PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ugabe
legering
zet Nkomo uit
van Zimbabwe
de
ARRFSTATIFC.OLF IN POLEN
Hoogovens wil
miljard steun
Kepies tegen kepies
Nieuwe tegenvallers
Oosterscheldebudget
kleintjes
IAPU-LEIDER BESCHULDIGD VAN SAMENZWERING
Thelonious
Monk overleden
ZEEVALKING: GEEN EXTRA GELD
Grootscheepse controle door hele land
ABI M
Vrij koud
Droog weer en enkele opklaringen,
gtödagtemperaluur ongeveer 2 gra-
jin. Matige oostenwind, in het Wad-
faigebied nu en dan krachtige wind.
25e jaargang no. 41
onderdag 18 februari 1982
GRONINGEN - Er komt de volgende week
definitief geen tweede proef met het muni
tietransport per trein door Noord- en Oost-
Nederland. Het Amerikaanse leger besloot
woensdag het schip dat voor de aanvoer
wordt gebruikt, de American Ranger, door
te sturen naar het Duitse Norderham.
Dit vanwege het feit dat de Eemshaven vol
gende week kampt met ruimtegebrek aan de
Handelskade. De American Ranger zou daar
door minstens enkele dagen en mogelijk zelfs
een week moeten wachten op het lossen.
Minister Ed van Thyn (binnenlandse zaken)
noemde het niet doorgaan van het tweede
munitietransport via de Eemshaven een „he
le rare zaak. We hebben in de sfeer van de
openbare orde alles voorbereid en een breed
beraad gehouden over hoe het zo veilig moge
lijk zou kunnen. Nu is het ter elfder ure afge
blazen. Het is een vreemde gang van zaken
dat we dat zo laat hebben gehoord".
(Van onze correspondenti
BONN - De Westduitse regering wil reizen
van ministers, staatssecretarissen en hoge
ambtenaren naar de Sowjet-Unie beperken
en het economisch samenwerkingsverdrag
met Moskou strikter handhaven.
Deze maatregelen behoren volgens rege
ringswoordvoerder Becker tot de met de NA-
VO-bondgenoten afgesproken 'signalen' in
verband met de ontwikkeling in Polen. Ver
der wil Bonn geen toestemming verlenen
voor een extra generaal-consulaat van de
Sowjet-Unie in München en de bewegings
vrijheid van Russische diplomaten beper
ken. De bondsregering keurde woensdag wel
het aardgasbuizen-contract goed.
De Bondsrepubliek zal wel doorgaan met het
verlenen van humanitaire hulp aan Polen.
Regeringswoordvoerder Becker zei. dat
Bonn niet zal proberen SPD-ff actievoorzitter
Herbert Wehner ervan te weerhouden vrijdap
naar Warschau te reizen.
IALISBURY (AFP) - Joshua Nkomo. minister 3
4LISBURY (AFP) - Joshua Nkomo, minister zonder portefeuille in de regering van premier
obert Mugabe, is woensdag met drie andere leden van zijn Patriottisch-Frontpartij uit de
gering verwijderd. Dit heeft de eerste-minister woensdag bekendgemaakt. De maatregel is
tnomen na het ontdekken van geheime wapenopslagplaatsen van de partij van Nkomo die
estemd waren om strijd te ontketenen tot omverwerping van het bewind van Mugabe. Premier
Ingabe deelde op een persconferentie mee dat de ministers op strategische plaatsen over het land
erspreid wapens hadden opgeslagen ter voorbereiding van een coup die het leven van twee
liljoen onschuldigen had kunnen kosten.
(halve Nkomo werden de minister geen Zapu-leden wilde straffen die niets
te maken hadden met het beramen van
de coup. De twee ministers, Daniel
Ngwenya van telecommunicaties en
Clement Muchachi van openbare
werken, zouden contact met Nkomo
moeten opnemen alvorens een besluit
te nemen over hun al of niet aanblijven.
De premier deelde mee dat het recht
zijn loop zou hebben wat de samen
zweerders betrof, maar dat zijn kabi- Premier Mugabe had dinsdag besloten
vervoer, Josiah Chichinamano. de
van natuurlijke hulpbronnen,
tóeph Msika, en de onder-minister van
iljnbouw, Jini Mtuta, ontslagen. Twee
ulere ministers van Nkomo's Zapu-
utij mogen blijven. Mugabe zei dat hij
net een grotere politieke taak te ver
vullen heeft. Hij zei verder dat er naar
de loyaliteit van enkele legercomman
danten, die voortkwamen uit Nkomo's
vroegere guerrillastrijdmacht, een on
derzoek zou worden ingesteld. „Er zijn
enkele bevelhebbers die naar wij me
nen verantwoordelijk zijn voor het
verstoppen van wapens".
beslag te leggen op ondernemingen die
toebehoorden aan Nkomo's Zapu. de
minderheidspartner in de coalitie met
Mugabe's Zanu. Die bedrijven waren
volgens de permier opgekocht om er
wapens te verbergen. BIJ zoekacties in
de afgelopen weken werden ca. 40 voor
raden wapens, waaronder SAM-7-
luchtdoelraketten en munitie aange
troffen.
De Zanu heeft 57 zetels in het uit 100
leden bestaande parlement tegen 20
voor de Zapu. In de regering van natio-
Mocht in Zeeland chemisch verontrei
nigde grond moeten worden afgegra
ven, dan zal die mogelijk tijdelijk wor
den opgeslagen in een gebied van het
Havenschap Vllssingen. De provincie
wekt met de directie van het Haven
schap, in overleg met de provinciale
waterstaat, naar een geschikte locatie
PAGINA 3
alcohol
Nederland Is één van de landen waar
hetalcoholgebruik het snelst gestegen
li Dat staat ln een rapport voor het
Europese Parlement over het groeien
de alcoholgebruik in West-Europa.
Het rapport signaleert verder dat min-
deijarigen op jongere leeftijd steeds
meer alcohol beginnen te drinken om
van de verdovende middelen af te blij-
ambachten
Er wordt hard gewerkt om het zestien
de eeuwse pakhuis Demarary in Mld
delburg ln te richten als ambachten
centrum Vanaf 1 mei gaat het een
trum. dat zou moeten uitgroeien tot
«n bijzondere toeristische attractie
voor het publiek open. Alvast een ken
nismaking ln de rubriek 'Hoort. Ziet
Schrijft'
PAGINA 15
indoor
Slechts een minimale groep van tien
Zeeuwse senioratleten (drie dames en
zeven heren 1 heeft ingeschreven voor
de Nederlandse Indoorkampioen
schappen die dit weekeinde in Rotter
dam worden gehouden. Onder hen be
vindt ach ook Els Vader. De Zeeland
8port-atlete ziet wel goede winstkan
sen op de 200 meter, maar voor de titel
op de 60 meter houdt ze duidelijk een
slag om de arm.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Sport: 14 en 15.
Varia: 17 en 18.
Radio en televisie: 19.
Financiën: 21.
DEN HAAG (ANP) - Om Hoogovens in
IJmuiden na het wegvallen van de sa
menwerking met het Duitse staalbe
drijf Hoesch een goede toekomst te ga
randeren zal de rijksoverheid onge
veer één miljard gulden in het bedrijf
moeten steken. Dit hebben woensdag
zowel de raad van bestuur van Hoogo
vens als vertegenwoordigers van de
vakorganisaties betoogd tijdens een
hoorzitting van de vaste kamercom
missie voor economische zaken.
Volgens drs. J. D. Hooglandt. voorzitter
van de raad van bestuur van Hoogo
vens, heeft het bedrijf voor de komende
jaren investeringsplannen ter grootte
van enkele miljarden guldens, maar is
het bedrijf niet in staat om dit hele be
drag uit eigen middelen op te brengen.
De overheid zou kunnen bijspringen
door het verstrekken van achtergestel
de leningen en eventueel geld uit de pot
van de maatschappij voor industriële
projecten voorzover het nieuwe activi
teiten betreft, zo meent de raad van be
stuur. We zijn een volstrekt levensvat
baar bedrijf, aldus Hooglandt.
Smit-transformstorenfabriek in Nijme
gen krijgt van minister Terlouw van
economische zaken tot 15 maart de tijd
om overtuigend aan te tonen dat de
produktie van zware transformatoren
in Nederland na een reorganisatie van
het bedrijf rendabel kan zijn. De minis
ter verweet woensdag het bestuur van
het Holec-concem, waarvan de trans-
formatorenfabriek deel uitmaakt, dat
een alternatief voor sluiting, zoals het
overlevingsplan van de werknemers,
niet bij hem is ingediend.
Het was het kamerlid Rob Tazelaar
(PvdA) die de minister betrapte op een
zwakke plek in zijn excuus van onwe
tendheid. De samenwerkende Elektri-
citeitsproduktie Maatschappijen
(SEPl hebben drie miljoen gulden per
jaar toegezegd voor de komende vijf
jaar om de transformatorenfabriek in
stand te houden, aldus Tazelaar. De
vijftien miljoen gulden zal de SEP op
brengen in de vorm van prijsverhogin
gen voor transformatoren.
nale eenheid die na het verkrijgen van
onafhankelijkheid gevormd werd,
kreeg de Zapu vijf ministersposten te
gen 20 voor de Zanu, De overige minis
tersportefeuille werd bekleed door een
blanke, die niet tot een partij behoort.
Leugen
Joshua Nkomo heeft de verklaring van
Mugabe, dat hij geprobeerd had steun
van Zuid-Afrika te verkrijgen voor een
coup „een vierkante leugen" genoemd.
Desgevraagd zei de woesdag door de
peremier ontslagen minister in zijn
huis in een voorstad van Salisbury dat
bij van journalisten voor het eerst van
zijn ontslag had gehoord.
ENGLEWOOD (NEW JERSEY) - De
Amerikaanse jazzpianist en -compo
nist Thelonious Sphere Monk is
woensdag in een ziekenhuis in Engle-
wood in de staat New Jersey overle
den. Monk was 61 jaar. Hij was twee
weken geleden na een hersenbloeding
opgenomen waar hij niet meer ont
waakte uit zijn coma. zo deelde een
woordvoerster van het ziekenhuis
mee.
(Zie ook pagina 19)
SALISBURY - Joshua Nkomo, minister
zonder portefeuille in de regering van
premier Mugabe.
(Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - Minister Zeevalking van
verkeer en waterstaat heeft woensdag
voorzichtig maar duidelijk een voor
schot genomen op nieuwe overschrij
dingen van het budget voor de Ooster-
scheldewerken. Hij wilde weliswaar
niet ingaan op de stelling van het
PvdA-Tweede-Kamerlid dr. Kees Zijl-
PARIJS - Kepies tegen Kepies: stakende Franse douaniers, die woensdag voor het Elysee-
paleis betoogden, werden op hardhandige wijze door andere overheidsdienaren tegengehou
den.
stra dat er nu al sprake is van een extra
overschrijding van 200 miljoen, maar
stelde dat er binnen een paar maanden
een nieuwe rapportage komt met mee-
en tegenvallers en met „maatregelen
die nodig zijn om het negatieve saldo
te compenseren". Eerder had de be
windsman bij de behandeling van zijn
begroting in de Tweede Kamer gezegd
dat de werken binnen het huidige bud
get moeten worden uitgevoerd. Deze
week al stelde hij duidelijk dat op ex
tra geld uit de algemene rijksmiddelen
niet hoeft te worden gerekend. De be
windsman zegde wel expliciet toe dat
hij de sluis in het Goese Sas wél wil
verbeteren - in tegenstelling tot zijn
huidige plannen - als de Raad van de
Waterstaat daartoe adviseert.
Dat is in het kort geschetst de uitkomst
van de begrotingsbehandeling, die dit
jaar weinig vuurwerk opleverde en gro
tendeels in het teken stond van de
moeilijke financiële situatie waarin het
Rijk zit en die zwaar op verkeer en wa
terstaat drukt, een ministerie dat de af
gelopen jaren verhoudingsgewijs veel
heeft moeten inleveren.
Om nog driftiger snoeiplannen op met
name waterkeringen, dringend noodza
kelijk voor de veiligheid van de mensen
die er achter leven, te voorkomen kwam
het WD-kamerlid mr. Henk Koning
met zijn al aangekondigde motie Het
CDA-kamerlid Eversdijk noemde de
motie sympathiek waardoor, samen
met „klein rechts", een meerderheid
zich aftekende, maar Zeevalking noem
de de motie overbodig. Ze strookt, zei
hij. geheel met het regeringsbeleid, dat
er inderdaad op gericht is niet om finan
ciële redenen aan die werken te morre
len, „of het water moet ons wel erg ver
tot aan de lippen zijn gestegen".
Zeevalking stelde wel dat een verdere
prioriteitenstelling op het gebied van
dijkversterkingen nodig is. waarvoor
hij overleg met de betrokken provincies
zal voeren. Hij maakte wel duidelijk dat
hij eerst de zwakke delen langs de Wes-
terschelde wil verbeteren maar zich
(Slot zie pagina 6 kolom 4)
Het magisch jaar
van Zeevalking
fTTi én ding is de afgelopen da-
Ui gen bij de behandeling
van de begroting-1982 van
verkeer en waterstaat in de
tweede kamer pijnlijk duide
lijk geworden de uitvoering
van de pijlerdam in de monding van de
Oosterschelde is min of meer bepalend
voor het uitgavenpatroon van minister
Zeevalking. Met sonore stem somde de
bewindsman op waar hij de laatste tijd
met het kapmes van de bezuinigingen
is rondgegaan. Vooral in - wat wordt
genoemd - de 'natte waterstaat' en ook
bij verkeer zijn forse ingrepen toege
past Een operatie onder het motto:
„Schaarse middelen en niet te voorko
men tegenvallers. Alle vroegere over
wegingen moeten kritisch worden be
zien." Niet in het minst geldt dat voor
onderdelen binnen het totale pakket
van de Oosterscheldewerken die niet
rechtstreeks met de stormvloedkering
zelf en dus met de veiligheid van het
gebied te maken hebben. Zeevalking
heeft, zoals hij het eerder al eens in een
interview met deze krant omschreef,
„de franje van de Oosterscheldewerken
afgekapt" Vrij drastische bezuinigin
gen op 1. de verbreding en verbetering
van het Kanaal door Zuid-Beveland, 2.
de vernieuwing van de sluis aan het
Goese Sas en 3. de bouw van een zoge
heten lifsluis in de Oesterdam. Boven
dien zal Zeeland, zoals ook al eerder
aangekondigd, er rekening mee moeten
houden dat de uitvoering van de dijks-
verhogingen langs de Westerschelde in
het kader van de deltawerken opnieuw
verder is doorgeschoven. De minister
sluit niet uit dat deze pas in de loop van
de jaren '90 zullen zijn voltooid
Kortom, in het belang van een onge
stoorde voortgang van de con
structie van de pijlerdam - destijds be
schouwd als toetssteen van het milieu
beleid van het kabinet-Den Uyl (1973-
1977) - moet de komende jaren nog veel
opzij worden gezet. De minister werd bij
de behandeling van zijn begroting niet
moe de tweede kamer steeds maar weer
opnieuw uit te leggen dat er na voltooi
ing van de peperdure stormvloedkering
in de Oosterschelde waarschijnlijk
weer wat meer ruimte zal ontstaan voor
uitvoeren van werken. Hij betitelde
1986 in dit opzicht op een gegeven mo
ment zelfs als 'een magisch jaar voor
verkeer en waterstaat'. Op het ogenblik
is alles erop gericht dat de half open
Oosterscheldedam, ondanks forse te
genvallers. toch binnen de beschikbare
budgettaire ruimte wordt gerealiseerd.
Zeevalking kampt in de opdracht die
hij zichzelf - op uitdrukkelijke verlan
gens vanuit de tweede kamer - heeft ge
steld. met de politieke vertaling van de
erfenis die zijn voorganger Tuijnman
heeft nagelaten. Er was al enige jaren
sprake van aanzienlijke financiële pro
blemen bij de bouw van de pijlerdam.
Tuijnman ontkende ze steeds Voor een
goed overleg met het parlement over de
voortgang en de consequenties van de
Oosterscheldewerken was die houding -
zo is achteraf bitter vastgesteld be
paald niet bevorderlijk- En dat jaren
lange gebrek aan echt harde cijfers over
bepaald niet te onderschatten tegen
vallers wreekt zich nu in een nogal
hardhandige besnoeiingsoperatie van
Zeevalking.
BÜ de kamerbehandeling van de wa
terstaatsbegroting voor 1982 deed
zich de afgelopen dagen dan ook het
opvallende verschynsel voor dat minis
ter Zeevalking werd aangemoedigd om
het bezuinigingsmes nu maar wat te la
ten rusten Er tekende zich een meer
derheid af die zich op het standpunt
stelt dat het ministerie eigenlijk al ge
noeg heeft ingeleverd. Van CDA en
WD kwam zeifis druk op de bewinds
man om meer te investeren: in het be
lang vooral van de werkgelegenheid.
Het departement van minister Zeeval
king is namelijk qua opdrachten van
groot belang voor de toekomst van de
sector van het bedrijfsleven die zich be
zighoudt met zoiets ais wegenbouw en
aanverwante activiteiten. De positie
van de D'66-bewindsman voor deze ka
binetsperiode is niet te benyden. Zyn
ruimte voor beleid zal hy moeten vin
den in de smalle strook tussen verder
gaande bezuinigingen en de giganti
sche, maar onaantastbare uitgaven
voor het Oosterscheldeproject. Alle re
den dus om zo snel mogelyk af te steve
nen op 1986, 'het magische jaar van de
opluchting'.
vdM
(Van onze correspondent)
WENEN - In Polen zijn de laatste 48
uur 3500 mensen gearresteerd tijdens
een grootscheepse controle op de nale
ving van de voorschriften, in het kader
van de oorlogstoestand. Deze controle
was tegelijkertijd een represaille
maatregel van het militaire regime in
verband met het groeiende geweld dat
in het bijzonder het afgelopen week
end kenmerkte.
Volgens het officiële Poolse persagent
schap PAP werden by de controle
145,000 mensen betrapt die zich op een
of andere manier schuldig hebben ge
maakt aan overtreding van de byzon-
dere wetgeving, varieren van het over
treden van de avondklok tot het reizen
van de ene naar de andere provincie
zonder de vereiste toestemming De
controles werden gehouden op straat, WdlCSG
in de spoorwegstations, maar ook by
razzia's in woonhuizen.
ten en geweld met de partysecretaris
sen van alle 49 Poolse voivoid-schap-
pen (provincies). Er zyn tientallen on
dergrondse kranten verschenen en een
aantal daarvan worden ook regelmatig
gepubliceerd.
Vfcensdag heeft generaal Jaruzelski ge
sprekken gevoerd over de golf protes-
Woensdag heerste in Warschau verwar
ring over de mogelykheid dat de leider
van de vakbond Solidariteit, Lech Wa
lesa. vrijgelaten wordt om aanwezig te
kunnen zyn by de doop van zijn zeven
de kind, Mana Wiktoria. die op 27 ja
nuari ter wereld kwam. De Rooms-Ka-
tholieke Kerk verklaarde zich 'onbe
voegd' om beweringen van die strek
king door de priester Henryk Jankows-
kl te bevestigen of tegen te spreken
Jankowski, die Walesa bezocht, heeft
de doop van het kind op 7 maart vastge
steld. Het ministerie van justitie Het
zich over de zaak niet uit
Roemenië heeft niet de tegen president
Reagan gerichte verklaring van het
Oostblok ondertekend die woensdag
werd gepubliceerd Daarin wordt de
Amerikaanse president ervan beschul
digd de Poolse crisis te misbruiken als
rechtvaardiging van onbeperkte bewa
pening.
In Washington werd vernomen dat de
Amerikaanse regering in een nieuwe fa
se van de reeks sancties de blokkade
van enkele Russische exporten over
weegt Ook wil ze het krediet van de
Sovjet-Unie in het westen beperken.
De Amerikaanse kamer van koophan
del heeft president Reagan gewaar
schuwd geen verdere economische
sancties tegen de Sovjet-Unie te treffen.
Vlag
Vijf Fransen die sympathiseren met
Solidariteit hebben woensdag vanaf
de tweede verdieping van de Eiffeltn-
ren een reusachtige Poolse vlag gehan
gen. Deze 50 meter lange en 10 meter
brede vlag was voorzien van een zwar-
'ouwband.
