PROVINCEALE ZEEUWSE COURANT
Britse Falkland-vloot
verliest twee schepen
Formatie is nu vrijwel rond
VETERANEN ZIEKTE IN
TWEE ZIEKENHUIZEN
kleintjes
Stikker vestigt hoop op
Portugese orders Schelde
ONDERZEEBOOTJAGER EN CONTAINERSCHIP
vandaag
Bacterie in warm water
Resolutie op Haager treffen
VAN AGT WIL OOK NAAR BUITENLANDSE ZAKEN
Fransman in
Sojoez om
de aarde
Koeler
Wisselende bewoling en enkele regen-
of onweersbuien. Middagtemperatuur
van 15 graden aan zee tot 20 graden in
het binnenland. Vrij krachtige wind,
eerst veranderlijk, later noordwest.
225e jaargang no. 122
Donderdag 27 mei 1982
de Atlantic Conveyor, hier op de Wester schelde, voer regelmatig op Antwerpen. Het schip is in het strijdgebied rond de Falkland eilanden na een luchtaanval door
de' bemanning verlaten.
(Van onze correspondent)
LONDEN - Twee Britse schepen, de onderzeebootjager Coventry en het als trans
portschip ingezette koopvaardijschip Atlantic Surveyor, zijn bij de massale Ar
gentijnse luchtaanvallen van dinsdag verloren gegaan. Daarbij zijn 24 mensen
omgekomen en raakten 20 gewond, zo heeft het ministerie van defensie in Londen
woensdag bekendgemaakt.
Daarmee was dinsdag de zwartste dag
boycot
Het Terneuzense overslagbedrijf Ovet
zal schepen die door de havenstakers
in Rotterdam besmet zijn verklaard,
weer boycotten. De Ovet-werknemers
wijzigden hun houding na een bezoek
van collega's uit Rotterdam.
PAGINA 3
slachtpartij
'Stierenvechten is een vorm van mis
handelen, een slachtpartij. Het heeft
niets te maken met cultuur, zoals som
mige Spaanse ministers beweren'.
Franz Weber. voorzitter van een inter
nationaal proces tegen stierengevech
ten, betoogde dat woensdag in Genè-
ve.
volwaardig
De internationale schakelklas in Goes
- acht verschillende culturen, achttien
leerlingen - is uitgegroeid tot een vol
waardige onderwijsvoorziening De
schakelklas fungeert als een eerste op
vang in het Nederlandse onderwijs. De
leerlingen mogen de klas vier maan
den tot twee jaar bezoeken.
PAGINA 15
bevriezing
Een bevriezing van alle lonen en inko
mens gedurende vier jaar en tegelij
kertijd een verlaging van de loon- en
inkomstenbelasting. Met die maatre
gelen denkt D'66 dat de Nederlandse
economie uit hel slop kan worden ge
haald en ongeveer 150.000 banen kun
nen worden gecreëerd. Werknemers en
werkgevers zouden volgens D'66 een
sociaal contract moeten sluiten.
PAGINA 17
beker
Aston Villa heeft de Europese beker in
het toernooi bij de landskampioenen
veroverd. De Engelse club won de fina
le in Rotterdam met 1-0 tegen Bayem
München.
PAGINA 21
tot nu toe voor de Britse vloot bij de
Falkland-eilanden, die inmiddels vijf
schepen is kwijtgeraakt. De Britse pre
mier, mevrouw Thatcher, zei woens
dagmiddag: „Deze ernstige verliezen
hebben onze vastberadenheid en ons
zelfvertrouwen niet aangetast".
Defensieminister Nott probeerde
woensdag van zijn kant een somber La
gerhuis nieuwe moed in te spreken. Hij
zei dat de afgelopen twee dagen tien
onderzeebootjagers en fregatten zich
bij de oorlogsvloot hebben gevoegd,
ruim voldoende om de geleden verlie
zen weer goed te maken.
De totale oorlogsvloot bestaat uit meer
dan honderd schepen en 25.000 man
schappen, aldus Nott, die liet doorsche
meren dat de aanval op Port Stanley,
de hoofdstad van de Falkland-eilanden
waar 6000 Argentijnen zich hebben in
gegraven, niet lang meer zal duren.
Het meeste zware materieel dat de bij
het bruggehoofd San Carlos gelegen
Britse troepen nodig hebben, is inmid
dels aan land gebracht. Bovendien kan
nu ieder moment Queen Elizabeth 2,
met 3000 man aan boord, in het oorlogs
gebied aankomen, aldus de bewinds
man.
Hard aangekomen
Ondanks deze bemoedigende woorden
is m Engeland het verlies van de twee
schepen zeer hard aangekomen.
De Coventry werd door een aantal bom
men geraakt, terwijl het schip als radar
post fungeerde in de zee ten noorden
van de Falkland-eilanden. Er brak
brand uit, die niet meer onder controle
te brengen was. Twintig marinemensen
kwamen als gevolg van de bominslagen
Twee Exocet-raketten raakten woens
dag het als bevoorradingsschip gevor
derde Atlantic Conveyor, terwijl het in
de zeeéngte tussen Oost- en West-Falk-
land was Daarbij vielen vier doden.
De Atlantic Conveyor was op weg naar
het bruggehoofd bij San Carlos, om er
nieuwe voorraden voor de Britse troe
pen daar aan land te brengen. Even
voor het schip werd geraakt, waren de
Harrier-straaljagers die zich aan boord
van het schip bevonden, naar elders
overgevlogen.
De Atlantic Conveyor was gevorderd
van de maatschappij Cunard. en is het
eerste koopvaardijschip dat in de oor
log om de Falkland-eilanden is vernie
tigd.
Argentinië heeft nu bijna geen Exocet-
raketten meer en schuimt de interna
tionale wapenmarkt af om nieuwe te
kopen. Maar de erg dure projectielen
zijn niet gemakkelijk te vinden. Brazilië
heeft al geweigerd haar zeven Exocet-
raketten aan Buenos Aires te verkopen.
In zowel Buenos Aires als Pretoria is
ontkend dat Zuid-Afrika met de Exocet
te vergelijken Israëlische Gabriël-ra-
ketten heeft geleverd. Het Peruaanse
marine-transportschip Ilo is donderdag
uit de Franse haven Le Havre vertrok
ken zonder dat het. zoals het plan was,
acht Exocetrraketten mee heeft gekre
gen. Dit is woensdag vernomen in goed
ingelichte kringen.
Veiligheidsraad
De veiligheidsraad van de Verenigde
Naties heeft woensdag unaniem een re
solutie aangenomen waarin de secreta
ris-generaal van de VN, Javier Perez de
Cuellar, wordt opgedragen zijn vorige
week vastgelopen bemiddelingspogin
gen m het Falklandconflict te hervat
ten. Argentinië en Groot-Brittanniê
werden opgeroepen mee te werken aan
een wapenstilstand.
Perez de Cuellar moet binnen zeven da
gen over zijn pogingen verslag uitbren
gen aan de Veiligheidsraad. Hij is ge
machtigd waarnemers van de VN te
sturen die moeten toezien op naleving
van een eventueel bestand
Groot-Brittannië had eerder laten we
ten zijn veto uit te spreken tegen een
resolutie waarin een bestand werd ge
vraagd voordat de Argentijnen de Falk-
lands hebben verlaten.
'Van onze Haagse redacteur)
VLISSINGEN - De Koninklijke
Maatschappij de Schelde in Vlissin-
gen - onderdeel van het Rijn-Schel-
de-Verolme concern - heeft drin
gend behoefte aan nieuwe marine-
opdrachten. Voorzitter ir. A. Stikker
van de raad van bestuur van RSV zei
dit woensdag bij de presentatie van
het jaarverslag over 1981 in Rotter
dam. „In de loop van dit jaar zal uit
zicht op nieuwe opdrachten nodig
zijn. Opdrachten uit Portugal zou
den daarin een heel belangrijk ele
ment kunnen zijn, en Nederland
maakt nog steeds een heel goede
kans", zo zei de heer Stikker.
De Zeeuwse KMS-groep heeft een be
langrijk beter resultaat geboekt in
vergelijking met 1980. De winst steeg
met 18 miljoen tot 23,4 miljoen, on
danks hogere verliezen in de scheeps-
machinebouw. De winst komt vooral
op rekening van de mannebouw, de
scheepsreparatie en de apparaten
bouw. RSV noemt 1981 voor de KMS
een „redelijk goed jaar".
De marinetak is het afgelopen jaar
winstgevend geweest. De oorzaak is
simpel: de afrekening van een fregat
wordt geboekt in het jaar dat het
schip wordt afgeleverd. Om die reden
biedt de marinesector een beeld van
„ups and downs", aldus Stikker, pa
rallel aan de aflevering van de ge
noemde fregatten.
Duidelijk is wel dat de toekomst van
de KMS onzeker is. Stikker zei in dat
verband dat hij geen definitieve
garanties kon geven dat het werk
voorlopig verzekerd is. Van essen
tieel belang is dat er dit jaar nieuwe
opdrachten voor de marine-sector
binnenkomen, nu de levering van de
standaardfregatten aan de Konink
lijke Marine én Griekenland haar
voltooiing nadert. Stikker hoopt - en
vindt dat ook nodig - dat er wat dat
betreft dit jaar nieuwe orders uit Por
tugal komen.
Van groot belang is ook dat de mari
ne niet al te lang wacht met de bestel
ling van de geplande „Multi-purpo-
se"-fregatten. Stikker is echter niet
optimistisch, gezien de „druk waar
onder de defensiebegroting staat".
De toekomst van de centrale ketel-
bouw is, ook voor bestuurslid Jan
sen, in nevelen gehuld. Hij had ken
nisgenomen van de problemen die
de SEP heeft met de ombouw van de
conventionele centrale in Borssele
op kolen, waarvoor de Schelde de
order zou krijgen. Jansen wilde zich
niet over de kansen op de order en de
gevolgen van het eventueel niet
doorgaan ervan uitlaten. Wel stelde
hij dat de innovatieve activiteiten
op energiegebied doorgaan - met
minister Terlouw worden gesprek
ken over ontwikkelingskredieten
gevoerd. Gesprekken over de sa
menwerking tussen de KMS en de
nieuwe centrale ketelbouwer MESK
in Hengelo over het zogenaamde
„convenant" moeten binnen 6 a 8
weken zijn voltooid.
RSV is teleurgesteld over de resulta
ten van de afdeling machinebouw,
die vooral negatief bemvloed werden
door de orders voor dieselmotoren.
De seheepsreparatiesector maakte
daarentegen een goed jaar mee. net
als de afdeling Scheldebouw. RSV
Montage had te lijden van de slechte
markt in deze sector en de tegenval
lende orderresultaten. Voor de RSV
Gieterij in Middelburg wordt de ko
mende tijd een rendabele exploitatie
verwacht.
Volgens het jaarverslag is er in '81
wat meer geinvesteerd in de Zeeuwse
groep dan in de afgelopen jaren.
Zie ook pagina 11:
RSV gokt dit jaar op een kleine
winst.
Paus
UTRECHT (ANP) - In twee Nederland
se ziekenhuizen, het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam en het
Academisch Ziekenhuis in Leiden,
hebben zich enige maanden geleden
enkele gevallen voorgedaan van de zo
genaamde 'veteranenziekte', een vorm
van longontsteking, die wordt veroor
zaakt door de bacterie 'legionella
pneumophila'.
In het AMC in Amsterdam is de bacte
rie gevonden bij de sectie op zes overle
den patiënten. Of zij aan de veteranen-
ziekte zijn overleden staat echter vol
gens het AMC en volgens de Leidse in
ternist P. L. Meenhorst, die in Neder
land als de deskundige op dit gebied
wordt beschouwd, niet vast. Hun ziekte
(vijf van hen hadden kanker) was al in
zo'n vergevorderd stadium dat ze bijna
niet meer te behandelen waren. Er valt
dan ook niet met zekerheid te zeggen of
de veteranenziekte van ondergeschikt
belang was of bij wijze van spreken de
druppel die de emmer deed overlopen.
Drie patiënten in het Academisch Zie
kenhuis in Leiden bij wie de veteranen
ziekte is geconstateerd, zijn weer gene
zen.
Bacterie
Paus Johannes Paulus de tweede zal in
de loop van de maand juni een bezoek
van 'enkele dagen' aan Argentinië bren
gen. Dit heeft mgr. Silvestrini, secreta
ris van de raad voor openbare zaken
van de r.k.-kerk, bij aankomst in Bue
nos Aires meegedeeld.
Mgr. Silvestrini, speciaal afgezant van
de Paus, heeft een boodschap van de
Paus „aan de zonen en dochters van
Argentinië" bij zich, waarin de Paus
zijn voornemen bekendmaakt direct
na zijn reis naar Groot-Brittannië naar
Argentinië te gaan.
In Buenos Aires is woensdag officieel
bekendgemaakt dat de paus op 11 en 12
juni Argentinië zal bezoeken.
SCHEVENINGEN - Schrijvers uit
Oost- en West-Europa hebben zich
woensdag in het Scheveningse Kur-
haus uitgesproken tegen nieuwe kern
wapens in Europa, zowel van Russi
sche als van Amerikaanse makelij.
Ook het gelijktijdig slechten van de
beide machtsblokken is na ruim twee
dagen discussie tijdens dit „Haager
Treffen" op het verlanglijstje van de
ruim zestig schrijvers en dichters te
rechtgekomen.
nci vuutstel van de Westduitser Gun-
ter Grass om, naast een betuiging van
solidariteit met gevangen Turkse colle
ga's, ook een aantal Polen met naam en
toenaam te noemen, dreigde woensdag
op het laatste moment de eensgezind
heid drastisch te verstoren Voorzitters
Harry Mulisch en Bemt Engelmann
wisten met een afleidingsmanoeuvre in
ieder geval de literaire vrede tussen
Oost en West te bewaren. Geen land
geen schrijver wordt genoemd in de
slotresolutie.
palm
Op het internationale filmfestival van
Cannes is de onderscheiding voor de
beste film, de Gouden Palm, toege
kend aan twee films- de Amerikaanse
inzending 'Missing' van de Griekse re
gisseur Costa Ga vras en de Turkse rol
prent Yol' van Yilmaz Guney. Turkije
heeft enkele uren na de bekendmaking
van de uitslag om de uitlevering van
Guney gevraagd. Guney. die in Tur
kije werd veroordeeld wegens moord
ontsnapte vorig jaar uit de gevange-
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 15.
Sport: 16 en 17.
Varia: 19 en 20.
Radio en televisie: 21.
Financiën: 23.
De bacterie komt voor in het opper
vlaktewater, de bodem en bijvoor
beeld in het water van koelinstalla
ties. Besmetting met de veteranenziek
te gebeurt „via de lucht" en niet via
rechtstreeks contact met een zieke of
iemand die al besmet is. In de twee zie
kenhuizen is de bacterie in de warm
waterleidingen gevonden. Ze is ver
dwenen door verhitting van het water
tot boven de 65 graden.
De ziekte ontleent haar naam aan een
epidemie van longontsteking (met een
toen nog onbekende oorzaak) onder
oud-strijders die in 1976 in Philadelphia
(VS) op een reünie waren geweest Er
stierven toen 29 deelnemers Uit hun
longweefsel werd een bacterie ge
kweekt die „Legionella Pneumophila"
werd genoemd.
De ziekte kan goed worden behandeld
met bepaalde antibiotica. Veel hangt
daar overigens af van de conditie waar
in mensen die worden besmet zich be-
'vinden. Maar behandeling is lang niet
altijd nodig en ook met iedereen die
met de bacterie in aanraking komt
wordt ziek en dan met name niet als het
eigen 'afweersysteem' goed werkt. De
ziekte komt vooral voor bij patiënten
die niet veel weerstand (meer) hebben.
Eind 1980 waren er in Nederland 4(1 in
dividuele gevallen van veteranenziek
te vastgesteld. Dat aantal is volgens
Meenhorst inmiddels opgelopen tot 60.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De kabinetsformatie van
demissionair premier Van Agt is vrij
wel rond. In de loop van vanmiddag zal
hij de fractievoorzitters en de kandi
daat-ministers op het Catshuis ont
vangen. In Den Haag bestaat nu de ver
wachting dat Van Agt nog voor het
weekeinde zijn formatiepoging kan af
ronden. In kleine kring heeft Van Agt
inmiddels de wens kenbaar gemaakt
zelf het liefst de ministerspost van bui
tenlandse zaken erbij te willen nemen.
De regeringsverklaring van het derde
kabinet-Van Agt wordt nu op 8 juni ver
wacht. Het belangrijke debat over de
Voorjaarsnota kan dan een week later
gehouden worden. Het ziet ernaar uit
dat de beslissing over de datum van de
verkiezingen aan de Tweede Kamer zal
worden overgelaten. Een kamermeer
derheid is voorstander van verkiezin
gen vóór Prinsjesdag, waarbij woens
dag 8 september het meest waarschijn
lijk is.
Formateur Van Agt is woensdag in in
formele gesprekken met de fractievoor
zitters van de vier grote partijen zijn
formatie begonnen. Nieuwe afspraken
voor nadere gesprekken zijn daarbij
niet gemaakt. Wel kondigde de woord
voerder van Van Agt aan dat deze van
daag met „voor de formatie relevante
personen" zal gaan praten.
De spoed waarmee Van Agt te werk is
gegaan, blijkt ook uit een mededeling
van D'66-fractieleider Brinkhorst. Na
diens twee uur durend gesprek met de
formateur zei Brinkhorst dat de forma
tie binnen enkele dagen kan slagen. Te
vens is gebleken dat Van Agt nauwe
lijks bedenkingen heeft tegen de door
D'66 voorgedragen ministerskandida-
ten.
Dat zijn de Leidse hoogleraar mr M. G.
Rood (binnenlandse zaken) en het ka
merlid Erwin Nypels (volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening). Mr Rood is
sinds 1978 hoogleraar sociaal recht.
Ook was hij jarenlang voorzitter van
het Humanistisch Verbond. Een andere
mogelijke kandidaat voor deze post, mr
J. J. Vis (nu Eerste-Kamerlid). wil zich
alleen in noodgevallen beschikbaar
stellen.
Ondertussen is ook binnen het CDA de
selectieprocedure op gang gekomen.
Als meest waarschijnlijke kandidaten
gelden daarbij de huidige staatssecre
taris op CRM, Hans de Boer, als minis
ter op dit departement, en staatssecre
taris Deelman als minister op. onder
wijs en wetenschappen.
Nog enigszins onduidelijk is wie sociale
zaken en buitenlandse zaken gaan
doen. Voornaamste kandidaat voor het
ministerie van de demissionaire minis
ter Den Uyl is de oud-staatssecretaris
De Graaf. Maar ook de namen van oud-
minister Albeda en NCW-secretaris
Herman Wijffels worden genoemd.
Behalve de naam van Van Agt als mi
nister van buitenlandse zaken a.i. wor
den ook als kandidaten genoemd de
huidige staatssecretaris Van den Broek
en (mogelijk) iemand van buiten de po
litiek. Niet uitgesloten is dat het CDA
besluit tot een doorschuif-procedure,
waarbij minister De Koning (nu land
bouw) buitenlandse zaken gaat doen.
Oud-minister Braks van landbouw zou
dan weer uit de Kamer gehaald kunnen
worden voor zijn oude departement.
DEN HAAG - De komende en de gaande man bij formateur van Agt op het Cats- Gedogen woensdag
huis. P.v d.A-fractieleider Meijer bij het verlaten van het Catshuis in gesprek met -
zijn opvolger Ed Nijpels van de VVD istaand
In zijn gesprekken herhaalde premier
Van Agt de vraag inzake de bereidheid
tot gedogen, die maandag ook door in
formateur Piet Steenkamp aan de frac
tieleiders was meegegeven. Zowel van
Meijer (PvdA) als Nijpels (WD) kreeg
hij de te verwachten antwoorden. Meij
er weigerde opnieuw om de steun van
zijn fractie toe te zeggen, terwijl Nijpels
bij zijn „harde eis" inzake de verkie
zingsdatum (8 september) bleef.
Lubbers besprak met Van Agt de vraag
op welke wijze de verhouding tussen
kabinet en parlement geregeld moet
worden. Daarnaast bleef de CDA-ffac-
tieleider bij zijn opvatting dat de ver
kiezingen kort na Prinsjesdag gehou
den moeten worden. Meijer liet weten
niet op voorhand te kunnen toezeggen
dat zijn fractie een motie van wantrou
wen niet zal steunen. Maar overleeft het
kabinet een dergelijke eerste stem
ming. dan zal de fractie het beleid ver
der zakelijk beoordelen. Daarbij zal
vooral gekeken worden naar de samen
hang tussen ombuigingen en maatrege
len die de werkgelegenheid moeten be
vorderen.
De fractie zal overigens niet zonder
meer instemmen met voorstellen uit
het akkoord van Goede Vrijdag, waar
de ministers wel mee hebben inge
stemd. De fractie geeft daar een eigen
oordeel over, zei Meijer. Hij accepteert
overigens dat het kabinet zal proberen
met afwisselend de steun van PvdA of
VVD het pakket maatregelen uit de
Voorjaarsnota aanvaard te krijgen.
MOSKOU (UPD- Sowjetrussische
ruimtevaartfunctionarissen heb
ben woensdag meegedeeld dat op
24 juni met een Sojoez-ruimte-
vaartug een Fransman en twee
Sowjetrussische ruimtevaarders
in een baan om de aarde zullen
worden gebracht.
De Fransman in Lean-Loup Chre
tien, een luitenand-kolonel van de
luchtmacht. Hij wordt tweede pi
loot van de Sojoez. De Russische
gezagvoerder is Wladimir D^jani-
bekov, de derde man is Alexander
Ivansjenkov.
Franse woordvoerders zeiden ver
rast te zijn voor de vroegtijdige be
kendmaking van de lanceerdatum.
Normaal worden in de Sowjet-Unie
alle bemande ruimtevluchten ge
heim gehouden totdat de ruimte
vaarders veilig in een baan zijn. De
Frans-Sowjetrussische bemanning
zal de Sojoez koppelen aan het
ruimtestation Saljoet-7, dat in een
baan op 325 km hoogte rond de aar
de draait.
