stijgende belangstelling
voor 'streeploos bruinen'
3
DE GOUDVINK
WANDELENDE TAK
geliefd én verguisd
mm
m ii4
iPZC/.
DINSDAG 25 MEI 1982
natuur
Naturisten vakanties worden in Europa een steeds meer geaccepteerde vorm van toerisme. De
naturist moet alleen goed in de gaten houden, waar hij of zij wel de broek kan laten zakken en
waar men beslist niet uit de kleren moet gaan. Wie zich toch bloot geeft op plaatsen waar dit niet is
toegestaan riskeert een confrontatie met een wel correct geklede politieman, die een bon uitdeelt
voor welk bedrag je ook een nieuwe bikini of zwembroek had kunnen aanschaffen.
met een uitbundig geïllustreerde reis
gids. waarin vijf samenwerkende reis
bureaus. die zich gespecialiseerd heb
ben in het samenstellen en op de markt
brengen van naturistenvakanties zich
gebundeld presenteren. Er worden zo
wel speciale vliegreizen als reizen per
eigen auto. per trein of bus aanbevolen
naar Franse. Spaanse en Yoegoslavi-
sche bestemmingen aanbevolen waar
De Europese naturisten zijn in opmars
de Westduitsers zijn er gek op. in Joego
slavië vinden ze het heel gewoon, de En
gelsen rillen bij de gedachte alleen al en
in Nederland moeten we nog een beetje
aan het Idee wennen.
In de wetenschap verkerend dat ons
land inmiddels zo'n 600.000 georgani
seerde naturisten telt. die als het even
kan liever ln een gegarandeerde warme
zon open en bloot vakantie vieren, is de
toeristenindustrie inmiddels ijlings be
gonnen om bij deze steeds interessan
ter wordende doelgroep ln de gunst te
komen. Zo heeft reisorganisatie Arke
Inmiddels een programma gereed met
mogelijkheden tot naturistlsche
vakanties in Makarska, Istrié en Frank
rijk. Dat programma wil men nu lang
zaam gaan uitbreiden. ..Je moet", zo
laat een woordvoerder van Arke weten,
„het naturisme bepaald niet in de sfeer
van gegniffel en sensatie trekken. Daar
om beelden wij geen opvallend mooie
blote meiden bij onze bestemmingen af.
maar ook eens een man en mensen met
kleine kinderen want die zijn er te over
bij de naturisten Gewoon leuke gezin
netjes. die het heerlijk vinden om zo
vakantie te vieren".
Andere touroperators timmeren niet
aan de weg met reizen naar naakt
stranden. maar ze organiseren ze wel.
Zoals de N'BBS, een instelling die het
woord naaktstrand of naturisme niet
laat vallen in de nieuwe gids van 1982.
Maar uit foto's van een aantal bestem
mingen kan wel worden afgeleid dat
bloot lopen er is toegestaan.
Reisorganisator Boot en Co windt er
geen doekjes om en pakt zelfs stevig uit
De reeks zomerse vakantieactiviteiten barst in het komend Pinksterweek-
einde in alle hevigheid los in Zeeland. Een van de grote trekpleisters is als
vanouds het tot een Zeeuws folklorefeest uitgegroeid schaapscheerder-
streffen aanstaande zaterdag in Veere.
Er worden dan zo'n veertig schapen
zowel electrisch als met de hand uit
hun wollige jasje geholpen. Rond
om dit gebeuren is een reeks attrac
ties gegroepeerd, herinnerend aan
de tyd van toen. Zo is er tegen vier
uur in de middag een Zeeuwse kle
derdrachtenshow voorzien, er wor
den demonstraties vlas zwingelen
verzorgd en men kan kennis nemen
van het uit de tijd geraakte ploe
gen, eggen, maaien en schudden
door een twee-, drie-, of vier-span
Zeeuwse werkpaarden Een festijn
van oude ambachten èn de komst
van een overgespaarde Neander
thaler vormen andere elementen.
Nog wat andere tips voor Pinkste
ruitstapjes de modelvliegclub van
radiografisch bestuurde vliegtui
gen houdt op tweede Pinksterdag
een vliegshow op het modelvlieg
veld in het Vlissingse Sloegebied.
Er zijn activiteiten van 10-17 uur.
Op deze show van radiografisch
bestuurde toestellen zijn zweef
vliegtuigen te zien, motorvliegtui
gen en helicopters. Ook voorziet de
show in een presentatie van enkele
rariteiten zoals een 'vliegend ta
pijt'.
In Kerkwerve is er aanstaande za
terdag heel wat vertier rond een ac
tie ten bate van de restauratie van
het gehavende Interieur van de her
vormde kerk. Beoefenaren van ou
de ambachten kunnen er op de vin
gers worden gekeken, er worden
oude landbouwwerktuigen en ge
reedschappen geexposeerd en er
zijn excursies mogelijk naar de ko
renmolen 'De Zwaan', een veeteelt-
,een akkerbouw-, en hoveniersbe
drijf. een boomkwekerij en een wol-
boerdenj.
Een leerzaam uitstapje kan leiden
naar de Goese veilinghallen waar
aanstaande zaterdag dertig instel
lingen die zich bezig houden met
onderwijs voor volwassenen op de
Bevelanden zich presenteren. De
leermarkt duurt van 9-17 uur
Toch in Goes zijnde kan een eerste
uitvoering worden meegepakt van
het door de Engelse componist Ar
thur Hutchings geschreven koor
werk 'Missa Sancti Spiritus' door
de Zeeuwse Koorschool. De uitvoe
ring begint zaterdag om 14.30 uur.
De tourclub Walcheren organiseert
op maandag tweede Pinksterdag in
samenwerking met de vereniging
'Wielertoerist' uit Sluis een natuur-
rally, een toertocht achter voorrij
ders over 75 km. De start is vanai
10.45 uur vanaf de parkeerplaats bij
het station van Vlissingen.
Vanaf de wal valt er aanstaande
zaterdag en zondag een flinke be
drijvigheid op het water te regi
streren. Het betreft hier de organi
satie van de Pinksterzeilwedstrij
den voor lOR, klassen III tot en
met VIII, NKK en Ronde en platbo
dems.
Oostkapelle beleeft op 31 mei weer
de Zonneveld-oriëntatierit, in Axel
wordt op die dag van 10-17 uur een
concours hippique gehouden En
Kloosterzande beleeft op 31 mei
een wielerkoers.
men streeploos kan bruinen. Er is zelfs
een verre bestemming by. gesitueerd in
het hartje van Florida, waar de periodes
mei en oktober-november het aantrek
kelijkst zijn maar waar ook ln de zomer
maanden aangenaam verpoosd kan
worden als airconditioning in accomo-
daties. auto's en winkels de warmte
dragelijk maken Wie onder zulke om
standigheden nog aan het dragen van
kleren denkt..
Niet Joegoslavië, maar Frankrijk staat
aan de top. waar het gaat om het groot
ste aantal naturistenstranden. ER zijn
er 56 geregistreerd, inclusief de negen
Corsicaanse stranden.
Duitsland heeft 39 bestemmingen waar
'ohne' kan worden gezwommen en ge
zonnebaad en dan komt op de derde
plaats eindelijk Joegoslavië met 28 offi
ciële naturistenstranden. Spanje heeft,
afgezien van de bezwaren van de katho
lieke kerk. toch nog negen naaktstran
den. grotendeels gesitueerd op de Ca-
narische Eilanden Het strenge katho-
locisme weert in Griekenland alle po
gingen tot naturisme op het vaste land.
Een totaal overzicht van de Europese
naturistenmogelijkheden is te vinden
in de Naturistengids Europa van Publi-
boek, waarin een compleet overzicht
staat.
Wie boeken er voor zo'n blote buiten
landse vakantie?
Touroperator Piet Jongens van Boot
zegt er onder meer dit van ..Vaak zijn
het niet eens echte fanatieke naturis
ten. maar mensen die een ander soort
publiek zoeken dan ze op de gewone
stranden aantreffen en die vooral van
rust houden".
(ADVERTENTIE)
Vakantieplan?
Let op huur-
fietsen.
Bestel boekje 'Fielsverhuur-odresseni
vtoog boekhondel. Iielsenvokmon, WV
ol overmaking van 15.80 op postgiro
234567 stichting fietst. Amsterdam 1
Zacht, maar voor het vogelaarsoor
onmiskenbaar klinkt zijn 'djuu-
djuu' vanuit het lentelover: de roep
van de goudvink. Een prachtige vogel,
die met name op Walcheren sinds een
aantal jaren 'poot' aan de grond heeft
gekregen. Ze leiden een nogal terugge
trokken leven, maar wie goed op de
roep let kan ze juist in het voorjaar,
wanneer het bladerdak zich nog niet
helemaal tot een ondoorzichtig groen
baldakijn heeft ontwikkeld toch wel te
zien krijgen. En dat is echt de moeite
waard, want vooral het mannetje bezit
fraaie, wat tropisch aandoende kleu
ren. Te beginnen met zijn zwarte pet en
zwarte kin, een borst van vermiljoen-
rode kleur en dito wangen, grijze rug
met een opvallend witte stuit en zwar
te staart en vleugels, de laatste met een
witte dwarsstreep. Het vrouwtje lijkt
een wat valere uitgave van het man-,
netje. Haar kleuren zijn niet zo uitge
sproken. maar bleker alsof ze te lang in
het zonnetje heeft gezeten. Wat ver
schoten, zou je kunnen zeggen.
Er wordt naar de goudvink nogal eens
met verschillende gevoelens gekeken.
Hij is zowel geliefd als verguisd Geliefd
bjj de vogelliefhebbers, de vogelaars
evenzeer als de volièrehouders. Relaas,
voeg ik er maar meteen aan toe. want
om mij nimmer begrijpelijke redenen
schynen de laatsten de goudvinken
(maar ook andere in het wild levende
vogelsoorten) meer op hun plaats te
vinden in de volière dan in de vrye na
tuur. Nu zijn goudvinken beschermde
vogels, die men niet ongestraft mag
vangen en ln een kooitje stoppen. Wie
dat wel doet is in overtreding en straf
baar Een telefoontje aan de politie is in
zo'n geval zeer op zynplaats!
Het is met name de goudvink, die in
vogelaars- en volierehouderskringen
in de loop van de tijd voor de nodige
opschudding heeft gezorgd. Vooral
toen tegen een volièrehouder proces
verbaal werd opgemaakt en zowel de
oude vogels als de jongen die hij daar
mee gekweekt had in beslag werden
genomen.
De man ging in beroep tot in hoogste
instantie en het was de Hoge Raad der
Nederlanden, die alle vogelbescher
mers in het land verbaasde door in zijn
opperste wijsheid te bepalen dat de vo
gels onder het 'pluimvee' vielen. En
pluimvee was Juist uitgezonderd van de
beschermende bepalingen van de Vo-
gelwet.... De Hoge Raad gaf als om
schrijving voor pluimvee: 'het tamme
gevogelte, dat men tot zyn nut en voor
deel of wel uit liefhebberij houdt'. Deze
uitspraak zette de hele werking van de
vogelwet op losse schroeven, want het
was duidelijk dat dit eveneens zou gel
den voor alle andere beschermde vogel
soorten.
Daarom is toen met spoed de uitzonde
ringspositie van het pluimvee in de vo
gelwet ongedaan gemaakt. En door de
ze eenvoudige truc - waardoor dus wel
de wet moest worden gewijzigd - beho
ren de goudvinken nu zonder enige twij
fel tot de beschermde vogels. En dat is
maar goed ook, want deze prachtige
vinkensoort hoort maar op één plaats
thuis: in zyn natuuriyke omgeving!
Ik zei zojuist, dat de goudvink ook een
verguisde soort is. Hy is jarenlang drif
tig achtervolgd, vooral door fruittelers,
die de werkelijk verbluffende snelheid
waarmee deze vogel knoppen uit fruit
bomen en -struiken weet te eten niet zo
op prijs stellen. Maar dat gebeurt vrij
wel alleen als het natuurlijk voedsel (za
den en bessen van bomen, struiken, on
kruid) schaars is, dus vooral in het vroe
ge voorjaar.
uitbreiding
De Goudvink voelt zich op zijn gemak
in gemengd bos met een dichte onder
begroeiing, zoals parken, bosranden,
maar ook wel boomgaarden en tuinen.
Broeden doen ze in onze provincie
maar op enkele plaatsen in Zeeuwsch-
Vlaanderen en op Walcheren. Mijn in
druk is dat ze langzaam maar gestaag
uitbreiden en dat komt overeen met
het landelijk beeld dat men van deze
soort heeft.
De landehjke toename schrijft men toe
aan de inplant van naaldbossen, die in
de loop van deze eeuw heeft plaatsge
vonden ln vooral Midden-, Zuid- en
Oost Nederland. De langzame uitbrei
ding in Zeeland zal wel verband houden
met de standvogeleigenschappen. Om
dat de goudvinken die in oru> land broe
den niet trekken, moet de kolonisatie
van nieuwe gebieden gebeuren vanuit
de randen van de bestaande broedge
bieden. En dat duurt langer dan met
invasie-achtige kolonisaties, die meest
al voorkomen by vogels die wel weg
trekken ty dens het winterhalfjaar. Ove
rigens trekt by ons wel de Noord-Euro-
pese ondersoort door, die wat groter en
nog wat feller gekleurd is dan onze
goudvink.
Goudvinken bouwen tameiyk broze
nestjes op een ondergrond van takjes.
Ze verwerken planteworteltjes en mos
jes in hun nesten, die vaak erg goed ver
borgen en beschut liggen m doornachti
ge struiken, zoals meidoom of braam.
De gemiddeld vier eieren worden be
broed door het vrouwtje. Na zo'n twee
weken zijn er jongen, die dan zowel door
ma als door pa goudvink met vooral in
secten worden gevoed. Na het uitvlie
gen van de jongen (meestal ook na een
week of tweei beginnen ze aan een twee
de broedje en in gunstige tijden zien ze
zelfs wel kans nog een derde broedsel
groot te brengen!
leven
Inmiddels hebben we de eerste echte
zomerse dagen achter de rug. Met tem
peraturen, die de natuur in een hogere
versnelling hebben gezet. Blad- en
bloemknoppen zijn opengebarsten en
wat nog geen kleur had heeft dat nu
zeker, de mens inbegrepen. In de vogel
wereld zijn de laatste gasten gearri
veerd, de bekende roep van de wiele
waal is weer te horen, evenals de spon
tane zangwatervallen van de spotvo
gel. De gierzwaluw, onze kamikaze-
vlieger is nog niet overal op volle
sterkte aanwezig, maar er komen dage
lijks nog vogels bij. De eerste jonge me
rels hippen al een paar weken in mijn
tuin rond, de mieren zijn hun nestgan
gen aan het graven en ook de graafbij-
tjes zijn druk bezig tussen de voegen
van het achterpad. In de vijver wemelt
het van de salamanders en pad en brui
ne kikker laten zich zien en horen.
Kortom: het barst weer van 't leven. De
zorg voor het nageslacht - en daar be
rust toch uiteindelijk het natuurge
beuren op - is begonnen! Een fascine
rende tijd voor de natuurliefhebber is
aangebroken.
Marolle
De lage temperaturen, met waarden bene
den normaal, heeft de geep er niet van
kunnen weerhouden om op de gebruikelijke
tijd weer in de kustwateren te arriveren. De
geep laat zich wat dit betreft noooit weer
houden en is altijd stipt op tijd en arriveert
ieder jaar weer begin mei in de Zeeuwse
wateren.De geep heeft hierdoor een toepas
selijke bijnaam n.l. meivis. De geep zorgt
ook voor een aangename en een welkome
afwisseling. Voor het vissen op geep is niet
direct een zware zeehengel nodig.
Voor het vissen op geep is het juist beter om licht mate
riaal te gebruiken De hengelaars van het binnenwater
kunnen dan ook zonder enig bezwaar met hun lichter
materiaal een dag op geep gaan vissen. Voor de henge
laars van het binnenwater is de meimaand nooit zo ple
zierig vanwege de gesloten tyd. Een dag geep vissen
biedt een goed alternatief. Na een dag aan de zeekant is
het altyd raadzaam om de molens met zoet water af te
spoelen om ze te ontdoen van zout en zand. Vooral zout
heeft een funeste werking waar de robuuste zeemolens
beter tegen bestand zyn dan de lichtere en teerdere mo
lens voor het binnenwater.
materiaal
Wanneer men besluit een dag op geep te gaan vissen zal
men zich af vragen wat voor materiaal hiervoor alle
maal nodig is. Zoals al gezegd voor het vissen op geep is
licht materiaal aan te bevelen. Een werphengel en een
werpmolen waarmee men rustig een dag lang in de
hand kan staan zonder dat dit vermoeiend is. Geepvis-
sen is een aktieve bezigheid waarbij steeds het aas
wordt verplaatst.
hengelen
Het aas wordt regelmatig binnengedraaid en opnieuw
weer in zee geworpen. Op de molen een hoofdlijn van 0.25
mm. Aan het uiteinde van de hoofdlijn een voorslag van
0.35 mm en 4 5 m lang (de lengte van de hengel). Deze
voorslag is noodzakelijk om de werpdobber op de gewen
ste afstand te kunnen werpen Werpdobbers van 30 tot 50
gram zwaar waarmee 80 a 90 m. ver kan worden gewor
pen. Aan het bovenoog van deze werpdobber wordt een
onderlijn bevestigd van 1 1,5 m. lang en 0.12 tot 0.18 mm
dik. Wordt de onderlyn aan de onderzijde van de werp
dobber bevestigd, dan slaat deze (by het inwerpen) om
de hoofdlyn. Dit is bij een bevestiging aan de bovenzijde
nimmer het geval. Op deze onderlyn zo min mogelijk
lood zetten en by voorkeur helemaal niets. Wanneer het
aas vrij op de stroom kan bewegen, zonder een remmen
de invloed van een loodhagel, is dit alleen maar gunstig
voor de aantrekkingskracht op de geep. Aan de onderlijn
wordt een haakje no. 8 of no. 10 geknoopt. Een klein
scherp haakje. De geep bezit n.l. een klein keelgat en een
harde bek.
De gevangen geep wordt in het water bewaard. Dit om
het uitdrogen te voorkomen. Laat men een geep op het
droge liggen dan droogt hy, bij zonnig weer. spoedig uit
en lijkt dan op een stok waarvan men de schubben niet
meer afkan krygen. De geep is een echte schubvis dus by
het vangen is het ffin om even de handen te kunnen
afspoelen Dus by een dag geepvissen behalve een leef-
net ook een emmer naar de zeekant meenemen.
aas
Het normale voedsel dat een geep gebruikt is jonge
haring, sprot, stekelbaarzen, zandspiering en pelagi-
sche kreeftachtigen. AI dit voedsel is dus als aas te
gebruiken. De zeehengelaar zal gewoonlijk maar zelden
over een van deze aassoorten beschikken en zal het in
een imitatie hiervan moeten zoeken door middel van
een reepje vis of spek. Een reepje vis van 3 cm lang en 2
mm breed. Bijzonder goed aas is een reepje roze zalm
dat goed vangt. Vanwege de taaie huid is dit aas moei
lijk van de haak te rukken. De geep is echter ook niet
afkerig van een garnaal of een klein zagertje.
Kunstaas is voor het vangen van geep niet te propage
ren. De geep heeft wel belangstelling voor kunstaas
maar de harde bek en het kleine keelgat levert proble
men op by het aanslaan en haken van de vis. Het gevolg
is dat veel vissen hierna beschadigd bhj ven rondzwem
men. De manier van het vissen met kunstaas op geep is
dus gewoon af te wijzen. Bij het vissen op makreel kan
het nog wel eens voorkomen, dat men een geep op een
goede wyze, aan de verenpaternoster gehaakt, naar bo
ven brengt. Dit zijn dan gepen van flink formaat die
vanwege de voedselconcurrentie van de makrelen het
aas veel sneller slikken.
waar en wanneer?
De geep is overal langs de kust te vinden, maar de beste
stekken zijn de stroomnaden die ontstaan door krib
ben, paalhoofden en obstakels. De Oosterschelde kent
vele goede geepstekken; langs de zuidkant van Schou-
wen-Duiveland, de Noordkant van Noord-Beveland, de
kust van Walcheren, de Brouwersdam, de Westerschel-
de bij Rilthem en op Tholen bij Stavenisse.
Het moment waarop geep te vangen is hangt veel af van
de plaatsehjke omstandigheden. Er zyn plaatsen waar
men het beste met de vloed kan vissen terwyi andere
plaatsen meer kans bieden met afgaand tij. Er zijn geluk
kig ook plaatsen, en dit zyn wel de mooiste stekken,
waar zowel by vloed als by eb de hengelaar kans krijgt
om geep te vangen. De geep aast 's nachts niet en ligt dan
roerloos in het water, maar 's morgens vroeg, nog voor
zonsopgang, zijn ze extra actief. De vroege vogels onder
de hengelaars hebben dus de beste kansen. Voor de hen
gelaars die het niet weten kan ik er nog aan toevoegen
dat de geep een speelse vis is die zyn aanwezigheid altyd
verraad. Gooi een stok in het water en de aanwezige geep
zal het niet nalaten om er overheen te springen. Ook
gebeurt het regelmatig dat een hengelaar, die met een
normale onderlyn met lood vist, by het inwerpen van
deze onderlyn de geep verschrikt boven water ziet sprin
gen.
record
De geep kan hier maximaal 1 kg zwaar worden met een
lengte van 80 cm. Het Nederlands record staat op 950
gram en 80,5 cm lang, gevangen op 28 april 1974 voor de
Noordhollandse kust. Dit is een echte uitschieter. De
grootste gepen die de afgelopen jaren gevangen zijn
schommelen tussen de 6 ons en 75 cm lang. De hengelaar
die een geep van een dergelijk formaat, of groter, vangt
kan dit melden aan de NOS-zeevisparade. Voor iedere
vissoort stelt de NOS een trofee beschikbaar voor de
jaarrecordhouders. Recordmeldingsformulieren ont
vangt u gratis op aanvraag bij: NOS-zeevisparade,
Postbus 10, 1200 JB te Hilversum, (of telefonisch: 035-
779111). De geep is een droge, maar smakelijke vis die
niet de waardering krijgt die ze verdient. Laat u niet
afschrikken door de vele groene graatjes maar probeer
het eens.
Constanti van Schelven
I,.
g*
We zijn er allemaal van overtuigd, dat ieder diertje
zijn eigen nuttige functie in het milieu vervult.
Toch bestaat er bij ons een groot verschil in waardering
tussen een prachtige vlinder of waterlibel en een 'vieze'
vlieg of een vlo.
Ondanks dat soms slechte imago van een aantal insec
ten, zijn er bijzonder aardige diertjes onder.
Neem nu eens een wandelende tak
Een leuker diertje om in een oud aquarium te houden
kunt u zich niet denken. Hij Ujkt zoveel op een tak, dat
het een doorlopend zoekplaatje is om hem te vinden.
De wandelende takken zyn eenvoudig te houden Over
het aquarium legt u een stukje vliegengaas en op de
bodem wat droog zand en een bloempot met wat vochti
ge aarde, waarin u de takjes met het voedsel voor de
wandelende tak plaatst, een takje sering, liguster, kli
mop, aardbei, braam, linde of framboos. By ons hebben
de wandelende takken een voorkeur voor liguster en
dierelantijnen
klimop, maar smaken verschillen ook by deze dieren.
Zy planten zich ongeslachtelijk voort. Als u via een bio
logieleraar van zoon of dochter zo'n wandelende tak
heeft veroverd, is dat van 9 van de 10 keer een vrouwtje.
Zij legt eitjes van ongeveer 2 millimeter grootte, die op
een tonnetje lijken met een dekseltje, waarop een geel
knopje zit. Een volwassen vrouwtje legt 3 tot 5 eitjes per
dag en houdt dat maanden volDaarna sterft zij. maar na
circa 3 maanden kunnen de eerste eitjes al uitkomen en
als alles goed gaat. heeft u by normale kamertempera
tuur al gauw een flink aantal van die wandelende takjes.
Het zijn grappige en vooral gemakkeUJke beestjes, bo
vendien zyn het goedkope kostgangers.