PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
orting op ziektegeld
nu acht procent
ordt
Zuidafrikaans fregat
zinkt na aanvaring
Esso investeert
2 miljard extra
i
Grote opkomst bij
Ierse verkiezingen
o:
NV-BONDEN ZETTEN ACTIES VOORT
Volle roltrap metro
in Moskou bezweken
DE JAGER-TOLHOEK
affinvrit** keukens
E'
tweedekker
terug bij
Fokker
vandaag
KNVB: geen
dopingcontrole
DERTIEN OPVARENDEN VERMIST
I Wolkenvelden
tonvelden en droog weer. Middag-
peratuur ongeveer 3 graden. Mali-
Wjt oosten wind. in het Waddengebied
lirst nog krachtig of hard.
9 jaargang no. 42
lag 19 februari 1982
momce
Houtkade 7. tel. 01100-21250*
zaterdag van 10.00-12.00
MIDDELBURG: Korte Noordstraat 1.
r. van 8.00-17.00 uur.
1001 bouwmaterialen onder één dak!
AitSTERDAM - Fokker, in mineur
over de afgebroken samenwerking
netMcDonald Douglas betreffende
de FMD-100, is blij met deze aan-
ifinst, een Fokker D.VIIjachtvlieg
tuig uit 1918. Het toestel, waarvan
nog slechts 7 exemplaren bestaan,
^aangekocht van een Amerikaans
museum. Het zal bij Fokker een
prominente plaats krijgen.
UIT AARDGASWINST
ROTTERDAM - Esso Nederland BV zal uit haar aardgaswïnstcn ruim twee
miljard gulden meer gaan investeren in ons land. Dit heeft Esso schriftelijk aan
minister Terlouw van economische zaken laten weten. Eerder was tussen diens
voorganger minister Van Aardenne en Esso overeengekomen dat de oliemaat
schappij 7,42 miljard gulden in enkele nieuwe projecten bij Rotterdam zou
investeren. Nu wordt dat 9,45 miljard gulden.
De 'heren-afspraak'
moet wel op tafel
IEN HAAG - De acties van de verschillende FNV-bonden tegen de bezuinigingen die minister van
ip ociale zaken Den Uyl wil doorvoeren in de ziektewet, zullen gewoon doorgaan. Voor deze bonden
ier nauwelijks wat veranderd met de aankondiging van de minister dat hij geen inbreuk zal ZCSprOCCtlt
legen in de cao's. Vooralsnog ziet het er immers naar uit dat men bij ziekte toch een aanzienlijke
aancièle aderlating zal moeten ondergaan.
01 donderdag weten dat hij en zijn staatssecretaris mevrouw Dales afzien van nietig-
/an he trklaring van cao-bepalingen die werknemers in het bedrijfsleven tijdens ziekte een löO pro-
ieriers
ïari ea
Wieb
metgï
VOlglTij
bouwnota
Het gewest Zeeland van het Neder
lands Verbond van Ondernemers ln de
Bouwny verheid heeft de Zeeuwse poli
tici een nota gestuurd waarin aan
dacht wordt gevraagd voor de moei
lijkheden in deze sector. De Zeeuwse
bouwwerkgevers sommen daarin een
aantal maatregelen op om de malaise
te bestrijden. De belangrijkste punten
uit het verlanglijstje: meer aandacht
voor stads- en dorpsvernieuwing, ver
nieuwbouw en onderhoud, een ander
huurbeleid; opheffen van fiscale en be
stuurlijke belemmeringen.
PAGINA 3
bezuinigen
Volgens de voorzitter van de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten mi
J. Dnjber moeten de gemeenten ont-
venredig veel bezuinigen. Gemeenten
a-orden vaak met steeds meer nieuwe
taken opgezadeld zonder dat ze extra
geld krijgen. 'Als dat zo doorgaat zul
len vele gemeenten noodgedwongen
die nieuwe activiteiten gewoon moe
ten weigeren'.
PAGINA 7
pleidooi
De gemeente Goedereede pleitte tij
dens een hoorzitting ln het kader van
de splitsing van Zuid-Holland ln Den
Haag voor aansluiting van Goeree-
Overflakkee b|j Zeeland. Wethouder
Visser van Goedereede was overigen-
sébn van de weinigen die het opnam
voor Zeeland, maar hij toonde zich een
gloedvol pleitbezorger: 'Als u bij ons
met uw rug naar Zeeland had gestaan,
en u had al die schoorstenen aan de
horizon gezien, dan had u geweten
Goeree hoort bij Zeeland'.
PAGINA 13
trainen
Wat betreft het inbreken in de cao's
hebben de bewindslieden de waarschu
wing vanuit de maatschappij „dus goed
begrepen", zo zei FNV-voorzitter Kok
donderdagmiddag.
Er bleef onder het gras echter een adder
over die voor de vakbonden reden ge
noeg is om met de acties door te gaan.
Volledige doorvoering van Den Uyl's
oorspronkelijke plannen zou werkne
mers in geval van ziekte terugwerpen
op 80 procent van hun loon. Met de
thans in voorbereiding zijn de maatre
gelen schiet men er nog altijd een pro
cent of acht bij in.
Oorzaak daarvan is dat voortaan tij
dens ziekte premie moet worden be
taald voor de ziektewet en de wao; tot
dusver is dat niet nodig. Het voordeel
tje daarvan is voor de werkgevers; zij
zijn bij cao in het algemeen gehouden
tot het doorbetalen van het volledige
netto-loon
In de nu door Den Uyl ontworpen rege
ling moet wel premie worden betaald en
de werknemer zal die zelf moeten dra
gen. Hij mag haar niet afwentelen op de
werkgever. Dientengevolge zou de
werknemer tijdens ziekte terugvallen
Aanvulling tot 100 procent van het
loon zal wel worden toegestaan maar
dat zal slechts kunnen gebeuren bin
nen de grenzen die het kabinet voor de
totale loonstijging toestaat. Dat wil
zeggen dat de lonen dit jaar inclusief
de prijscompensatie en de eventuele
aanvulling van het ziekengeld met niet
meer dan 6 procent mogen stijgen. In
feite betekent het. dat van de prijscom
pensatie die op 1 juli wordt vastge
steld een deel niet zal moeten worden
gegeven; dat geld zal apart gehouden
moeten worden voor de aanvulling op
de ziekengelden.
en Uyl en Dales hebben bij het wijzigen
van hun plannen in hoofdlijnen aanslui
ting gezocht bi] het alternatief dat en
kele Kroonleden in de Sociaal-Econo
mische Raad vorige week aandroegen.
Het ziet er naar uit dat hel in de Tweede
Kamer een meerderheid zal vinden. De
PvdA, met welke fractie de Kroonleden
nauw voeling hebben gehad, zal zich in
de nieuwe opzet wel kunnen vinden.
Ook het CDA lijkt er niet afkerig van.
Onduidelijk is nog of Den Uyl en Dales
hun, ook door de Kroonleden gesteun
de, plan handhaven om voortaan de
eerste vijf in plaats van de eerste twee
ziektedagen voor rekening van de werk
gevers te laten. De werkgevers zullen
(Slot zie pagina 8 kolom 2)
Joh an Breel. 'verlost' van studie-peri
kelen, kan zich nu volop op het komen
de zomerseizoen voorbereiden. De
Vllsslngse Marathon-atleet, ook suc
cesvol in cross-wedstrijden, stelt, toch
het 'baangebeuren' voorop. Breel (26)
over zijn nieuwe tralnlngsmogelijkhe-
den 'Ik kan er nu volledig tegen aan
gaan om nog wa t aardige tijden neer te
zetten'.
PAGINA 11
ramp
Canada is aan een ecologische ramp
ontsnapt by het zinken van een Rus
sisch schip afgelopen dinsdag. Door
een toeval had een ander Russisch
schip nucleair materiaal uit Canada
aan boord genomen. Het transport
van uranium naar de Sowjet-Unie om
daar verrijkt te worden, heeft in Cana
da tot heftige emoties geleid
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en li.
Opinie: 4.
Sport: 13.
Radio en televisie: 15.
Financiën: 17.
DEN HAAG Minister Den Uyl en staatssecretaris Dales hebben afgezien van de
korting met 20 procent op het ziektegeld. Zij deelden dit donderdag tijdens een
persconferentie mee.
Nieuw voorstel
Warschau-pact bij
MBFR-gesprekken
WENEN (RTR - UPI) - De landen van
het Warschaupact hebben donderdag
een voorstel gedaan bij de al negen
jaar slepende MBFR-onderhandelin-
gen tussen oost en west over troepen-
vermindering in Midden-Europa.
De Poolse delegatieleider. Stanislav
Przygodzki. zei dat het voorstel er in
voorziet dat in eerste fase de Amerika
nen en de Russen hun troepen in Mid
den-Europa verminderen met respec
tievelijk 13.000 en 20.000 man. Het uit
eindelijke doel is een gelijke troepen
sterkte van 900.000 man. Van de kant
van de NAVO werd hetvoorstel bekriti
seerd wegens het ontbreken van precie
ze cijfers over de sterkte van de War-
schaupact-troepen.
Een woordvoerder van het westelijk
bondgenootschap verklaarde dat het
voorstel 'zeer nauwgezet' zal worden
bestudeerd
De stijging van de investeringen wordt
in hoofdzaak veroorzaakt door het
duurder uitvallen van ai geplande pro
jecten. Volgens Esso-dixecteur Van
Duijvenboden zal zijn maatschappij de
ze projecten uitvoeren, ondanks het feit
dat de winsten uit de opbrengsten van
het aardgas voor Esso en Shell geza
menlijk met één miljard gulden zijn te
ruggelopen.
Het duurder uitvallen van de nieuwe
installaties van Esso wordt voor een be
langrijk deel veroorzaakt door het zoge
naamde flexicoker-project in het Euro-
poort-Botlekgebied In 1980 schatte
men de bouwkosten van deze installa
tie op anderhalf miljard. Nu is dat opge
lopen tot 2.5 miljard.
Esso zegt verder, dat er 500 nieuwe ar
beidsplaatsen bij het bedrijf zelf zullen
Aan een reeks stakingen bij de Britse
Spoorwegen die het staatsbedrijf in de
afgelopen zes weken naar schatting 85
miljoen pond ongeveer 400 miljoen)
aan inkomstenderving heeft gekost, is
donderdagochtend vroeg een eind ge
komen door een akkoord tussen de di
rectie en vertegenwoordigers van de
machinisten.
De spoorwegen zijn nu bereid een eer
der overeengekomen loonsverhoging
van drie procent direct te betalen
ZEIST-De medische commissie van de
KNVB ziet geen aanleiding over te
gaan tot een controle op doping via de
klassieke middelen in het Nederlandse
voetbal. Die conclusie wordt getrokken
na het ongeveer één jaar geleden ge
houden dopingonderzoek in het betaal
de en amateurvoetbal ide top), omdat
het aantal positieve gevallen op 712 on
derzochte urinemonsters minimaal
iéén procent) is. Het onderzoek, dat
heeft plaatsgevonden bij het pharma-
cologisch laboratorium van de Nij
meegse universiteit, geeft nog geen uit
sluitsel over de aanwezigheid van niet
toegestane spierversterkingsmiddelen,
de anabole steroiden. Daarover kan
pas worden bericht nadat de identiteit
van anabole steroiden dan wel van hun
omzetlingsprodukten, ondubbelzinnig
is vastgesteld.
Oostenrijker opvolger
Van Boven bij VN
NEW YORK (DPA) - De Oostenrijkse
diplomaat Kurt Herndl (49) zal de Ne
derlander Theo van Boven opvolgen
als directeur van de VN-afdeling voor
de rechten van de mens in Genève. Op
10 februari werd bekend dat de ambts
termijn van dr. Van Boven, die eind
april afloopt, wegens beleidsverschil-
len met het VN-hoofdkwartier in New
York niet zou worden verlengd.
VN-secretaris-generaal Javier Perez de
Cuellar maakte de benoeming van
Herndl donderdag in New York bekend.
ontstaan, en schat dat er bij de toeleve
ringsbedrijven nog eens 2000 arbeids
plaatsen bij zullen komen.
koningin Elisabeth
Britse vorstin
ontzet over
foto's Diana
LONDEN (RTR) - Het Brits ko
ninklijk huis heeft donderdag ver
klaard 'ontzet' te zijn over de pu
blicatie van 'onthullende' foto's
van prinses Diana.
Prinses Diana en prins Charles zijn
op het moment op vakantie op de
Bahamas. Fotografen namen
daarbij de gelegenheid waar om
plaatjes te schieten, onder andere
van de nu bijna zes maanden zwan
gere prinses Diana in een strapless-
bikini.
Een woordvoerder van Bucking
ham Palace verweet de fotografen
'smakeloosheid en zei dat de vor
stin geschokt' was Bovendien
wordt het koninklijk huis over
stroomd met telefoontjes van men
sen die net zo verontwaardigd zeg
gen te zijn over de foto's, aldus
woordvoerder Shea.
De foto's verschenen in de bladen
'The Sun' dat een oplage heeft van
4,1 miljoen stuks, en in 'The Daily
Star' met een oplage van 1.5 mil
joen. Het laatste blad had de foto
van de prinses in haar volle lengte
op de voorpagina met als bijschrift
'de aanstaande moeder in haar mi-
niskule kostuum".
Prinses Diana
MOSKOU (AFP) - In het metrostation Aviamotornaia in het noorden van Mos
kou is woensdagavond een roltrap bezweken waarop honderden mensen ston
den, zo heeft het Franse persbureau AFP donderdag van geloofwaardige Sow jet
bron vernomen.
Het ongeluk gebeurde op het spitsuur. Een ooggetuige zei dat de roltrap binnen
enkele seconden in elkaar zakte, waarbij enkele honderden mensen op elkaar
vielen. Er zouden zeer veel slachtoffers zijn.
De metro van Moskou ligt op vijftig meter diepte. Er zou paniek zijn ontstaan
waarbij velen onder de voet werden gelopen. Het betrokken station ligt ongeveer
tien kilometer van het centrum van Moskou in een industriewijk.
(Van onze correspondent)
DUBLIN - In onverwacht groten geta
le zijn de 2,2 miljoen Ierse kiezers don
derdag naar de stembus gegaan om een
nieuw parlement te kiezen. De op
komst werd op meer dan zeventig pro
cent geschat.
Dat is verrassend, omdat het nog geen
acht maanden geleden is dat de vorige
parlementsverkiezingen werden ge
houden. Daaruit kwam de coalitierege
ring van Fine Gael en Labour voort, on
der leiding van premier FitzGerald, die
vorige maand ten val kwam.
Die val werd veroorzaakt doordat enke
le onafhankelijke parlementsleden, van
wiens steun FitzGerald afhankelijk
was, niet wilden instemmen met het
zeer forse bezuinigingspakket van de
regering
Dit pakket heeft in ieder geval er toe
geleid dat de Ierse kiezers, voor het
eerst, hun stem op een economisch en
financieel programma hebben kunnen
uitbrengen. Niet alleen waren de plan
nen van de coalitie bekend, ook de
grootste oppositiepartij, de Fianna Fail
van Charles Haughey presenteerde en
kele weken geleden haar ideeën om
trent 's lands zieke economie.
Tot deze verkiezingen hadden algeme
ne verkiezingen in Ierland steeds een
sterk lokaal accent, waarbij plannen in
de verschillende districten centraal
werden gesteld. Dat is met deze verkie
zingen naar het zich laat aanzien defini
tief veranderd.
Het ingewikkelde Ierse verkiezingssys
teem zorgt ervoor dat de uitslag op zijn
best vrijdagmiddag laat bekend zal
zijn Het systeem is dermate gecompli
ceerd dat in heel Ierland geen program
meur te vinden was om een computer
programma te schrijven, waardoor de
uitslag eerder bekend zou kunnen zijn.
Niemand durft voorspellingen over de
uitslag te doen. maar een hoge opkomst
wordt gunstig geacht voor de regerings
partijen Aan de andere kant houden de
gokbureaus het in merendeel op Char
les Haughey en zijn Fianna Fail.
In de opiniepeilingen hebben de coali
tie en Fianna Fail elkaar tot het laatste
moment toe in evenwicht gehouden.
Het tv-debat dinsdagavond tussen
FitzGerald en Haughey, hoogtepunt
van een overigens vrij matte verkie
zingsstrijd, heeft hierin weinig veran-
rterinc jebraoht,
KAAPSTAD (RTR UPI) - Het vlagge-
schip van de Zuidafrikaanse marine is
donderdag gezonken na in aanvaring
te zijn geweest met een tanker van de
zelfde marine. Het ongeluk, dat plaats
vond gedurende een storm op de Atlan
tische Oceaan ten zuiden van Kaap de
Goede Hoop. heeft waarschijnlijk aan
dertien van de 190 opvarenden van het
2.380 ton metende onderzeebootbe-
strijdingsfregat President Paul Kru-
ger het leven gekost.
Ondanks koortsachtige speuroperaties
van schepen en vliegtuigen werden de
dertien marinemannen gisteravond
laat nog steeds vermist Men vreest dat
zij met de Paul Kruger in de diepte ver
dwenen zijn.
Bij de botsing met de be
voorradingstanker Tafelberg, die
19 300 ton meet, gedurende een
nachtelijke oefening sloeg het fregat lek
en zonk binnen korte tijd. Op de tanker
vielen geen slachtoffers en het schip
icddingsoperatie deel na
dat men een lek had weten te dichten.
Tien tot vijftien minuten na de aanva
ring moest de commandant van de Paul
Kruger aan de 190 opvarenden bevel ge
ven het schip te verlaten. De marine
van Zuid-Afrika is van bescheiden om
vang Het is in verband met het wapen
embargo tegen dit land niet waar
schijnlijk dat het verlies van de Paul
Kruger binnen afzienbare tijd gecom
penseerd kan worden.
>m een brede maatschap
pelijke spraakverwarring
te voorkomen zou minister
Terlouw van economische za-
ken er goed aan doen wan-
neer hij in de tweede kamer
duidelijkheid schept. Duidelijkheid
over aard en omvang van zijn vernieu
wend nationaal industrieel programma
en over het aandeel dat de oliemaat
schappijen Shell en Esso daarin ko
mende jaren zullen leveren Er is de af-,
gelopen weken toenemend rumoer in
verdichtende mist te horen over de
vraag of belde oliereuzen uit de extra
aardgaswinsten die zij maken en kun
nen verwachten (als gevolg van geste
gen energieprijzen) wel naar redelijk
heid bijdragen aan herstel van econo-
'mie en werkgelegenheid in Nederland.
Terlouws voorganger, het huidige WD-
kamerlid Van Aardenne, heeft over de
ze aangelegenheid zo'n anderhalf jaar
terug afspraken gemaakt met Shell en
Esso in wat tegenwoordig heet een 'he
ren-akkoord'. Shell en Esso zijn naast
de overheid aandeelhouders in de op
brengst van Nederlands lucratiefste
bron van inkomsten, het aardgasveld in
het Groningse Slochteren. Omdat de
beide multinationals automatisch mee
profiteerden van de extra baten die de
klimmende energieprijzen via de afeet
van aardgas opleverden wilde de vorige
regering zich ervan verzekeren dat die
méér-winst ten goede zou komen aan de
Nederlandse economie. Oud-minister
Van Aardenne had daarbij de keus tus
sen vergroting van het staatsaandeel in
de aardgaswinsten en een vergelijk met
Shell en Esso om de extra winst in Ne
derland om te zetten in investeringen
en dus werkgelegenheid. Van Aardenne
koos voor het laatste en legde uitgangs
punten daarover vast in een briefwisse
ling. een gentlemen's agreement.
Vandaag (vrijdag) vergadert het ka
binet-Van Agt voor de tweede keer
over de kwestie van de aardgaswinsten
van Shell en Esso. En dat gebeurt dan
nadat minister Terlouw bij herhaling te
kennen heeft gegeven dat hij in princi
pe wil vasthouden aan de met de olie
maatschappijen gemaakte afspraken,
nadat hij over die stellingname onder
zware kritiek is komen staan van de
kant van de PvdA en ook zijn eigen
D'66-fractie ln het parlement, nadat er
over de kwestie ook binnen het kabinet
verdeeldheid is ontstaan. Verdere afro
ming van de aardgaswinsten - 'halen
waar nog wat te halen lijkt' - is in het
huidig neergaand economisch getij een
gewild politiek jachtgebied. De PvdA
heeft er bij de kabinetsformatie een
hard punt van gemaakt. In het regeer
akkoord van CDA, PvdA en D'66 is al
leen de afspraak gemaakt dat het
staatsaandeel in de kleinere aardgas
velden (Slochteren dus uitgezonderd)
zou worden verhoogd. Maar dat verhin
derde niet dat -ook in de tweede kamer -
de aandrang om Shell en Esso steviger
aan te pakken met de dag groter is ge
worden. Bij de algemene beschouwin
gen in oktober 1981 nam de tweede ka
mer een motie aan. waarin minister
Terlouw werd opgedragen met de beide
oliemaatschappijen nieuwe afspraken
te maken over investering van de grote
aardgaswinsten in Nederland. En mi
nister Den Uyl (sociale zaken en werk
gelegenheid) ging een maand nadien al
een stap verder door alvast één miljard
van die aardgaswinsten voor zijn ba
nenplan te reserveren. De gedeeltelijke
loonmaatregel, de aangekondigde 'soli-
dariteitsheffing" en de (nu deels inge
slikte) voornemens van het kabinet om
te korten op de ziektegelden hebben de
sfeer rond de kwestie van de extra aard-
gaswinsten van Shell en Esso er alleen
maar grimmiger op gemaakt.
Toch liggen gelijk en ongelijk in deze
affaire heel wat ingewikkelder dan
in de opgeklopte discussie van de laat
ste weken voorgesteld. Daarom is van
vitaal belang dat om te beginnen alle
geheimzinnigheid rondom de inhoud
van het door Van Aardenne met Shell
en Esso gemaakte 'heren-akkoord'
wordt weggepoetst. Pas dan namelijk
kan enig zicht komen op de vraag hoe
het precies is gesteld met de omvang-
van de extra aardgasbaten die bij de
twee oliemaatschappijen binnenstro
men en hoe zij hun afspraken nakomen
door garant te staan voor investeringen
met als direct en indirect gevolg werk
gelegenheid. Daarbij zou dan tevens
helderheid kunnen worden geschapen
over wat wel en wat met tot de investe
ringen uit het aandeel van de extra win
sten moet worden gerekend Geeft een
dergelijk overzicht aanleiding tot de
conclusie dat Shell en Esso tekortschie
ten bij het nakomen van de afspraken
dan zal de regering gehouden zijn de
voorwaarden aan te scherpen. Daar
staat tegenover dat het bepaald niet
van wijze politiek zou getuigen, wan
neer het kabinet - zoals hier en daar al
gesuggereerd de afgelopen weken - er
toe zou overgaan om eenzijdig in te bre
ken in de gemaakte afspraken. Een der
gelijke voorbarige maatregel zou ertoe
kunnen leiden dat dc oliemaatschap
pijen tot tegenactie besluiten en hun
investeringsplannen op de helling zet
ten. Tenslotte kunnen ze daarmee over
al terecht. Bovendien is nog op geen
enkele manier aangetoond dat louter
afromen van extra winsten door de
overheid wel op korte termijn tot meer
arbeidsplaatsen (en dan vooral in de
marktsector) zou kunnen leiden. De
aankondiging van Esso, gisteren, dat er
van die kant 2 miljard méér zal wor
den geïnvesteerd dan aanvankelijk
voorgenomen, is in ieder geval een aan
duiding dat (de wil tot) parlementaire
controle op een 'heren-afspraak' haar
uitwerking niet mist
vdM
