'de pluizen zullen
hoofdplaat overspoelen
OP PAD
'ik ben behoorlijk
aangetast door hollanditis'
PZC/
ZEEUWSCH-VLAANDEREN 3
VRIJDAG 21 MEI 1982
„En mag ik dan misschien even weten, hoe de
spreker over het voorzieningenniveau denkt?"
„Dat moet natuurlijk op peil blijven. En het zal, als het
aan onze partij ligt, ook op peil blijven".
„Het zijn de kleine vosjes, die de boomgaard beder
ven".
„Emancipatie is een Hollands verschijnsel, waaraan
we....eh.... iets zullen moeten doen".
„Uw vraag zo voldoende beantwoord?"
„Nee, nee.... u hebt nou zeven minuten gepraat, uw tijd
is om".
Ze maken overuren, de mannen en vrouwen, die ons
straks weer vier jaar zullen regeren in hun gemeente
raden.
Terwijl, ver weg, een kabinet in zijn allerlaatste dagen
nog wat op de nering past, er, iets dichterbij: in Middel
burg, moeizaam wordt gesleuteld aan een dagelijks
bestuur voor de provincie, trekken in Zeeuwsch-
Vlaanderen de lagere bestuurskaders (en vooral zij,
die dat hopen te wórden) monter van zaal naar zaal
Campagne voeren, heet dat.
Het lijkt. - nog altijd - een wat weids begrip tegen het
huiselijke decor van 'Het Wapen van Zeeland' of 's
Lands Welvaren'. Maar ook hier zijn de bakens verzet.
In de kleinste café's staat een interruptiemicrofoon.
Vanwege de basis. Die zich niet langer uitsluitend op
windt over de aanleg van een tweede oefenveld of het
plaveisel van de Havenstraat, maar ook over het we
zen van confessionele politiek, feminisme en bezuini
gingen in - naar keuze - de zdchte of harde sector.
Bob Lagaaij snoof sfeer, nicotine- en bierlucht op ver
kiezingsforums in Hoofdplaat en Temeuzen. De foto's
zijn van Camïle Schelstraete.
Zeeuwsch-Vlaanderen één in plaats
van twee woningbouwverenigingen zou
tellen.
Uit het schemerige hoekje bij de bar
maken zich twee gestalten los: de
CDA'ers Bram de Feyter en Gerard van
Schaik. weliswaar broederlijk vereend
in de confessionele fractiebanken maar
daarnaast bestuurslid van twee wo
ningcorporaties. De Feyter leidt de Al
gemene Woningbouwvereniging West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, Van Schaik zit
in het bestuur van de Regionale. „Ik
vind het best: één woningbouwvereni
ging". begint de eerste, nadat hij zijn
jasje heeft uitgetrokken en bijna in de
microfoon is gekropen. „Maar laten we
dan niet vergeten dat er indertijd op
aandrang van een PvdA-wethouder zo
nodig een tweede woningbouwverei-
ging moest worden opgericht, omdat de
bestaande in confessionele handen zou
zijn".
Van Schaik leest van een beduimeld
kassabonnetje hoe er is geschoven met
woningen voor Hoofdplaat: eerst 18.
toen 12. nu weer 18. Dat geeft allemaal
verwarring in Middelburg, dat, als tus
senstation van het ministerie, de con
tingenten toewijst. Valt er trouwens
nog veel toe te wijzen, nu demissionair
minister Van Dam heeft aangekondigd
dat er 28.000 huizen minder zullen wor
den gebouwd?
Verhage probeert een doorbraak. Heb
ben hij en zijn vriend Izaak de Bruijne
van het CDA (die vanavond naast hem
zit en nu bepaald zuinig kijkt) niet altijd
gevochten voor woningbouw in Hoofd
plaat?
De sfeer verandert. In het zaaltje ont
staat beweging. Een uit de kluiten ge
wassen youngster stevent op de micro
foon af en roept dat hij genoeg heeft
van het optreden van Dorpsbelangen.
„In de raad verkondigt u heel andere
meningen dan hier. U moet gewoon
verdwijnen".
Thomaes constateert fijntjes dat de
fractieleden van Verhage's groepering
elkaar alleen nog in de raadszaal tref
fen. ..Tijdens commissies zie je ze
nooit".
Dat wordt de getergde politicus te bont.
„Kijkt u de notulen maar na", stelt hij
voor Een aanbod dat die vrijdagavond
niet zo eenvoudig valt te realiseren. De
klok gaat inmiddels naar half elf. maar
Jilly v.d. Ameele weet niet van wijken.
„Kan het CDA misschien uitleggen wat
het onder confessionele politiek
verstaat?", vraagt zijn vrouw, die al eer
der het feminisme, dat in het dijkdorp
kennelijk nog steeds als een heikel on
derwerp wordt ervaren, heeft aangesne
den. De Bruijne begint, beklemd kij
kend, een uiteenzetting over de bijbel
en het evangelie, onveranderlijke waar
den in een weinig standvastige tijd.
Maar hij wordt snel afgetroefd door
Thomaes: belijdend christen en tóch in
de WD.
Bram de Feyter schuifelt nu ten twee
den male naar de microfoon. ..Bedankt.
Ik vind het fijn. dat jij Christen wilt zijn
in de WD. Nogmaals: bedankt", zegt
hij. wegbenend.
melange
De zware lucht van sigaren, sigaretten,
verschaald bier en wat de mens alzo via
zijn porteen afscheidt is inmiddels ver
rijkt met een nieuwe melange: tabak uit
de pijp van Oostburg's burgemeester
Spijkerboer, die achter een tafeltje
naast het biljart gaat zitten.
Verhage maakt een hartelijk gebaar in
zijn richting en hij hoort vervolgens
D'66-kandidaat Langedijk, een nieuw
komer. omstandig uitleggen dat hij
niets over besparingen op de gemeente
begroting kan zeggen. „Dan zou ik die
begroting eerst moeten kopen". Het
klinkt niet erg overtuigend, maar wél
gemeend en het loodst de avond onge
merkt in een sfeer waar ook dubbeltjes
tellen.
Of hoe zei Verhage, bijbeivast'als altijd,
het ook weer? „Het zijn de kleine vosjes,
die de boomgaard bederven".
Vrouwen in de politiek in Temeuzen'Ik zal er zeker zijn'.
De spreker - in decent grijs streepje - vertoont een hang naar het dramatische. „De pluizen van
de distels zullen Hoofdplaat overspoelen. In Oostburg wordt een multi-functioneel centrum
gebouwd van drie miljoen, maar de gemeente doet niks aan het plaveisel van de kernen. Toen ik
hier heen kwam, ben ik bijna gestruikeld".
Wilhelmus
Tttouwencafé De Wuventil' in Ter-
V neuzen. De donderdagavond is ver-
nssend warm en flesjes pils gaan wel
dra van hand tot hand. Het rumoer
tornt overeen met dat van een lacherig
schoolklas je. Maar dan van de Middel
bare Meisjesschool. „Moet je m'n toe
spraak?", vraagt Elly Schoenmaker,
sesde op de lijst van het CDA. De ver
slaggever, tot veel bereid om deze fo
rumavond over 'vrouwen in de poli-
lick' te laten slagen, incasseert het
drukwerk routineus. De spreekster
blijkt vóór alles uit op gedegenheid en
schuwt de historische context niet.
lees mee: „In de oertijd, toen de mens
een planteneter was. leefden vrouw en
man volledig met elkaar in evenwicht.
Leven en werken waren helemaal geïn
tegreerd. Toen de mens jager werd en
vleeseter, werd de verhouding al an
ders, maar de verhouding man-vrouw
was in evenwicht".
Het pleidooi, voorgedragen vanachter
een fris-groen CDA-affiche en een slap
ballonnetje, mondt uit in een warm
pleidooi voor nieuwe eensgezindheid.
Jkheb alle vertrouwen in de toekomst,
dat we het samen redden, mannen en
vrouwen. We zijn tenslotte samen ver
antwoordelijk".
Daar lijkt weinig tegenin te brengen.
Maar zó simpel ligt het natuurlijk niet.
We zijn hier tenslotte in 'De Wuventil',
war het handjevol mannen, dat zich
bijna clandestien tussen de menigte
lijkt te hebben gemengd, er discreet het
zwijgen toe doet.
Heeft het CDA trouwens niet tegen de
«ubsidie aan het kinderdagverblijf 'De
Wipwap' gestemd en hoe ziet Elly dat
nou precies? „Ik ben persoonlijk niet
tegen", bekent ze hartveroverend,
maar op haar hoede. „Dus je zou vóór
stemmen", eist een stem uit de zaal.
«Dat kan ik hier niet zeggen. Dan zou ik
de zaak nog eens goed moeten bekij
ken".
Jopie Boogerd-Quaak. statenlid voor
D'66 en voorzitster van de stichting
peuterspeelzalen, die 'De Wipwap' be
tert. zucht en wijst haar sexegenote
nog maar eens op de inhoud van de
RUksbijdragenregeling, die nadrukke-
jjjk voorschrijft dat ouders met een be
hoorlijk inkomen een aangepast tarief
moeten betalen en niet op een koopje
meedraaien.
Hanna Zulderbaan-Schoen, klein, op
gewekt en zichtbaar nerveus, vertolkt
«nachter haar tafeltje en enig mismoe
dig verkiezingsdrukwerk het stand
punt van D'66. Ze staat tweede op de
Ab Verhage. lijsttrekker van de drie
mansfractie 'Dorpsbelangen en Toeris
me' buldert zijn woorden als een narrige
profeet het zaaltje van het 'Wapen van
Zeeland' in.
We zitten die vrijdagavond met een
mens of vijftig in Hoofdplaat, 950 inwo
ners en na het mislukken van het ambi
tieuze recreatieplan 'Vossekaai' ge
doemd tot slaperig vegeteren tegen de
Scheldedijk.
„Hoofdplaat is Hoofdplaat niet meer",
stelt een autochtoon met tranen in de
ogen vast. Maar dan is de forumavond,
een initiatief van de plaatselijke Dorps
raad en enigszins onwennig voorgeze
ten door Jilly v.d. Ameele, al een eind
gevorderd en heeft WD-wethouder èn
Hoofdplatenaar Hanny Thomaes, die
van het gebeuren een glorieuze thuis
wedstrijd maakt, minstens drie keer de
lachers op zijn hand gehad. Toegege
ven: zijn eerste slag wint hij met wat in
journalistieke kringen ook wel een
non-eventeen on-gebeurtenis, wordt
genoemd: het krakend geweld waar
mee Joop Wielakker, één van de raads-
kandidaten van de PvdA, door zijn
wankele café-stoel zakt.
„Geeft niks meneer Wielakker", rea
geert Thomaes bliksemsnel. „Uw par
tij zit in de lift. dus u bent zo weer bo
ven".
De betrokkene lacht enigszins zuur om
het liberale bon mot Hij zal. de armen
afwachtend over elkaar geslagen, die
discussie van emge afstand volgen,
want de PvdA heeft routinier Jan Ver
gouwe. wethouder van welzijn, sport,
visserij en cultuur, in het veld gestuurd.
Een op het oog wat rauwe Bressiaan-
der. die verrassende trekjes blijkt te
herbergen Wanneer Thomaes - duide
lijk onthand - een vrouwelijke partijge
noot met onmiskenbaar Hollands ('Ol-
lands') timbre probeert uit te leggen,
dat de WD niks geen moeite heeft met
emancipatie (In het Vlaamse land is de
vrouw altijd hooggeacht. Emancipatie
is een Hollands verschijnsel, waar we
iets aan zullen moeten doen') wordt hij
frontaal aangevallen door zijn socialis
tische tafelgenoot. „Da's nou wel waar,
Hanny. Maar jouw vrouw zit nu toch
maar thuis, op de boerderij, terwijl jij
hier bent Daar moet je toch maar 's
over nadenken Dat vrouwen een ach
terstand hebben, heeft met hun opvoe
ding te maken en dus ook met ons. man
nen".
Thomaes probeert eeen wanhoopsof
fensief: „Ik mag dan wel man zijn,
maar misschien...eh... weet ik juist
daarom beter wat een vrouw voelt".
Greet de Vries, statenlid voor de PvdA
en met haar hoofd ongetwijfeld voor
een deel bij de ingewikkelde formatie in
de Abdijgebouwen, lacht besmuikt Ze
is de enige
baar - over de geringe publiciteit die
'Dorpsbelangen en Toerisme' in de dag
bladkolommen ten deel zou vallen en
overhandigt dan een oranje papiertje,
dat bij nadere bestudering tekst en me
lodie van het Wilhelmus blijkt te bevat
ten
„Een grapje", licht hij schaterend toe
Het gaat om een ander velletje van het
zelfde formaat, waarop Hypoliet de
Ruijsscher. negende op de kandidaten
lijst van 'Dorpsbelangen', zijn gal
spuwt over bet gemeentebeleid. „Ho
pende met u dat het nieuwe gemeente
bestuur betreffende deze zaken eens
wat meer de hand gaan leggen op het
hart, in plaats van op de knip van de
beurs", besluit hij, in niet geheel vlek
keloos Nederlands.
Het is al snel duidelijk wat Ab Verhage
en zijn bentgenoten dwars zit: het plan
voor de bouw van een multi-functioneel
centrum annex gewestelijk arbeidsbu
reau. muziekschool en openbare biblio
theek in de hoofdkem Oostburg voor
zo'n drie miljoen, terwijl kleinere plaat
sen zuchten onder slecht plaveisel, rat
ten rond de sportvelden en te weinig
woningen.
„Oostburg dijt uit, terwijl de mensen
in de kernen worden uitgeknepen als
citroenen", stelt de lijstaanvoerder
mismoedig vast. Een aanhanger, die de
afwezige Hypoliet de Ruijsscher heet
te vertegenwoordigen (wat Thomaes
een sarcastische opmerking ontlokt)
informeert of de bevolking wel is ge
peild over dat luxe gebouwencomplex.
Helaas: 'Dorpsbelangen en Toerisme'
wedt op het verkeerde paard. Er mag
dan. zoals dat in iedere heringedeelde
gemeente gaat, wat animositeit zijn
tussen Oostburg en de buitenkemen.
maar dit verkeizingsonderwerp staat
Verhage's partij alleen. Vergouwe, niet
van plan veel emotie in de discussie te
investeren, legt uit. dat je voorzienin
gen als een arbeidsbureau, een muziek
school en een bibliotheek nu eenmaal
niet over de dorpen kunt spreiden, wijst
op het risico dat het arbeidsbureau wel
eens uit Oostburg zou kunnen vertrek
ken als het geen goede huisvesting
krijgt en meldt tenslotte, dat het pro
vinciaal opbouworgaan Stichting Zee
land een behoeftenonderzoek heeft ge
daan. „De raad neemt het plan in juni
aan". Niemand spreekt hem tegen.
woningen
In de pauze wordt duidelijk waar het de
bevolking van Hoofdplaat wérkelijk om
gaat: vergrijzing en verlies aan leef
baarheid. doordat er te weinig wonin
gen worden gebouwd PZC-correspon-
dent Adrie Voogdt. zélf zo gelukkig een
huis te kunnen kopen, kent heel wat
leden van zijn voetbalclub, die noodge
dwongen naar elders trekken.
„Hoofdplaat is Hoofdplaat niet meer.
In tien jaar zijn er maar 12 woningen
gebouwd", zegt André Cammaert geë
motioneerd en priemt, vanachter de
microfoon, een beschuldigende vinger
in de richting van het forum.
Dat hapt onmiddellijk: hier zou verkie
zingswinst kunnen schulen. Thomaes
rekent voor. dat de nieuwbouw om
vangrijker was: 20 huizen in de Euro
straat. 10 in de Spuikom en nog 10 be
jaardenwoningen. Maar anderzijds: er
zijn in Hoofdplaat maar 38 woningzoe
kenden, tegen 260 ln Breskens en 59 in
IJzendijke. Volgens Vergouwe zou er al
veel zijn gewonnen wanneer West-
Als verslaggever en fotograaf, na een
schitterende rit door de zondoorstoofde
polders achter Biervliet, het 'Wapen
van Zeeland', betreden, zijn de meeste
stoelen al bezet. Aanhangers van de
deelnemende partijen en inwoners, al
lemaal tussen de 30 en 70 jaar oud. Op
vallend weinig vrouwen en nog minder
jeugd.
Bezoekers kunnen plaatsnemen aan
beide zijden van het biljart, dat voor
deze bijzondere gelegenheid is afgedekt
met een houten plaat, waarop glazen
kunnen worden neergezet en verkie
zingsmateriaal is gedeponeerd, of rond
de bar. iets verderop in de L-vormige
mimte, waar al snel een wat wanorde
lijk geloop en gefluister ontstaat, zoals
dat zich ook heet af te spelen achter de
fameuze 'groene gordijnen' van de
Tweede Kamer
Verhage noodt de PZC-équipe in zijn
clubje, klaagt - m een bijna ritueel ge
Wethouder Thomaes polst zijn achterban ....'Uw partij zit in de lift'....
Achterban polst CDA
Forumvoorzitster Mieke van GrolSympathie voor 'links perspectief..
een woningbouwvereniging
raadslljst. „Als iemand me dat vier jaar
terug had verteld, dan had ik hem uit
gelachen", bekent ze, een sigaartje op
stekend.
In de relatie met 'haar Hans' (zoals ze
hem vertederd noemt) is alles door de
jaren heen aardig geëmancipeerd ge
raakt, dus daar zal het niet aan liggen.
Maar de raad, politiekTsja, dat blijft
toch te veel een mannenzaak.
„Wij hebben geen vrouw thuis", zegt
Janny den Hartigh-Leunis, raadslid
voor de PvdA en met WD-collega Ria
Meert-Vercruysse de enige die kan bo
gen op praktijkervaring.
Hanna ziet wel iets in een maandelijks
vrouwenoverleg. Je zou vastgeroeste
opinies kunnen loswrikken, kortom
'the feminine touch'.
„Ik zal er zeker zijn", roept Meert ver
heugd. En ze zeggen het haar allemaal
na: „Ik zal zeker komen".
vredespolitiek
Janny van der Goes, die op de kandida
tenlijst staat van 'Links Perspektief.
een samenwerkingsverband van PSP.
PPR en CPN. dat dit jaar voor de eerste
keer meedoet, krijgt van forumvoorzit
ster Mieke van Grol en de zaal wat extra
sympathie. Ze is zomaar 'in de avond
gerold', heeft zich nauwelijks kunnen
voorbereiden en leest dan ook fragmen
ten uit het gestencilde verkiezingspro
gramma voor.
„Het enige recht van de vrouw is nog
steeds het aanrecht", vindt ook 'Links
Perspektief Er klinkt instemmend ge
mompel, dat aanzwelt als Janny de
'vredespolitiek' van de combinatie toe
licht. Niks geen militair materieel meer
op transport via de haven en Temeuzen
natuurlijk kemwapenvrij Maar dat wil
ook Hanna: „Ik ben behoorlijk aange
tast door Hollanditis".
Waar vrouwen zijn, wordt gepraat
over deeltijdbanen en waar wordt ge
praat over deeltijdbanen, weert de
PvdA zich fel. Janny den Hartigh: „Er
moet voor gezorgd worden dat er deel
tijdarbeid wordt ingevoerd bij de ge
meente, al schijnt men daar nu niet aan
te willen".
„Wat wij deeltijdarbeid noemen heette
vroeger gewoon arbeidstijdverkorting
Daar hoorden we al over in de A JC en de
SDAP". zegt een vergrijsde socialiste,
die zich in één van de weinige fauteuils
heeft genesteld en zo een monter oog
houdt op het forum.
De temperatuur stijgt nu met de mi
nuut. Dineke Hol. Rooie Vrouw uit Ter-
neuzen. is naast de verslaggever gaan
zitten. „Hou je kwek", roept ze, als hij
een kanttekening tracht te maken
„Hou je kwek". Het klinkt weer 's heel
anders.
-raadslid Bram de Feyter
