoord
door de gedwongen verhuizing in ver
band met een opknapbeurt van hun on
derkomen in de WilIem-IH-kazeme
un de Oranjestraat.
Jet werk aan de toegangspoort ver
liep soepel, tot we in de eerste week van
Juli een aangetekende brief van het col
lage kregen waarin stond dat we er voor
8 augustus uit moesten zijn", vertelt
André Kik, belast met de begeleiding
ran de activiteiten van de senioren-
poep van de zeeverkenners. Deze
poep is dit jaar verantwoordelijk voor
de totstandkoming van het bouwwerk
dat drie dagen lang de toegang tot het
braderieterrein zal markeren.
„We wisten wel dat de Willem m opge
knapt zou worden, maar de brief kwam
toch nog onverwacht. Gelukkig had ie
mand van de braderiecommissie een
garagebox aan de Schutterijstraat
leegstaan, zodat we daar verder konden
met de bouw. Nee. die poort is wel op
ö]d klaar" Zoals ieder jaar Is het ui ter-
Ik van de poort met enige geheimzin
nigheid omgeven. De organisatoren
ran de braderie willen graag dat het een
rerrassing blijft. Maar dat het bouw
werk een oosterse sfeer zal uitstralen is
duidelijk. Het thema van de braderie is
elk jaar bij uitstek terug te vinden in het
uiterlijk van de poort. „We wilden ei
genlijk een fakir op een vliegend tapijt
heen en weer laten gaan boven de poort.
Daarachter moest dan de tekst 'Wel
kom op de braderie' verschijnen. Dat
idee bleek echter technisch niet uit
voerbaar. Maar mooi wordt-ie. We moe
ten tenslotte de beker voor de origineel
ste stand die we vorig jaar hebben ge
wonnen, verdedigen. Overigens geloof
ik dat we die toen meer gekregen heb
ben bij gebrek aan betere stands", al
dus André Kik. De verkenners verzor
gen het zaag- en het grove schilderwerk.
De contouren, die de uiteindelijke
vormgeving bepalen, worden ingeschil-
derd door Ton Zijnen van het gelijkna
mige modehuis in Vlissingen. „Fantas
tisch zoals hij dat doet", zegt André
over het werk van Zijnen, „Een paar lij
nen en het staat er".
Met het werk aan de toegangspoort zit
het wel goed. Anders is dat met een on
derkomen voor 'De Watergeuzen' „We
kunnen voorlopig niet beschikken over
de Willem III-kazeme en dat is toch wel
een probleem. Met name opslagruimte
hebben we hard nodig. Ga maar na. we
hebben alleen al kampeerspullen voor
zo'n honderd man. Een vervangende
ruimte moet aan twee voorwaarden vol-
De zeeverkenners Ronald (links) en
frank Passchier werken met verfroller
n meetlat aan de totostandkoming
de poort voor de Vlissingse brade
rie.
doen: hij moet groot genoeg zijn en
dicht bij onze boten in de jachthaven.
We zouden eventueel terecht kunnen in
de boerderij van de scouting aan de
Gerbrandystraat, maar die eigenlijk te
klein en te ver". De ongeveer 25 welpen
van 'De Watergeuzen' hebben inmid
dels vervangende ruimte gekregen in
'De Blokhut' van de scoutinggroep aan
de Van Woelderenlaan. „Misschien wel
gunstig, want de welpengroep vormt
een probleem. Er is weinig aanwas,
vooral omdat de binnenstad nogal 'ver
grijsd' is. Misschien dat we nu nieuwe
leden trekken uit Paauwenburg, omdat
de afstand kleiner is".
De Stichting Ramschip Schorpioen
heeft de zeeverkenners ruimte op het
schip aangeboden, maar, zegt André
Kik. het kan wel eens te lang gaan du
ren voor ze daarover kunnen beschik
ken: „De 'Schorpioen' moet eerstin dok
en als dat lang duurt heeft het eigenlijk
geen zin meer om nog te verkassen".
Voor de opslag van hun spullen kunnen
'De Watergeuzen misschien terecht in
de ruimte van speeltuinvereniging 'De
Oude Stad', maar ook dan hebben de
verkenners nog een plaats nodig waar
ze hun activiteiten kunnen houden. En
dat zijn er nogal wat, zo blijkt uit een
opsomming van André. Behalve een
groot aantal kampen pér jaar houdt de
groep onder meer een 'grote avond',
waarbij onder meer veel aan toneel en
cabaret gedaan wordt. En daarvoor
moet geoefend worden. Daarnaast
doen de verkenners, met name bij
slecht weer. veel onderhoudswerk aan
kampeergerei en tuigage van de boten
Maar als het even kan zijn ze op het
water te vinden ..We varen vrijwel het
hele jaar door. ook ln de winter. Dat kan
hier omdat het een brakwatergebied is.
En boten zijn er tenslotte om mee te
varen nietwaar", besluit André Kik.
Het ramschip 'De Schorpioen' zal er na de restauratie grotendeels weer zo uitzien als op deze tekening
Tja, hoe begint zoiets. Ik heb altijd veel belangstelling gehad voor de
zeevaarthistorie en een open oog voor de dingen die verloren dreigen
(e gaan. Er zijn tal van zaken die het voor Nederland als zeevarende natie,
wat we toch heten te zijn, de moeite waard maken om ze te behouden. Dat
gebeurt eigenlijk veel te weinig, zeker als je vergelijkt met wat Engeland op
dat gebied doet.Toen begin dit jaar bekend werd dat de 'Schorpioen' ver
kocht zou worden heb ik contact gezocht met een aantal mensen in Vlissin
gen en zo is uiteindelijk de Stichting Ramschip Schorpioen ontstaan".
geveer 65.000 gulden, bijeen en kon
de 'Schorpioen' tijdens een openbare
verkoping worden gekocht. Daarna
werd het ramschip, dat geruime tijd
in gebruik was als logementeschip
van de koninklijke marine, naar Vlis
singen gesleept. Die reis verliep niet
zonder problemenhet schip liep vast
in de Wiegbrug en moest uiteindelijk
een andere route kiezen. Daarvoor
diende wel eerst de overkapping te
worden verwijderd. Donderdag 29 ju
li werd de 'Schorpioen' door enkele
honderden mensen verwelkomd in
Vlissingen. Fase een van operatie
'Schorpioen' was achter de rug.
Kapitein-lui tenants ter-zee J. Marcks
van de koninklijke marine in Vlissin
gen initiatiefnemer tot de 'Schor
pioen-actie', vertelt met enthiousias-
me over zijn bemoeienissen met de
stichting. Als voorzitter van de stich
ting is hij nauw betrokken bij het uitr
stippelen van het beleid dat uiteinde
lijk moet leiden tot de restauratie
van het uit 1868 daterende ramschip.
Overste Marcks opent donderdag 26
augustus de oosterse braderie in Vlis
singen. „Dat is onze manier om als
binnenstad te laten merken dat het
naar Vlissingen halen van de 'Schor
pioen' een goed initiatief is", aldus
verklaart Wim de Bruijne, voorzitter
van de braderiecommissie de uitno
diging aan het adres van de heer
Marcks, „Het is een attractie van for
maat die zeker een stimulans zal be
tekenen voor met name het achterste
deel van de Walstraat en de Nieuwen-
dijk. Tenminste, als de 'Schorpioen'
werkelijk in de Vissershaven komt te
liggen".
Dat laatste is allerminst zeker, aldus
de heer Marcks, al is dat ook volgens
de stichting de ideale plaats voor het
schip, dat deels als museum en deels
als expositieruimte zal worden inge
richt. „We hebben binnenkort een ge
sprek hierover met het college van b
en w van Vlissingen, maar tot nu toe
zijn er geen concrete toezeggingen
gedaan. Maar ik zou de houding van
het college toch zeker als 'welwillend'
willen betitelen".
Technisch gezien is het volgens de
stichting mogelijk om de 'Sch or-
pioen' in de Vissershaven af te meren.
„Hij kan door de sluis, dat hebben we
nagemeten. Rijkswaterstaat had een
breedte van 12,01 meter opgegeven.
Dat hebben we gecontroleerd, wijs
geworden door de ervaringen in Am
sterdam waar het schip uren vastzat
in de Wiegbrug, en de opegegeven
maat bleek te kloppen", vertelt de
overste.
Mieters
De heer Marcks is ronduit enthiou-
siast over de medewerking die de
stichting van de Zeeuwse bevolking
heeft gekregen en nog steeds krijgt.
Wat een stichting in Den Helder in
anderhalf jaar niet lukte, het bijeen
brengen van het bedrag voor de aan
koop van de 'Schorpioen'lukte de
Zeeuwse stichting binnen een week.
„Dan blijkt toch maar weer dat Zee
land een mieterse provincie is".
Toen eenmaal duidelijk was gewor
den dat de stichting in Den Helder er
geen gat meer in zag en besloot af te
zien van verdere pogingen tot aan
schaf nam de overste contact op met
mevrouw W van Son uit Vlissingen
en de heer J. J. van Gent. Samen met
de heer A. J. Schaap vormen zij thans
het bestuur van de Stichting Ram
schip Schorpioen. Binnen een week
had men het benodiede bedrag, on-
Tweede fase
De volgende fase omvat de dokbeurt
en de eigenlijke restauratie. Volgens
de heer Marcks gaat de 'Schorpioen'
waarschijnlijk van 3 tot 10 septem
ber in dok bij reparatiewerf Schel-
depoort in Vlissingen-Oost. Experts
Kapitein-luitenant-ter-zee J. Marcks,
initiatiefnemer tot het behoud van de
'Schorpioen'.
zullen daar bekijken welke behan
deling het schip het beste kan onder
gaan om er weer een jaar of tien te
gen te kunnen.
Na de dokbeurt krijgt de 'Schor
pioen' die nu nog ligt afgemeerd aan
de Van Splunderkade in de Sloeha-
ven. een plaatsje ln de Eerste Binnen
haven bÖ het marineterrein. De toe
stemming van de marine is al binnen.
De werkzaamheden aan boord be
perken zich nu nog tot schoonmaken
cn opruimen. „De overkapping van
het zonnedek moest gesloopt worden
en al dat hout lag los aan dek. Met
name scholieren zijn de laatste tijd
bezig geweest met het spijkervrij ma
ken en bundelen van het hout. Dat
moet ln verband met het brandge
vaar zo snel mogelijk van boord.
Daarnaast Is onze eerste zorg het
schip wind- en waterdicht te krijgen.
Leergeld
Bij de feitelijke restauratie zal de
stichting dankbaar gebruik maken
van de ervaringen die men in Rotter
dam opdeed bij de restauratie van
de 'Buffel', een ramschip dat ln de
zelfde periode werd gebouwd als de
'Schorpioen'. „Het leergeld dat ze
daar betaald hebben, kunnen wij
ons besparen", aldus de overste en
hij wijst op een stapel documenta
tiemateriaal en tekeningen die hij
bij zijn recente bezoek aan de 'Buf
fel' meekreeg.
De 'Schorpioen' bevindt zich in een
veel slechtere staat dan het Rotter
damse ramschip bij het begin van de
restauratie. Dat heeft verschillende
oorzaken, legt de heer Marcks uit.
Niet alleen heeft het gebruik als loge
menteschip de '8chorpioen' geen
goed gedaan, maar ook het feit dat na
de bulten gebruikstelling van het
schip kxaers het ln bezit namen, heeft
tot het verval bij gedragen..Eigenlijk
hebben de krakers niet eens zoveel
schade aangericht, maar toen die
van boord waren kwam er een knok
ploeg om te voorkomen dat het schip
opnieuw gekraakt zou worden. Die
ploeg is met ijzeren staven in de hand
door het schip gegaan en hebben alle
wasbakken en ander sanitair ver
nield. Ook van de lampen in de gang,
die een vrij oude kooiconstructie
hadden, is niets overgebleven". Wat
wel bewaard is gebleven is een aantal
authentieke kooien en kasten. Het is
de bedoeling, aldus overste Marcks.
om daarmee het achterschip zoveel
mogelijk in de oorspronkelijke stijl te
herstellen. Het voorste deel van het
schip kan dan Ingericht worden als
expositieruimte die toegankelijk zal
zijn via de geschutskoepel op het
voorschip. Maar voor het zover is zal
er heel wat water door de Wester-
schelde zijn gestroomd, voorspelt de
stichtingsvoorzitter. „Voor de hele
restauratie is een zeer zorgvuldige
planning nodig. Wij denken aan een
organisatiestructuur waarbij het
huidige bestuur het beleid uitstip
pelt en de uitvoerende bestuursta
ken zoals boekhouding en secretarie-
werk worden overgelaten aan ande
ren. Daarnaast zal coördinator
Schaap het uitvoerende werk bege
leiden. Hij zal ook belast worden met
het onderhouden van contacten met
de verschillende bedrijven. Dat laat
ste is erg belangrijk, zonder die me
dewerking lukt het ons nooit".
Maar de stichting Ramschip Schor
pioen heeft in feite de steun van ie
dereen nodig. Iedere vorm van hulp
wordt gretig geaccepteerd, of dat nu
financiële, materiële dan wel steun in
de vorm van mankracht is. Kapitein-
luitenantter-zee Marcks is bijzonder
blij met de tot nu toe getoonde
hulpvaardigheid: „De reacties, en die
komen uit heel Zeeland, ls overweldi
gend, werkelijk onvoorselbaar. De
zeevaart en de zeevaarthistorie leeft
hier enorm. Dankzij dat feit zijn we in
staat om een brokje historie te be
houden".
De 'Schorpioen' op weg naar Vlissingen m het Kanaal door Walcheren. Op de plaats van de rechthoekige poorten zal
vroeger de centimetersdikke bepantsering. Bij de restauratie zal de pantserplaat, althans voor het zicht worden
hersteld.
