PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Poolse kwestie:
crisis in Madrid
WERKLOOSHEID NADERT HALF MILJOEN
Energiediscussie wordt
wat minder omvattend
Melk vier cent duurder
COCKERILL FAILLIET
kleintjes
Concurrent
voor kubus
ïr
ch
VEILIGHEIDSCONFERENTIE VERDAAGD
AKKOORD OVER FINANCIERING
enk ft
'oort
,rW*.
iderepi
datiejj
nog
een vu
se. „In
recht'
iJhC'f!
se Is
techtt
Zacht
Half tot zwaar bewolkt en droog. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 9 graden.
Matige zuiden wind.
225e jaargang no. 34
Hoensdag 10 februari 1982
(Van onze redactie economie
DEN HAAG - De werkloosheid
is in januari nog onder het half
i^vaj 0iIj°en mensen &ebIeven. Er
tgedee kwamen er in die maand 14.700
bij. Eind januari hadden de ar-
ïastttj beidsbureaus 488.300 werklo-
zen geregistreerd, zo blijkt uit
voorlopige tellingen die het
'edsti
cheids
ee dat
d gé
v\-
Si
n.Dei
ig)ks-,
ministerie van sociale zaken
en werkgelegenheid gisteren
heeft gepubliceerd.
De stijging van de werkloosheidscijfers
was overigens belang-ijk minder sterk
dan in december. In die maand lieten
zich 30.000 mensen meer inschrijven in
de werklozenregisters van de arbeids
bureaus dan er konden worden uitge
schreven. Ze brachten het aantal werk
lozen op 31 december op 473.620.
Minister van sociale zaken Den Uyl
vreest dat nog dit eerste kwartaal van
1982 het half miljoen zal worden over
schreden. Gezien de lagere stijging van
januari is het onzeker of het half mil
joen al deze maand februari wordt be
reikt, zoals hier en daar werd ver
wacht.
In januari steeg het aantal mannen dat
zich als werkloos heeft laten inschrijven
met 13.700 (in december 29.870), en het
aantal vrouwen met 1000 (in december
530). In de cijfers zijn overigens niet de
mensen meegeteld die een baan voor
minder dan 25 uur per week zoeken. De
ze groep is nog eens enige tienduizen
den mensen groot
In het totaal van de ingeschreven werk
lozen zijn in januari 15.000 jongeren op
genomen. die. als schoolverlater, eerst
een wachttijd van een half jaar door
moesten om officieel als werkzoekend
in de registers te kunnen worden opge
nomen.
Een klein lichtpuntje wordt gevonden
in de zogenoemde gecorrigeerde werk
loosheidscijfers. die statistici hanteren
om de totalen van elke maand met el
kaar te kunnen vergelijken. Uit die cij
fers zijn invloeden weggerekend die de
verschillende seizoenen hebben op het
al dan niet in ruimere mate voorhanden
zijn van banen. Ervaringsfeit blijft dat
er in de zomermaanden verhoudingsge
wijs meer werk is dan in de wintermaan
den.
Na het aanbrengen van deze correcties
blijkt het werkloosheidscijfer van ja
nuari voor wat de mannen betreft ge
daald met 600 Daar staat echter een
veelvoud aan stijging bij de vrouwen
(plus 3400) tegenover.
Het aantal dat via de arbeidsbureaus
werd aangeboden, daalde in januari
opnieuw: van 13.600 naar 12.600.
MADRID (ANP/AFP/DPA) - De conferentie voor vei
ligheid en samenwerking in Europa, die dinsdag in
Madrid is hervat, is in grote moeilijkheden geraakt
door het onderwerp Polen.
De openingszitting van de nieuwe ronde is gister
avond verdaagd tot vrijdagochtend. Na een procedu
redebat van uren werd een Belgisch voorstel daartoe
met algemene stemmen aangenomen door de uitge
putte delegaties van de 35 deelnemende landen.
date:
vena:
aar va
'as ec
Tas
s zate
latse:
Vanaf het begin van de zitting was felle
kritiek door de westelijke vertegen
woordigers onder aanvoering van de
Amerikaanse minister van buitenland
se zaken, Alexander Haig, op de ont
wikkeling in Polen totdat de Sowjet-
bewapening
Tijdens de vergadering van de interna
tionale ontwapeningscommissie die in
Genëve zetelt, heeft China de Verenig
de Staten en de Scwj et-Unie verant
woorden) k gesteld voor de bewape-
natuurbescherming
Het dagelijks bestuur van de provincie
stelt voor de subsidiestop voor de aan
koop van natuurterreinen op te heffen.
Gs willen elk jaar 1,3 miljoen gulden
besteden aan de bescherming van na
tuur en landschap in Zeeland.
belastingverlaging
Een meerderheid van de eerste kamer
vindt belastingverlaging het middel
om uit de financiële problemen te ko
men. CDA en WD zetten vooral
vraagtekens bij de hoogte van de sub
sidies die het rijk verleent.
schaaksucces
John van der Wiel blijft sterk schaken
In de tweede ronde van het zone
schaaktoernooi in Marbella versloeg
hij de Ier Anthony Doyle.
Unie en de andere Oosteuropese landen
's middags weigerden verder te gaan
met de lijst van sprekers. De Poolse
voorzitter van de zitting, onderminister
van buitenlandse zaken, Josef Wiejacz,
beriep zich daarbij op afspraken, dat
plenaire zittingen alleen op de ochten
den van dinsdag en vrijdag worden ge
houden.
Nu zullen vrijdag de ministers van bui
tenlandse zaken en delegatieleiders
kunnen spreken van de 14 ladnen die
dinsdag niet aan het woord kwamen.
De vergadering zal vrijdag onder voor
zitterschap van Portugal staan. Eerste
Doden bij explosie
in Westduitse
cosmeticafabriek
BRUCHKOEBEL (Reuter) - Door een
ontploffing in een cosmeticafabriek te
Bruchkoebel. bij Hanau in de staat
Hessen, zijn dinsdag drie doden en 29
gewonden gevallen, zo heeft de politie
bekendgemaakt.
Het fabrieksgebouw werd geheel ver
nield, terwijl ruim 50 omliggende hui
zen werden beschadigd. De schade
wordt geraamd op meer dan 15 miljoen
mark 16,5 muljoen).
Van de gewonden moesten er elf in een
ziekenhuis worden opgenomen De ex
plosie deed zich voor kort voordat de
ochtendploeg aan het werk zou gaan.
De oorzaak van het ongeluk was nog
niet bekend.
spreker wordt de Franse minister van
buitenlandse zaken, Cheysson, die
maandagavond onder krachtige
protesten de vergadering had verlaten,
maar zwoer in ieder geval vrijdag terug
te komen om zijn rede uit te spreken.
Voortzetting gered
De verdaging tot vrijdag betekent dat
voorlopig de voortzetting is gered van
deze nieuwe ronde van de conferentie
over veiligheid en samenwerking in Eu
ropa in Madrid, die na Belgrado de
tweede is ter toetsing van de naleving
van de akkoorden van Helsinki.
Van de kant van de Sowjet-Unie werden
de V.S. en andere NAVO-landen er dins
dagavond op een persconferentie van
beschuldigd met hun kritiek op de ont
wikkeling in Polen op de conferentie
een 'crisissituatie' te hebben doen ont
staan.
Zij mengden zich daarmee volgens de
Sowjet-Unie mede in de interne aange
legenheden van Polen. Ook Wiejacz
wees de westelijke kritiek als inmen
ging af. Naar hij zei, zou er ook in de
toekomst in Polen sprake zijn van her
vormingen en van een vrije, doch niet-
politieke vakbond.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Alexander Haig, sprak
dinsdag een waar requisitoir uit tegen
de leiders van Polen en van de Sowjet-
Unie. Haig vroeg zich af of door de situa
tie in Polen de ontspanning in Europa
wellicht onherstelbaar beschadigd is.
De Amerikaanse bewindsman zei dat
„de Poolse en de Sowjetrussische regi
mes zeer goed weten dat zij de slotakte
van Helsinki hebben geschonden en
dat zij een onvriendelijke weg zijn inge
slagen wat betreft de veiligheid en de
samenwerking in Europa. Het is nu aan
hen te tonen dat zij de verplichtingen
serieus nemen die zij zijn aangegaan,"
aldus Haig.
Namens de Sowjet-Unie sprak delega
tieleider, Leonid DJitsjov, een als „ui
terst hard" gekenschetste rede uit die
meer dan een half uur duurde. Westelij
ke beschuldigingen over Russische in
terventie in Polen noemde Ejitsjov
„complete leugens". Hij sprak daaren
tegen van .inmenging in de binnen-
(Slot zie pagina 8 kolom 7)
BRUSSEL - De Belgische scheepswerf Cockerili Yards
in Hoboken is door de rechtbank in Antwerpen failliet
verklaard. Zevenentwintighonderd werknemers staan
daardoor op straat. Pogingen van regering en vakbon
den om op het laatste moment nog een vergelijk te
treffen over staatssteun aan het bedrijf, mislukten afge
lopen maandag.
De regering-Martens eiste dat de werknemers van de
werf zelf samen zo'n 6,3 miljoen gulden per jaar op hun
loon zouden inleveren. Tweemaal hebben de werkne
mers bij stemming voorstellen daartoe afgewezen. Coc
kerili Yards kreeg overheidssteun toen eind vorig jaar
bleek dat er een schuld aan belastingen en sociale pre
mies was gegroeid van 60 miljoen gulden. De totale
schuld van het bedrijf bij de nu komende liquidatie zou
zo'n 600 miljoen gulden bedragen.
kunsten wet
Een grote meerderheid van de tweede
kamer wil een onderzoek naar de mo
gelijkheden van een speciale wet voor
de kunsten. Minister Van der Louw
van erm heeft ernstige bedenkingen
tegen een dergelijke wet. Bi) de behan
deling van de begroting van erm ging
de kamer gisteren met algemene stem
men akkoord met handhaving van de
collectieve prijsbinding voor het Ne
derlandse boek.
PAGINA 19
onroerend goed
Volgens de Rotterdamse beleggings
maatschappij AmNedVast is het voor
beleggers nog steeds aantrekkelijk om
geld te steken in onroerend goed in de
Verenigde Staten In samenwerking
met een aantal Nederlandse banken
stelt AmNed Finance beleggers ln de
gelegenheid tegen een beperkt risico
deel te nemen in de waardegroei van
onroerend goed in de VS. Een en ander
geschiedt door hypotheekverstrek
king via Cura?ao.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 15.
Radio en televisie: 18.
Financiën, economie: 19.
Varia: 17,
De Poolse onderminister van buitenlandse zaken, Josef Wiejacz, (links) die giste
ren de zitting van de veiligheidsconferentie in Madrid leidde.
DEN HAAG - De maatschappe
lijke discussie over het (kerne
nergiebeleid in ons land wordt
iets minder omvattend dan
Vier doden door
verkeersongeval
bij Harderwijk
HARDERWIJK (ANP) - Een ernstig
verkeersongeval op rijksweg 28 ter
hoogte van Harderwijk heeft dinsdag
avond vier personen het leven gekost.
De politie van Harderwijk heeft dit
meegedeeld.
Het ongeluk is gebeurd doordat een
personenauto met zeer grote snelheid
op een voor hem rijdende kleinere auto
is gebotst. Deze werd na de klap nog
zo'n 200 meter voortgeduwd, aldus de
brandweer van Harderwijk, waarop hij
vrijwel onmiddellijk in brand is gevlo
gen. In dit voertuig bevonden zich de
vier slachtoffers. De bestuurder van het
andere voertuig is ongedeerd gebleven.
De slachtoffers zijn vermoedelijk twee
bejaarde echtparen. Van één staat vast
dat het uit Rotterdam afkomstig is, al
dus de politie van Harderwijk, maar de
identiteit van de slachtoffers was gis
teravond laat nog niet bekend.
De aanrijding, die werd veroorzaakt
door een automobilist uit Blaricum.
veroorzaakte een dermate vervorming
van de carrosserie, dat ae portieren van
het voertuig van de slachtoffers niet
meer open konden. Daardoor hebben
zü geen kans gezien zich te bevrijden
toen beide auto's geheel uitbrandden,
aldus de politie.
de bedoeling
oorspronkelijk
was.
De Stuurgroep Maatschappelijke
Discussie Energiebeleid,onder voorzit
terschap van jhr M. L. de Brauw. die
aanvankelijk dreigde met- aftreden als
het kabinet niet 35 ln plaats van 25 mil
joen gulden beschikbaar zou stellen is
met minister van economische zaken
Terlouw toch tot een akkoord over deze
opzet gekomen en zal haar werk daar
om voortzetten.
De hele discussie zal ln elk geval wor
den gevoerd in de twee fasen waarvan
men in de eerste plannen was uitge
gaan. In de eerste fase gaat het om in
formatie. Eind 1982 wordt die afgeslo
ten. Daarna vangt de feitelijke discus
sie aan, waaraan alle mogelijke men
sen. instellingen en groepen zullen deel
nemen Dat zal zich afspelen tussen ja
nuari en de zomer van 1983. Zo spoedig
mogelijk daarna zal de stuurgroep het
eindrapport aan regering en parlement
aanbieden.
In de discussie gaat het erom hoe Ne
derland in de toekomst in zijn energie
behoefte zal moeten voorzien. Voor
naamste vraag is daarbij of er in ons
land (nog meer) plaats is voor elektri
citeitscentrales die werken op kern
energie.
Het akkoord tussen Terlouw en de
stuurgroep maakt een wijziging nodig
in het Koninklijk Besluit waarbij de
Stuurgroep Maatschappelijke Discus
sie Energiebeleid werd ingesteld. De be
langrijkste strekking van de wijziging
zal zijn „dat de opdracht om de Neder
landse bevolking te bereiken, iets min
der alomvattend kan worden uitge
voerd", zoals Terlouw ln een brief aan
de Tweede Kamer heeft geschreven.
De Kamer had zich eerder achter het
standpunt van het kabinet gesteld dat
de stuurgroep het voor 25 miljoen gul
den maar moest zien te doen. De stuur
groep meende er echter fors aan te kort
te zullen komen en dreigde daarom de
opdracht dus terug te geven. Niettemin
is er nu een concept opgesteld waarin
de personele lasten, de onderzoekkos-
ten en de subsidiebedragen lager zijn
dan in de oorspronkelijke opzet
Alternatief
Bovenop de 25 miljoen wil de minister
van economische zaken nog wel 1.8 mil
joen uittrekken voor de financiering
van het zogenoemde alternatieve sce
nario. Dat is al grotendeels klaar. Het
scenario is opgesteld op wens van de
Tweede Kamer en gaat voornamelijk
(Slot zie pagina 8 kolom 5)
Frustraties bij
politiemensen
\l\Jj TTanuit het Enschedese po-
yyfljf V litiekorps is een stuk on-
RÖS® vrede geventileerd over de
k§Sgu gang van zaken onlangs bij de
blokkades die actievoerders
opwierpen tegen muni
tietransporten van Groningen via het
noorden en oosten van het land naar
West-Duitsland. Agenten hebben zich
achter een collega geschaard, die zijn
ergernis daarover in een brief heeft ver
woord aan de ministers van binnen
landse zaken en justitie, de commissa
ris der koningin in Overijssel en de poli
tieke partijen. De Enschedese politie
mensen beklagen zich over een naar
hun oordeel zeer opvallend verschil in
behandeling van wetsovertreders. Een
gewone burger die zijn auto fout par
keert en dus een kleine overtreding be
gaat krijgt al snel een forse boete; actie
voerders die een spoorlijn blokkeren -
een daad die tot de misdrijven zou moe
ten worden gerekend - gaan vrijuit en
worden verder ongemoeid gelaten. Uit
de bewuste brief spreekt een groot ge
voel van onbehagen over dit soort te
genstellingen en de schrijver aarzelt
niet de term 'rechtsongelijkheid' te ge
bruiken. Waar zijn we eigenlijk mee be
zig? Politie en burgerij begrijpen niets
meer van iets dergelijks. Het geheel
leidt bij de politie alleen tot frustraties.
De Enschedese brief is te beschou
wen als een openlijk signaal van
een zich verbredend gevoel van onbe
hagen over de 'bewaking' van de gren
zen tussen wat volgens de wet wel en
niet kan worden getolereerd. De gang
van zaken rond de demonstraties tegen
de Amerikaanse munitietreinen heeft
dat gevoel nog eens duidelijk aange
scherpt. Politiemensen, ingezet als on
derdeel van de mobiele eenheid die
geacht werd de treinen ongehinderd
doorgang te verlenen, hebben het er
achteraf moeilijk mee gekregen. Zij
brengen het naar hun mening 'onmach
tige' optreden tegen demonstranten die
zich niet ontzagen grote risico's voor de
veiligheid te nemen in verband met de
'harde hand' tegen verkeersovertredin
gen en dergelijke van alledag. En ze ko
men er vervolgens niet meer uit. Daar
bij betrekken ze ook de beeldvorming
die er bij de burgerij uitgaat van derge
lijke verschillen in optreden en vervol
ging. En ze voelen zich er bij de uitoefe
ning van hun functie publiekelijk op
aangekeken zonder dat ze verweer heb
ben dat ze ook persoonlijk kunnen on
derschrijven. Het dagblad Tubantia'
heeft de brief van de Enschedese poli
tieman, die nogal de aandacht heeft ge
trokken, volledig afgedrukt. Aan het
eind ervan typeert hij zichzelf aldus:
„Hij (de politieman) wil met iemand
praten. Met wie zou dat kunnen? Hij
gaat in de wacht zitten en staart voor
zich uit. Wie kan hem duidelijk maken
hoe dat nu allemaal zit?" Eerder heeft
hij namelijk vastgesteld niet meer te
weten op wie ln Nederland wetboeken
nu wel en op wie ze niet van toepassing
2^jn.
Uit een reactie van de Enschedese po
litieleiding blijkt dat men daar de
zaak liever binnenskamers had willen
afhandelen. Het wordt er minder juist
geacht dat politiemensen hun opvat
tingen via dit soort brieven naar buiten
brengen. Aan de andere kant bestaat er
wel begrip voor deze methode om
stoom van de ketel te blazen. Er zal een
poging worden ondernomen om een ge
sprek op gang te brengen over het poli-
tie-optreden bij (grootschalige) demon
straties zoals zich rondom de munitie-
treinen hebben voorgedaan en andere
incidenten van deze aard. De vraag is of
problemen als deze met een gesprekje
binnen het korps zijn weg te masseren.
De brief vanuit het Enschedese politie
korps is moeilijk als een toevallige uit
laatklep te beschouwen. Ze lijkt een
veel bredere achtergrond te hebben, die
de eerst verantwoordelijke bewindslie
den van binnenlandse zaken en justitie
maar beter niet onderbelicht kunnen
laten. Het persoonlijk rechtsgevoel van
politiemensen komt in conflict met hun
taakopvatting. En dat is geen zaak om
luchtig overheen te wandelen.
vdM
Een van de nauwe medeioerkers van
Tito tijdens de vorming van het Joego
slavische bevrijdingsfront in 1941. Jo-
van Veselinov, is dinsdag op 76-jarige
leeftijd in Belgrado overleden, aldus
het persbureau Tanjoeg.
RIJSWIJK (ANP) - Een liter
melk wordt vanaf dinsdag 23
februari vier cent duurder. De
minimumprijs in de winkel
komt dan op 1,22 gulden.
Een woordvoerster van het produkt-
schap voor zuivel in Rijswijk heeft, dins
dag verklaard dat het bestuur van het
schap op woensdag 17 februari nog wel
zyn goeaxeunng moet hechten aan de
prijsverhoging
Zij kon nog niet zeggen welke gevolgen
de prijsverhoging zal hebben voor pro-
dukten als vla, yoghurt en boter. De vo
rige prijsverhoging dateert van 29 sep
tember vorig jaar
Bezorgende melkboeren mogen een
cent extra op de prijsverhoging leggen.
De tarieven voor particuliere verhuizin
gen mogen met ingang van vandaag
met gemiddeld 5.8 procent omhoog. Mi
nister Terlouw (economische zakeni en
staatssecretaris Van der Doef (verkeer
en waterstaat) hebben hiertoe besloten
De tariefsverhoging hangt vooral sa
men met de stijging van de loonkosten
en van de autokosten. De bewindslie
den hebben overleg gepleegd met de sa
menwerkende vakafdelingen verhui
zingen en meubeltransport (SAVAM).
De magische kubus van de Hongaarse ontwerper
Rubick heeft zijn zoveelste concurrent: de magi
sche bal. Het gaat om een bal met ten opzichte van
elkaar draaibare helften waarop een snoer van
verschillend gekleurde glazen kralen is geplaatst.
De bedoeling is natuurlijk weer de kleuren in de
goede volgorde te krijgen. De breinbreker die is te
zien op de speelgoedbeurs in Neurenberg heeft een
astrologisch aantal oplossingen.
