een MfNi camping
voorbeeldig
seizoen RECHTS
le WEG
vandaag
pot
Eten in het ziekenhuis, eten
wat de pot schaft. Koken, is
dat hetzelfde als een pak in
een pan pletteren? Het kan
ook anders. Rien van Reems
op pagina 18.
fluit
Gerard de Schepper, een
scheidsrechtersdebuut in de
eredivisie. Hij gelooft dat niet
iedereen éven blij is met zijn
promotie. Peter de Jonge op
pagina 19.
spookrijders
Nu en dan een verkeersmede-
deling: gevaar dreigt. De
dood op de weg. Hoe komt
men op de verkeerde rijbaan
en wat doet men er aan? Ge
rard Dielessen op pagina 21.
toeheurders
'Waerde toeheurders' klonk
het jarenlang door den ae
ther. Dr P. H. Ritter besprak
boeken. Men spreekt daar
nog over. Hetjoumalistiek-li-
teraire leven van een ambte
naar. Rian van Kuppenveld
op pagina 23.
Voorts: Hans Warren over
Kees Fens, Theo Kars en
Ward Ruyslinck.
win wood
Steve Winwood over de ver
gankelijkheid der dingen:
mijn muziek is geen wegwerp-
produkt. Pagina 24.
Radio- en tv-programma's
voor het weekeinde op pagi
na 24 en 25.
recreatie overal in het land doordringt,
hoe een gebied wordt vertrapt en ver
treden. Maar misschien wil Walcheren
dat en misschien vindt de consument
het ook fijn en - wie weet - misschien
lijdt ook het land er niet onder. Wat nu
gebeurt is géén beleid. Beleid is pas te
voeren als mensen dat ook werkelijk
willen. Als het economisch slecht blijft
gaan, krijg je een ontstellende wild
groei Dat gaat maar door. Als iedereen
daar gelukkig mee is. wel - dan red ik me
er ook wel mee Ik bezoek Walcheren
niet in de zomer. Nou je. een enkele
keer Met jou. als het regent"
De reactie van gedeputeerde mevrouw
E. Maris-Koster (wdl. die nu de ruimte
in Zeeland helpt ordenen op het ver
schijnsel Walcheren-in-de-vakantie-
piek is milder Ze wil, na de zomer, met
de bestuurders van gemeenten met mi
ni-campings rond de tafel om te praten
over de ervaringen van zomer-1982. ,,Er
zijn vooraf een aantal uitgangspunten
vastgesteld en die zijn - zo reëel moetje
zijn - wat in de knel gekomen. Je kunt
mensen niet tegenhouden, je kunt
hooguit proberen ze via de radio bij
voorbeeld, zoals voor de Waddeneilan
den gebeurt, waarschuwen dat aan de
Zeeuwse kust de kampeerterreinen vol
zitten. Maar dan nog rij den ze door ach,
denken ze, die ene plaats voor mij - die
is nog wel te vinden. Als je de cijfertjes
van de piekdrukte op de mini-campings
ziet. zegje: 't loopt echt uit de hand Ik
ben de volgende dag onmiddellijk gaan
kijken. Dan zie je dat het erg afhangt
van de plaats, het erf. de beplanting.
Soms is die zo goed, dat je nauwelijks
wat ziet. terwijl er toch 20 of 25 tenten
achter staan. Van de cijfertjes schrok
ik. Van de sanitaire voorzieningen weet
ik niets af, maar om te zien. landschap
pelijk. viel de toestand mij - eerlijk ge
zegd - mee"
Over de sanitaire voorzieningen heeft
de milien-inspcctic in Zeeland de afge
lopen weken geen klachten gehad. „Bij
een slechte zomer neemt het aantal
klachten toe," verklaart een woord
voerder van de inspectie, „nu is het in
de toptijd erg droog geweest en dan is
men weg, maakt men minder gebruik
van de camping". Enige zorgen zijn er
bij de inspectie wel: „Er zijn cijfers ge
weest. dat er in heel Nederland zo'n 200
bedrijven waren toegestaan waar indi
vidueel gekampeerd kon worden. Dat
aantal is langzamerhand alleen al in
Zeeland aanwezig. Daar hebben we
wel wat problemen mee, al denk ik dat
je het clandestien kamperen het eerst
kees cijsouw
moet aanpakken. Wij verwachten,
door de drukte op de mini-campings,
wel dat de waterkwaliteit merkbaar
beïnvloed zal zijn; dat is nu nog niet
hard te maken, daarvoor moeten we de
resultaten van de bemonsteringen af
wachten".
Sinds 'kamperen bij de boer' tien jaar
geleden in zwang kwam. heeft Valkerus-
se met het verschijnsel te maken. Er
zijn. het afgelopen seizoen. 45 vergun
ningen afgegeven, de tellers van Franc-
ke kwamen aan 514 tenten en caravans
in de topperiode. „We hebben een aan
tal eisen gesteld en daar vrij streng de
hand aan gehouden: beplanting rond
om, zodat caravans op de terreintjes
geen storend element in het landschap
enPAARDENSTALLING
vormen en wèg na het seizoen. Er waren
in het begin allerlei bezwaren, van offi
ciële campinghouders vanwege de con
currentie en van natuurbeschermers en
milieuvrienden. Nu blijkt hoe groot de
behoefte is. En dit seizoen is vlekkeloos
verlopen. Ik heb het laten controleren,
de opzichter heeft steekproeven bij de
sanitaire voorzieningen genomen: ze
waren zonder uitzondering goed. Na
tuurlijk: al doende leert men. We zullen,
voor volgend jaar, nadere eisen stellen
aan de vuilafvoer; het afval werd nogal
eens verbrand, dat moet gewoon mee
gegeven worden met de ophaaldienst.
En we zullen strenger toezien op de
ruimte per tent of caravan dat moet
100 vierkante meter zijn"
Valkenisse is een van de Walcherse ge
meenten, waar op minicampmgs met 3
toiletten in de zes weken van het hoog
seizoen 10 .kampeermiddelen' toegela
ten worden, en 8 op campings met twee
toiletten; tijdens de piek stond de ge
meente 15 en 12 stuks toe. dit seizoen.
Francke: „De komende kampeerwet
gaat uit van vijf tenten of caravans per
terrein. Maar dat is naar mijn overtui
ging een achterhaalde zaak. Ik wil er
met voor pleiten dat bij elke boer een
mmi-campin wordt opgezet. Maar dat
er meer mogelijk is dan vijf tenten of
caravans is wel zeker".
Francke: „Dat het zo'n omvang zou ne
men. konden we niet overzien. Maar als
ik let op het aanbod, dat we aan vakan
tiegangers hebben en op de manier
waarop het is opgevangen, dan zeg ik:
het is alleszins verantwoord om, afhan
kelijk van het weer en de drukte, mini-
campings wat extra te laten uitbreiden
in de bouwvakvakantie. Toen ik hier
pas was. heeft de gemeente er doelbe
wust aan meegewerkt om de drukte te
helpen afremmen, plannen voor eèn
kampeerterrein en zomerwoningenter
reinen zijn niet verder in procedure ge
bracht. Dat wil niet zeggen, dat er niets
meer zou kunnen. We hebben geen
overloopterreinen aangewezen dit jaar.
maar de mogelijkheden bij de mini
campmgs gelegd, 't Is belachelijk aan te
nemen, dat die tweeduizend mensen de
druk op Walcheren onaanvaardbaar
groot zouden maken. O nee. in Valke
nisse komen er geen grote kampeerter
reinen meer bij. Wij denken dan liever
aan een spreiding over mini-campings.
Iemand, die een camping met 500
staanplaatsen exploiteert, nou zo'n
man heeft een goed inkomen. En met
mini-campings wordt dat verdeeld over
een aantal mensen, die dat goed tot zéér
goed kunnen gebruiken. We willen voor
volgend jaar eigenlijk wel van te voren
weten of we kunnen doorgaan op die
weg. Misschien dat de ervaringen van
déze zomer ertoe leiden, dat het parle
ment, bij de behandeling van de kam
peerwet, ook wat anders tegen die zaak
aankijkt".
Bij de rijkspolitie in Zeeland stelt
plaatsvervangend commandant D.
van de Meeberg vast. dat de drukte dit
jaar „goed verwerkt" is. „We moeten,
eerst in eigen kring, nog eens nagaan
wat hier en daar volgend jaar bijge
steld moet worden. De bevolking in de
kuststroken verdubbelt in de vakan-
tietijd, de politiekracht slinkt. De mi
ni-campings zijn een onderdeel van on
ze toezichthoudende taak, maar illi-
gaal kamperen, in kwetsbare gebie
den, maakt er ook deel van uit.
Mensen wegsturen is niet alleen een
slechte promoting van Zeeland-vakan
tieland. het helpt ook niet: je weet datje
dan zelf het probleem van het illigale
kamperen maakt. Want ze gaan niet
weg en zoeken dus plaatsen op waar ze
niet makkelijk gevonden worden. Dat
zijn vaak kwestbare gebieden. Stuur je
ze niet weg. dan weetje dat de rek op de
mini-campings overschreden kan wor
den. Dat is niet de verantwoordelijk
heid van de politie, maar van het be
stuur. Op Walcheren zeggen mijn men
sen: het is nog niet eerder zo druk ge
weest en als je het vergelijkt met vorig
jaar blijkt de kleine criminaliteit min
der te zijn geweest en blijken ordever
storingen van enige omvang zich niet te
hebben voorgedaan Er is wel illigaal
gekampeerd, er is ook tegen opgetre
den, maar het verschijnsel speelde aan
zienlijk minder dan vorige jaren".
Zomer 1982: een voorbeeldig seizoen
voor een discussie tussen de 'preciezen
en de 'rekkelijken' in het beleid. En een
voorbeeldig seizoen, zonder veel dis
cussie, voor één van die vijfduizend
boerderij-kampeerders, die op mijn
vraag naar de mate van zijn welbevin
den kortweg sprak: ,/lch meneer, t is
hier tochzólig"
foto's wim riemens
ma
Op de top van de vakantiepiek heeft de dienst, die in Zeeland de besteding van de ruimte
controleert, verspieders op pad gezonden. Op Walcheren vooral, want daar was de bedrijvig
heid op campings bij de boerderij het grootst. Er werden, alleen in Valkenisse de laatste dagen van
juli 410 tenten of caravans op de terreinen bij de boer geteld. De omvang van een redelijk
kampeerterrein. Halverwege augustus hou ik dat aantal voor aan burgemeester S. Francke en
wijs erop hoe de planologische dienst van de provincie vorig jaar al alarmerend deed over de
sterke toename van het kamperen bij de boer; men stelde een verdubbeling vast in vergelijking
met 1980. De afgelopen weken lag dat aantal nog beduidend hoger: 410 'eenheden', alleen al in
Valkenisse. Francke glimlacht en slaat in het notitieblokje voor hem, een bladzij om. Ook hij
heeft, van gemeentewege, tijdens de piek verspieders uitgezet. Ze telden-meldt hij -514 tentenen
caravans bij de boerderijen.
vans.
Bij een bezetting van vier gasten per
tent betekende het. dat in de topweken
een kleine 5000 kampeerders op Wal
cheren hun vakantie bij de boer door
brachten. Genoeg drukte om straks, na
het seizoen, opnieuw een discussie op
gang te brengen tussen de 'preciezen'
en de 'rekkelijken' in het beleid over de
vraag waar dat heen moet.
Met mr. J. P. Boersma (pvda) rijd ik
door de Walcherse binnenwegen.
Boersma is een voorstander van het
beperken van de aantallen op mini-
camping. hij ordende tot juni binnen
het provinciaal bestuur de ruimte en is
sinds een paar maanden belast met de
ordening van het milieu. Een vrijdag
avond in augustus, een spookachtige
lucht, de eerste regendruppels.
Boersma zit licht briesend naast me.
„Begrijp me goed: ik heb het met over
de mensen. Maar Zeèland is gebaat bij
plenzende regens in de zomer. Dan heb
je zo geen last van ozon, en ik denk dat
we dan het kamperen bij de boer in de
hand kunnen houden Voor de hygiëne
van het milieu zou dat uitstekend zjjn.
Aan de andere kant is het niet goed
voor het milieu als mensen, gedwongen
om vakantie in eigen land te houden,
geen mooi weer hebben. Maar waar het
om gaat is dit: zijn, binnen Zeeland, de
staten en de gemeenten bereid een be
leid te voeren. Dat de staten, in het
streekplan Midden-Zeeland een aantal
beperkingen voor het kamperen bij de
boer hebben geschrapt, is voor de ge
meenten een aanduiding geweest dat
het allemaal niet meer zo nauw luister
de".
„Je ziet in een seizoen als dit hoe de
Zomer 1982. dat was een voorbeeldig
seizoen voor wie geïnteresseerd is in
wat de toekomst vakantiegangers en
mini-campings kan brengen. De econo
mie ziet er, naar valt aan te nemen, ook
volgend jaar nog somber uit en dat zal
opnieuw tienduizenden Nederlanders
doen kiezen voor een binnenlandse
vakantie. Die neiging zal worden ver
sterkt door de herinnering aan door
gaans aangenaam weder. En omdat
meer toeristen dan ooit. vooral op Wal
cheren. bij de boer hebben gekampeerd
kunnen ook meer kampeerders dan
ooit daar een aangename herinnering
aan hebben overgehouden - en daar dus
volgend jaar bewust voor kiezen.
.Vol' was het. tussen half juli en half
augustus, zowel op de kampeerterrei
nen als bij de boeren, die voor hun erf
het bordje .mini-camping' toonden. De
planologische dienst stelde vast, dat
het vooral op Walcheren raak was. Op
Schouwen, in dc Westhoek, liepen en
kele tientallen 'overloopterreinen' bij
bestaande camping vol en mochten in
de kampeer-boomgaarden zo'n vier ca
ravans extra staan.
In een gemeente als Oostburg hoefde,
zoals burgemeester C. Spijkerboer for
muleerde. „de druk op de mini-cam
pings - vijf eenheden toegestaan en niet
meer - niet zo hardhandig te worden af
gehouden" Maar op Walcheren groei
den de aantallen tenten en caravans op
steeds meer mini-campings met de dag.
in de tweede helft van juli. Vijf eenhe
den per terrein mag, als er een toilet en
een douche is; tien caravens of tenten
zijn in - bijvoorbeeld - Valkenisse en
Veere toegestaan, bij twee toiletten, en
toen het storm liep in de bouwvak-pe
riode werden doorgaans vijftien stuks
getolereerd, en waren er soms twintig te
tellen.
De planologische dienst noteerde, op
rondgang door Walcheren, déze score
tijdens de piek: Veere 236 tenten en ca
ravans op de mini-campings, tegen 151
in de topdagen van vorig jaar; Dom
burg 272 tegen 141; Westkapelle 55 te
gen 18. Mariekerke 165 tegen 87; Valke
nisse 410 tegen 320. Het aandeel van
Vlissingen, Middelburg en Amemuiden
was gering - samen ongeveer 50 - en op
'overloopterreinen' bij kampeerbedrij-
ven telde men ruim 600 tenten en cara-
