ONDERNEMEN experiment exttA 'we moeten vlugger op de veranderingen inspelen' 'veel mensen hebben we heel wat ellende bespaard' HET GAT IN DE MARKT PZC/ i 12 MAART 1982 ZEEUWSCH-VLAANDEREN groep best veel waardevolle ideeën ge bruikt kunnen worden. De tweede categorie is de groep mensen die werkloos zijn. Onder hen relatief veel jongeren die - de wanhoop nabij zijnde - in feite eenzelfde soort bedrijf wilden beginnen als hun vroegere baas. Om twee redenen is er uit deze groep niets voortgekomen. Allereerst vanwe ge het feit dat men geen bedrijven wilde scheppen die duidelijk concurrentie vervalsend waren en derhalve het uit eindelijke doel - het scheppen van nieu we arbeidsplaatsen tengevolge van het nieuwe en frisse idee - voorbijstreefden. Bovendien zouden de meeste adspirant ondernemers een volledige startsubsi die moeten hebben wat ook niet de be doel De derde groep zou je kunnen vangen onder de noemer 'alternatief. De niet- commerciële activiteiten zoals alterna tieve land- en tuinbouw, het beoefenen van oude ambachten, klusjesbedrijven werden niet of nauwelijks gehonoreerd vanwege het gemis aan groeimogelijk heden of omdat het vaak commercieel onhaalbaar was. Veel mensen uit deze groep zijn gewezen op de mogelijkheid tot het volgen van studies in de richting die zij wilden gaan of tot oriëntatie bij reeds bestaande bedrijven. De heer Lamain: „Biologische land- en tuinbouwbedrijven blijven noodge dwongen eenmansbedrijfjes in de meeste gevallen. Het vele werk wat er gedaan moet worden gebeurt meestal Het door het Economisch Technologisch Instituut opgezette onderzoek naar nieuwe onderne mers in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen is afgerond. In totaal hebben ongeveer dertig mensen jereageerd. Na gesprekken over en weer zijn er welgeteld twee ondernemers in de dop overge schoten. Een schrale oogst? „Je kunt dit moeilijk zo stellen. Gezien de beperkingen die we ons bij letonderzoek hebben opgelegd is het resultaat: twee levensvatbare ondernemingen toch redelijk. Bovendien kun je ook stellen dat we veel mensen behoed hebben voor een misstap. Veel mensen hebben we heel wat ellende bespaard", zegt de heer Lamain die het onderzoek leidde. j&fure ondernemingen die de moge- {oeid in zich dragen tot het scheppen its nieuwe arbeidsplaatsen staan hoog eoteerd - zoniet het hoogste - op de Eüjst van onze nationale verlangens. frdaar dat dit onderzoek heeft plaats enden. Een onderzoek dat mét de pitste discretie is uitgevoerd: men- je die bijvoorbeeld nog bij een bedrijf urkzaam zijn staan niet te dringen om hu ambitieuze plannen maar alvast in openbaarheid te gooien met alle ge tuigen dan dien. Het hele vergunninge- uoerwoud in Nederland vergt trouwens toch al veel tijd om een vlugge realisatie nn plannen mogelijk te maken. Alle maal problemen waar het ETI de nieu- ie ondernemer behulpzaam by is. 2« onderzoek is een unicum voor de pnncie Zeeland. Je zou kunnen zeg- p dat juist vroeger opgezette verge- jtóaie onderzoeken en de vaak daar- evoortvloeiende positieve resultaten tot ten regio, de Acquisitiegroep Zee- kal op het idee heeft gebracht een der- pïk onderzoek in Zeeland uit te voe- bl Als gevolg van dergelijke onderzoe- ta zijn er zowel in het buitenland als in lüderland bedrijvencentra opgezet ge- mwren met daarin een aantal bedrijfs ruimten en een aantal ruimten met ge meenschappelijke voorzieningen (kan- Une, telefoon, telex en dergelijke). Op deze manier hoopt men de beginnende codememer een zo groot mogelijke tans van slagen te geven, doordat het contact met mensen die met vaak de- RL'de beginproblemen te maken heb ben leerzaam is. doordat het gebruik maken van gemeenschappelijke voor- aeaingen kostenbesparend werkt en doordat men gebruik kan maken van lel advies van een deskundige leiding. Een geslaagd voorbeeld van een bedrij- mcentrum is te vinden in Glasgow Schotland). Twee jaar na de start in 919 werkten er bij de negentig bedrijf- es al ongeveer vijfhonderd werkne mers. In Nederland zijn momenteel drie van dergelijke centra in werking of in voorbereiding, namelijk in Groningen, )ude Pekela en in Almere. Waarom list de kleinere bedrijven? Drs J. C. de eng, directeur van het ETI voor Zee land: „In de economie bestaat een denkwijze die een groei voorspelt voor de kleinere bedrijven. Dit is vooral te danken aan het feit dat kleinere onder nemingen een grotere flexibiliteit aan de dag leggen wat betreft de aanpas- Egsmogelijkheden in verband met en wisselende situatie in de consump- mjormatie ïo bedrijvencentrum zit er gezien het ïesultaat voorlopig niet in. Een resul taat dat volgens de heer De Jong wel aigszins te verwachten valt in Zwiwsch-Vlaanderen. „Zeeland be- schikt nu eenmaal niet over een con- Rntratle van technologische, soclolo- Rumer Postman(links) enCharlesvanHaljr.zettenhethoutbedrijfinSluisvoort. flsche en economische informatie zoals wedie wel in andere provincies kennen. a zal een bedrijvencentrum in Groningen vlugger van de grond ko- rea Deze provincie beschikt namelijk «1 over de nodige informatiecentra zo- is een hogeschool of universiteit. Het w daarom zeer zinvol zijn in deze tijd economische recessie dat elke seek over de nodige informatie zou tan® beschikken. Niet alleen zou Zeeland moeten kunnen beschikken ra een technologisch informatiecen- trammaar ook over een sociologisch en economisch centrum. Deze laatste >ooral in verband met onze afzetmarkt, de export. Het gebeurt vaak dat we te bat mspelen op veranderingen in con- mmptlepatronen in het buitenland. Vergeet niet dat bij een stagnerende economie de produktiecyclus korter is, «datalle produkten een kortere tijd op oemarktzijn of maar tijdelijk gevraagd widen. Daapom zijn marktverkennin gen in deze tijd meer dan nodig. We moeien vlugger inspelen op de verande- cmgen. Veranderingen die onder meer kunnen worden opgemerkt door pooemde centra. Door de welvaart van «jaren zestig, een welvaart die boven- wniedereen het gevoel gaf dat er niets kon mislukken, zijn veel onderne- TOgen minder flexibel geworden. In- jwatie. vernieuwingen zullen daarom wodnodigzijn. Vandaar ook het grote Wang van de kleinere bedrijven in on- 8 economie", W het onderzoek is Oost-Zeeuwsch- laanderen uitgekozen vanwege het «verachtelijke van dit gebied. De on- kÜv" menscn die gereageerd ebben laten zich verdelen in een vi jf- W categorieën. «eerste categorie is de groep ouderen. «Poepmensen boven de 65 jaar en wiaantalWAO-ers Zy kwamen vooral •"dragen met ideeën die in de bedrij- 2® gebruikt konden worden. Ook wa rn? ni?deze groeP nogal wat uitvinde- laatste zijn verwezen naar uit- ■®®rsbureaus. Vanwege de hoge leef- van deze mensen en vanwege het dat het,vaak verbeteringen betrof •an een bestaande produktiemethode. 1' ann deze groep geen nieuwe onder- m»ÏÏen ?el3oren al wil de heer La- der van het onderzoek, wel kwijt dat er van deze met vrijwilligers of met mensen die be reid zijn tegen een heel karige vergoe ding te werken". De vierde categorie is de groep mensen die met een idee aankwam maar niet zelf in de omstandigheid verkeerde het idee wel zelf uit te voeren. Deze men sen zijn in contact gebracht met ande ren die het idee wel uit kunnen voeren. Uiteindelijk groep vijf: de mensen met technisch uitvoerbare en commercieel gezonde ideeën die kunnen leiden tot het ontstaan van nieuwe ondernemin gen en - na verloop van tijd - arbeids plaatsen opleveren, zodat het uiteinde lijke doel - het scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen - bereikt wordt. Wat zijn dit voor bedrijven? Er is er een dat zich gaat bezighouden met de dienstverlening in commerciële zin (een soort adviesbureau). Het ande re bedrijf zit in de consumptieve sector, de gebruiksvoorwerpen, duurzame za ken. Deze nieuwe ondernemingen gaan wel van start als éénmansbedrijQes maar dragen wel reële groeikansen in zich. Deze mensen konden of waren be reid een hoeveelheid eigen kapitaal in hun bedrijf te investeren. Het ETI heeft een bemiddelende rol gespeeld tussen de nieuwe ondernemer en de bank die de rest van het benodigde kapitaal moet verschaffen. De meeste banken tonen zich trouwens zeer bereidwillig bij het verstrekken van een lening aan bedrijven die menen een gat in de markt te hebben gevonden. Ze verto nen wat dat betreft voldoende reali teitszin. uitnood Het totaal van ruim dertig reacties in zo'n korte tijd (november-februari) en gezien in het licht van het beperkte ge bied en het feit dat het onderzoek niet erg indringend is geweest, noemt de heer Lamain symptomatisch voor onze belabberde economische situatie. „In een tijd van economische achteruit gang zie je steeds een groei van nieuwe bedrijven, al dan niet met kans op over leving. levensvatbaarheid- Je zou kun nen zeggen dat zulke bedrijven dan uit nood geboren worden. Mensen die in feite zonder perspectief zitten, zonder vooruitzicht op werk, gaan vaak te snel denken aan de mogelijkheid iets zelf standigs te beginnen met alle nadelige gevolgen voor henzelf. Toch is het vaak een feit dat in een tijd waarin de wel vaart terugloopt er mensen opstaan met briljante ideeën. Juist die categorie mensen zul je moeten helpen. Voor die mensen willen we als een wegwijzer op treden in het subsidie- en vergunninge noerwoud. De mensen met onvoldoen de realiteitszin voor hun zaak moetje in feite tegen henzelf beschermen. We heb ben nadat het onderzoek was afgelopen al verscheidene telefoontjes gehad van mensen die wij eigenlijk geen kans ga ven omdat die er in feite ook niet was, gezien de beperkingen die we ons opleg den. Later waren ze er ons dankbaar voor dat wy hun de raad gegeven had den van hun plannen af te zien". Het ETI, waarvan het bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van overheids organen. bedrijfsleven en vakbewegin gen, stelt zich tot doel de welvaart in Zeeland te bevorderen door het uitvoe ren van activiteiten zoals bedrijfvoor- lichting in samenwerking met andere instanties en door het verrichten van onderzoeken zoals dat onlangs gebeurd is voor de regio Oost-Zeeuwsch-Vlaan deren. Een onderzoek dat uitwijst dat er best nog wel wat inventieve geesten rondlopen in de gemeenten Terneuzen. Axel, Hontenisse, Hulst en Sas van Gent. Het feit dat het onderzoek is afge rond wil niet zeggen dat degenen die menen een eigen bedrijf op te zetten in de particuliere sector in Oost- Zeeuwsch-Vlaanderen bij het ETI nu aan een gesloten deur komen. Het te gendeel zelfs. Voor nieuwe onderne mers, mensen die menen het veelge vraagde gat in de markt gevonden te hebben, houden ze zich warm aanbevo len. Cyriel Smet Marian Perdaen, Marian Ingels, Andrea Zohlandt en Thérèse Bruggeman: vergevorderde plannen voor een vegeta risch eethuis in Hulst. Nieuwe bedrijven zijn niet alleen van harte, welkom hij het ETI, maar ook bij het ministerie van so ciale zaken waar men een regeling heeft getroffen jeugdige werklozen, die menen een gat in de markt te hebben gevonden en in verband daarmee een bedrijfje willen begin nen, in financieel opzicht een tijdje te helpen om zodoende het project beter van de grond te krijgen. Zo zijn Marian Perdaen. Marjan Inghels, Andrea Zohlandt en Thérèse Brug geman van plan binnen afzienbare tijd een vegetarisch eethuis annex informatie- en cursuscentrum te starten in Hulst. Marian Perdaen: „Er is in geheel Zeeuwsch-Vlaanderen geen enkel ve getarisch eethuis en cursus-ontmoe tingscentrum te vinden ondanks het feit dat er wel degelijk behoefte aan is. Zo ontstaat er een gat in de markt. Onze groep wil dit gat opvullen". Blijkens het rapport 'Vegetarische Restaurants' dat in opdracht van het bedrijfsschap Horeca is samenge steld hebben zij -het gelijk aan hun kant. In dit rapport wordt uitgegaan voor Nederland van een aantal van ongeveer 100.000 vegetariërs, een aantal dat snel toeneemt. In dit rap port wordt gesteld dat gezien de gro ter wordende belangstelling voor ve getarisch eten het exploiteren van minstens het dubbele aantal eethui zen - nu ruim zestig - rendabel zal zijn. Dat rendabel zijn is wel een voor waarde die gesteld wordt om voor de Experimentele Arbeidsprojecten Jeugdige Werklozen-regeling in aan merking te komen. Men gaat ervan uit dat het project binnen een perio de van vier jaar selfsupporting moet kunnen zijn. De regeling zorgt er in feite voor dat gedurende de aanloop periode de vaste inkomsten verze kerd zijn. Als exploitatievorm heeft men voor een stichting gekozen, de stichting 'Klavertje Vier'. Het gehele project wordt begeleid door een zogenaamde begeleidingscommissie. Het idee voor een dergeiyk project was in feite al jaren aanwezig Het feit dat deze mensen werkloos werden en ze het besef kregen hoe moeilij k het is ln deze tijd een passende werkkring te vinden deed hen besluiten hun plannen ten uitvoer te brengen om zodoende voor zichzelf zinvol werk te creëren en als gevolg daarvan een nuttige plaats te verkrijgen in de maatschappij. Marjan Inghels: „Je staat er wel van te kijken wat er a llemaal bij komt kijken om zoiets van de grond te krij gen. Zonder de medewerking van Marleen Baert, projectleidster van het baanlozenproject in Hulst en van Bram Coomans. provinciaal coördi nator van de stuurgroep Werkloos heid Zeeland, hadden we het met kunnen rooien. Bovendien is het ar beidsbureau ons ook erg behulp zaam geweest Bram Coomans: „Het is erg moeilijk om de juiste weg te vinden als je een project op wil zetten. Daarom probe ren we dergelijke initiatieven zo goed mogelijk te begeleiden. Initiatieven trouwens die wel degelijk van de werklozen zelf afkomstig moeten zijn. Zij moeten met het initiatief voorde dag komen, wij zorgen in feite voor de officiële afwikkeling van de zaak". De heer Coomans gelooft in het pro ject: „In deze streek bestaat er op dit gebied geen enkele voorziening. De kans om te slagen is dan wel al veel groter". welzijn Als beroepskracht heeft Coomans op dit gebied al de nodige vergelijkbare projecten meegemaakt. Kleinschali ge projecten die mettertijd self-sup porting werden. Zo heeft hij op De Bevelanden het initiatief een confec- tiefabriekje te starten helpen realise ren. Het zijn vaak projecten die als gevolg van de gehanteerde economi sche normen moeilijk inpasbaar zijn in de huidige structuur Bij deze be drijven is vaak sprake van een alter natieve structuur wat betreft de me dezeggenschap en de beloning. Meestal staan de werklozen zelf cen traal en niet het kapitaal. In plaats van de welvaart stelt men het welzyn op de eerste plaats. Het is niet zo dat deze mensen niet commercieel den ken; ze zijn bereid om met een karig loon genoegen te nemen als hun plan eenmaal gerealisserd is. Aan de Hulsterse project ligt trou wens wel een maatschappelijke vi sie ten grondslag. Men wil op deze manier veranderingen in de maat schappij tot stand brengen, veran deringen in de richting van een geestelijk en sociaal rijker leef- en werkklimaat. Er wordt gedacht aan een natuurlijker leefwijze, een ont moetingscentrum voor mensen met vernieuwende krachten in zich op het gebied van een leefbare aarde en menselijke wereld. In verband hiermee wordt aan het eethuis een cursus- en informatiecen trum gekoppeld om de mensen ken nis te laten nemen van een andere manier van voeding en al wat daarbij banken en door het uitgeven van pandbrieven. garantiefonds De groep heeft geprobeerd bij de ge meente Hulst aan te kloppen in ver band met een gemeentegarantie fonds. Doch dit had niet het gewen ste resultaat. „Begrijpelijk", zegt Coomans. „de meeste gemeenten hebben nog geen ervaring met derge lijke projecten- Er zijn maar een paar gemeenten zoals Middelburg en een paar in Groningen die dergelijke pro jecten voor een gedeelte helpen fi nancieren". Het is trouwens toch al een papieren geharrewar een plan als dat in Hulst te realiseren. Sommige instanties waar je mee te maken krijgt weten niet wat te doen, omdat het de eerste keer is dat ze zoiets meemaken. Het hele project staat of valt met de drie voorwaarden die de Stuurgroep EAJW stelt. Voorwaarde één: de eis dat men niet concurrentieverval send gaat werken. Voorwaarde twee: de eis dat men zelfbedruipend wordt. Voorwaarde drie: er moet sprake zijn van een alternatieve be drijfsvoering; dat wil zeggen, dat niet de winst voorop mag staan. Vandaar de keuze voor de vorm: stichting of coöperatie. In feite zijn de vier mensen werkne mers van de stichting Klavertje Vier. In het bestuur van de stichting heeft men bewust mensen gekozen die het lidmaatschap van de stichting niet combineren met nog eens een aantal andere bestuurslidmaatschappen. Het bestuur is van mening dat men sen die met ideeën of plannen rondlo pen die de stichting van nut kan zijn bij het bestuur moet kunnen aan kloppen. De voorzitter Jos Kroes uit Heikant houdt zich aanbevolen voor mensen met goede adviezen. lange weg hoort. Gedacht wordt aan het geven van cursussen op het gebied van voe dingsleer, kruidenkennis, groenten en fruit inmaken en het verstrekken van informatie over uiteenlopende onderwerpen. Marian Perdaen bij wie de 'inhoude lijke' verantwoordelijkheid berust heeft al ervaring opgedaan met het geven van vegetarische kookcursus sen. Vorig jaar is er te Hulst een cur sus geweest die ze zelf verzorgde. Een cursus die goed bezocht is. Boven dien heeft ze de kookkadercursus ge volgd bij de Kleine Aarde te Boxtel. Deze cursus zal trouwens door de an dere mensen van het eethuis ook ge volgd worden, omdat het koken door de gehele groep verzorgd zal worden. Voorts is een gedeelte van de groep van plan de part-time opleiding So ciale Academie te Breda te gaan vol gen. Men heeft zich bij het opstellen van de begroting en toekomst-verwach tingen laten leiden door vergelijkba re bestaande eethuizen, een begro ting die om en nabij 180 000.- ligt, waarbij vermeld dient te worden dat de loonkosten tweederde van die be groting in beslag nemen Het reste rende bedrag bestemd voor inventa ris. huur en dergelijke hoopt men aan te boren bij andere financierings bronnen zoals het Memo-fonds (Mens- en milieuvriendelijk onderne men), het Koningin Julianafonds, De aanvraag die ingediend is bij het Directoraat-Generaal voor de Ar beidsvoorziening is ondertussen weer al een keer terugontvangen om een aantal punten te verduidelijken. Eind deze maand wordt een definitief besluit verwacht van de Stuurgroep EAJW Marian Perdaen, Marjan Lng- hels, Andrea Zohlandt en Thérèse Bruggeman zullen dan net een half jaar bezig zijn om hun plan langs de officiële weg voor elkaar te krygen met de ondersteuning van een aantal beroepskrachten. Is het antwoord positief dan zal men zo vlug mogelijk een pand in handen moeten krijgen. Een pand wat na een eventuele aan passing ingericht zal worden met spullen van natuurlijke materialen, wat past m hun wijze van denken en leven. Een naam voor het curus en ontmoe tingscentrum waar men van gedach ten kan wisselen bij een vegetarisch hapje en drankje of wat uitgebreidere maaltijden is nog niet gevonden. Gezonde volwaardige voeding, vege tarisch eten, alternatiefleven en den ken; begrippen en daden waar je, een aantal jaren geleden, eerbiedwaardi ge huis- en disgenoten nog resoluut de velourse gordijnen mee kon inja gen. Momenteel heeft deze manier van leven en denken burgerrecht ver kregen. Het wordt sociaal vrijwel geaccepteerd, het drempel verhogen de effect van de beginjaren bestaat in de meeste gevallen niet meer. Het zou daarom best kunnen dat het ve getarisch eethuis, annex cursus- en ontmoetingscentrum in Hulst in een behoefte gaat voorzien. De vier jeug dige Hulsterse werklozen zullen dan hun volwaardige plaats in het ar beidsbestel gaan innemen. Foto: Camile Schelstraete

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1982 | | pagina 33