Ministers: Warschau-pact
dreigt sterker te worden
VNG stuurt tweede kamer
alternatieve politiewet
Topambtenaren krijgen 3,7 miljoen gulden wachtgeld
Energie
Kenteken-registratie
auto's kan veel beter
Papiermagazijn uitgebrand
Loos alarm
BELEID EN BESPARING
Besparing warmtepompen
VERSCHUIVING IN GLOBAAL MACHTSEVENWICHT
KEUZE VOOR GEMEENTELIJKE GRONDSLAG
Ex-directeur
Uniser: bedrijf
kapotgemaakt
AUTODIEFSTALLEN KUNNEN VERMINDEREN
Visseizoen voor
Pinksteren open
DINSDAG 2 FEBRUARI 1982
/binnen-buitenland
9
ARNHEM (ANP)- Verschillende gemeenten
in Gelderland en Overijssel zijn ontstemd
over de 3,7 miljoen gulden wachtgeld, die
enkele voormalige topfunctionarissen van
het computercentrum Oost-Nederland CON
in Arnhem hebben gekregen.
Eén van hen, de oud-directeur J. Nouwens.
krijgt anderhalf miljoen gulden wachtgeld,
nadat hij opstapte omdat hij zich niet met
een nieuw beleid kon verenigen. De wachtr
gelden moeten door de 115 gemeenten in
Gelderland en Overijssel worden betaald,
omdat zij ingevolge de wet gemeenschappe
lijke regelingen deelnemer van het CON zijn.
Behalve de 3miljoen aan wachtgelden,
draaien de Gelderse en Overijsselse gemeen
ten - net als alle andere gemeenten in ons
land - ook op voor de 50 miljoen gulden
schuld van de Stichting Organisatie Auto
matisering Gemeenten (SOAG) in Den
HAAG. De SOAG wordt volgens de plannen
in oktober dit jaar opgeheven omdat er te
weinig belangstelling voor haar diensten be
staat. Ook de SOAG valt sinds 1977 onder de
wet gemeenschappelijke regelingen, zodat
de gemeenten via een verdeelsleutel de las
ten dragen.
Waarnemend directeur J. J. A. M. Baart van
het CON wees er maandag desgevraagd op
dat de wachtgeldregelingen zijn vastgelegd
in het ambtenarenreglement. Bij de bereke
ning ervan wordt onder meer uitgegaan van
de functie en het aantal dienstjaren van de
betrokkenen. Wachtgeld is iets anders dan
een gouden handdruk, omdat het niet In
eens, maar gedurende een reeks van jaren
wordt uitbetaald. De betrokkene ontvangt
een percentage van zijn Inkomen. De bedra
gen die de 115 gemeenten In Gelderland en
Overijssel moeten betalen, bestaan volgens
Baart voor tien procent uit wachtgelden, de
rest is SOAG-schuld.
Het ligt in de bedoeling dat de werkzaamhe
den van SOAG voor een deel worden onder
gebracht bij de tien centra in het land. waar
van de CON in Arnhem (125 werknemers) er
een is. Bij het nieuw geformuleerde beleid
stappen de computercentra af van hun stan
daardpakketten en gaan zij computerdien
sten 'op maat' leveren.
Daarbij betaalt de opdrachtgevende ge
meente en worden de kosten niet meer zoals
vroeger over alle deelnemers uitgesmeerd.
HAPS (ANP) - De rijkspolitie te 's-
Hertogenbosch heeft maandag
morgen vroeg allerlei maatregelen
getroffen om een einde te maken
aan een gijzeling in een huis in het
plaatsje Haps, ten zuiden van Nij
megen De politie hoefde echter niet
handelend op te treden. De 'gijze
ling' bleek te berusten op een reeks
van misverstanden.
Een echtpaar in Haps werd in de
nacht van zondag op maandag
rond twee uur bij thuiskomst over
vallen door vijf mannen van wie er
één een vuurwapen had. Het echt
paar werd door de gemaskerde
mannen op de eerste etage aan een
traphek gebonden. Vervolgens
doorzochten ze het huis zonder iets
van hun gading te vinden. Het
doodsbange echtpaar wist zich los
te maken en zocht angstig een
heenkomen in de slaapkamer in de
veronderstelling dat de overvallers
nog steeds in huis waren. Rond tien
voor vijf vatte het onfortuinlijke
tweetal de moed om vanaf de slaap
kamer telefonisch alarm te slaan.
Het enige nummer dat hun te bin
nen schoot was dat van hun huis
arts. Die spoedde zich ter plekke na
zijn vrouw opdracht te hebben ge
geven onmiddellijk de politie te
waarschuwen.
De rijkspolitie begon onmiddellijk
met het sluiten van een net rond de
woning in Haps en belde de officier
van justitie uit zijn bed.
Een surveillerende patrouille, die
naar het huis van het echtpaar was
gestuurd, stelde echter al snel vast,
dat de overvallers al lang weg wa
ren.
y Met draaiboek voor een gijzeling
was al in werking gebracht", aldus
een woordvoerder van de rijkspoli
tie. ..maar gelukkig bleek het loos
alarm".
TILBURG (ANP) - Een felle brand in een magazijn van de papierfabriek Edet in Tilburg heeft in de nacht van zondag
op maandag voor een schade van ongeveer zes a zeven miljoen gulden gezorgd.
Volgens een woordvoerder van het bedrijf is door de brand 1550 ton papier verloren gegaan De oorzaak is waarschijnlijk
een defect aan de ontsteking van een vorkheftruck, waardoor vlammen uit de uitlaat lekten. In het bedryf wordt
continu gewerkt. Bij de brand zijn geen persoonlijke ongelukken gebeurd.
DEN HAAG (ANP) - Uit een onderzoek bij TNO ln Apeldoorn is gebleken
dat een zogenaamde warmtepomp voor ruimteverwarming in huizen en
gebouwen een energiebesparing kan opleveren van veertig tot vijftig pro
cent. Als rond de eeuwwisseling bijvoorbeeld 35 procent van de woningen
en andere gebouwen met een dergelijke pomp zouden zijn uitgerust, kan
per jaar al twee tot drie miljard kubieke meter aardgas worden bespaard.
De minister van economische za- een vloeistof, waarbij warmte aan
ken heeft voor dit jaar 15,5 miljoen
gulden ter beschikking gesteld
voor de ontwikkeling van de warm
tepomp Naar verwachting kunnen
de eerste gasgestookte warmte
pompen voor eengezinswoningen
in 1934 of 1985 op de markt komen.
TNO heeft berekend dat warmte
pompen voor de verwarming van
eengezinshuizen tussen de vijf- en
achtduizend gulden gaan kosten.
Door gasbesparing worden de
meerkosten ten opzichte van een
centrale verwarmingsketel in vijf
tot tien jaar terugverdiend Dit jaar
zullen nog enkele proefprojecten in
huizen worden uitgevoerd.
Een ander voordeel van de intro-
duktie van de warmtepomp ls vol
gens TNO dat de benodigde appa
ratuur vrijwel geheel door de Ne
derlandse industrie geleverd kan
worden
Het principe van een warmtepomp
is gebaseerd op de verdamping van
de omgeving wordt onttrokken, en
het condenseren van een gas waar
bij warmte vrijkomt. Het is te ver
gelijken met een 'omgekeerde'
koelkast, die warmte aan de bin
nenruimte onttrekt - waardoor het
binnenin kouder wordt - en aan de
achterkant warmte afgeeft. Door
de te gebruiken vloeistof in de
warmtepomp onder hoge druk te
zetten wordt een hogere tempera
tuur verkregen.
De warmtepomp kan worden aan
gesloten op een pijp naar buiten,
waardoor warmte aan de lucht kan
worden onttrokken. Het is ook mo
gelijk de warmte van het opper
vlakte- of het grondwater te benut
ten. Met een warmtepomp kan
eveneens wamrte uit de bodem
worden gehaald.
Na energiezuinig bouwen levert de
warmtepomp volgens TNO verre
weg de beste mogelijkheid om op
grotere schaal te besparen.
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Het Warchaupact dreigt
sterker te worden dan de NAVO, mel
den de ministers Van der Stoel (buiten
landse zaken) en Van Mierlo (defensie)
de Tweede Kamer. Nu heerst er een
globaal machtsevenwicht tussen Oost
en West, maar er is een gestage ver
schuiving gaande in het nadeel van het
Westen.
De bewindslieden schrijven dit in ant
woord op een reeks vragen over het Ne
derlandse NAVO-beleid, ter voorberei
ding van de begrotingsbehandeling in
de Kamer. Zij achten „passende tegen
maatregelen'' nodig om de gesignaleer
de ontwikkeling te stoppen. Door wa-
penbeheerslngsafspraken moet een
evenwicht op lager niveau worden na
gestreefd.
Op conventioneel gebied heeft het War
chaupact „een beduidend numeriek
overwicht", aldus de bewindslieden.
Wat betreft de intercontinentale kem-
raketten is er evenwicht, maar het War
chaupact heeft voorsprong op het ge
bied van de nucleaire wapens voor het
Europese slagveld, benaive die voor de
korte afstand.
De ministers tekenen daarbij aan, dat
ook de politieke samenhang van de
bondgenootschappen en de economi
sche capaciteit moeten worden meege
wogen, en die slaan door in het voordeel
van het Westen. Maar „Het is vooral
het tempo waarin de Sowjet-Unie aller
lei verbeteringen invoert, dat aanlei
ding geeft tot bezorgdheid.
Marine
Van der Stoel en Van Mierlo wijzen on
der meer op de grote marine-activitei
ten van de Sowjet-Unie. Van oudsher
was de Sowjet-marine bedoeld voor de
verdediging van het eigen land, maar
er komen steeds meer schepen bij die
op grote afstand van de thuishaven
kunnen opereren.
In hun antwoorden gaan de ministers
ook ln op de enorme extra defensie-in
spanning van de Amerikaanse presi
dent Reagan. Ze kunnen echter nog
niet aangeven in hoeverre daardoor de
verschuiving van de krachtsverhoudin
gen in het voordeel van het Warchau
pact zal worden afgeremd.
Dat de Amerikanen zouden streven
naar militaire superioriteit, wordt door
de beide ministers weersproken. „Een
dergelijk streven zou in elk geval door
de Nederlandse regering in hoge mate
ongewenst worden geacht", schrijven
zijVoorts ontkennen zij dat de Verenig
de Staten nieuwe wapens produceren
(zoals de neutronenbom) met als oog
merk een oorlog tot Europa beperkt te
kunnen houden.
De uitvoering van het zogenoemde
'long term defence programme' dat
beoogt het defensief vermogen van de
NAVO te versterken laat in Nederland
te wensen over. zo blijkt uit de antwoor
den van beide ministers.
Overleg met de NAVO-bondgenoten is
nog niet optimaal, zo blijkt voorts uit de
antwoorden van beide ministers.
Kernwapenvrije zones
Van Mierlo en Van der Stoel staan
sceptisch tegenover het instellen van
kernwapenvrije zones in Europa
(Scandinavië, Balkan, Benelux). In be
ginsel is het een goed idee, aldus het
tweetal, maar het valt niet los te zien
van de algemene veiligheidssituatie
op het continent. In elk geval is eerst
een conventioneel evenwicht nodig,
vinden zij.
Zij geven dan ook voorrang aan onder
handelingen over wapenbeheersing bo
ven andere vredes-lnitiatieven.
Het streven naar een nauwere samen
werking van de Europese landen bin
nen de NAVO mag niet worden opgevat
als een eigen Europees defensiebeleid,
schrijven de bewindslieden verder. „In
de afzienbare toekomst kan de verdedi
ging van West-Europa alleen ln Atlant-
sich kader afdoende worden verze
kerd"
Uit de antwoorden op de kamervragen
blijkt voorts, dat Nederland na de
schenking van 25 Starfighter-straalja-
gers met reserve-onderdelen en enige
grondradar-apparatuur geen plannen
heeft voor overdracht van nog meer
militaire spullen aan NAVO-bondge-
'noot Turkije, waar het leger aan de
macht is.
DEN HAAG (ANP) - Het Nederlandse systeem om kentekens van auto's te regi
streren werkt autodieven en verkeersovertreders, die niet willen betalen, in de
kaart. Het zon beter zijn de kentekens niet aan een voertuig te verbinden, maar
aan de eigenaar, zoals in veel landen dan ook gebeurt. Met name aan de Belgen
kunnen de Nederlanders een voorbeeld nemen bij het verbeteren van de registra
tie.
Tot die slotsom komt D. den Breejen,
die verbonden is aan de afdeling auto
diefetallen van de centrale recherche
informatie dienst, in een rapport. Het
bezit van een kentekenbewijs geeft de
mogelijkheid dit te gebruiken om een
gestolen voertuig in de handel te bren
gen. Aanpassing van het chassisnum
mer is vaak voldoende om het risico van
ontdekking zeer klein te houden. In de
HOGERE TARIEVEN
UITZENDBUREAUS
DEN HAAG (ANP) - Uitzendbureaus
mogen met ingang van vandaag (dins
dag) voor kantoor- of daarmee verge
lijkbaar personeel hun tarieven met
maximaal 2,12 procent verhogen, ter
wijl uitzendbureaus van arbeids
krachten in de industriesector hun ta
rieven met maximaal 1,64 procent mo
gen verhogen.
Hiertoe hebben de ministers van econo
mische zaken en van sociale zaken en>
werkgelegenheid besloten.
praktijk wordt volop misbruik ge
maakt van kentekenbewijzen van total
loss auto's om gestolen auto s weer in
het verkeer te brengen. In België is deze
mogelijkheid in principe ook aanwezig,
maar daar voorkomen maatregelen als
verplichte autokeuringen en en vermel
ding van de code van de verzkerings-
maatschappij op het kentekenbewijs
misbruik op dezelfde grote schaal als in
ons land. De diefetalcijfers in beide lan
den zijn dan ook kenmerkend, aldus het
rapport. Ook het vervalsen van kente
kenbewijzen is in België veel moeilijker
Bovendien is daar een vervalst kente
kenbewijs veel moeilijker te gebruiken,
omdat men dan tevens moet beschik
ken over 'vervalste' kentekenplaten. In
ons land zijn daarentegen kentekenpla
ten vrij in de handel verkrijgbaar. In
praktijk is het dan ook in België veel
moeilijker dan in ons land om als verko
per van een auto onbekend te blijven.
In Nederland is het voor de politie on
mogelijk om op korte termijn overtre
dingen van de verzekeringsplicht op te
sporen. In België kan de politie dat wel.
Daar is men verplicht een 'verzeke
ringsbewijs' te overleggen alvorens
men een kentekenbewijs kan krijgen.
Bovendien moet men daar de nummer
plaat inleveren als een verzekering om
wat voor reden dan ook wordt beëin
digd.
Ook het ontduiken van wegenbelas
ting is in België moeilijker. In België is
men bovendien verplicht een 'keu
ringsbewijs' van de auto te overleggen
alvorens men voor een auto een kente
kenbewijs kan krijgen. Bij elke wisse
ling van eigenaar moet de auto ge
keurd worden. Overigens moeten in
België alle auto's die ouder zijn dan
vier jaar jaarlijks worden gekeurd.
BREDA (ANP) - De EMK-oprichter en
oud-Uniser-directeur Gerrit B. heeft
het bedrijfsleven en de overheid er
maandag in zijn laatste woord in het
Uniser-proces voor de Bredase recht
bank van beschuldigd dat zij Uniser
bewust hebben „kapotgemaakt".
Hij erkende in het verleden fouten te
hebben gemaakt, maar zo zei hij, nie
mand in de afvalverwerkingsbranche
heeft schone handen". Volgens B. zou
zonder Uniser het milieu in Nederland
aanzienlijk zwaarder vervuild zijn ge
raakt dan nu het geval is is geweest. Hij
verweet het bedrijfsleven tijdens het
proces Uniser in een aantal gevallen ten
onrechte beschuldigd te hebbe. Hij ver
weet het ministerie dat zij een overna
me in 1981 van Uniser door het Duitse
bedrijf GMU hebben verhinderd.
Gerrit Bvindt bovendien dat het in ons
land momenteel met de verwerking van
chemisch afval slecht gesteld is. in te
genstelling tot beweringen van de over
heid. De rechtbank besloot maandag
avond niet op een verzoek van de verde
diging in te gaan om de voorlopige
hechtenis van de vijf verdachten op te
heffen dan wel te schorsen.
De uitspraak in het Uniser-proces volgt
op 15 februari.
ln de Thaise hoofdstad Bangkok is
zaterdag de 20-jarige Rotterdammer B
A. G. Olman vermoord. De man over
leed aan drie schotwonden. Volgens
een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken woonde de
man al enige tijd in Bangkok. Het is niet
bekend wie de moord heeft gepleegd en
wat de aanleiding was.
DEN HAAG (ANP) - De vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG) is het volstrekt niet eens
met het ingediende ontwerp politiewet en heeft de tweede kamer nu een compleet alternatief
wetsontwerp voor een nieuwe politiewet aangeboden. In dit advies kiest de VNG voor politie op
gemeentelijke grondslag, waarnaar ook de grote politieke partijen vorig jaar in hun verkiezings
programma's streefden.
Het huidige bestel kent twee soorten
politie (gemeentelijke en rijkspolitie).
Het wetsontwerp, dat nog afkomstig is
van het vorige kabinet, wil dit stelsel
vervangen door één soort politie met
provinciale korpsen en landelijke dien
sten en landelijke instellingen. De VNG
heeft tegen dit ontwerp-politiewet on
overkomelijke bezwaren. In feite, zo
constateert zy. creëert het wetsontwerp
drie soorten politie. De commissaris
van de koningin beheert de provinciale
korpsen, de minister van justitie de lan
delijke diensten en de minister van bin
nenlandse zaken de landelijke instellin
gen. Telt men de koninklijke mare
chaussee nog mee, dan komt men zelfe
tot vier soorten, want dan staat het be
heer onder de minister van defensie. Dit
ontwerp zal leiden tot een verdere ver
zelfstandiging van de politie, hetgeen
volgens de VNG in een democratische
samenleving niet kan worden aan
vaard. Bovendien heeft het alle elemen
ten in zich om de basis voor het functio
neren van de politie eerder slechter dan
beter te doen zijn.
Gemeentelijk niveau
De VNG kiest voor een politie die niet
alleen functioneel, maar ook maat
schappelijk en bestuurlijk kleinscha
lig is geïntegreerd. Zij wil dat de beïn
vloeding van het functioneren van de
politie en de democratische controle
op de politie op gemeentelijk niveau
plaatshebben.
De VNG-proeve, die in boekvorm is ver
schenen onder de titel 'Politie op ge
meentelijke grondslag', gaat uit van
een bestel waarin gemeenten met
25.000 of meer inwoners over hun eigen
politiekorps beschikken. Gemeenten
met minder dan 25.000 inwoners be
schikken samen met andere gemeenten
over een gemeenschappelijk politie
korps waarvan het bewakingsgebied
ten minste 25.000 inwoners telt De bur
gemeester is belast met het lokele be
heer van de politie. De gemeenteraden
kunnen algemene beheersregels stel
len, In gemeenten met een gemeen
schappelijk korps doen ze dat in de poli-
tieregeling waarbij het korps wordt in
gesteld. Daar waar een politiekorps de
politiezorg in meer dan één gemeente
vervult, zijn de burgemeesters ver
plicht hun beheersbevoegdheden op el
kaar af te stemmen. Het ontwerp houdt
in dat het aantal gemeentelijke korp
sen wordt uitgebreid tot 3001 nu 140). De
VNG ziet vooralsnog alleen plaats voor
een landelijke dienst luchtvaart onder
beheer van de minister van binnenland
se zaken. Voor de werkzaamheden die
in het wetsontwerp aan andere landelij
ke diensten worden opgedragen heeft
de VNG twee oplossingen Zij zouden
kunnen worden ondergebracht bij ge
meenten die belast worden met zeer uit
zonderlijke onderdelen van de politie
taak. Als het om werkzaamheden gaat
die niet tot de politietaak behoren, kun
nen ze worden ondergebracht bij lande
lijke instellingen.
Marechaussee
De marechausseevereniging, de belan
genorganisatie van 98 procent van het
marechausseepersoneel, bepleit een
onverkorte opneming van dit wapen
met al haar huidige taken in de nieuwe
politiewet.
Volgens een woordvoerder van de ver
eniging is de marechaussee een onmis
baar verlengstuk van de civiele politie
en heeft zij in de nieuwe wet opnieuw de
aanduiding 'politie' nodig, „anders zou
zelfe de politiezorg voor de strijdkrach
ten op losse schroeven komen te staan"
DEN HAAG (ANP) - Het visseizoen
wordt dit jaar geopend op 29 mei, de
zaterdag voor Pinksteren. Dit heeft mi
nister De Koning van landbouw en vis
serij maandag gezegd tijdens een com
missievergadering over het onderdeel
visserij van zijn begroting. Tijdens de
vergadering kreeg de minister van ver
schillende sprekers te horen dat er in
het beleid meer aandacht besteed moet
worden aan de sportvisserij. De CD A-er
Van der Sanden legde de nadruk op de
sportvisserij als vrijetijdsbesteding, ze
ker in een tijd van grote werkloosheid.
Ook de PvdA-er Veldhoen vroeg zich af
of in het beleid wel voldoende rekening
wordt gehouden met de belangen van
de twee miljoen Nederlandse sportvis
sers De sportvisserij moet erkend wor
den als een 'volwaardige en gelijkwaar
dige' recreatievorm, zo zei Veldhoen.
HARDERWIJK (ANP) - Bij een botsing tussen twee vracht
wagens op de A 28 (Amersfoort-Zwolle) ter hoogte van Har
derwijk zijn maandagmorgen twee vrachtwagenchauf
feurs gewond geraakt. De ravage, die bij de botsing ont
stond, leidde tot files en omleidingen. Rond half zes werd op
de rijksweg een vrachtwagen, beladen met vaten zoutzuur,
van achteren aangereden door een vrachtwagen met drank.
De chauffeur van de voorste auto liep een hoofdwond op. De
chauffeur van de tweede vrachtwagen raakte bekneld in
zijn cabine en kon pas na een uur Devrljd worden door de
brandweer, die hiervoor snijmachines gebruikte. Beide
chauffeurs werden overgebracht naar een ziekenhuis in
Harderwijk.
Door de botsing kwamen vaten zoutzuur op de snelweg
terecht, waarvan er enkele leksloegen. Daardoor werd het
verkeer, aanvankelijk in beide richtingen, lamgelegd.
Foto: brandweerlieden bezig met het bevrijden van de in zijn
cabine beknelde chauffeur.
