Speculaties over militaire
staatsgreep in Zuid-Afrika
Van Mierlo: takenpakket
defensie stroomlijnen
Stakingsrecht ambtenaar verandert
pzefi
Van jong tot oud gezond
NIEUWE SCHIJVEN-CAMERA
ZliL
Verscherping Zuidafrikaanse veiligheidswetten
GENERAALS ACHTER HERVORMINGEN BOTHA
het weer
Topman van ziekenhuis
beticht van oplichting
Libië: VS
onderschept
lijnvliegtuig
Leider Franse
communisten
geen eenheids-
socialisme
ANDERE BEZUINIGINGSMETHODEN
PvdA: leger
niet bij
ME inzetten
Gifgas uit
West-Berlijn
voor Israël
Libanon wil versterking Unifil
ONTWERP COLLECTIEVE ACTIES VERDWIJNT
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1982
PZC/binnen-buitenland
JOHANNESBURG - Een nieuwe com
missie heeft na het rapport van rechter
Steyn over de media in Zuid-Afrika
woensdag aanbevelingen aan het par
lement gedaan hoe de veiligheidswet
ten nog verder kunnen worden ver
scherpt. In een rapport van 254 pagi
na's doet de rechter, Pieter Jacobus Ra-
bie, voorstellen om een ministerie van
wet en orde te creëren, dat moet be
staan uit de Zuidafrikaanse politie en
een „directoraat voor binnenlandse
veiligheid".
In deze nieuwe constellatie zou de poli
tie de minister moeten voorzien van in
formatie over veiligheidsproblemen in
Zuid-Afrika, zodat het „directoraat" en
de minister de noodzakelijke stappen
kunnen ondernemen. Ook zegt het rap
port dat de bestaande strafbare over
tredingen moeten worden uitgebreid
met drie nieuwe overtredingen, name
lijk „terrorisme", „subversie" en „sabo
tage".
Terrorisme kan, evenals verraad,
met de dood worden gestraft, terwijl
subversie en sabotage met ten hoogste
20 jaar gevangenisstraf gestraft zouden
moeten worden Een persoon zou al
strafbaar gesteld kunnen worden we
gens terrorisme als hij niet meldt waar
zich guerrillastrijders bevinden of on-
JOHANNESBURG - Uitspraken van Zuidafrikaanse parlementariërs duiden erop dat rekening
gehouden wordt met een ophanden zijnde machtsgreep door het leger. De leider van de oppositie,
dr. Frederick van Zijl Slabbert, zei weliswaar onlangs dat hij onmiddellijk het parlement zou Stabiliteit
verlaten als hij het gevoel had dat het leger bezig was de militaire macht van de Nasionale Partij
te worden. Hij wees daarbij echter ook op een ontwikkeling, die talrijke waarnemers in Zuid-
Afrika niet voor onmogelijk houden: namelijk dat het leger de macht overneemt. Zij uiten hun
vrees dat het parlement dit jaar op de een of andere wijze aan de kant wordt gezet om plaats te
maken voor een meer autoritaire regeringsvorm.
„Zuid-Afrika's parlement is nog steeds
het belangrijkste forum in dit land," zei
een dezer dagen mevrouw Helen Suz-
man, het wel meest bekende Zuidafri
kaanse parlementslid van de Progres
sieve Federale Partij. Zij voegde eraan
toe dat in de Volksraad de problemen
'levend' kunnen worden gehouden en
de oppositie aan het woord komt. Zon
der parlement zou de regering nog auto
ritairder zijn dan zij nu al is, aldus Helen
Suzman.
Enkele weken geleden beweerde ook
een in Frankrijk verschijnende nieuws
brief, die zich 'lettre d'Afrique' noemt,
dat Zuidafrikaanse generaals, die
loyaal zijn aan de minister van defensie,
Magnus Malan, samen met belangrijke
zakenmensen en de steun van de Engel
se zakenwereld bezig zijn een staats
greep ten gunste van premier Pieter
Wilhelm Botha voor te bereiden. De
coup zou de tegenwoordige minister
president in staat stellen de twee jaar
geleden aangekondigde hervormingen
uit te voeren zonder voortdurend met
de oppositie van rechts rekening te
moeten houden.
Deltagebied
Hoog water
Donderdag 4 februari
cm
cm
Vlissingen
09 59
166
22.49
152
Terneuzen
1020
190
23.13
176
Zierikzee
1107
130
23.53
117
Hansweert
10 52
205
23.46
191
Wemeldinge
11.30
152
Kreekrak
11.28
178
Bruinisse
11.54
155
Vrijdag 5 februari
.Vlissingen
1120
174
23.59
165
'Terneuzen
1142
197
Zierikzee
12 32
134
Hansweert
12 15
213
Wemeldinge
00.22
139
12 54
157
Kreekrak
00.19
160
1250
185
Bruinisse
00.46
143
13.19
161
Laag water
Donderdag 4 februari
cm
Vlissingen
04 04
172
16.46
182
Terneuzen
04 32
184
17.11
193
Zierikzee
04 54
148
1732
158
Hansweert
04.49
201
17 24
209
Wemeldinge
05 04
166
17 34
178
Kreekrak
05.19
191
17.51
205
Bruinisse
05.11
164
1745
175
Vrijdag 5 februari
Vlissingen
05 26
181
18 02
184
Terneuzen
05 56
192
1831
196
Zierikzee
06.14
156
18.43
155
Hansweert
06.12
210
18.45
211
Wemeldinge
06.25
175
18.55
176
Kreekrak
06.39
201
19.10
205
Bruinisse
06.32
173
19.07
174
De militaire leiders van de staatsgreep
zouden aan Namibië de onafhankelijk
heid geven, ook al zou dat betekenen
dat de SWAPO er aan de macht komt.
Zij zouden echter ook niet aarzelen An
gola en Mozambique aan te vallen in
dien zij dit voor de veiligheid van Zuid-
Afrika noodzakelijk achten.
De generaals zouden een memorandum
aan minister-president Botha gestuurd
hebben, waarin zij waarschuwen tegen
de obstructie van de blanke extremis
ten en erop wijzen dat Zuid-Afrika een
catastrofe tegemoet gaat als er niet
spoedig veranderingen komen. In het
memorandum heette het dat „samen
zweerders" meer bezorgd zouden zijn
over de stappen om de apartheid te
beëindigen, aldus 'lettre d'Afrique'. dan
over de aanvallen van de Zuidafrikaan-
SITTARD (ANP) - De directie-secreta
ris van het ziekenhuis in Sittard drs. J.
van H. (38) zal vrijdag aan de officier
van justitie in Maastricht mevrouw
mr. J. Huurman-van Asten worden
voorgeleid omdat hij verdacht wordt
van verduistering en oplichting.
Er is tegen Van H. aangifte gedaan door
onder anderen een antiquair uit Frank
fort. Hij beweert kostbare boeken ter
waarde van rond twee ton aan de Sittar-
denaar te hebben geleverd voor de anti
quarische boekhandel die Van H. dreef
buiten zijn werk bij het ziekenhuis om.
De Sittardenaar betaalde de werken
niet maar zou ze doorverkocht hebben.
De boekhandel van drs. Van H. is zes
weken geleden failliet verklaard. Bo
vendien verkeert hij ook pnvé in staat
van faillissement De totale schulden
last zou meerdere miljoenen bedragen,
aldus de officier Vast staat, volgens de
officier van justitie dat hij het zieken
huis niet heeft benadeeld.
ADVERTENTIE
Ook in de Derde Wereld
Weersvooruitzichten voor vrijdag tot en met
maandag
Zonnige perioden en bijna overal droog. Ge
leidelijk hogere temperaturen.
Die kant moet het uit Het
zal nog lang duren voor
het in alle arme landen
zover is
Maar elke dag komt Me-
misa een stapje dichter
bij. Loopt u mee? Er is
niet eens zoveel voor
nodig.
Het zonnige maar schrale weer hangt
samen met een krachtig hogedrukge-
bied boven Oost-Europa. Het centrum
verplaatst zich in het komende etmaal
langzaam naar de Balkan. Hierdoor
wordt de windrichting boven onze om
geving meer zuidelijk en er stroomt iets
minder koude lucht naar ons toe. Van
daag is het opnieuw vrij zonnig en
droog. De zuidoostelijke wind is meest
matig tot vrij krachtig. De temperatuur
bereikt vanmiddag een maximum van
ongeveer 6 graden en daalt de komende
nacht tot rond het vriespunt. Vooruit
zichten voor vrijdag: zonnige perioden
en droog, maximum temperatuur 7 gra
den, vrij krachtige zuidoostelijke wind.
Nautisch bericht
Wind: oost tot zuidoost 4-5, mogelijk af
en toe 6 Bfl; zicht matig tot goed; tempe
ratuur kustwater 3 a 4 graden; afwij
king waterstanden: een geringe verla
ging; maximum golfhoogte monding
Scheldes rond de halve meter
ZON EN MAAN
5 februari
zon op 08.14 onder 17.35
maan op 14 15 onder 05.59
PARIJS (AFP) - Twee Amerikaanse
jachtvliegtuigen hebben afgelopen
zondag in het Griekse luchtruim een
Libisch lijnvliegtuig onderschept dat
een dienst uitvoerde tussen Athene en
Tripoli. Dit heeft radio-Tripoli meege
deeld.
De radio beschreef het incident als een
daad van internationale piraterij en ter
rorisme. In Athene werd woensdag
avond verklaard dat men niets wist van
het incident. Libië heeft via de Belgi
sche ambassadeur in Tripoli de Ver
enigde Staten een protestnota ge
stuurd.
STUTTGART (DPA) - Kodak heeft
woensdag in Stuttgart een nieuw
type volautomatische fotocamera
voor amateurgebruik getoond
waarin in plaats van een fllmcas-
sette een filmschijf wordt toege
past. Volgens de Amerikaanse fa
briek is er sprake van een revolu
tionaire ontwikkeling in de ama
teurfotografie.
De camera is opvallend plat. De af
metingen zijn 21x78x128 millime
ter. Hij wordt geladen met een film
schijf van 65 mm doorsnee waarop
vijftien negatieven in een cirkel zijn
aangebracht. De camera's worden
in mei in de Verenigde Staten op de
markt gebracht en in het najaar in
de Bondsrepubliek. Ze gaan hon
derd tot driehonderd mark kosten.
De prijs van de filmschijf zal in de
buurt van die van een filmcassette
liggen.
derdak verleent aan (vermeende) terro
risten.
Het rapport van de commissie-Rabie
houdt zich verder bezig met de activi
teiten van de verboden African Natio
nal Congress en de werkzaamheden
van zwarte journalisten en komt uitein
delijk tot de conclusie dat de oplossing
van de problemen van Zuid-Afrika
slechts te zoeken is op politiek en so
ciaal-economisch gebied.
se bevrijdingsbeweging ANC (African
National Congress).
Uiteraard volgde op deze beweringen
een scherpe ontkenning uit Pretoria.
De Zuidafrikaanse regering is een van
de meest stabiele in de wereld, zei de
spreker, en dit is een amateuristische
poging om die stabiliteit te ondermij
nen. Journalisten die om commentaar
vroegen aan de minister van defensie,
generaal Magnus Malan. kregen nul op
rekest. Ook tijdens de receptie voor de
buitenlandse pers in Kaapstad, die
door de minister-president werd gege
ven, was generaal Malan niet aanwe
zig. Interviews heeft hij al maanden
niet meer gegeven.
Toch is de gedachte dat Botha een
soort Zuidafrikaanse generaal De Gaul
le zou kunnen worden, niet helemaal uit
de lucht gegrepen. Een autoritaire mi-
nister-president in Pretoria zou in geval
van nood het parlement en de constitu
tie aan de kant kunnen zetten en tegen
de wil van de fascistische Herstigte Na
sionale Partij, de door ruzies gespleten
Broederbond en de conservatieve vleu
gel van de partij in Transvaal de blan
ken kunnen dwingen offers te brengen
om een catastrofe tegen te houden. Vele
Afrikaners zouden zeker bereid zijn een
dergelijke oplossing te aanvaarden.
Zij wijzen in dit verband op de geschie
denis van de Unie van Zuid-Afrika na de
boerenoorlog. De drie eerste presiden-'
ten van de toenmalige Britse kolonie
waren Louis Botha, Jan Smuts en Bar
ry Hertzog, belangrijke generaals,
volkshelden en bovendien geslaagde
politici
Het aanzien van de strijdkrachten als
stabiliserende factor in Zuid-Afrika is
sinds de acties in Angola en Mozambi
que enorm gegroeid. Niet voor niets
heeft de persclub van Pretoriade Zuid
afrikaanse strijdkrachten als 'news
maker' van het jaar 1981 gekozen, en de
opperbevelhebber, generaal Constand
Viljoen, zal de prijs op 11 februari in
ontvangst nemen.
Marchais tijdens zijn
PARIJS - De leider van de Franse com
munisten. Georges Marchais, heeft
woensdag bij de opening van het con
gres van zijn partij in Parijs baar hou
ding tegenover de gebeurtenissen in
Polen verdedigd.
Elk land heeft het recht het socialisme
na te streven op basis van zijn nationale
eigenschappen, zei hij. In Polen zijn
daarby betreurenswaardige „moeilijk
heden en overdrijvingen'' voorgeko
men. het uitroepen van de staat van be
leg heeft de Franse communisten ge
schokt. Maar zij zyn het niet eens met
'internationalisering' van het conflict.
Het Eurocommunisme is door de ver
schillende reacties op Polen met uit
eengevallen. Er bestaat geen „kunst
matig eenheidsmodel" van het socialis
me en daarom is er ook geen 'internatio
nale' meer. „Socialisme is geen import
artikel", aldus Marchais. Meningsver
schillen betekenen voor de Franse com
munisten geen verdeeldheid maar het
bewijs dat naar de aanwezige overeen
komstigheden moet worden gezocht.
Onder de congresgangers zijn ook veel
buitenlandse delegaties, waaronder
voor het eerst sinds lange tijd ook een
uit de volksrepubliek China en een
Poolse delegatie onder leiding van de
minister van buitenlandse zaken. Jozef
Czyrek.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het nog bestaande tekort
op de defensiebegroting voor dit jaar
van 400 miljoen gulden is een peule-
schil in vergelijking met de problemen
waarvoor de krijgsmacht de komende
jaren nog komt tc staan. Dat zei minis
ter Van Mierlo woensdagavond tijdens
het debat over zijn begroting in de
Tweede kamer.
Op zijn vroegst in september wil Van
Mierlo met de defensienota komen,
waarin het beleid voor de komende ja
ren word uitgestippeld. Het CDA bleef
er echter op aandringen het stuk nog
voor de zomervakantie te ontvangen.
In die nota komt ook te staan hoe defen
sie het de laatste jaren opgelopen te
kort zal wegwerken. De liberaal Ploeg
legde een motie op tafel, waarin hij de
regering vraagt nog in het Voorjaar 400
miljoen gulden extra voor de krijgs
macht uit te trekken.
Problemen
De minister wees op de enorme proble
men die eventueel uit de Voorjaarsnota
voortvloeiende extra bezuinigingen
voor zijn departement zouden veroor
zaken. „Iedere 100 miljoen die we dit
jaar minder krijgen heeft in de meerja
renplanning van de defensienota het ef
fect van een miljard", zei hij.
Van Mierlo zoekt naar andere bezuini
gingsmethoden dan de laatste jaren
zijn toegepast. Er is een verdergaande
„stroomlijning van het takenpakket"
nodig, maar eerst wil hij van het kabi
net horen op welke financiële ruimte
hij voor de komende jaren mag reke
nen.
Van Mierlo ging niet in op de suggesties
die door de fracties waren gedaan voor
mogelijke strukturele besparingen (af
stoten van bepaalde taken). Hij wilde
wel toezeggen dat in de toekomstplan
nen voorrang wordt gegeven aan de op
lossing van knelpunten in de conven-
De Amerikaanse defensiespecialist
William van Cleave heeft dinsdag ge
zegd dat het Witte Huis hem bij nader
inzien niet wil benoemen tot voorzitter
van een adviescommissie voor wapen
beheersing omdat hij kritiek had geuit
op het kernrakettenprogramma van de
regering Reagan. Hij verklaarde dat te
hebben gehoord van veiligheidsadvi
seur Edwin Meese.
tionele verdediging, zoals door het CDA
in een motie was gevraagd.
In de defensienota wil de minister het
beginsel herstellen, dat defensie niet
DEN HAAG - De PvdA wil dat het le
ger de Mobiele Eenheden van de poli
tie niet meer helpt bij acties tegen kra
kers en demonstranten. Bij de behan
deling van de defensiebegroting in de
Tweede kamer heeft de partij daar
over woensdagavond een motie inge
diend.
PvdA'er De Waart signaleerde dat afge
lopenjaar zesmaal dienstplichtige mili
tairen zijn ingezet bij acties van de ME.
Hij noemde de inzet van de krijgsmacht
bij binnenlandse demonstraties onge
wenst. De dienstplicht geldt alleen voor
de berscherming van het land tegen be
dreiging van buiten af, aldus De Waart.
WEST-BERLIJN (RTR) - Een Westber-
lijnse firma heeft jarenlang illegaal
een ingrediënt voor gifgas vervaar
digd en naar Israël verscheept, zo heeft
de officier van justitie van West-Ber
lijn woensdag bekendgemaakt.
Het bedrijf, de chemische maatschap
pij Ferak, is ervan beschuldigd thiofos-
geen te hebben vervaardigd, een pro-
dukt dat op zijn beurt wordt gebruikt
voor het maken van gifgassen zoals die
in de eerste wereldoorlog zijn toege
past.
Produktie van alle soorten oorlogsma
teriaal betekent een schending van de
decreten van de geallieerden van de
tweede wereldoorlog, die officieel nog
steeds West-Berlijn besturen.
hoeft op te draaien voor de extra kosten
die voortvloeien uit het betrekken van
Nederlandse fabrieken bij militaire be
stellingen. Van Mierlo rekende voor,
dat zijn departement daaraan de laat
ste acht jaar 530 miljoen gulden kwijt
was. hoewel al in 1974 was afgesproken
dat die kosten door andere ministeries
zouden worden gedragen. „Men heeft
zich niet aan de afspraken gehouden",
stelde hij vast.
Minister Van Mierlo wil een zo groot
mogelijke openheid over de krijgs
macht en over de problematiek van de
kernbewapening om 'het regeringsbe
leid en de publieke opinie weer op el-
kaars gehoorafstand te brengen'.
De minister noemde het onjuist en on
gewenst om een principieel onder
scheid te maken tussen militairen, die
moeilijkheden hebben met kernwapens
en militairen die dat niet hebben.
Hij benadrukte, dat er een grote catego
rie is. die het er voor zichzelf helemaal
niet gemakkelijk mee heeft en die be
sluit zijn taak toch te vervullen en zijn
problemen te verwerken.
BEIROET - De Libanese regering staat
erop, dat Unifil. de VN-troepenmacht
die tijdelijk in Zuid-Libanon is gesta
tioneerd, zowel getalsmatig als ook
qua bewapening zodanig wordt ver
sterkt. dat ze 'militair effectief kan in
grijpen. Beiroet wil dat het aantal
manschappen wordt verdubbeld, van
zes- tot twaalfduizend.
Dit is het resultaat van gesprekken die
plaatsvervangend VN-secretaris-gene-
raal Bnan Urquhart tot en met woens
dag heeft gevoerd met de Libanese pre
sident Elias Sarkis. De Brit Urquhart
zei dat er geen nieuwe VN-resolutie no
dig is voor een uitbreiding van de VN-
macht.
PvdA-kamerlia Harry van den Bergh
merkte woensdag op dat wel een uit
spraak van de Veiligheidsraad nodig is.
Hij zei voorts dat Nederland niet voor
nemens is zijn bijdrage aan Unifil op te
voeren. Komt het tot een andere taak
omschrijving voor Unifil dan haakt Ne
derland helemaal af. zo zei hij namens
de PvdA-fractie.
Op de speciale zitting van de VN over de
Golanhoogte waarschuwde de Belg De-
vers namens de tien EG-landen Israel
voor de gevolgen van 'maatregelen als
de annexatie van de Golan-hoogte'.
De Israëlische justitie heeft woensdag
voor het eerst een rechtbank gevestigd
in dat gebied.
DEN HAAG (ANP) - Minister Van
Thijn van binnenlandse zaken heeft de
ambtenarencentrales woensdag in het
centrale overleg meegedeeld dat hij
met een nieuwe regeling komt waarin
het stakingsrecht voor ambtenaren zal
worden geregeld. Het wetsontwerp
collectieve acties van zijn voorganger
Wiegel is daarmee definitief van de
baan.
De ambtenarenbonden hadden grote
bezwaren tegen het voorstel van Wiegel
omdat daarin een aantal groeperingen
van overheidspersoneel van het sta
kingsrecht werden uitgezonderd Vol
gens de bonden was dat een uitholling
van het stakingsrecht
De ambtenarencentrales willen dat de
nieuwe regeling van Van Thyn met in
gang van volgend jaar zyn beslag kry gt.
In die regeling zullen in hun algemeen
heid aard. structuur en inhoud van het
overleg tussen de minister en de centra
les aan de orde komen. Volgens een
woordvoerder van de christelijke cen
trale CCOOP heeft Van Thijn laten we
ten zoveel mogelijk te streven naar ge
lijkwaardigheid van de in het overleg
betrokken partijen. Daarmee zou tege
moet worden gekomen aan de klacht
van de centrales dat de minister van
binnenlandse zaken te eenzijdig beslis
singen kan nemen.
Van Thijn heeft tijdens het overleg zijn
eerdere uitspraak bevestigd dat er bij
de rijksoverheid 500 a 600 vacatures
met zullen worden vervuld. Als uitvloei
sel van het regeerakkoord dient Van
Thijn 50 miljoen gulden om te buigen en
hij wil dat op deze manier bereiken De
bonden hebben hun ontstemming uit
gesproken over het feit dat Van Thyn
dit in de openbaarheid heeft gebracht
zonder hen eerst te informeren. Dit te
meer omdat er in een werkgroep wordt
gepraat over het arbeidsvoorwaarden
beleid in relatie tot de werkgelegen
heid Het niet opvullen van vacatures
had daar aan de orde moeten komen,
aldus de CCOOP-woordvoerder.
Directie:
K. Scherphuis, W F de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie
M. P. Dieleman en C. van der Maas.
BUREAUS:
Vlissingen
Walstraat 56-60,4381 EG Vlissingen,
tel. (01184) 15144
Middelburg:
Markt 51, 4331 LK Middelburg,
tel. (01180) 27651
Goes:
Grote Markt 2, 4461 AJ Goes,
tel. (01100) 16140
Terneuzen:
Nieuwstraat 22,
4531 CW Terneuzen,
tel, (01150) 94457
Hulst:
Steenstraat 6. 4561 AS Hulst,
tel. (01140) 14058.
In de avonduren is de centrale redac
tie bezet van zondag t/m vrijdag van
af 19.00 uur: (01184) 15144
Klachten bezorging
Plaatselijke kantoren, maandag t/m
vrijdag van 08.00-17.00 uur
s Zaterdags van 09 00 tot 11.30 uur.
Telefoonnummers buiten
kantooruren:
Expeditie (01184) 63533
Advertentie-afdeling (01186) 1584.
's-Zaterdags (01184) 15144 van
09.00-11 30 uur
Redactie (01184)-14796.
Overlijdens advertenties maandag
tim vrijdagavond van 20.30 tot 22.00
uur (01184) 15144. Zondagavond
van 20 00 tot 22 00 uur.
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 57,30; franco per post
68,-; per maand f 19,55; losse
nummers 0,80 (alle bedragen in
clusief 4 pet btw.)
Postrek. nr.: 3754316, t.n.v. PZC
ab.rek. Middelburg.
Advertentietarieven:
117 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 17,55; ingezonden
mededelingen 2 Vix tarief
Voor brieven bureau van dit blad
f 4,25 meer
Volledige tarieven met contractprij
zen op aanvraag.
Alle advertentieprijzen exclusief 4
pet btw
Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provincia
le Zeeuwse Courant B V Middel
burg.
