ANTWERPEN
-ZUID
•oral de laatste jaren op de
iennales is geweest medege-
ikend, zou het zonde zijn als
en dergelijk fraai, tot volle
Itbouw gekomen initatief op
ie manier zou verbloeden.
dt jaar nog geen nood. Het stadsbe-
p uur heeft zelfs een trompetje kunnen
3 teken dat van records gewaagt. De
KJ lldelljke Nederlanden brengen im-
m Iers zowel het grootste als het zwaar-
ej «kunstwerk op de vlakte,
et benoemen van dit soort bijzonder-
leden als waren ze hoofdzaken doet
loeden dat er verder met de ten-
lonstelling weinig spannends of inte-
■iessants aan de hand kan zijn. Dat ver-
e weden blijkt - ten dele - juist. Zeker,
aflet is een mooie, nogal gave presenta-
le, maar wie naar - liefst zoveel moge-
Ik - echt boeiende tentoonstellmgs-
Tiiomenten zoekt, zal te weinig vinden,
'ezijn eigelijk weer eens overgeleverd
an de heerschappij van de middel-
naat en wie kon ook anders verwach-
en. Drie provinces moeten, eerst en
ooral op grond van hun geografische
l&ging, een beeld opleveren dat alles te
Into en moek hebben met een doorsnee.
'Watgebeurt er, welke zijn de verschij-
g| ilngsvormen en hoe presenteren we
dat? Wel, als doorsnee: de toppers der
«westen in het kader van de middel-
naat.
bat klinkt niet heel vrolijk, maar men
loet achter die klank niets rampzaligs
«eken. Had men in Middelheim een be-
>*p gedaan op oveng Nederland, op
nukjje of de Verenigde Emiraten dan
ras het resultaat naar alle waarschijn-
fljkheid niet veel anders geweest. Men
moet vergelijkenderwijs redeneren in
«men van 'niet beter, niet slechter'.
andré
oosthoek
fotografie
wim riemens
PZC/kunst/cultuur 21
2l 26 JUNI 1982
jfl Muslralies: boven v.l.n.r, werken
WH Jan van Leeuwen, Willem Buijs
e° Piet Hein Stulemeijer glas-
uandi. MiddenPiet Kilaars. On-
wv.l.n r. Nico van den Boezem en
'Ons Bemelmans
De beeldhouwkunst in Zeeland heeft
nauwelijks een eigen traditie. Er is, óók
door de jaren heen, weinig sprake kun
nen zijn van het macaenaat der kerken,
er is geen academietraditie en voor op
drachten is men in een vrij dun bevolkt
gebied vooral afhankelijk van een be
paald niet afstotend rijke overheid.
Wat er dan nog geplaatst werd, dat zon
der veel schroom genoemd kan worden,
kwam voor het grootste deel van over
de provinciegrenzen.
Het misverstand van een nieuwe bloei
zit voornamelijk in een andere manier
van optreden van de overheid.
Wie aanneemt dat het doorvoeren van
sociaal bedoelde maatregelen automa
tisch leidt tot een nieuwe bloei van -
bijvoorbeeld - de beeldhouwkunst,
geeft zichzelf teveel kans op vergissing.
De laatste jaren is men in een aantal
gemeenten hoe langer hoe meer op
drachten gaan verstrekken in het kader
van de Beeldende Kunstenaars Rege
ling. Betalen moet men toch. in welke
regeling ook en dus - luidt de redene
ring - is het beter dat de gemeenschap
daar ook wat van terug ziet.
Het is niet in alle gevallen mijn redene
ring. Want, wa t de Maatschappij tot Be
lediging van Gemeentegras met voor
bijgaan aan de meest elementaire re
gels van de milieuwetgeving, op- en af
levert, stemt vaak tot droefenis.
Waarom splijt de aarde zo zelden?
Zo zijn er gemeenten waar ik het ver
schijnsel Windkracht 9 gepaard met he
vige regenval ten zeerste vrees.
Die combinatie kan zich niet voordoen
of - als door een onzichtbare hand ge
plaatst - verschijnt plots allerlei Beitel-
werk van Steene en op de mooiste plek
jes in de juist tot rust gekomen natuur
blijken bronzige gestalten in elkaar te
hangen.
Kwaliteit en spankracht zijn zo ver
schrikkelijk ver te zoeken dat duidelijk
is dat de onderhoudsplicht ten opzichte
van ingezetenen gesteld is boven enig
ander criterium.
Dat Is, op zichzelf, niets bijzonders want
de gemeenschap heeft nu eenmaal al
tijd haar eigen ergernissen betaald en
zal dat ook nog wel even blijven doen.
Ik zie althans nog geen einde aan deze
beweging en ontwaar regelmatig perso
nen die, een all-in-cameraatje in de
hand, door het struweel sluipen ter
vastlegging van een wit vlekje dat no
dig moet worden weggewerkt.
uil»
ielectie
We provincies dus, geklemd tussen
ke en heuvelen. Een selectiecommis
sie - Jaap Bremer, adjunct-directeur
van het Kröller-Müller-museum. Lei
AJberigs, directeur van de culturele
wenst Venlo en Henk Koch, directeur
'wtdc Zeeuwse Culturele Raad - heeft
Het is niet eens de vraag of dit soort
activiteiten de beeldhouwkunst in dit
gewest tot nieuwe bloei hebben ge
bracht. De meeste hebben er, integen
deel, in het geheel niets mee te maken.
allegaartje
Terug naar wat er wel is. Voor Zeeland
is dat werk van Wies de Bles, Jan van
Leeuwen, Willem Buijs, Nico van den
Boezem en William Verstraeten, werk
met enige actualiteitswaarde dat niet,
op de simpele vorm alléén, bij voor
baat alle vragen van een antwoord
voorziet.
Wie de vijf Zeeuwen naast hun collega's
van de zandgronden zet. ontkomt niet
altijd aan de vraag hoe het mogelijk is
dat één - en dezelfde commissie in alle
drie provincies aan het werk is geweest.
Geest en (vaak ook) kwaliteit verschil
len dermate sterk dat de voorzichtigen
aan een allegaartje denken en de stout-
moedigen het ook zo noemen.
Zo komt men wel erg veel voorbeelden
van achterhaalde, in zichzelf besloten,
vormcultuur tegen. Dat zijn niet zelden
uitingen die nauw verbonden zijn met
tijdsbegrippen: jaren '50-jaren '60 en
dat voor een tentoonstelling die meer
actueel dan retro pretendeert te zijn.
Men ziet ook teveel zaken die men el
ders. met wat variatie in titel en signa
tuur. heeft mogen ontmoeten en men
zou tóch eens moeten bedenken dat een
enkel brok steen mét fraaie, uiterst be
heerst toegebrachte zaagsnede niet
kan blijven boeien, dat wanden - of ze
nu van plaatstaal, uit de goede moeder
aarde of van glas gemaakt zijn - veelge-
ziene wanden blijven en dat een ten
toonstelling van plastische kunst
meestal niet om monumenten vraagt.
Wie zijn weg wil zoeken tussen de aca-
demisten, de dienaren van het Concept
en al wie zich daar tussen beweegt, zij
een mooie dag in een - soms - schitte
rend oord toegewenst.
Denamen: voor Brabant ArieBerkulin,
Jos Blersch, Theo van Brunschot, Jo-
han Claassen, Theo Coenen, Lucien
van der Eerden, Jan Goossen, Jo Gij-
sen, Thijs van Kimmenade, Hanneke
Mols-van Gooi, Gerard van Riiy, Toon
Siegers, Piet Hein Stulemeyer, Ad
Swinkels, Yolande Verwoerd. Voor
Limburg: F ons Bemelmans, Gerard Ca
ns, Rien Derks. Géne Eggen. Jean Hou-
ben, Piet Killaars, Cor van Noorden.
Louis Reijnen, Wim Rijvers. Sjra Schof
felen, Arthur Spranken, Rob Stultiens,
Henk Verbeek, Han van Wetering. Voor
Zeeland: Wies de Bles, Willem Buijs, Ni
co van den Boezem, Jan van Leeuwen
en William Verstraeten Zuid-Neder
landse Ontmoetingen in Antwerpen.
^en bewijze van goed na
buurschap dient Antwer-
ms befaamde park Middel-
im deze zomer de beeld-
uvkunst uit het zuiden van
jderland tot uitstalkast.
ierendertig kunstenaars uit
a raVant, Limburg en Zeeland
ivrn er inhoud aan het begrip
Zuil-Nederlandse Ontmoetin-
er.
eeregen de ruimte, net tussen
ge Biënnales uit de reeks die
adelheim én Antwerpen
ém en roep gaf. Als de ge-
pchten juist zijn zou het overi-
vl ns best eens kunnen zijn dat
0 volgende Biennale (1983)
in Middelheim voorbij gaat.
wordt nogal krachtig ge
roken over een stopzetten
tl' ui de activiteiten buiten het
jfnen en begeleiden van de
ermanente collectie. Geldge-
irek en een tekort aan vernieu-
ende impulsen moeten dan
Is directe oorzaken gezien
orden. Alle kritiek die er
dit gebied bezocht en gekozen, met alle
gevolgen - binnen en buiten het ten
toonstellingspark - vandien.
Wie selecteert, krijgt kritiek en het is
ook nu niets anders gegaan. Gemor en
tandengekners alom. variaties op het
thema waarom iedereen wel en ik niet.
De kritiek betreft - althans in Zeeland -
verschillende punten.
Ik noem maal- eens wat:
géén open inschrijving;
een slechte geografische verdeling
over het eilandenrijk:
het louter bevoordelen van vrienden
gezellen en
het stellen van eigentijdse vormen
van plastische kunst boven als meer
klassiek ervaren werken.
Het is allemaal nogal wat, maar ik geef-
nog steeds denkend aan Zeeland - de
commissie graag een ruime voldoende,
Want, zeifis al mist men mannen als Van
de Kop en Boezem node, de hier scherp
doorgevoerde selectie geeft in elk geval
een redelijk beeld van wat er aan de
hand is. laat een aantal irritante bijver
schijnselen geheel buiten beschouwing
en streeft niet naar een kwaliteitsbeder-
vend overzichtje dat het feest van Alle
Heiligen viert. Men creéert - dusdoende
- wel weer wat nieuwe Martelaren,
maar die hebben, over het jaar gere
kend, al feestjes genoeg.
bloei?
Gemor dus in de lage landen, entre
deux mers, gemor bij - bijvoorbeeld -
de zestig beste beeldhouwers van
Nummer Eén, de beide Souburgen en
ommelanden.
Men is toch maar mooi voorbijgegaan
aan de nieuwe bloei van de beeldhouw
kunst in Zeeland.
Is dat zo? Nee, nee.
Tot 6 september
