PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Den Uyl wil dit jaar
werk voor 30.000 man
Polen mogen emigreren
Ontvoerde jongen bevrijd
MUNT VAN VIJFTIG GULDEN
Stroomtarieven in
Zeeland niet omhoog
ijMty i n
BIJZONDERE AANDA CHT JEUGD IN BANENPLAN
Brief
5 cent
duurder
LINKS VERZET
EL SALVADOR
BEZET STAD
ZONDER HINDER VAN AUTORITEITEN
Vijfling in
ziekenhuis
van Gent
Droog en vrij zonnig
Droog en zonnig, maar in het westen
van het land ook enkele wolkenvelden.
Middagtemperatuur ongeveer 6 gra
den. Matige, aan de kust tot krachtig
toenemende zuidoosten wind.
225e jaargang no. 28
Woensdag 3 februari 1982
PZC
■OMtcrj P&t£op&n:
■cloenlfe.
auta adria
jijk 150 Goe» Ml 20*40'
DEN HAAG <ANP) - Staatssecretaris Kombrink van finan
ciën heeft bij de tweede kamer een wetsontwerp ingediend tot
opneming in de muntwet van een zilveren mjftigguldenmunt-
stuk. Als dat wetsontwerp wordt aangenomen kunnen 'met
een zekere regelmaat als daarvoor een bijzondere aanlei
ding bestaat'zilveren vijftigguldenmuntstukken worden uit
gegeven.
Volgens het ministerie vanfinanciën, dal dit dinsdag bekend
maakte, is het de bedoeling dat in april de eerste vijftiggul
denmunt ivordt uitgegeven ter herdenking van de vestiging
van diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en de Ver
enigde Staten in 1782
Het vijftigguldenmuntstuk zal naar verwachting van het mi
nisterie geen betekenis hebben voor het betalingsverkeer en
zal worden uitgevoerd in zilver met een gehalte van 925
De foto's tonen het ontwerp voor het vijfligguldenmuntstuk
van 1982 van de Amsterdamse beeldhouwer en medailleur
Eric Claus. De voorzijde van de munt draagt de beeltenis van
koningin Beatrix, met daaronder de tekst 'Beatrix koningin
der Nederlanden' De keerzijde draagt een gestileerde voor
stelling van de koppen van de Nederlandse leeuw en de
Amerikaanse adelaar en de tekst '1782-1982 Nederland Ame
rika'.
De oplage van de munt voor 1982 is volgens het ministerie
van financiën vastgesteld op 250.000 stuks.
DEN HAAG (ANP) - Het besluit
van de regering om per 1 april de
posttarieven te verhogen, gaat in
praktijk betekenen, dat het ver
sturen van brieven en briefkaar
ten vijf cent duurder wordt.
Een brief tot twintig gram gaat dus
70 cent kosten, een drukwerk in een
enveloppe 60 cent, een briefkaart
en een drukwerkkaart 50 cent, ter
wijl de prijs voor een binnenlandse
postblad wordt verhoogd tot 55
cent. De algemene tarieven voor
partijen post worden voor partijen
tot 250 gram gemiddeld met zes
procent verhoogd. Boven de 250
gram bedraagt de verhoging ge
middeld 3 procent. Nog voor de
prijsverhogingen van kracht wor
den zullen nieuwe postzegels (Bea-
trix-zegels van 0,70,0,90 en 6,50 gul
den) in omloop komen.
Ook de postgiro verhoogt de prij
zen per 1 april. Het recht voor stor
ting gaat van 1,25 naar 1,50, een
binnenlandse postwissel van 3,-
gulden naar 3,50, gewone cheques
van 1,75 naar 2,- en zichtcheques
van 1,50 naar 1,75.
Arbeidsplicht
werkloze jeugd
DEN HAAG - Een jeugdwerkplan moet 25.000 tot 30.000 wercloze jongeren van 16 tot 23 jaar aan
een opleiding of aan werk helpen. Extra bouwactiviteiten moeten werk gaan bieden aan ongeveer
20.000 werkloze bouwvakkers. Tot 1985 dienen in totaal 200.000 volledige banen en 175.00 deeltijd
banen te worden geschapen.
Dat zijn de hoofdlijnen van het banenplan dat minister Dep Uyl van sociale zaken en werkgelegen
heid dinsdag vertrouwelijk aan de werkgevers- en werknemersorganisaties heeft verstuurd. Dit
jaar moeten volgens dat plan 25.000 nieuwe banen ontstaan terwijl ernaar wordt gestreefd de
werkloosheid te verminderen met 30.000.
Met de werkgevers- en werknemersor
ganisaties gaat Den Uyl praten om over
enige tijd te komen tot arbeidstijdver
korting met gelijktijdig inleveren van
loon. Om het banenplan te financieren
wordt nog dit jaar van iedere werkne
mer tweemaal een half procent aan in-
vesteringsloon gevraagd.
Deeltijdsubsidie
Den Uyl is van plan werkgevers, die vol-
letijdsbanen willen splitsen in deeltijd
banen, te subsidiëren met 4000 gulden
per gesplitste baan. In het concept-ba
nenplan. dat als discussienota is gepre
senteerd. worden naast stimulerende
maatregelen voor de bouw ook extra
impulsen gegeven aan de export en het
midden- en kleinbedrijf.
De werkgelegenheidsnota van de mi
nister van sociale zaken moet een eer
ste aanzet geven tot een meerjarenplan
voor de werkgelegenheid. Donderdag
bespreekt Den Uyl zijn ideeën met, de
organisaties van werkende jongeren en
volgende week donderdag zullen de so
ciale partners in de Stichting van de
Arbeid een gesprek hebben met de ms
nister
De aanpak van de jeugdwerkloosheid
maakt een belangrijk deel uit van het
banenplan. De Stichting van de Arbeid
heeft het afgelopen najaar al aanbevo
len om hieraan te werken. Het convent
van christelijke sociale organisaties
stelde in januari al een plan op Voor het
welslagen van het Jeugdwerkplan moe
ten de mogelijkheden tot het volgen
van beroeps- en vakopleiding worden
vergroot en dienen grenzen te worden
gesteld aan de duur van de jeugdwerk
loosheid. houdt Den Uyl zijn sociale
partners voor
Onderwijs
De minister is van mening dat op korte
(Slot zie pagina 9
Het aantal huishoudens dat indivi
duele huursubsidie ontvangt stijgt in
juli dit jaar naar 550.000. Dat betekent
een totale uitkering van 12 miljard gul
den over het komende seizoen. Die
schatting wordt gemaakt op het minis
terie van volkshuisvesting. Vorig sei
zoen, 1980-1981 kregen aanzienlijk min
der mensen, 400.000, een deel van hun
huur gesubsidieerd.
PZEM-DIRECTEUR DALEBOUT:
monumentenzorg
De Rijksdienst voor de Monumenten
zorg heeft 17 Zeeuwse plaatsen opge
nomen In het nieuwe aanwijzingspro
gramma van beschermde stads- en
dorpsgezichten. Het 'oude program
ma' - in de jaren zestig tot stand geko
men - telde voor Zeeland nog 22 plaat
sen. De vijf afgevoerde plaaten zijn:
Aardenburg. Groede. Biggekerke,
Burgh en Haamstede.
schoonmaak
Tussen de Zeeuwse schoonmaakbe
drijven ls een moordende concurren
tieslag ontbrand. Veel ondernemingen
rijksinstellingen en gemeenten bezui
nigen op schoonmaakwerkzaamhe-
den. En om toch aan de slag te kunnen
blijven zien vele bedrijven zich ge
noodzaakt hun tarieven drastisch om
laag te schroeven.
PAGINA 3
tekort
Het totale tekort van de overheid over
1981 zal naar verwachting uiteindelijk
ongeveer 8.3 procent bedragen. Voor
naamste oorzaak van deze verdere ver
slechtering is een te sterke groei van
de uitgaven bij vier departementen.
Het ministerie van onderwijs en we
tenschappen is daarbij de grote boos
doener- dit departement overschreed
de bovenste grens van de afspraken
met ongeveer 500 miljoen gulden Ook
de departementen van ontwikkelings
samenwerking. defensie en verkeer en
waterstaat gaven te veel uit.
PAGINA 13
arbeidsplicht
Minister Van der Louw meent dat uit
voering van zijn plan een arbeidsplicht
in te voeren, werklozen vertrouwd zal
maken met een stuk arbeidsdiscipline.
De erm-bewindsman 'Ook voor mij-
zelfheeft het bezorgen van kranten en
melk uitstekend gewerkt voor mij n op
vattingen over de maatschappü'
PAGINA 15
rolski's
Wie in de buurt van Koudekerke een
jongeman in een aërodynamisch pak
met rolski's onder de voeten tegen
komt, hoeft niet verwonderd op te kij
ken, De twintigjarige Edward de Leng
- om hem gaat het - heeft geen andere
keus: hij bereidt zich voor op het natio
naal kampioenschap langlaufen in
West-Duitsland. De Leng. 'Ze lachen
zich allemaal rot. maar ik weet echt
wel waar ik mee bezig ben'
Nieuws uit Zeeland: 2,5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3,9
en 13.
Opinie: 4.
Sport: 15.
Varia: 16.
Radio en televisie: 17.
Financiën: 19.
LUXEMBURG (AFP)-De politie in Luxemburg heeft dinsdag de 17-jarige Mark Graffe, zoon van een rijke zakenman,
bevrijd die donderdag was ontvoerd. De jongen zat vast in een huis in Junglinster, een dorpje ca. twaalf kilometer ten
noorden van de stad Luxemburg.
Op verzoek van de politie was niets over de zaak gemeld omdat de dader had gedreigd nog twee kinderen te zullen
ontvoeren. De ontvoerder is een Nederlander, de 35-jange H J. uit Nijmegen Hij heeft inmiddels bekend Hij werd
gearresteerd in het Holiday-Innhotel in Luxemburg.
Foto: Mark Graffe (links) wordt na zijn bevrijding naar een ambulance gebracht.
MIDDELBURG - Als de olieprijs sta
biel blijft, zullen de Zeeuwse kleinver
bruikers dit jaar niet te maken krijgen
met hogere tarieven voor de electrici-
teit. Dat verklaarde PZEM-directeur
ir. M. D. Dalebout dinsdagmiddag, in
een reactie op de verwachting, dat lan
delijk de electriciteit dit jaar tien pro
cent duurder zal worden.
Ir. Dalebout wees er wat de Zeeuwse
situatie betreft op. dat de raad van be-
SAN SALVADOR (RTR/DPA) - Linkse
verzetsstrijders hebben dinsdag de
Salvadoriaanse grensstad Nueva Tri
nidad veroverd. Bij de strijd zijn onge
veer honderd mensen om het leven ge
komen. Dit hebben welingelichte mili
taire kringen meegedeeld.
Onder de doden bevinden zich volgens
de klingen de militaire commandant
van Nueva Trinidad en elf soldaten. On
geveer 500 guerrillastrijders namen aan
de aanval op het stadje aan de grens
met Honduras deel. De strijd in El Sal
vador is de afgelopen weken steeds he
viger gewordenEen jaar na het misluk
te offensief in januari 1981 hebben de
ongeveer 6.000 guerrillastrijders in El
Salvador zoveel aan kracht gewonnen
dat de strijdkrachten ze nauwelijks het
hoofd kunnen bieden. Als bewijs voor
de groeiende sterkte van het verzet
wordt de aanslag genoemd op 28 janua
ri op de streng bewaakte luchtmacht
basis van San Salvador waarbij vrijwel
de helft van de luchtvloot werd ver
woest.
stuur van de PZEM heeft besloten om
met Ingang van januari 1982 het .vaste
deel' van de electriciteitskosten met 3
procent te verhogen. „Dat slaat dus
niet op de brandstofkosten." aldus de
PZEM-directeur ..Op het totaal komt
dat neer op een tariefsverhoging van
anderhalf procent". Tegelijk echter - al
dus lr. Dalebout - is bij de PZEM beslo
ten die verhoging van 3 procent .vast
deel' voor de kleinverbruikers te com
penseren: ze wordt - aldus Dalebout - in
mindering gebracht op de brandstof
toeslag.
..Wij hebben geen verhogingen voor de
klem verbruikers in ons hoofd," zo zei de
PZEM-directeur desgevraagd. „De
brandstofkosten zijn afhankelijk van
het gas en de prijs op de oliemarkt. De
laatste tijd is de oliemarkt heel erg sta-
bieL Pas als de olieprijs tien of twintig
procent zou opslaan, zal dat weer in
vloed hebben op de tarieven."
Lastenpost
Wanneer de verwachting van de Sa
menwerkende Electriciteitsproductie-
bedrijven (SEP) - dat de tarieven lande
lijk tien procent zullen stijgen - uit
komt. betekent dat voor een gemiddeld
huishouden een extra lastenpost van
ongeveer 85 gulden per jaar. De kilo-
wattuurprijs zal door de verhoging dit
jaar met twee cent stijgen tot 24 cent.
Vorig jaar werd een kilowattuur vier
cent duurder. De Vereniging van Ex
ploitanten van Electriciteitsbedryven
iVEENi heeft over de tariefsverhoging
inmiddels overeenstemming bereikt
met het ministerie van economische za
ken. Volgens een woordvoerder van de
SEP hebben de centrales van de minis
ter toestemming gekregen om de stij
ging van de vaste lasten al per 1 januari
door te berekenen.
Gezien de winsten die gemeentelijke
Slot zie pagina 8 kolom 1)
(Van onze correspondent)
WENEN - Polen die naar een ander
land willen emigreren, kunnen dat
doen zonder dat de Poolse autoriteiten
hen een strobreed in de weg zullen leg
gen. Dit staat in een officiële verkla
ring van het Poolse ministerie van jus
titie. Het aantal geinterneerden in Po
len bedraagt volgens het communiqué
op dit moment iets meer dan 4100 men
sen. Het departement ontkende dat de
geinterneerden mishandeld zijn. In de
verklaring wordt verder gezegd dat
degenen die bereid zijn zich aan de par
tijlijn te onderwerpen, zullen worden
vrijgelaten en hun vroegere banen
kunnen terugkrijgen.
Sinds de kosten van levensonderhoud
in Polen van de een op de andere dag
met 250 procent zijn gestegen, hadden
de Polen gehoopt dat er ln de winkels
meer voedsel te koop zou zijn. Maar in
plaats daarvan worden zij nu ook ge
confronteerd met een tekort aan twee
produkten die tot nu toe in steeds rede
lijke hoeveelheden beschikbaar waren
thee en kip.
Het militaire regime heeft voor het
groeiende tekort aan lappen en eieren
de schuld aan de Amerikanen gegeven
omdat zij de export van kippevoer naar
Polen hebben ingekrompen, maar net
op de dag voordat de militairen op 13
december vorig jaar de macht overna
men gaf het Poolse ministerie van land
bouw aan alle staatsboerderijen op
dracht de elektriciteit voor de legbatte
rijen uit te schakelen en de kippen te
slachten omdat er tegen februari niet
voldoende voedsel zou zijn.
Mensenrechten
Verhitte debatten tussen Oost en West
over de situatie in Polen hebben ertoe
geleid dat dinsdag de eerste grote bij
eenkomst van de jaarlijkse zitting van
de commissie van de Verenigde Naties
voor de rechten van de mens al spoedig
werd verdaagd.
Het door Canada. Australië, Denemar
ken, West-Duitsland, Frankrijk, Italië.
Japan. Nederland, Groot-Brittannié en
de Verenigde Staten voorgestelde de
bat is tot later verschoven. Polen komt
nu aan de orde bij het agendapunt over
het schenden van de mensenrechten in
het algemeen.
Ook hervatte overleg van de internatio
nale ontwapeningscommissie in Gene
ve heeft dinsdag in het teken gestaan
van de Poolse crisis.
PvdA
De Partij van de Arbeid neemt met deel
aan het bezoek dat een delegatie van de
socialistische Internationale tot don
derdag donderdag aan Moskou brengt.
Naar zij meedeelde is het niet goed mo
gelijk om met de communistische partij
van de Sowjet-Unie op dit ogenblik over
vrede te praten gezien de situatie in Po
len.
Oorspronkelijk zouden tien partijen
vertegenwoordigers naar Moskou stu
ren, maar ook de Franse, Westduitse,
Britse. Japanse, Venezolaanse en Sene
galese partijen zagen van deelname af.
Twee vluchten
De Poolse luchtvaartmaatschappij
LOT mag van de Nederlandse rijks
luchtvaartdienst twee speciale vluch
ten naar Amsterdam uitvoeren ten be
hoeve van Poolse kinderen die op uitno
diging van de stichting „Vriendenhulp
Polen" in Heemstede m ons land een
vakantie zullen doorbrengen. Deze
vluchten zullen op 8 februari en 8 maart
worden uitgevoerd.
In Nederland verblijvende leden en be
stuursleden van de Poolse vakbewe
ging Solidariteit hebben in de P. C.
Hooftstraat in Amsterdam een infor
matiekantoor geopend.
GENT - Een vrouw uit het Belgi
sche Lebbeke bij Dendermonde
heeft dinsdag in het academisch
ziekenhuis van Gent het leven ge
schonken aan een vtjfiing, vier jon
gens en een meisje Ziekenhuis
functionarissen deelden mee dat de
toestand van moeder en babies be
vredigend is De kinderen variëren
in gewicht van 870 tot 1980 gram.
De naam van de vrouw werd door
het ziekenhuis angstvallig geheim
gehouden en ook gegevens over de
leeftijd van de moeder werden niet
verstrekt. De kinderen zijn door
middel van een keizersnede ter we
reld gebracht na een zwanger
schap van 33 weken. Vier artsen
waren bij de bevalling betrokken.
A rbei
xxzeje
k rbeidsplicht voor werklo-
e jongeren met een socia
le uitkering. - wordt dit idee
straks in Nederland een geac-
cepteerd beginsel? Als 'net
aan minister Van der Louw
van cultuur, recreatie en maatschappe
lijk werk (CRM) ligt wel. Deze week be
handelt de bewindsman in de tweede
kamer de begroting van zijn departe
ment. Aan de luide protesten van bui
tenaf (de welzijnssector, de wereld van
de kunst) is af te meten dat er op de
begroting van CRM - waar vele jaren
achtereen veel geld over de tafel ging -
duchtig gesnoeid zal moeten worden.
„En dat zal te merken zijn bij veel voor
zieningen die wij in onze verzorgings
staat als vanzelfsprekend ervaren",
hebben Van der Louw en zyn staatsse
cretaris De Boer aan de vooravond van
het begrotingsdebat laten weten. Het
afslankingsproces ten opzichte van
voorzieningen dat de beide bewindslie
den op gang willen brengen zien zij ove
rigens niet als een afbraakproces. Ze
gaan ervan uit dat een groter beroep zal
moeten worden gedaan op de eigen ver
antwoordelijkheid van en de solidari
teit onder de mensen met het oog op die
voorzieningen. En in die filosofie past
ook het plan om werkloze jongeren te
verplichten gemeenschapstaken te ver
richten op straffe van verlies van hun
uitkering.
Half december vorig jaar bracht de
nieuwe minister van CRM de dis
cussie over dit nogal gevoelige onder
werp op gang door aan te kondigen dat
hij met een ontwerp-nota 'arbeidsplicht
voor jeugdigen' zou komen, In dit stuk
wil de bewindsman uiteenzetten welke
mogelijkheden hij ziet om jonge werklo
zen te dwingen 'passende arbeid' aan te
nemen die aansluit bij hun opleiding.
Banen in sectoren als natuurbeheer,
verkeer, verzorging en allerlei vormen
van eertijds vrijwilligerswerk zouden ze
dan niet steeds opnieuw kunnen weige
ren zonder hun recht op uitkering te
verspelen. Gedachten over een voorne
men in deze richting zouden moeten
worden uitgewerkt en bediscussieerd
met werkgevers, vakbeweging en orga
nisaties van werkende jongeren. In de
visie van Van der Louw begint in Neder
land een steeds grotere afstand te ont
staan tussen werkende en nietr
werkende mensen. Hij stelt zich op het
standpunt dat een recht op werk tegen
over een plicht tot werk behoort te
staan, ook voor werkloze jongeren.
Toen de minister van CRM zijn denk
beelden voor de eerste keer ontvouwde
stelden de critici zich in dichte rijen te
genover hem op Zoiets als een sociale
dienstplicht is in de Nederlandse ver
houdingen een totaal onbekend, eigen
lijk scherp veroordeeld verschijnsel.
Het roept herinneringen op aan donke
re periodes uit de vaderlandse geschie
denis (maatregelen van de Duitsers in
de tweede wereldoorlog en pogingen
om mensen aan het werk te houden in
crisisperiodes) In geheel andere om
standigheden (een bijzonder tekort aan
arbeidskrachten) is het nog wel eens als
een oplossing voor acute problemen ge
opperd. Zo kwam prof. Muntendam in
1965 met de suggestie om het tekort aan
verpleegkundigen aan te vullen door
meisjes-studenten te verplichten een
jaar in ziekenhuizen of soortgelijke in
richtingen te werken. En verder opent
de wet bij een noodtoestand of in tijden
van oorlog of overstromingen de moge
lijkheid mankracht te mobiliseren voor
bijzonder werk. In het algemeen overi
gens staat de Nederlandse publieke
opinie huiverig tegenover zoiets als het
verschijnsel arbeidsplicht.
Hoewel dus velen over hem en zijn
denkbeelden op dit punt zijn heen-
gevallen zet Van der Louw door. In het
blad van de jonge socialisten 'Links af
kondigt dè nieuwe bewindsman op
CRM aan dat hij de taboe-sfeer rond het
vraagstuk wil doorbreken. De ambte
naren op zijn departement hebben op
dracht de ontwerp-nota uit te werken,
dit voorjaar komt er een discussieronde
en ln mei kunnen afgeronde voorstellen
over een arbeidsplicht voor werkloze
jeudigen worden aangeboden aan het
kabinet. De minister is vooral verbaasd
over de kritiek van de jongeren zelf. Te
genover hun bezwaren stelt hij dat het
voor jonge mensen goed is als ze weten
dat de maatschappij iets van ze eist.
Een sociale dienstplicht voor werkloze
jeugd zou een vormende functie kun
nen hebben, een stuk arbeidsdiscipline
kunnen aankweken. De filosofie van
Van der Louw - tenslotte wordt hij ge
doodverfd als de opvolger van Den Uyl
in de PvdA - is een voorbeeld van herbe
zinning op gegroeide verhoudingen en
zijn initiatief is in ieder geval gedurfd.
Beiden staan haaks op de gedachten
over een arbeidsloos inkomen, die de
afgelopen anderhalf jaar hier en daar
(ook binnen de vakbeweging) naar bo
ven zijn gekomen. In de herwaardering
die het begrip arbeid op het ogenblik
ondergaat zijn gemeenschapstaken en
sociale verworvenheden een stuk dich
ter bij elkaar gekomen Een arbeids
plicht voor werkloze jongeren als on
derdeel van 'het nieuwe realisme' bin
nen de PvdA? Van der Louw wil in ieder
geval de discussie erover niet uit de
weg.
vdM
Enkele honderden burgers zijn afge
lopen week gedood bij zware bombar
dementen en raketaanvallen door Rus
sische en Afghaanse troepen op de stad
Kandahar, in het zuidoosten van Af
ghanistan Dat is vernomen van weste
lijke diplomaten en bronnen van het
Aghaans Islamitisch verzet in de Pakis
taanse stad Islamabad
