ZOETEMELK RIJDT DOOR TOT
DE TANK HELEMAAL LEEG IS
tour de france 1982
'het was leuker geweest als hinault giro had verloren'
de dag dat ik niet
langer de beste ben,
stop ik er mee
Plotseling hangt er die aparte sfeer van geheimzinnigheid. Wantrouwig kijkt hij om zich heen in de verder lege
hotelkamer: een snelle controle of er toch echt niemand achter het nachtkastje zit mee te luisteren. Het ideale klimaat
I voor een onthulling. Toch nog die mededeling dat hij het voor gezien houdt? Zenuwachtig bibbert het pennetje al boven de
blocnote. „Dat hotel van mij", klinkt het dan op samenzweerderige toon, daar zie ik me nog niet in staan. Ik ben er laatst
nog geweest, maar de manier waarop ze je zitten aan te gapen: da's niks voor mij. Wij hebben als coureur dan misschien wel
een hard leven, maar ook een goed leven. En als je deze vrijheid dan gewend bent. is het niet meer mogelijk om dat soort
werk als in een hotel staan te gaan doen".
Niet die ene mededeling dus, waar al
zolang naar gevist wordt. Bijna weke
lijks krijgt Joop Zoetemelk de vraag of
hij aan zijn laatste seizoen als profren-
I ner bezig is. Na zijn Tour-zege in 1980
was er namelijk een kans dat hij op het
hoogtepunt van zijn loopbaan van het
podium zou verdwijnen. Verder opende
hij in de Parijse voorstad Meaux hotel
Richmond en leek een zakelijke toe-
I komst hem breed toe te lachen. Maar de
Franse Nederlander wordt niet vrolijk
van die blik in de toekomst. Als coureur
heeft hij zijn halve leven doorgebracht
in hotelkamers, maar er is één hotel
I waar hij eigenlijk voorlopig liever maar
1 even niet wil zijn: dat van zichzelf.
Geen afscheid in zijn dertiende seizoen.
De 35-jarige Zoetemelk piekert daar
voorlopig niet over. Natuurlijk houdt
I hij een slag om de arm en zegt dat er
altijd een kans in zit, dat hij van de ene
I op de andere dag zal stoppen. Alleen
wanneer dat moment zich aan zal die
nen blijft in het ongewisse. „Ik heb trou
wens nooit gezegd dat dit j aar mijn laat-
ste zou zijn. Die dingen weet je niet van
1 tevoren. Als ik nu een hele slechte Tour
de France zou rijden, zou ik zeker stop-
pen. Maar wat is slecht? Dat hangt van
zoveel factoren af'.
meedogenloos
De ex-Tourwinnaar heeft dus besloten
door te rijden tot de tank leeg is. Een
prijzenswaardige instelling, die be
wijst dat hij ondanks zijn indrukwek
kende loopbaan zuinig is geweest op
zijn lichaam. Maar er kleeft echter wel
het levensgrote risico aan van een af
gang. Immers, ook voor de meest com
plete en succesvolste renner die de Ne
derlandse wielersport ooit heeft ge
kend, zal het publiek op zulke momen
ten meedogenloos zijn.
Zoetemelk lijkt er zich niet druk om te
maken. Voor het geld. zo heet het al
thans, hoeft hij het niet meer te doen.
Maar hij is sportman en dat telt „Als ik
naar die jongeren kijk, zie ik wel dat er
bij zijn die niet leven als een sportman
Als je alleen prof wordt voor het geld,
lukt het niet. Je moet er plezier in heb
ben. Fietsen voor je liefhebberij en pas
op de tweede plaats voor het geld".
in memoriam
Toch heeft ook de soms introverte Zoe
temelk niet altijd die zekerheid gehad.
Vooral de laatste twee seizoenen is er
volop ruimte geweest voor twijfel. Vo
rig seizoen bijvoorbeeld, toen nog on
der de vleugels van Peter Post in de
Raleigh-ploeg, zag het ernaar uit dat
zijn sportieve „in memoriam" kon
worden geschreven.
In de Dauphiné Libéré (de op een na
belangrijkste etappewedstrijd van
Frankrijk) werd hij in één rit op drie
kwartier van Bernard Hinault gereden.
Hij hield de schijn op dat die afgang
hem niet raakte en kon zijn echte ge
voelens blijven verbergen omdat hij
daama in de Ronde van Zwitserland
enigszins herstelde en uiteindelijk toch
nog vierde en beste Nederlander werd
in de Ronde van Frankrijk.
Maar Zoetemelk geeft nu toe dat hij -
ondanks zijn tegenover de buitenwe
reld zo onverstoorbare houding - in ver
warring is geraakt ..Het was in die Dau
phiné rampzalig. Op dat moment, toen
ik voor de bezemwagen had gereden,
heb ik wel gedacht was ik nu maar ge
stopt. Alleen ging het in de Tour toch
weer wat beter Ik miste niet. zoals zo
veel anderen, al meteen de slag tijdens
de rit in de omgeving van Nice en hoe
wel het in de Pyreneèen niet goed ging.
kwam ik toch aardig terug". Aardig ge
noeg in elk geval om zijn carrièe voort te
zetten en na twee jaar Nederlandse
dienst („maar ook in een Franse ploeg
voel ik me Nederlander, hoor") weer
voor de formatie van Jean-Pierre Dan-
guillaume te tekenen.
quartz-horloge
Terug op het oude nest, maar anders.
Tot hij toetrad tot de ploeg van Post
was Zoetemelk als renner even regel
matig als het duurste quartz-horloge.
Hij was een renner voor alle seizoenen.
Zonder tegenslag reed hij een heel jaar
door constant. In 1980 veranderde dat.
Hij won dc Tour. maar reed opvallend
genoeg ongekend slecht in de Grand
Prix des Nations. Onder de wuivende
palmen van het in september nog al
tijd zonovergoten Cannes werd hij in
die tijdrit 18e en laatste. „Die had ik
nooit meer moeten rijden", zegt Zoete
melk nu. maar over de reden van die
anti-climax van dat seizoen tast hij
nog altijd in het duister. „Een geeste
lijke kwestie, dat is de enige verkla
ring die ik er voor heb kunnen vinden.
Omdat ik de Tour had gewonnen was
de spanning net iets te veel weg".
Hij sust zich met die gedachte. Be
schouwde het ln elk geval niet als een
signaal om zijn carrière af te gaan bou
wen Maar het feit blijft dat hij niet meer
zijn vroegere stabiliteit heeft Vorig jaar
reed hij een matig voorseizoen en be
leerde hij de afgang in de Dauphiné. De
geschiedenis herhaalde zich enigszins
al was zijn optreden in de laatste Dau
phiné niet zo blamerend als het jaar er
voor
Zoetemelk heeft zo'n rijk verleden dat
hij voldoende voorbeelden voorhanden
heeft om duidelijk te maken dat een
slechte voorbereiding nog geen slechte
Tour is En bij die gedachte kan hij rus
tig wegdoezelen. Die kalmte redt hem
dikwijls, want als geen ander weet hij
dat een onrustige inborst voor een etap
perenner fataal kan zijn. Anders dan de
specialist voor de eendagskoers. die op
de toppen van zijn zenuwen moet pres
teren en vervolgens de tijd heeft om de
spanning af te reageren, heeft de klasse
mentsrenner behoefte aan gelijkmatig
heid. Gemoedsrust is daarbij van groot
belang.
leuker
„Daarom", grinnikt hij, „was het leu
ker geweest voor de Tour wanneer Hi
nault in de Ronde van Italië verloren
zou hebben. Natuurlijk gun ik het hem
wel. maar hij zou dan de Tour per se
hebben moeten winnen, omdat hij dan
dit jaar nog geen grote overwinning op
zijn naam had staan. Dat betekent een
extra druk en in nervositeit komt een
renner sneller tot fouten. Aan de ande
re kant zal hij toch wel nerveus zijn,
omdat hij ze dit keer wél allebei wil
winnen. Hij zal toch willen afrekenen
met de kritiek dat hij het twee jaar
geleden niet kon".
De ambitie van Zoetemelk zelf reikt,
zegt hij, niet verder dan „nog een keer
een goed klassement in de Tour rijden.
En zolang dat gaat. blijf ik doorgaan.
Angst om af te gaan? Pff, ik hoop ge
woon dat het niet zal gebeuren Daar is
trouwens geen reden voor Mijn leef
tijd? Ach, Poulidor is tot zijn veertigste
doorgegaan. Van Looy en Post hebben
ook lang gereden. Net als Merekx. Ik
ben op een bepaald punt begonnen en
helemaal gegroeid in die sport. Het is
erg moeilijk om er afscheid van te ne
men". En daarom kiest hij voorlopig
nog voor dat nomadenbestaan. Trek
ken van hotel naar hotel. Als hij er maar
niet te lang hoeft te blijven
bernard hinault
Het Luxemburgse Kurort Remich dommelt nog wanneer Ber
nard Hinault in hotel Bon Accueil van de ontbijttafel komt.
Vrijdag start in het Zwitserse Basel de 69-
ste Ronde van Frankrijk.
De op één na kortste aflevering uit de rijke
historie van deze wielerwedstrijd voert een
record aantal deelnemers (170) van Basel via
België en de atlantische kust naar de Pyre
neeën, waar de grote strijd naar verwachting
half juli echt zal ontbranden.
Peter de Jonge, sportredacteur van de PZC,
en Peter Heerkens, chef sport van het Haar
lems Dagblad, zullen de Tour de France voor
deze krant volgen. In deze bijlage blikken ze
met de hoofdrolspelers van de komende ron
de al vooruit. Verder treft u informatie over
de historie van de Tour, het routeschema en
de televisieprogramma's.
Hij heeft er juist een paar duizend kilometer Giro d'Italia opzit
ten, maar het is hem niet aan te zien. „Ik begon met 65 kilo en op
het eind woog ik het nog. Ik ben in conditie". Zijn ploegleider
Cyrille Guimard drong hem de Ronde van het Groothertogdom
op. „Hij zei dat het beter was om meteen na Italië dit te doen dan
te gaan rusten voor de Tour en later nog een kleine ronde mee te
pakken".
Zijn bereidheid voor een interview is
groot, maar hij vindt gesprekken met
journalisten niet de meest amusante
bezigheden van een werkdag. „Enfin.
Het hoort erbij...". In de hal treft Ma
rianne Hinault voorbereidingen voor
een uitstapje joggen langs de Moezel,
samen met Mar tine Guimard. Ze heb
ben allebei hun echtgenoot ruim een
maand niet gezien. „Luxemburg" is een
uitje Hinault: „Zo'n situatie is een lo
gisch gevolg van mijn beroep, maar ik
vind datdatnietalte lang moet duren'
- Hij heeft altijd gezegd dat hij op zijn
32e zal stoppen. Nog vier seizoenen dus.
„Daar blijf ik bijEr is een bekend grap
je waarin een kind naar de vader wijst
en tegen de moeder zegt: wie is die mijn
heer...? Dat wil ik nooit meemaken. Ik
hecht erg aan mijn gezin en mijn fami
liaire banden. Thuis zijn betekent voor
mij heel veel. De mooiste plek ter we
reld vind ik de twintig vierkante meter
tuin waar ik artisjokken kweek. Ik zal
later beslist geen baantje nemen dat me
veel van huis houdt. Ploegleider wil ik
daarom nooit worden".
sukkelen
- Er zijn er geweest, die moeilijk af
scheid konden nemen van de top-wie-
lersport. Eddy Merekx bijvoorbeeld.
„Dat zal mij niet gebeuren. Eerder stop
ik vóór m'n 32e dan dat ik daarna door
ga. Wanneer er jongeren komen die mij
kloppen, dan houd ik er meteen mee
op. De dag dat ik de beste niet meer
ben. zal mijn laatste dag zijn. Ik wil
niet naar een einde sukkelen zoals
Merekx dat heeft eedaan".
- Zijn prestatiedrang is anders dan die
van anderen. Vorige vedetten waren
ambitieuzer.
„Ik vind het ronduit walgelijk om mij
resultaten van anderen op te dringen.
Waarom moet ik meer winnen en waar
om moetik betere tijden maken...?! An-
quetil was Anquetil en Merekx was
Merekx Zij deden het op hun manier en
ik wil het doen op de mijne. Zou ik mij
spiegelen aan wat zij bereikten, dan
sliep ik geen nacht meer rustig. Ik heb
het al vaak gezegd: ik ben niet iemand
die het hele jaar door op zijn maximum
vermogen werkt. Men hoeft van mij
geen inspanningen te verwachten die
zich laten vergelijken met die van bij
voorbeeld Coppi, Bobet, Anquetil,
Merekx en noem ze maar op. Ik wil niets
forceren. Als ik makkelijk kan winnen,
zal ik het niet moeilijk doen".
- Met die instelling behoort een aanval
op het werelduurrecord van Eddy
Merekx Mexico25-10-1972: 49 km
431,95 m) tot de onmogelijkeden. Ter
wijl het er een paar jaar geleden naar
uitzag dat zo'n poging gewaagd zou
worden.
„Ik heb leren relativeren. Een recordpo
ging kost erg veel geld, wat gezien de
economische situatie steeds minder
verantwoord is voor een dergelijke on
derneming. Bovendien zou het ten kos
te gaan van mijn na-seizoen - want dat
is de beste tijd daarvoor - en dat wil ik
niet. Bovendien is het zo, dat ik op de
baan minder ervaren ben dan Merekx
het was, wat betekent dat ik veel moet
oefenen. Ik ga er vanuit dat als ik dat
wereldrecord wil verbeteren, ik twee
jaar voorbereiding nodig heb. Het is
tenslotte niet niks: de 50-kilometer-
grens doorbreken. Ik heb uitgerekend
dat ik, als ik het ook in Mexico zou pro
beren, in één uur 110 ronden moet rij
den met een versnelling van 52x14. Ik
schaam me er niet voor om te zeggen:
dat vind ik te problematisch".
tegenslag
- Voor deze Tour de France staat het
behalen van „de dubbel" Oiro en Tour
in één seizen) centraal. Twee jaar gele
den, toen het mislukte, werd een derge
lijke poging afgezworen.
„Ik heb toen inderdaad gezegd dat ik
die twee nooit meer in hetzelfde seizoen
zou rijden, maar ik ben het anders gaan
zien. Een kwestie van rijper worden.
Het kan, heb ik vastgesteld, mits je je
met laat meeslepen in de drang om in
beide wedstrijden voluit te gaan. Je
moet je krachten verdelen. Vroeger
vond ik dat niet zo. Nu heb ik me in de
Ronde van Italië betrekkelijk rustig ge
houden omdat dat qua koersverloop
kon. Als men zegt dat dat passief is,
moeten daar anderen op aangekeken
worden. Het was niet aan mij om aan te
vallen. Overigens geloof ik nog steeds
niet dat twee jaar geleden mijn Tour
mislukte omdat ik in Italië teveel gege
ven had. Dat was toen domweg tegen
slag. Mijn knieblessure onstond vanwe
ge het slechte weer in de Giro en ner
gens anders door. Dat soort pech maakt
je sterker. Een goed coureur leert van
dergelijke situaties..."
- Voor de Tour de France wordt getwij
feld aan de kracht van zijn ploeg. Die
had sterker kunnen zijn wanneer in de
transfertijd niet een aantal goede aan
biedingen was afgehouden.
„Het gezeur over mijn ploeg begint me
de keel uit te hangen. Zo lang ik aan de
top sta zijn er aanmerkingen en ze blij
ken steeds niet terecht. Ik had inder
daad de kans om sterke renners aan te
trekken, maar die vroegen veel te veel
geld. Jostein Willman bijvoorbeeld ei
ste vijf keer zoveel als wat redelijk is...
Er zitten nu veel jonge renners in mijn
ploeg, maar dat vind ik geen probleem.
Een coureur die serieus voor zijn vak
leeft en die zich niet vergooit met crite
riums rijden, kan met mij de koers in.
Natuurlijk: in de bergen sta ik er alleen
voor, maar welke kopman heeft wél vol
doende steun in de cols?! Het gaat erom
dat ze je fit aan de voet van een klim
brengen en wat dat betreft heb ik alle
vertrouwen in mijn knechten".
benieuwd
- Op papier ziet de tegenstand er voor
deze Ronde van Frankrijk niet drei
gend uit. De top is smal.
„Toch onderschat ik de Tour niet. De
geringste fout kan fataal zijn. Van al
mijn tegenstanders ben ik het meest
benieuwd naar wat Peter Winnen gaat
doen. Hij maakte vorig jaar een enor
me indruk, maar dit voorseizoen heb ik
hem nergens gezien. Voor mij is hij hét
grote vraagteken van deze ronde.
Theoretisch kan hij mij op achterstand
fietsen in het hooggebergte, maar ik
heb al berekend dat ik dan in de tijdrit
ten op hem kan inlopen. Dat werk kan
ik beter dan hij. Daarom ben ik niet
bang...".
