CLITEX CLINGE ruim honderd man uit textielbranche op straat Redactie en administratie. Terneuzen, Nieuwstraat 22, tel. 01150-94457. Hulst, Steenstraat 6, tel. 01140-4058. Zeeuwsch-Vlaanderen Extra VRIJDAG 12 MAART 1982 Clitex kende een spectaculaire groei na de Tweede Wereldoorlog. De Duitse textielindustrie was van de kaart ge veegd en het gat in de markt werd vooral door Clitex opgevuld. Langza merhand zag het verkoopapparaat kans een zo breed mogelijk afzetgebied te creëren. De produkten werden via agentschappen over de gehele wereld afgezet. Volgens de markettingman J. Mariman van Clitex was de groei van het textielbedrijf in de jaren zestig ten dele het gevolg van het beleid van de Tieberghiens. De familie vond dat er beter geïnvesteerd kon worden in nieuwe machines, in plaats van divi dend uit te keren. Clitex werd daar door in de ogen van de andere bedrij ven een zeer moderne en goed geoutil leerde onderneming. Mariman: „Zelfs de prijsstijgingen van vooral na 1964, die een gevolg waren van de stijgende arbeidskosten, hielden geen nadelige gevolgen in voor Clitex. Andere textielbedrijven kenden in die periode wel hun eerste liquiditeitspro blemen. Het Clingse bedrijf ondervond toen geen last. dank zij de moderne aanpak en doordat Clitex met zeer mo dieuze collecties op de markt kwam. Het bedrijf heeft zich altijd bij de wollen stoffen gehouden. Door die gespeciali seerde aanpak heeft het Clingse textiel bedrijf zich tot het einde van de jaren zeventig redelijk weten te handhaven". Mariman noemt drie oorzaken, die heb ben geleid tot de neergang van het be drijf- De hoge arbeidskosten, waardoor het verschil in prijs per meter doek met concurrerende landen opliep tot twee gulden vijftig. „Een dergelijk prijsver schil zal des te meer doorwegen, naar mate de economische recessie doorzet. Mode kost geld en de modebewustheid neemt nu af. Dat laat zich het eerst gel den bij de duurdere stoffen". Als oorzaak nummer twee noemt Mari man de marktsituatie. De consument is zich volgens hem op een ander vlak gaan bewegen. Vaak worden nu ook an dere vezels dan wol gedragen. Verder heeft Clitex de laatste jaren veel afne mers verloren door invoerbeperkingen in verschillende landen Volgens Mari man proberen vooral de Oostbloklan den, die nogal eens met hun betalings balans in de knoop zitten door een poli tiek van zoveel mogelijk uitvoeren en zo weinig mogelijk invoeren harde Wester se valuta binnen te halen. Wat dat be treft gaan volgens Mariman de ambte naren van de betrokken ministeries niet geheel vrijuit. Vaak zijn afspraken tussen de Comecon en haar tegenhan ger de EG over uitvoer van goederen vanuit de Beneluxlanden naar oost- bloklanden. niet nagekomen. Onder de deskundigen van Clitex heerst de opvatting dat de textielbran che best rendabel kan zijn. zolang je het maar kleinschalig houdt. De groot schaligheid leidt - in de modieuze stof fen - tot een miskleun, vindt Mariman. „Het bevordert niet de overzichtelijk heid van een bedrijf. In onze branche waar gewerkt wordt met heel extrava gante stoffen is alleen nog maar plaats voor kleine ondernemingen, die snel op de markt kunnen inspelen en boven dien niet te beroerd zijn om in ruime mate van de veertigurige werkweek af te wijken". De laatste weken zijn bij de Clitex vrij veel dankbetuigingen binnengekomen van voormalige afnemers, waarin de kwaliteit en de service van het bedrijf worden geroemd. „Ze hadden beter be stellingen kunnen plaatsen dan ons te overladen met loftuitingen", merkt Mariman wrang op. Cyriel de Smet en Hans Vonk. Foto's: Camiel Schelstraete. tendens die ongeveer tien jaar geleden is ingezet". Na de reorganisatie is vorig jaar door het overblijvende personeel vrij regel matig overgewerkt. Ex-werknemers van Clitex zagen dit met lede ogen aan en hebben zich dat aangetrokken. Van de Voorde: „Nadat de meesten wegwa ren hebben we ons er op toegelegd weer werk te krijgen. Dat is wel gelukt, maar het waren vooral orders, die snel afgele verd moesten worden. Dat was gewoon in het belang van zowel Clitex als de overgebleven medewerkers. De orders liepen over een beperkt aantal machi nes. We kregen te maken met een her verdeling van beschikbare mensen over de afdelingen in de fabriek. Dat is de reden geweest dat er zo nu en dan over gewerkt moest worden om deze proble men op te vangen. Ik kan me heel goed voorstellen dat dit kwaad bloed bij de ex-werknemers heeft gezet. De directie heeft daar alle begrip voor en dat is in dertijd ook afgewogen. Op een gegeven moment hebben we nog tien man extra kunnen aanhouden". Om de kwestie met de overuren wat duidelijker te ma ken geeft Van de Voorde een voorbeeld: „Als je werk hebt voor één en een kwart man, is het ondoenlijk hiervoor twee man aan te nemen". Ook Van de Voorde ziet het sober in voor de ontslagen Clitex-medewerkers om nog aan het werk te geraken. „De gemiddelde leeftijd is hoog. Er wordt ook vaak gezegd dat textielmensen al leen iets afweten van doek en garen. Dat specialisme en de hoge leeftijd ma ken dat de ontslagen mensen 'moeilijk inpasbaar' zullen zijn". Volgens Van de Voorde heeft de sluiting van Clitex ook nadelige gevolgen voor het moederbe drijf Tieberghien in Frankrijk. „Het was onze grootste relatie. Wij beheer sten de Nederlandse markt. Het zal dus voor Tieberghien zeer moeilijk wor den om op de markt hier greep te hou den". niet vieren Clinge zal het vijftigjarig bestaan van de fabriek niet meer kunnen vieren. Dat zou volgend jaar zijn geweest. De vesti ging van het bedrijf in 1933 had te ma ken met de politieke lijn die toen werd gevolgd. Elk Europees land - dus ook Nederland - legde zichzelf zoveel moge lijk invoerbeperkingen op. De textielfa- milie Tieberghien had in Nederland echter een fors marktaandeel en er zat voor het bedrijf niets anders op - om dat te behouden - dan een eigen vestiging in Nederland te openen. Dat de keus op Clinge viel komt doordat de afstand tussen het moederbedrijf en de nieuwe vestiging dan dé kortst mogelijke was. Het textielbedrijf was welkom in Clin ge Het bedrijf werd welhaast in een fee stroes binnengehaald. Dat was niet zo verwonderlijk. De tijden waren in de ja ren dertig zeer slecht, de werkloosheid enorm hoog. Volledige gezinnen, vader, moeder en de kinderen - als ze oud ge noeg waren - kwamen op de textielfa briek terecht. Het redelijke salaris was er de oorzaak van dat de Clingenaren zich zichtbaar gingen onderscheiden van de bewoners van de omringende dorpen. Clinge werd vaak met een ja loerse blik bekeken. De verwevenheid met de fabriek was zeer groot. Vaders plaveiden de weg voor hun kinderen, bespraken' een plaatsje binnen het bedrijf. Hoewel de meeste mensen geen ervaring hadden in spin- en weeftechnieken of in bepaal de commerciële facetten van de textiel, nam het bedrijf de mensen toch aan. De Clingenaren kregen de gelegenheid door ervaring en studie zich op te werken. Hdelijk tevreden Oofamtmingsraadvoorzitter Piet Het op handen zijnde ontslag van de werknemers van het textielbedrijf Clitex in Clinge wordt schijnbaar gelaten opgenomen. Iedereen doet nog gewoon zijn erk. Gevoelens van ongenoe gen worden nauwelijks geuit. „Pas als je de definitieve ontslagbrief onder ogen krijgt, ga je pas begrijpen wat er te gebeuren staat. Een ontslagbrief die een uitdrukkelijke bevestiging is van een vermoeden, dat je niet durfde te uiten. Pas dan zullen de gevoelens zichtbaar worden onder de flitexmedewerkers". J. Mariman is één van de 111 werknemers, die over enige tijd op straat komen te staan. Clitex gaat nu, nadat vorig jaar bij een reorganisatie al bijna tweehonderd man op straal kwam te staan, definitief dicht. In de eerste helft van 1980 investeerde Clitex nog een half miljoen gulden in machines en de kwaliteitscontrole. In de tweede helft van dat jaar ging het al slechter en ontstonden de plannen om af te slanken, die in 1981 dan ook wer den uitgevoerd. „Eigenlijk is in twee jaar tijds de hele zaak op nul gekomen. Het feit dat we onlangs nog hebben geïnvesteerd wijst erop dat de Clitex wel erg snel de vernieling is ingegaan", zegt het hoofd personeelszaken. In Nederland zy n nu nog twee bedrijven over, die enigszins vergelijkbaar zijn met Clitex in Clinge. Een daarvan kampt ook al met problemen en heeft uitstel van betaling. Dat Clitex het nog zolang heeft kunnen uitzingen schrijft Van de Voorde toe aan het machine park, dat één van de modernste van Ne derland was. „Wat Clitex de das heeft omgedaan is eigenlijk de afname van de Nederlandse kopers geweest. Velen stopten of gingen naar het buitenland. Daardoor hebben we ons ook moeten toeleggen op de verre markt Dat is een f4 G. A. van de Voorde Piet Steijaart Mariman, die zich bij het bedrijf bezig houdt met de verkoop, weet zich de tijd nog te herinneren dat er op het bedrijf excursies waren waarbij bij de bezoe- - kers de monden openvielen van verba zing over het machinepark. „Uit alle landen kwamen ze kijken naar de Clingse vestiging, het voorbeeld van een moderne aanpak", zegt hij. Een aanpak die overigens geen garantie bood voor het voortbestaan. Precies drie weken geleden riep de di rectie het personeel bijeen. Directeur J. L Deltour en hoofd personeelszaken G. A van de Voorde spraken de Clitex- vertaemers toe. Het ging niet langer meer op deze manier. De verliezen wer den te groot en de banken wensten niet langer het krediet te verhogen. Het per soneel hoorde de mededeling gelaten aan, er heerste verslagenheid. Een gro te verrassing was het niet. Vrijwel ieder- eenhadde bui al zien hangen. 'Een klap voorvooral de lokale werkgelegenheid', 'een intrieste zaak', 'een ramp voor CUnge', waren enkele van de commen taren op dè voorgenomen sluiting drie weken geleden. Vorig jaar voerde het bedrijf een reorga nisatie uit, waarbij de spinnerij en de weverij werden afgestoten. Daarbij werd het personeelsbestand terugge bracht van ruim driehonderd tot de honderdelf werknemers, die dan nu ook op straat komen te staan. De laatste maanden waren de geruchten over een bedrijfssluiting flink toegenomen. Dat bet bedrijf zou sluiten stond voor vele Clitexmensen wel vast. De grote vraag was alleen nog: wanneer. De directie wilde in eerste instantie een sociaal plan uitvoeren, dat gelijk was aan dat van vorig jaar, toen tweehon derd werknemers naar huis werden ge stuurd. Woensdagavond werd een ak koord bereikt over de inhoud van het sociaal plan. De ondernemingsraad en de Industriebond FNV en de directie 'an Clitex vonden elkaar halverwege: «wordt nu 571.000 gulden uitgetrok ken. De or en de bond hadden een plan dat zes ton zou kosten. Er komt nu een uitkering van 500 gulden en 50 gulden vooreik dienstjaar. Daarnaast is er nog «n schadeloosstelling volgens de tex- öel-cao voor de werknemers ouder dan veertig jaar. Zij krijgen, afhankelijk van bun leeftijd en dienstverband een sala ris. variërend van een week tot drie maanden extra. In het plan is woensdag verder opgenomen dat de wao'ers, die in hun tweede ziektejaar juridisch ge- a'"n°g tot het bedrijf behoren, ook de rijlhonderd gulden en vijftig gulden voor elk dienstjaar krijgen. Een akkoord werd snel bereikt, want de vakbond en de or stonden vanaf het be- pn al vrij positief tegenover het direc- ue-plan. De garantie voor de uitvoer van het plan werd gevonden in de ge bouwen en de terreinen, een aanbod van de directie. „Zoals de zaken er nu voor staan hoeven er beslist geen pro- b-emen te ontstaan. We zullen het ge- vra^de bedrag op tafel kunnen leg- g®zegt Van de Voorde. Hij voegt Rechter aan toe dat er geen vertra den mogen optreden in de opzegter mijnen of zich andere tegenslagen mo gen voordben. „Enige speelruimte is er nauwelijks". Steijaart kan zicb in grote lijnen in het plan van de directie vinden. Steijaart had graag gezien dat er zes ton in het plan werd gestoken. Dat is het bedrag wat de directie vorig jaar neertelde bij de afvloeiing van de 194 werknemers. „We zijn redelijk tevreden. Er zit niet anders op dan het bod van de directie te accepteren", zegt Steijaart. Het di- rectieplan is hem reuze meegevallen. Hij had verwacht dat er een goedkoper sociaal plan uit de bus zou komen rol len. De voorzitter van de ondernemings raad is slecht te spreken over de mee- deelzaamheid van de directie. „We heb ben nooit iets vernomen over de echte problemen die speelden. Ze vertelde wel dat het slecht ging. maar niets over plannen tot sluiting. Toch hebben we er elke or-vergadering naar gevraagd. Wij zagen ook wel dat er voor de helft van de mensen soms geen werk was en toch werd er geen werktijdverkorting aange vraagd. Dat gaf wel te denken. Tien fe bruari hebben we toen een vergadering aangevraagd en die is ook gehouden. Daar zijn we ook niets wijzer van gewor den. Weer kregen we geen bijzonderhe den of plannen te horen. Een een week later blijkt dan plotseling dat de zaak gaat sluiten", merkt Steijaart bitter op. De or-voorzitter rekent voor aan de de hand van de leeftijden en het aantal dienstjaren dat eind april zeventien Cli tex-medewerkers zullen afvloeien, eind mei twaalf, in juni drieëndertig, in juli achttien, in augustus tien en eind sep tember eenentwintig. Hij verwacht dat de produktie eind mei, begin juni stil komt te liggea „Dan is het nog een kwestie van de machines afbreken en het kantoorwerk afwikke len. Het enige wat we dan nog kunnen doen is de werknemers - en vooral de ouderen - voorlichten en helpen". Hij wijst er in dat verband op dat het ge middeld dienstverband achttien jaar bedraagt. „We hebben duidelijk te ma ken met een hoge leeftijd van de werk nemers. Het kantoorpersoneel, dat zijn vrijwel allemaal ouderen. De meesten hebben nauwelijks een opleiding en zijn in het bedrijf gegroeid". Hij verwacht dat het zeer moeilijk zal zijn voor deze mensen ooit nog aan de slag te komen. Piet Steijaart heeft geluk gehad: hij is tot nu toe de enige binnen Clitex, die straks bij een andere baas kan begin nen. slagen Na de reorganisatie in het begin van het vorig jaar gingen de zaken voor Cli tex weer redelijk. „De reorganisatie leek te slagen", zegt Van de Voorde. In augustus stortte de markt echter plot seling in en zag Clitex de orderporte feuille fors slinken. In september heb ben we iets moeten doen tegen de te lage prijs. We hebben toen een poging ondernomen om het winterseizoen te overbruggen. De Clitex-directie heeft toen een zogenaamde 'rampenorder' aangenomen, een order waarop je nau welijks of niets verdiend, maar die je toch neemt om de zaak draaiende te houden. Zoiets kan je maar één keer doen en daar is bet bij ons ook bij ge bleven. In oktober stortte de markt nog verder in, waardoor de basis om verder te draaien volledig weg was". De afgelopen maanden zijn intensieve onderhandelingen met de banken ge voerd over de kredieten „Onze contrac ten liepen af en de banken hebben ons toen laten weten dat er eind 1983 op basis van de huidige verkoopcijfers geen krediet meer beschikbaar zal zijn. Tot eind van het vorig jaar hadden we nog 3.7 miljoen gulden handelskrediet tot onze beschikking, daarna zou de af bouw beginnen. Er is toen een schema opgesteld, waarin die afbouw was gere geld. Voor de directie is dit toen de aan leiding geweest tot herbezinning. Daar kwam natuurlijk ook het grote exploi tatieverlies over 1980 en 1981 bij. In de afgelopen twee jaar hebben we ruim vijf miljoen verloren. Als dat gebeurt moet je stoppen. Het kan niet anders", ver telt Van de Voorde. Vorig jaar zijn nog machines verkocht. Die transacties hebben een gunstige in vloed op de cijfers gehad „En toch was er nog een exploitatieverlies van totaal drieènhalf miljoen gulden. Een verlies van 1.2 miljoen was voorzien. Dat had den we ons nog wel kunnen veroorlo ven".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1982 | | pagina 31