IVOORKUST
van voren opgebouwd
van achter afgebroken
MAG DE AGRIMARKT
hoe wae het oou weer 9
WISSEL BEVELENDEN WISSEL SCHOUWEN ut
PZC/varla
UITSPRAAK M DE KROON WORDT NU
SPOEDIG VERWACHT
HET HEEFT INMIDDELS LANG GENOEG
GEDUURD. AL 7 JAAR WACHT HET BEDRIJF
OP EEN VERGUNNING
*-1975
*4976
*4977
Mi
U HOORT ER SPOEDIG MEER VAN!!
HNSDAG 25 MEI 1982
(Van onze speciale verslaggever Harry Kuiperj
ABIDJAN - Lange tijd heeft Lagos in Nigeria gegolden als het
tconomisch centrum van West-Afrika, maar die positie is al
Bkele jaren geleden overgenomen door het 900 kilometer weste-
gelegen Abidjan, de peperdure hoofdstad van Ivoorkust,
leeconomische recessie heeft echter ook Ivoorkust danig uit het
ood geslagen en de regering van president Félix Houphouët-
loigny stelt nu alles in het werk om de economie terug te bren-
in het zorgvuldig uitgestippelde gareel. Over zee door bui
tenlandse investeerders aan te trekken, op het land door op de
toegangswegen naar de Ivoriaanse hoofdstad spijkerscharen en
ntensieve identiteitscontroles te leggen. Wie van buiten Ivoor-
ast komt, maakt weinig kans.
de in Abidjan: „Op bet ministerie van
financiën wordt de minister bijge
staan door 17 adviseurs, van wie 16
Fransen".
ibidjan - een ietwat uitgeholde parel
un de dampend hete zuidkust van
fast-Afrika. Een reuzenstad op een
ruising van drie continenten en vier
ligunes, met langs de oevers een
loeiend, futuristisch aandoend wegen-
alroon, een wolkenkrabbend zaken-
o regeringscentrum, levensgevaarlij-
etaxichauffeurs en in het spitsuur een
pertij files om van te rillen,
in 1960 telde Abidjan 200.000 inwoners,
phet ogenblik twee miljoen. Een stad
ie zich zo opvallend boven zijn wijde
mtrek heeft weten te verheffen, zo
,ont-afrikaanst" is, dat het blad Jeune-
Jirique enige tijd geleden haast verbij-
iterd neerschreef: „In Abidjan komen
iet eens meer muskieten voor".
Jtangstigender dan deze milieuver-
foring is de enorme ontbossing van
roorkust. Van 650.000 m3 in 1958 steeg
houtproduktie tot vijf a zes miljoen
3 per jaar op het ogenblik. Het staat
■1 vast dat bij een voortgang in dit
OTpo het economisch te exploiteren
otrwoud tegen 1990 zal zijn verdwe
nen.
NubUjkt ook de ogenschijnlijk ordeloze
jungle een tamelijk evenwichtige ecolo
gische gemeenschap te vormen, zij het
één waarvan in West-Afrika de vijand
dicht op de loer ligt: de Sahel. Opgeroe
pen door de ene mens walst de mens-,
dier- en aardeverdorrende Sahel ge
staag op naar het zuiden. Weliswaar in
minder snel tempo dan in het midden
tan de jaren '70, maar niettemin. In het
Eoorden van het land heeft de Sahel
ivoorkust al weten te bereiken en de
«dreigde bevolking voor zich uit ge
dreven.
irenthe
Op zoek naar beter oorden trekken
lensen uit het immense West-
Afrika naar Abidjan. Landen als Mali,
Opper-Volta, Niger, Togo, Benin (het
noegere Dahomey) behoren tot de
innste ter wereld. Bij elkaar vormen
tij een gebied ruwweg zo groot als
Fest-Europa, maar ze brengen niet
voort dan „een gezamenlijk bru
to nationaal produkt als van Drenthe"
de woorden van Jan van Baker-
[!m, die in Ivoorkust DAF vertegen
woordigt.
Voor verdrevenen uit zulke gebieden,
roor wie het overal beter is dan waar zij
randaan komen, is Ivoorkust een land
tan melk en honing en Abidjan de plek
vaar die voor het grijpen liggen. Totdat
ij, te voet met hun meestal uit zo'n tien
personen bestaande gezinnen, op de
spijkerscharen van de onverbiddelijke,
roor zulke sloebers niet omkoopbare
politie stuiten. Weliswaar niet terug
toeven naar hun land van herkomst,
maar onder geen beding verder mogen.
Honderdduizenden zijn er in de afgelo-
jaren evenwel toch in geslaagd
Abidjan te bereiken en hebben het won
der met eigen ogen aanschouwd: de
geasfalteerde straten, de straat
verlichting. Appartementsgebouwen
van drie a vier bouwlagen waarin het
voor de Ivorianen duur, maar goed wo
nen is. Uitgaanscentra, glazen gebou
wen, enkele stukken hypermoderne ar
chitectuur, en zoveel meer voorzienin-
ïen die associaties oproepen met bij
voorbeeld een stad als in Spanje. Meer
of minder culminerend in Cocody, de
residentile" wijk met buitenhuizen
waar ook bij Westeuropeanen de pijp
alt de mond valt.
Veel Ivorianen hebben het leefpatroon
van de Europeanen overgenomen. Heb-
ton banen met vaste werktijden en zijn
ceker van een inkomen zolang zij niet
wegens gebrek aan werk overtollig en
werkloos worden. Anderen houden vast
aan de traditionele levenswijze, waarin
»n man met een aantal vrouwen ge
touwd kan zijn. Niet tot meerdere glo
be van de man, maar om het aanzien
dat de vrouw zich met een huwelijk ver
werft. De instandhouding van het gezin
lide taak van de vrouw.
frans kader
Ivoorkust werd in 1960 onafhankelijk.
Zonder slag of stoot en bijgevolg zon
der rancuneuze gevoelens tegenover
de blanken, kwam het vrij van het
Franse bestuur, zodat veel Fransen er
konden blijven hangen. Sindsdien in
[eite het kader leverend voor het land
ia opbquw, nemen zij nu prominente
Posities in. A. J. Hesseling, handelsse-
'retaris van de Nederlandse ambassa-
Toch dienen deze Fransen in de ogen
van de 77-jarige Houphouet-Boigny
goed te beseffen dat Ivoorkust geen
neokolonialistisch verlengstuk is van
Frankrijk. Het maatschappelijke pa
troon van Ivoorkust, rechtspraak, be
lastingheffing, zijn op Franse leest ge
schoeid. De voertaal, zowel naar buiten
als binnenslands naast rond 60 lokale
talen, is een curieus geaccentueerd
Frans.
Maar Ivoorkust vaart een onafhankelij
ke koers, ten opzichte van Frankrijk
niet anders dan tegenover de talrijke
Libanezen die hier in de afgelopen jaren
zijn neergestreken. Door him bedreven
heid in de handel heette Houphouët-
Boigny ze welkom, bruikbaar als hij de
Libanezen achtte voor de opbouw van
zijn land. Al enkele jaren komen ze met
twee, drie vliegtuigladingen per week.
Zitten nu aan de kassa's of leiden
bloeiende bedrijven.
Minder verrukt met de toevloed van
buitenlanders is de autochtone bevol
king, die reeds te vaak heeft moeten on
dervinden dat buitenlanders - het gaat
dan vooral om Afrikanen en Libanezen
- Ivorianen het brood uit de mond sto
ten. Niet zelden, al verscheidene jaren,
komt de opgekropte onvrede tot uitbar
sting. Nu eens onder studenten, dan
weer bij anderen.
Dan wordt er een stevige vechtpartij
geleverd tussen de op macht beluste
politie en de opstandigen, waarna in
formele termen de rust heet te zijn
weergekeerd. Niet altijd. Betogende
studenten die enkele maanden geleden
niet wilden inbinden, kregen te horen
dat zij van de ene op de andere dag hun
beurs kwijt waren. Toen dat niet hielp,
raakten zij ook hun goedkope woon-
flats kwijt en stonden op straat.
Bij de rellen die daarop volgden kwam
een tegenactie waarvan een Koppejan
zal likkebaarden: „oproerkraaiers"
werden zonder rechtspraak in de kraag
gevat en per helikopter overgebracht
naar een stuk woestenij, waar zij 30 kg
zware zakken zand op hun nek konden
nemen die in de tot honderd procent
vochtige hitte in het rond gedragen
moesten worden. En dat enkele dagen
achtereen.
stabiel
In het wereldnieuws duikt Ivoorkust
zelden op, maar onder de oppervlakte
zindert het. Toch is het aan Hou-
phouët-Boigny's flexibiliteit te dan
ken dat Ivoorkust tot dusver redelijk
stabiel is blijven functioneren. On
danks het éénpartijstelsel: de Parti Dé-
mocratique de Cote d'Ivoire, PDCI, die
in 1960 als enige aan de verkiezingen
mocht deelnemen om het met 60 stam
men bevolkte land tot eenheid te bren
gen, maar nu een afvaardiging in de
senaat (één Kamer) heeft, die overwe
gend al 22 jaar zit en tamelijk vergrijsd
Daar komt bij dat Ivoorkust op het
ogenblik meer problemen heeft dan in
de eerste vijftien onafhankelijke jaren.
Aanvankelijk ging veel volgens de plan
nen. waarin de nadruk was gelegd op
aanzienlijke versterking van Ivoor-
kusts traditionele mogelijkheden. Zo
steeg de cacaoproduktie van 80.000 ton
in 1960 tot 440.000 ton dit jaar. Daarmee
is Ivoorkust 's werelds grootste produ
cent van cacao geworden - en Neder
land de grootste afnemer.
In minder straf tempo ging de koffie-
produktie omhoog, waardoor Ivoor
kust nu de derde koffieproducent ter
wereld is. Samen met het hout vormt
de export van deze artikelen de voor
naamste bestanddelen van de econo
mie waarop Ivoorkust drijft en die in
de afgelopen 22 jaar goed was voor een
jaarlijkse groei van zeven procent. Het
hoofdelijk inkomen bedraagt nu dui
zend dollar, veruit het hoogste in West-
Afrika.
Landbouw-attaché J. M. Kats wijst er
op dat het succes van verbouwen èn
verkopen gelegen is m een gunstige
prijsgarantie aan de boeren enerzijds
(in tegenstelling tot buurlanden als
Ghana en Nigeria), en de gecentrali
seerde verhandeling van de voort
brengselen anderzijds. Dit laatste is de
taak van de Caisse de la Stabilisation,
die de hele handel van cacao, koffie en
enkele andere produkten reguleert, de
producentenprijs vaststelt, die bepaalt
wie en wat hij mag verhandelen en ex
porteren, die de marges bepaalt en zelf
het verschil opstrijkt tussen de vastge
stelde exportprijs en de prijs op de we
reldmarkt.
Intussen werd in 1970 al een begin ge
maakt met diversificatie (de afzet van
nieuwe produkten op nieuwe markten
- red.). De verbouwtechniek van be
staande produkten werd verbeterd en
er kwamen nieuwe gewassen bij, zoals
palmolie, soja, suiker, katoen, rubber
en ananas. Maar dat pakte minder gun
stig uit. De produktie van deze nieuwe
gewassen vereist grootschalige plan
tages. Die is duur, te duur voor een
land als Ivoorkust, maar de gok was
dat die kosten wel zouden terugkomen
door de forse prijsstijging van deze
produkten op de wereldmarkt. Helaas,
de wereldprijzen zakten en Ivoorkust
zat met de brokken.
De buitenlandse schuld nam desastreu
ze vormen aan, waardoor Ivoorkust in
1978 op last van de Wereldbank alle gro
te kredieten moest blokkeren die be
stemd waren voor de wegenbouw. Het
gaf weinig soelaas, wan t de buitenland
se schuld van Ivoorkust steeg van 232
miljard CF A-frank (197 miljard gulden)
in 1980 tot 403 miljard (342,5 miljard
gulden) in '81. Geen ander land in West-
Afrika zit er zo beroerd voor. Op het
ogenblik is de situatie dat de banken
vrijwel geen kredieten meer verstrek
ken, mede doordat de Centrale Bank
het rentetarief blokkeert op 17,5 pro
cent.
Een groot geluk bij al deze tegenval
lers is dat eind dit jaar, begin volgend
jaar een economische opleving wordt
verwacht waarvan de oorzaak in
Ivoorkust zelf ligt. Voor de kust zit
olie. De produktie, in twee velden, is op
een veld in 1980 begonnen en heeft dit
jaar, met het tweede veld erbij, een om
vang bereikt waarmee Ivoorkust in
zijn eigen behoefte kan voorzien: een
miljoen ton.
Vanaf 1984 denkt Ivoorkust olie te kun
nen exporteren, al zal de hoeveelheid
vrij bescheiden blijven. De aanwezige
voorraden worden voor tien jaar vol
doende geacht en zowel binnenlandse
als buitenlandse waarnemers achten
dat eerder een zegen dan een nadeel: de
kans op herhaling van het debacle met
de suikerbouw is nagenoeg afwezig. In
tussen is de olie een factor die kan bij
dragen tot verlaging van de kosten van
levensonderhoud. Neem de prijs van
benzine, 2,75 gulden per liter en ver
moedelijk de duurste ter wereld.
investeerders
Die hoge kosten van levensonderhoud
worden vooral veroorzaakt doordat zo
ontzettend veel levensmiddelen moe
ten worden ingevoerd. Altijd van ver,
vaak door de lucht en onder bijna alle
omstandigheden gekoeld. Daar komt
bij dat Ivoorkust bij lange na niet de
infrastructuur heeft om het land tot in
alle uithoeken bereikbaar te maken,
hoeveel beter Ivoorkust ook af is dan
zijn buurlanden. Ivoorkust heeft één
spoorlijn en 40.000 km weg (Nederland
107.000 km), waarvan 3100 km verhard
(Nederland 90.500 km), terwijl het land
8,8 maal zo groot is als Nederland.
Het is duidelijk dat de regering van
Ivoorkust zich grote zorgen maakt om
het zich ontwikkelende land niet hal
verwege de moeizaam beklommen trap
te laten struikelen. Om dat te voorko
men worden bedrijven die in Ivoorkust
zelf investeren allerlei faciliteiten ver
leend, zowel om werkgelegenheid te
creëren als om de kennis van de bevol
king op hoger peil te brengen.
Vestigingen vanuit andere landen zijn
welkom - loutere importeurs moeten 26
tot 33 procent meer belasting betalen
voor wat zij aan de markt brengen - als
de intentie maar is dat het bedrijf op
den duur geheel door Ivorianen wordt
gerund. Gezien het onderwijs-, ontwik-
kelings- en managementniveau is dat
in de meeste gevallen echter een zaak
van zeer lange adem.
Door deze constant noo< .akeli jke aan
dacht voor wat vooral in en voor het
kustgebied gebeurt, lijkt Ivoorkust
niet toe te komen aan maatregelen om
het achterland, daarmee in feite het he
le land in stand te houden. De nood
zaak om maatregelen tegen de voort
woekerende ontbossing met een half
miljoen ha. per jaar wordt volmondig
erkend, maar de kaalslag, de erosie en
daarmee de dreigende ondergang van
het land wordt niet gekeerd.
Herbebossing is tot dusver niet verder
gekomen dan bepalingen voor selectief
kappen, alsmede de stichting van een
aantal nationale parken. Waarin het
wild zich al heeft teruggetrokken, waar
het oerwoud onaangetast moet blijven.
Zoals het nationale park Banco, ten
noorden van Abidjan. Ruim 30 km2 oer
woud wordt daar in stand gehouden om
toekomstige generaties een indruk te
geven hoe Ivoorkust er ooit uitgezien
zal hebben.
door de steeds voortgaande groei van oe klantenkring -euce week.
KOtM 40.000 KLA//TE/V- wordt net ruimtegebrek in oe winkel steeds
ndpender.
november
MOV6fie«Ef2
8eöluit van db gemeente raad van gosö/volgens art-is )om
een Bouwvergunning tb verlenen.
gedeputeerde •staten weigeren hieraan -nun goedkeu
ring te verlenen.
■HET GEMEENTEBESTUUR VAN GOES BESLUIT TOT EEN HERSlENlNG
VAN MET BESTEMMINGSPLAN OM LANGS DEBE WEG EEN VERGROTING
VAN MET BEDROE MOGE LOK TE MAKEN.
Gedeputeerde Staten weigeren opnieuw mieraan non goed
keuring te verlenen.
de agrimarkt gaat tegen de weigering van gedeputeerde
Staten in beroep bu de kroon, ook met gemeentebestuur van
goes gaat tegen met onthouden van een aoeokeuring door
gedeputeerde staten in beroep bu de kroon
DE BEHANDELING VAN DE BEROEpSEAAK VINDT VOOR DE RAAD VAN
State (de kroon plaats
INMIDDELS 10 ER ALWEER MEER DAN EEN DAAR VERSTREKEN EN WORDT ER
NOG STEEDS OP DE UITSPRAAK GEWACHT.
DE UITSPRAAK DIE NU ELKE DAG WORDT VERWACHT.
HoPELÜK BAL DE2E YOORMET BEDRÜP EN DAARMEDE VÖOR DE KLANTEN EN
HET PERSONEEL POSITIEF •EUN.
DE AGRIMARKT WIL OOK OVER 6-10 EN <20 GAAR BUN KLANTEN GRAAG OP
DE BESTE WME VAN DIENST ÏJjN
