an der Duim: ik
erdiende de titel
n niemand anders
Litjens
bedankt
voor
Oranje
us joeg Nederlanders stuipen op het lijf
Goede zaken
ijsbaan Drente
DE SNELSTE ZESTIEN
HANS VAN HELDEN: OVATIE EN BOETE
JARI
«SEN - Hilbert van der Duim, de grootste brekebeen van de huidige schaatsgeneratie, maar ook
imeest begenadigde Nederlandse schaatstalent sinds Ard Schenk, heeft nu dan toch een echte
•reldtitel. Eindelijk en ook terecht, is men geneigd er onmiddellijk aan toe te voegen. Want de
jarige Fries, op wie het noodlot een magnetische kracht uitoefende en die altijd wel ergens over
ruikelde op weg naar een triomf waarmee hij zijn capaciteiten kon bewijzen, heeft in de voorbije
ten als geen ander hoon en spotternijen moeten trotseren. Maar in Assen, waar een gigantisch
iaatscarnaval uitmondde in volstrekte chaos, was het raak. En rekende Hilbert van der Duim,
tl in zijn schaduw de als vierde geëindigde Frits Schalij, als sportman af met een gruwelijk
irleden.
bj wat had hij In zijn rats gezeten
0 er na zijn openingsrit op de tien
toeter plotseling nog gevaar dreig-
S'iet Falk-Larssen, de jeugdige Noor
1 tweemaal door Van der Duim was
rsgewezen. of Gustafson, de Europe-
ümpioen die ln Oslo zo grandioos
taalde, dreigden het Nederlandse
aatsfeest te verpesten, maar een 23-
rlje Rus.
«ijgen
tleek onbegonnen werk voor Dimi-
Botsjkarov om de 19,3 seconden tus-
Dbem en Van der Duims prestatie te
ifrbruggen. maar hij probeerde het
fper en joeg de meer dan 30.000 fans
stulpen op het lijf. Zaterdag het
ttjkarov geprofiteerd van de geringe
adkracht en zowaar de vijf kilometer
wonnen, maar een verknalde 1500
tier wierp hem terug. Er leek voor
teder Duim geen vuiltje aan de lucht
de Rus aan de zijde van wereldre-
rihouder Gustafson vertrok, maar
islnst die hij in sneltreinvaart boekte
c? er niet om.
/•recordmenigte op de overvolle tri-
deed er plotseling het zwijgen
Van der Duim vluchtte met de
M om het hart het stadion uit, sa-
met Falk-Larssen. Van der Duim,
ttl later met het zoveelste glas bier in
Ithand: „Na een rondje of tien toen
iolsjkarov al acht seconden winst
M, dacht ik, nu moet hij ophouden,
beel eind ben ik weggelopen, mis
tri wel twee kilometer, want ik
lilde de speaker van het stadion niet
*r horen. Die smerige Rus, ik gunde
«hem niet. Als hij kampioen was ge
urden had ik de heleboel in elkaar
«rapt. Want ik verdiende het en nie-
und anders".
ihet Asser Bos, op enige afstand van
an, liet Falk-Larssen blijken
to der Duim de wereldtitel te gunnen.
2 hoop dat het nog harder gaat waal-
t Hilbert", zet de jonge Noor veelbete-
«end. „Nou anders ik wel", was het
□woord. Pas later, na wurgende mi
stten, kon niets het happy-end nog ver-
üideren. Botsjkarov boekte eigenlijk
ilna zes kilometer te weinig winst voor
ra daverende verrassing en bereikte
12,7 seconden als grootste marge.
Itel te bont
"ai der Duim had daar allemaal geen
•st van en was ineens het feestvarken
«midden van een uitzinnige menigte,
ader wie enkele honderden het veel te
tont maakten door de huldiging te rui-
aren. „Deze wereldtitel", vertelde Van
4r Duim naderhand, „geeft me veel
aer voldoening dan die in 1980. Toen
ham het onverwacht en had ik geluk,
tae keer is er geen mazzel aan te pas
Somen. Onder gelijke omstandighe-
ira heb ik mijn kracht kunnen tonen".
Ulecn voor de 5000 meter kon wat dit
ungaat een uitzondering gemaakt
«orden. Botsjkarov kwam met de
snelste tijd op de proppen op het mo
ut dat de gedoodverfde favorieten
»1 van het ijs waren. De vlaggen ston-
i«n Ineens minder strak aan de masten
ra dat was precies waarop de Russen
kdden gegokt. Chef-trainer Boris Ba-
dsjev, die al negen seizoenen mee-
topt: „Ik heb in Nederland vaker mee-
ftmaakt dat de wind later in de mid-
•i£ afneemt en de lucht helderder
wordt, daarom hebben we Botsjkarov
in de tweede groep laten starten".
In vroegere jaren gebruikte Kees Ver
kerk soms hetzelfde foefje, maar kwam
daarbij wel eens op de koffie omdat de
kwaliteit van de baan verslechterde. De
Nederlandse coaches Kloosterboer en
Boer gaven vóór de loting ook Van der
Duim in overweging de tweede groep te
prefereren. Kloosterboer: „Hilbert koos
zelf voor de eerste groep. Het was zijn
eigen beslissing".
Siberisch
Het trainersdüo genoot uiteraard met
volle teugen van het blinkende succes
en liet zich gedurende enkele ereronden
toejuichen samen met reserve Rolf Si-
brandy, die beide dagen op de inrijbaan
als ceremoniemeester het publiek
trachtte te bespelen. Maar het dient ge
zegd, ook op de momenten dat het er
echt op aankwam hadden de beide Gro
ninger coaches de zaken naar behoren
onder controle.
Kloosterboer stelde zich in de buurt
van de startlijn op toen de Nederland
se troef aan de 500 meter moest begin
nen. Na twee valse starts van Van der
Duim en tegenstander Kaarud viel de
spanning te snijden, want diskwalifi
catie en daarmee een nieuwe noodlot
tige misser in de lange rij capriolen,
dreigde. „Ga meer achterop staan",
beet Kloosterboer hem toe, waarna
Van der Duim zich beter in bedwang
hield en een goede sprint reed. Welis
waar iets minder sterk dan op het EK
in Oslo, toen hij de snelste was van al
lemaal, maar de basis voor een ge
slaagd toernooi was gelegd.
Als een Siberisch koude douche diende
vervolgens Botsjkarov zich als serieuze
mededinger aan. Met maar liefst vier
trainers die hem ter zijde stonden had
de student zich in Inzeil geprepareerd,
terwijl zijn teamgenoten ln Moskou wa
ren voor hun nationale titelstrijd. In
een trainingswedstrijd versloeg de
Sowjet-rijder Falk-Larssen, die niet te
rug had van Botsjkarov's 1.57 op de
ASSEN - Het restaurant van de ijs
baan Drenthe heeft onder leiding
van Cees Diender twee topdagen
beleefd. Diender: „Met zestig me
dewerkers hebben wij de zaak kun
nen runnen. Op de eerste dag ble
ven de mensen veel op de tribunes
en was het gelukkig nogal rustig.
Maar na de 1500 meter zondag brak
het los. Zo erg zelfs dat lk heb moe
ten besluiten de zaak te sluiten.
Daar kon lk mijn personeel niet aan
wagen," zei de geëmotioneerde
Cees Diender. Zijn omzet was overi
gens gigantisch. Er gingen over de
toonbank: 6.000 worsten, 8750 be
legde broodjes, 2500 liter erwten
soep, 15.000 glazen bier, 20.000 kop
pen koffie en dan nog de nodige ge
vulde koeken, spritsen en chocola
derepen.
1500 meter. De Noren waren daarom op
hun hoede en bondscoach Arne Lier
sloeg daarom voor de tweede WK-dag
de kansen van de Rus hoger aan dan die
van Van der Duim.
Veel kracht
Ook op de 1500 meter kende de Neder
lander startproblemen. „Ja, ik gebruik
tegenwoordig wel al mijn kansen", zou
Van der Duim naderhand lachend op
merken. maar rolde wel zijn beste ver
richting van het weekeinde uit de bus.
Alleen Frits Schalij bleef dicht in de
buurt, de rest kreeg een naar later bleek
beslissende tik om de oren.
.Inderdaad heeft de 1500 meter mij het
kampioenschap opgeleverd. Zo lang
zamerhand weet ik wel wat ik op die
afstand kan en het was mijn doel op 700
meter op de kruising vlak achter Falk-
Larssen te komen. Dat lukte, maar
kostte erg veel kracht. Daarom ging
die laatste ronde slecht", was de uitleg
van Van der Duim, voor wie de 'mijl'
meer dan voor wie ook de sleutelaf
stand is. Hij won dit onderdeel ook in
het toernooi van 1980 waarna de we
reldtitel hem in de schoot vieL
Nadat Van der Duim Falk-Larssen ook
op de tien kilometer had afgedroogd en
de zenuwvretende periode daarna, kon
coach Tjaart Kloosterboer eindelijk
met ontzettend veel voldoening de ba
lans opmaken. De valpartijen en ande
re blunders die eerder zoveel verpestr
ten, zijn dan toch bezworen, hoewel me
nigeen daar een hard hoofd in had.
Kloosterboer:Jk wil me er niet voor op
de borst slaan, maar in mei zijn we al
begonnen tegen hem aan te praten. Je
kunt zeggen dat ik een beetje voor ama
teur-psycholoog heb gespeeld. In de
groep is Hilbert ook nooit ontzien, we
dwongen bem ertoe erover te praten.
Hij mocht alle ellende van het vorig sei
zoen niet opkroppen, het moest er uit.
Op den duur maakte hy er ook zelf grap
pen over. jy bent de sterkste. Je hoeft
voor niemand onder te doen, hebben we
hem steeds voorgehouden. Dat is ook
door zijn vrouw Audry vreselijk goed
begrepen. Ze heeft dat heel goed mee
ondersteund. Hilbert is ln het voorsei
zoen wel vier keer gevallen, maar dat
•waren techniekzaakjes, zyn schaatsen
waren niet goed geslepen. Ze waren te
rond en daardoor had hy te weinig grip
op het ys".
Chaos
Na een ferme slok cognac vervolgde
Kloosterboer: „Hilbert heeft er veel
harder voor moeten knokken dan in
1980. De druk was veel groter. Fysiek en
mentaal heeft hy nu echter bewezen er
helemaal te zyn. Niemand kan meer
iets afdingen op het feit dat hij de sterk
ste is".
Zijn moeilijkste ronde volbracht Hil
bert Van der Duim een uur na de wed
strijd. Toen pas kon hij staande op een
slee langs de nog steeds volle tribunes
getrokken worden, terwijl in de val
lende duisternis duizenden toeschou
wers hun sigarettenaanstekers lieten
branden.
De chaos overziende merkte Hilbert
van der Duim, terug onder de tribunes,
yskoud op: „Toen lk op die slee stond,
dacht ik. wat doen die mensen raar, wat
is er zo byzonder aan me".
Assen heeft het ln elk geval geweten.
De gedetailleerde resultaten van de beste zestien deelnemers aan de strijd om de wereldtitel schaatsen voor
wen in Assen zijn
tussen haakjes de klasseringen op de
500 meter, 1500 meter, 5000 meter en 10.000 meter)
'an der Duim (Ned)
39.11 4)
2.00,59
1)
7.17,39 3)
15.07,30 4)
168.410
lotsjkarev(Sow)
39,56 8)
2.03,26
9)
7.13.64 1)
14.55.20 1)
168.770
'alk-Larssen (Noo)
39,38 5)
2.01,13
3)
7.17,84 4)
15.50,60 6)
169.320
Schalij (Ned)
39,00 3)
2.00,69
2)
7.22,12 8)
15.19,40 8)
169.412
Histafson (Zwe)
40,01 (12)
2.03,00
8)
7.16,62 2)
14.57,50 5)
169.613
>xholm(Noo)
39,91 (10)
2.03,08
6)
7.26,48(12)
15.03.60 3)
170.764
Sjasjerin(Sow)
39,44 (6)
2.04,00
(11)
7.23,33 9)
15.15,90 7)
170.901
'uneU(Zwe)
40,08 (14)
2.04,82
(18)
7.24.93(10)
15.11,50 5)
171.754
toucher (Can)
38,53 1)
2.01,18
4)
7.37.01 (27)
15.56,40(16)
172.445
ktsjev(Sow)
40.56 (21)
2.03,10
7)
7.26.93 (13)
15.23,50 9)
172.461
■ribytkovfSow)
40,31 (17)
2.04,43
(16)
7.19.52 6)
15.37,50(14)
172.613
aeger(Oos)
40,68 (23)
2.04,10
(14)
7.21.16 7)
15.30,30(11)
172.677
iengtsson (Zwe)
40,37(19)
2.03,59
(10)
7.27,55(15)
15.37,00(13)
173.171
auerteig(ODl)
41,04(27)
2.05,82
(22)
7.26,28(11)
15.28,30(10)
174.023
toi Helden (Ned)
41,22 (28)
2.04,29
(15)
7.19,31 5)
15.49,30(11)
174.046
Kramer (Ned)
51,14(31)
2.04,04
(12)
7.27,42 (14)
15.34,50(12)
183.953
ASSEN - Hans van Helden, de Neder->
landse Fransman, kon na de 5000 meter*
ternauwernood zijn emoties de baas.
De ovaties van het opgetogen publiek
moest hij even verwerken. Met zijn
7.19,31 bleef hij slechts twee seconden
achter op het Nederlandse idool Hil
bert van der Duim. Hij liet de twee an
dere Nederlandse coryfeeën Frits
Schalij <7.22,12) en Yep Kramer
(7.27,42) duidelijk achter zich.
Evenals tydens de Europese titelstrijd
in Oslo leverde Van Helden een opval
lende prestatie. „Ik heb geen enkel re
vanche-gevoel. Ik ben ln een goede
vorm en dat komt door rrüjn totaal
nieuwe voorbereiding. Daar pluk ik nu
de vruchten van", verklaarde hy. „Bo
vendien is dit erg goed voor de verbrei
ding van het schaatsen in Frankrijk en
dat kan dan weer van invloed zyn op de
schaatssport in het algemeen"
Hans van Helden is voorlopig nog niet
van plan zyn 'hobby', zoals hy dat nog
steeds uitdrukt, vaarwel te zeggen.
Na zyn Imponerende race - in zyn glo
rietijd reed hy de 5000 meter eens in
7.06,40. maar dat was vyf jaar geleden -
ontwaakte Van Helden snel uit zyn
roes. De politie van Assen maakte hem
er op attent dat hy nog een aantal boe
ten moest betalen ter waarde van 250
gulden. De vertegenwoordiger van de
Franse schaatsbond sprong voor Van
Helden in de bres en stelde zich garant
voor dat bedrag, waarvoor Van Helden
ook op de tweede dag van het toernooi
aan de start kon komen.
UTRECHT - Record-international
Paul Litjens (34) heeft Wim van Heu-
men, de bondscoach van het Neder
lands hockeyteam, meegedeeld dat hij
zijn interiandcanière als beëindigd
beschouwd. De Breukelense jurist, die
met een enkele onderbreking vanaf
1970 in Oranje speelde, kan het niet
meer opbrengen de energie- en tijdro
vende trainingen te volgen die zijn ver
eist voor een optimale prestatie. Te
vens ziet de coach in het vervolg af van
de diensten van de 29-jarige in Hong
Kong wonende Wouter Leefers, die
vlak voor de wereldkampioenschap
pen in Bombay terugkeerde in Oranje,
maar niet voldeed.
Litjens maakte vanaf 1970 deel uit van
de Nederlandse selectiegroep. Van de
grote Internationale toernooien miste
hy alleen de wereldkampioenschappen
van 1975 te Maleisië, Zijn faam als straf
cornerspecialist verwierf hy vanaf 1975,
toen Ties Kruize na een auto-ongeluk
werd uitgeschakeld. Vanaf dat moment
voegde Litjens 250 doelpunten toe aan
de 17 die hy in 46 wedsüijden had ge
scoord. Hij is met 177 interlands niet
alleen Nederlands record-intematio-
nal, zyn 267 interlands - en by na 1100
competitiedoelpunten-betekenen nog
nauweiyks te overtreffen wereldre
cords.
Op 12 januari van dit jaar speelde
Litjens op de WK in Bombay zyn laat
ste interland. Australië hield Neder
land van het brons af Na overleg met
Van Heumen besloot Litjens, die van
wege zyn slagkracht en het gebruik van
een stick van 26 en later zelfs 27 ounce
zó beroemd werd, dat er ln India kinde
ren naar hem werden genoemd, er een
punt achter te zetten. „Eens moet je
stoppen. Ik had al eerder met Van Heu
men gesproken en er lang over nage
dacht. maar het is mooi geweest. Ik kan'
onmogelijk meer positief staan tegen
over de vele zware trainingen die nodig
zyn om op wereldniveau mee te kun
nen. Het kostte metoch al moeite, maar
voordat het me extra veel problemen
gaat opleveren, stap ik eruit. Per slot
van rekening heb ik alles zo langzamer
hand meegemaakt, dus hoeft het niet
zonodig meer".
Litjens bhjft tot het einde van bet veld-
hockeyseizoen uitkomen voor zyn club
Kampong, waarna hy in een lager team
gaat spelen. In augustus krygt hy een
afscheidswedstrijd aangeboden De be
doeling is dat hy in het Nederlands
team speelt tegen een Europees elftal,
waarin clubgenoot André Bolhuis
wordt uitgezwaaid. Die stopte eerder en
is nu coach van Jong Oranje, dat in au
gustus deelneemt aan de wereldkam
pioenschappen te Maleisië, waardoor
nog geen definitieve datum voor de af
scheidswedstrijd van het duo kon wor
den vastgesteld.
ASSEN - Records op het ijs werden er tijdens het we
reldkampioenschap schaatsen in Assen niet gebroken,
maar er sneuvelden wel records op het gebied van de
waanzin. Buiten zinnen geraakt door het consumeren
van 'sloten' alcohol zorgde ongeveer 1 procent van het
publiek na afloop van de ritten op de 10.000 meter voor
een compleet gekkenhuis. Dat had tot gevolg dat de
huldiging van wereldkampioen Hilbert van der Duim
goeddeels in het water viel.
Volledig over hun toeren geraakte drankorgels over
spoelden onweerstaanbaar de piste en maakten een
waardige afsluiting van een fraai schaatsfeest onmoge-
Ujk. Zelfs de laatste strijders werd niet de eer gegund hun
wereldkampioenschap op een fatsoenlyke manier te
beëindigen. De Rus Shasherin kon nog dankzij een per
fecte slalomtechniek de eerste oprukkende malloten
ontwyken, maar de na hem eindigende Yep Kramer
smakte nog geen 40 meter na zyn laatste krachtsinspan
ning onbarmhartig tegen de ysvloer. Voor hem was er
geen houden meer aan. dat zou zelfs de beste slalomspe
cialist trouwens niet zyn gelukt.
De 'horden' schaatsenthousiasten verzamelden zich
met vallen en opstaan rond het erepodium, waar enkele
supposten wanhopig maar vergeefs probeerden de ce
remonie protocolair doorgang te laten vinden. Ook de
steun van talrijke vrijwilligers, onder wie Assens bur
gemeester Masman en oud-bondscoach Egbert van 't
Oever, brachten geen soelaas.
De organisatie, die zich schromelijk heeft verkeken op
de discipline van de huidige generatie schaatsfanaten,
bracht toen Hilbert van der Duim himself in stelling. De
nuchtere Fries maande via de luidsprekers iedereen ach
ter de hekken te gaan, omdat, zoals hy zei, „de schaat
sers nog enkele jaren mee moeten". Het verzoek van de
kersverse wereldkampioen werd niet verhoord. Oor
zaak: bier en Beerenburg.
Ook de smeekbede van de vervolgens te hulp geroepen
radioverslaggever Theo Koomen, die op de hem zo eigen
wyze hemel en aarde bewoog toch maar vooral het mid
denterrein te verlaten („de Beerenburg ligt achter de
strobalen op u te wachten"), was voor dovemansoren.
Koomen, toen hy zag dat zyn emotionele oproep geen
effect sorteerde, sarcastisch: „U trekt zich terug alsof u
een Russische neger bent".
Er was inmiddels een half uur voorbij gegaan toen men
bet er op waagde. Niet op de oorspronkelijke plaats op
het middenterrein, maar vlak voor de eretribune. Het
lukte niet. Nog maar nauwelijks had bet toptrio het
schavot beklommen of de menigte had bet cordon al
weer gebroken. En nadat een gek om de nek van Van der
Duim was gesprongen, waardoor de nummers 1,2 en 3
van de schaatswereld van het erepodium tuimelden,
trokken de ijshelden zich ijlings terug in de veilige
catacomben van het ijsstadion.
Een laatste oproep van burgemeester Masman hielp zo
waar. De lallende en brallende ordeverstoorders trokken
zich langzaam terug en toen kon Van der Duim tenmin
ste nog een ereronde rijden in een door jeugdige schaat
sers van het gewest Drenthe voortgetrokken arreslee.
M2ar het Wilhelmus en het hysen van de vlaggen scho
ten erby in.
Het uit de hand gelopen schaatsfeest toonde weer eens
aan dat discipline niet de beste karaktereigenschap van
het Nederlandse volk is. Het organisatiecomité in Assen
zal daar nu ook wel achter zijn.
Huldiging van twee Nederlanders (Van der Duim, midden en Schalij, links) en de Noor Falk-Larssen na de strijd op de
1500 meter.
