prinses voor de zwakkeren
zaterdagkrant
vandaag
1 MEI 1982
I
verzameld
Verspreid, verzameld: het
werk van de dichter Adriaan
Roland Holst gebundeld. Veel
virtuositeit en weinig echt
goede gedichten. Hans V/ar
ren op pagina 18.
vriesekoop
"Welkom thuis, gouden Betti-
ne': het succesverhaal van
een topsporter, die aan ge-
iDichtverlies doet. Pagina 19.
adolfs spoor
De zich noemende Reichsver-
weser Manfred Roeder tracht
Hitiers sporen te drukken.
Hij staat voor de rechter. Pa
gina 23.
papieren
De strijd om 'de papieren'.
Horeca-cursussen blijven
mensen trekken, vrouwen
voorop. Pagina 21.
waldorf astoria
House for sale. Baron Astors
Hever Castle in het groene
Kent is te koop. De koper
dient 67 miljoen neer te tellen.
Pagina 23.
rfelf heb ik de
yy^wens voor
taan nog ergens
zinvol mee bezig
te kunnen zijn, er-
-3 gens te mogen hel
pen op gebieden
die mij bijzonder
interesseren". Dit
zei koningin
Juliana op de
avond voor haar
abdicatie. Na
twee jaar 'prinses'
Juliana is het
voor iedereen dui
delijk dat die bij
zondere interes
sen vooral liggen
in de problema
tiek van de gehan
dicapte en mis
deelde mens. Als
Juliana de afgelo
pen twee jaar in
de publiciteit ver
scheen dan hield
I dit vrijwel altijd
verband met acti
viteiten rond de
J zwakkeren in on
ze samenleving.
j uliana
Op 30 april 1980 veranderde er voor Juliana meer dan de wijziging van haar aanspreektitel, van
majesteit in koninklijke hoogheid. Een bestaan dat van minuut tot minuut geregeld was door
een overvolle agenda, veranderde in een leven waarin zij haar tijd „meer zelf' kon indelen. Meer
tijd voor eigen interessen, meer tijd voor de kleinkinderen en meer tijd om samen met prins
Bernhard op reis te gaan. Meer tijd ook om dingen te doen zonder daarbij gehinderd te worden
door die „vervelende" fotografen.
De eerste drie maanden na de troonwis-
seling nam prinses Juliana rust. Op 4
mei 1980 verscheen zij nog wel voor de
dodenherdenking op de Dam, maai- het
zou tot 30 augustus van dat jaar duren
voordat zij weer in de openbaarheid
dat ter gelegenheid van haar zilveren
regeringsjubileum bijeengebracht
was, in 1979 gaf zij acht ton van bet
voor haar zeventigste verjaardag bij
eengebrachte bedrag.
het weekblad Margriet: „Dit is een taak
waar je iets van kunt maken. Betrok
ken zijn bij een van de grote sociale pro
blemen van deze tijd is een taak die me
ligt. Mijn belangstelling gaat er naar
uit. Als ik een vrije beroepskeuze had
trad. Ditmaal ter gelegenheid van de Dat prinses Juliana de Novib een warm gehad, zou ik sociaal-maatschappelijk
herdenking van de slachtoffers die ge- hart toedraagt blijkt ook uit de gift aan werk hebben gekozen",
vallen waren in de Japanse vrouwen- organisatie in november 1980. De Juliana zet zich helemaal voor deze
kampen tijdens de Tweede Wereldoor- Novib besteedt het geld van Juliana en functie in. Er gaat bijna geen week voor-
log, Bemhard voor de wederopbouw van bij of ze doet iets met of voor gehandi-
het Zuidamerikaanse land Nicaragua, capten. Ze nodigt zestig leerlingen van
Op 12 september van dat jaar wordt dat inmiddels ruim een jaar bevrijd is „Het Juffersoord", een dagverblijf voor
voor het eerst duidelijk dat het Juliana van de Somoza-dictatuur: een dergellj- geestelijk gehandicapten uit Wijk aan
ernst is met haar opmerking actief te ke gift zou tijdens het koningschap van Zee, uit op de koffie op Soestdijk. Een
blijven of te worden op terreinen die Juliana volstrekt onmogelijk zijn ge- week daarna worden de deelnemers
haar interesseren. Zij aanvaardt dan weest vanwege de mogelijke politieke aan een autorally voor gehandicapten
het ere-voorzitterschap van de Stich- consequenties op het paleis ontvangen. Ze bezoekt in-
ting Nederlands Kinderhulpplan. Nor- Eind 1980 vraagt koningin Beatrix haar stellingen, tehuizen, themadagen, le-
maal stelt het ere-voorzitterschap wei- moeder voor een functie die deze er-
nig voor Als koningin had Juliana een vaart als een „cadeau, een reusachtig
zingen, dagverblijven etcetera. Tussen
door, onopgemerkt door de publici-
aantal van die erebaantjes die vooral groot cadeau". Het betreft het ere-voor- teitsmedia, vergadert ze mee
bedoeld waren om de betreffende club zitterschap van de Nationale Commis-
hoger aanzien te geven. Bij de aanvaar- sie van het Internationaal Jaar van Ge
ding van dit ere-voorzitterschap stelt handicapten
de prinses echter een aantal harde ei
sen: zij wil zelf actief aan de bestuurs
vergaderingen deelnemen en ook mee
draaien in een aantal commissies.
plan
De Stichting Nederlands Kinderhulp
plan werd in 1966 op initiatief van
schlemiel
Juliana heeft zich, ook tijdens haar ko
ningschap, altijd al zeer betrokken ge
voeld bij de „underdog", de mens die
door een handicap, ongelukkige om
standigheden, een tekort aan talenten
niet of niet voldoende slaagt. Niet al
en werkgroepen. De leuze voor
het Jaar van de Gehandicapten „volle
dig meedoen in gelijkwaardigheid" on
derschrijft de prinses volledig.
In Margriet laat ze doorschemeren dat
ze nu in haar eigen dagelijks leven ook
niet ontkomt aan de betutteling waar
mee zoveel gehandicapten worden ge
confronteerd* „Zet ze niet apart, houd
je medelijden voor jezelf, betuttel ze
niet, maar respecteer ze. dring je hulp
niet op. Dat is moeilijk; ik merk het zelf
Juliana opgericht. In de Stichting leen het handicap van haar dochter bij het ouder worden. Of ze willen je te
werken de Nederlandse ontwikke
lingsorganisaties Novib en de VN-kin-
derorganisaties Unesco en Unicef sa
men. Het doel is om in ontwikkelings
landen zelf voorzieningen voor kinde
ren te treffen. Tijdens haar regering
bleef de deelname van Juliana in deze
Stichting beperkt tot een financiële: in
1973 deed zij een schenking uit het geld
Christina is de oorzaak van deze be
langstelling.
Volgens ingewijden heeft prinses Julia-
na zichzelf altijd ook een beetje een IHUOHPSW
„schlemiel" gevoeld door haar enorme
verlegenheid in het gezelschap van
vreemden, een verlegenheid die zij er
voer als een enorme handicap. Zelf zegt
zij van deze funktie in een interview met
véél helpen, of ze laten je zitten zodat Je
om hulp moet vragen".
Het jaar 1981 is voor Juliana niet al
leen het jaar van de gehandicapte. Ze
gaat met prinses Bemhard ook een
aantal weken naar de Galapagos-ei-
landen. Daarmee, en met de komende
reis die de prinses en prins aan Indone
sië zullen brengen, gaan de liefste wen
sen van Juliana in vervulling. Volgens
ingewijden vindt zij het geweldig sa
men met de prins ergens naar toe te
gaan.
Op de reis naar de Galapagos blijkt ook
voor buitenstaanders dat er een enor
me druk van haar is afgevallen: voor het
eerst sputtert de prinses niet tegen de
aanwezigheid van een fotograaf. Tij
dens haar koningschap was ze bepaald
lastig voor de media. Zij wilde al haar
aandacht geven aan de mensen bij wie
zij op bezoek was en kon zich niet con
centreren als er om haar heen geflitst
werd en zij het geklik van camera's
hoorde. Tijdens „officiële" bezoeken
aan gehandicapten etc. is zij nog steeds
niet erg gecharmeerd van de aanwezig
heid van pers. die dan ook (als de media
al aanwezig mogen zijn), dienen op haar
verzoek pijlsnel te verdwijnen. Op de
Galapagos mocht er echter een foto
graaf mee, hetzelfde was het geval toen
zij haar eerste verjaardag als prinses in
New York bij haar dochter Christina
vierde.
rust
In september 1981 wordt Juliana voor
twee weken in het Academisch Zieken
huis van Utrecht opgenomen. Aanvan
kelijk heette het dat „voor op zich zelf
niet verontrustende klachten" een ver
blijf van enkele dagen nodig was.
De prinses zal het nog maanden rustig
aan moeten doen. Weliswaar verschijnt
ze op 10 oktober, ondersteund door ko
ningin Beatrix, bij de viering van het
450-jarig bestaan van de Raad van Sta
te, maar haar programma wordt dras-
tiscgh teruggeschroefd- De representa
tieve taken die zij van koningin Beatrix
overneemt, omdat deze er geen tijd
voor kan vinden worden nu door prin
ses Margriet overgenomen. Ais prinses
Juliana er op 21 november toch op staat
het gebouw EfTatha voor dove en ge
hoorgestoorde jongeren in Zoetermeer
te openen, vergezelt tot ieders verras
sing koningin Beatrix haar. Deze neemt
een gedeelte van het programma van
die dag over.
Op 9 december 1981 wordt het Jaar van
de Gehandicapten afgesloten. Prinses
Juliana blijft echter op dit terrein ac
tief. Zo heeft zij nog steeds zitting in de
commissie die werkt aan de inrichting
van het op 17 december 1981 in Utrecht
geopende Informatie- en documenta
tiecentrum ten behoeve van het kind
met een handicap en zijn ouders. Dit
gebeurt buiten het zicht van de publi
citeit. En zonder dat ze hoeft tc letten
op de tijd. want dal heeft Juliana nooit
goed gekund: zich houden aan een tijd
spannen. Iedereen die er haar attent op
maakte dat zij inmiddels elders werd
verwacht kon „de pot op", al was het
haar eigen man.
rian van kuppenveld
