IS
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PVDA NAAR EEN ONGEKEND DIEPTEPUNT
Gewonden in Gdansk
bij ongeregeldheden
Van Agt noemt Polen-show
'ongebruikelijk en vreemd
Israël akkoord Sinaï-macht
kleintjes
NIEUWE STERKE PRIJSVERHOGINGEN
SCHMIDT ONWEL
VOOR SOLIDARITEIT
WEERZIEN 39 JAAR
NA AUSCHWITZ
NAAR NEDERLANDSE MAATSTAVEN
Wolkenvelden
Droog weer met wolkenvelden. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 6 graden.
Tot matig toenemende zuidenwind.
225e jaargang no. 26
Maandag 1 februari 1982
Vlissingen 01184-15144 I Terneuzen 01150-94457
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Er lijkt voorlopig nog
geen einde gekomen aan de lijdens
weg voor de PvdA. Het meest recente
onderzoek naar het stemgedrag van
de Nederlanders geeft de socialisten
minimaal 25, maar hooguit 30 zetels
in de Tweede Kamer. Nu zijn dat er 44.
Vóór de verkiezingen van mei 1981 had
de PvdA 53 zetels, zodat bijna sprake
is van halvering van de aanhang.
PvdA-fractieleider Wim Meijer sprak
zaterdag al van 'een „dramatische"
ontwikkeling.
Bij verkiezingen op dit moment zou de
WD waarschijnlijk als tweede partij
uit de bus komen, met tussen 31 en 36
zetels (is nu 26). Het CDA blijft met een
zeer stabiele aanhang de grootste par
ty met 45 tot 50 zetels (nu 48). D'66 ten
slotte zou bijna 10 zetels winnen en
tussen 22 en 27 zetels uitkomen (nu 17).
Deze resultaten werden zaterdag be
kendgemaakt in het VARA-radiopro-
gramma In deRooie Haan. Opinie-on
derzoeker Maurice de Hond baseert
deze cijfers op een telefonische, repre
sentatieve enqu'te onder ongeveer
1000 Nederlanders. Omdat hij dit aan
tal te klein vindt gaf De Hond geen
exacte cijfers maar slechts minimale
en maximale aanhang.
Bij de PvdA blijkt het aantal 'afvalli
gen' - mensen die de vorige keer PvdA
gestemd hebben en nu zeggen dat niet
meer te doen - het grootst. Er is slechts
een vaste aanhang van 45 tot 50 pro
cent. Bij het CDA ligt dat op 75 tot 80
procent, bij de WD op 80 tot 90 pro
cent (het hoogste) en bij D'66 op 65 tot
70 procent
Volgens De Hond zitten onder de af
vallige PvdA'ers overigens opvallend
veel mensen die zeggen helemaal niet
meer te weten waarop zij zullen stem
men. Slechts 10 procent stapt over
naar D'66. Ook bij D'66 zitten veel twij
felaars. Wanneer deze ex-PvdA- en ex-
D'66-stemmers besluiten toch weer op
'hun' party te stemmen, dan kunnen
de genoemde cijfers weer sterk veran
deren. Het gevaar bestaat echter vol
gens De Hond dat veel van deze men
sen bij de eerstvolgende verkiezingen
- in maart voor de Provinciale Staten -
thuis zullen bU"'»n
WD-leider Hans Wiegel weet de slech
te cijfers van de socialisten mede aan
het feit dat CDA en D'66 de PvdA de
„rotte klussen" laat opknappen. „Men
laat de PvdA een beetje zwemmen".
Maar het betekent vooral dat de kie
zers deze coalitie niet willen en een
scherp negatief oordeel over het kabi
netsbeleid uitspreken, aldus de oppo
sitieleider.
D'66-leider Terlouw schreef het zware
verlies van de PvdA toe aan de „on
voldoende realistische" reactie van
de socialisten op de economische
moeilijkheden.
„De PvdA doet er goed
aan meer aandacht te besteden aan
het bedrijfsleven en duidelijk te ma
ken dat er meer bezuinigd moet wor
den", aldus Terlouw. Hij zei het onzin
te vinden dat de PvdA D'66 (mede) de
schuld geeft van de slechte enquète-
cijfers.
(Van onze correspondent
WARSCHAU - Voorafgaand aan de drastische prijsverhogingen die maandag in
Polen worden doorgevoerd is het buiten de Lenin-schieepswerf in de havenstad
Gdansk - de geboortegrond van de vakbond Solidariteit - zaterdag tot ernstige
botsingen gekomen tussen politie en betogers. Van de veertien gewonden waren-
er acht van de militia, 250 mensen zouden zijn gearresteerd.
Dit heeft het officiële Poolse altijd moeilijk en voor buiten
persbureau PAP zondag op ge- landers nagenoeg onmogelijk,
zag van het ministerie van bin- zodat zondagavond niet be
kend was hoe de situatie die
dag was in Gdansk.
De onrust, die door het Poolse persbu-
nenlandse zaken bekendge
maakt. De communicatie tus
sen Warschau en Gdansk is nog
voerd tegen het advies in van een eerder
dit jaar ingestelde economische rege
ringscommissie. die vreesde dat de ver
hogingen provocaties zullen uitlokken,
motorprotest
Een massale optocht van motorrijders
van Utrecht naar Den Haag heeft
staatssecretaris Kombrink geen toe
zegging ontlokt over het eventueel te
rugschroeven van de kabinetsplannen
voor invoering van een bijzondere ver
bruiksbelasting op nieuwe motoren.
PAGINA 9
indoor-record
Els Vader vestigde zaterdag in Zwolle
een nieuw Nederlands indoor-record
op de zestig meter. Haar tijd: 7.32 se
conde.
bislett
De jonge Zweed Tomas Gustafeon is
de nieuwe Europese schaatskam
pioen Met een zeer indrukwekkend
wereldrecord op de tien kilometer
haalde hij de titel binnen. Hilbert van
der Duim won de vijfhonderd meter en
werd derde na Gustafeon en de Noord
Falk-Larssen.
feyenoord-ajax
fiet traditionele topduel tussen Feye-
noord en Ajax toonde het verval van
belde ploegen. Hoewel Ajax wat meer
doelkansen had en er bi) Feyenoord
werklust viel te bespeuren, had de
wedstrijd een middelmatig karakter.
Het werd 2-2.
PAGINA 16
braakmancross
Kim Reynierse heeft in het afgelopen
weekeinde de Braakmancross gewon
nen. Piet Vonck en John Vermeule lie
ten verstek gaan.
Nieuws uit Zeeland: 2 en 5
Binnen- en buitenland: 3
Radio en televisie: 7
Sport: 9,10,11,12,13,15 en
16
reau wordt toegeschreven aan middel
bare scholieren, de zogenaamde stu-
denten-Solidariteit, komt op het mo
ment dat de prijzen van de meest ele
mentaire levensbehoeften in Polen van
af vandaag tot een maximum van 500
procent omhoog gaan.
De prijsverhogingen, die door de mili
taire machthebbers worden doorge-
Zwaarste reep
BERN UPI) - Het Britse Guinness-
boek van Records heeft vrijdag de
titel 'zwaarste reep chocolade van
de wereldtoegekend aan de firma
Tobler in' Zwitserland, voor haar
driehoekige 'Toblerone'. Het be
kroonde produkt weegt 14 pond
BONN - Bondskanselier
Helmut Schmidt is na af
loop van een bijna twee
uur durende rede op het
congres van de SPD in de
deelstaat Nedersaksen
korte tijd onwel geweest.
Volgens een regerings
woordvoerder had
Schmidt echter geen me
dische hulp nodig.
De Westduitse kanselier
zou last hebben gehad
van „kramp". De zon
dagskranten hebben dit
voorval niettemin uitvoe
rig gepubliceerd. Met na
me de Springer-sensatie-
pers vraagt zich af in hoe
verre Schmidt, die im
mers sinds drie en een
halve maand met een pa
ce-maker leeft, nog ge
zond genoeg is om de
Bondsrepubliek te rege
ren.
Helmut Schmidt zei in
Hannover dat hy in prin
cipe „aan boord" wil blij-
LONDEN AFP- Een broer en zus van Poolse afkomst hebben elkaar
zaterdag in Newcastle weergezien, nadat beiden van elkaar hadden ge
dacht dat ze 39 jaar geleden waren omgekomen in het concentratiekamp
van Auschwitz. Harry Nagelsztajn (56) en zijn 57-jarige zuster Manya waren
gescheiden geïnterneerd in het vernietigingskamp. Na de oorlog vestigde
Harry zich in Newcastle en zijn zuster in Ponca City in de VS. Toen Manya
enkele weken geleden een bezoek bracht aan een neef in Israél, vertelde
deze, dat hij kort na de oorlog een brief had gekregen uit Engeland van haar
broer Harry. Manya pluisde na terugkeer in de VS op de Britse ambassade
alle telefoongidsen van Engeland uit en trof de naam Nagelsztajn aan in de
gids in Newcastle. Het bleek de goede. Na een telefoongesprek nam Manya
met haar echtgenoot spoorslags het vliegtuig naar Engeland.
jagen de kosten van levensonderhoud
met gemiddeld 250 procent omhoog.
Het militaire regime heeft de laagste in
komensgroepen een compensatie van
12,5 procent aangeboden.
Volgens het officiële Poolse persbureau
vond het treffen met de studenten
plaats voor de ingang van de befaamde
Lenin-scheepswerf in Gdansk. Van
hieruit werden de eerste grote acties
van de vrije vakbond Solidariteit gedi
rigeerd door onder meer Lech Walesa.
Volgens de Poolse autoriteiten greep de
militie in toen de jeugd openbare ge
bouwen wilde gaan bestormen. Er was
eerder al sprake van dat de militaire
autoriteiten als voorzorg de scheeps
werven in Gdansk wilden sluiten tij
dens het ingaan van de prijsverhogin
gen. Volgens PAP werden de jongeren
tot hun daden „geinspireerd door de
propaganda van de Amerikaanse rege
ring." (Zie ook pagina 3)
Mr. dr. G.H. A. Feber, oud-president
van de Hoge Raad is zaterdag op 81-
jarige leeftijd in Den Haag overleden.
Dit is zondag bekendgemaakt.
In 1945 werd hij benoemd tot raadsheer
in de Bijzondere Raad van Cassatie in
Den Haag. In 1947 volgde zijn benoe
ming tot raadsheer in de Hoge Raad
der Nederlanden.
Herman Bode en Harm v.d. Meulen met fakkels in de hand aan de kop van een stoet.
AMSTERDAM (ANP) - In Amsterdam hebben zaterdag
avond een paar honderd mensen meegelopen in een demon
stratieve fakkeloptocht. Deze was bedoeld als protest tegen
het onderdrukken van het Poolse vakverbond Solidariteit.
De tocht werd georganiseerd door de FNV en het CNV na een
verzoek van Solidariteit om op 30 januari overal in Europa
demonstraties te houden. De protesttocht begon op het
Beursplein waar CNV-voorzitter Harm van der Meulen een
korte toespraak hield, „Erkenning van Solidariteit is nodig
om de bedreiging van de wereldvrede af te wentelen. Zolang,
de Poolse bevolking niet in vrijheid leeft zullen er chaos en
hongersnood in dit land zijn. Polen wordt dan een brand
haard en een bedreiging voor de wereldvrede", aldus Van
der Meulen De tocht ging naar het Museumplein van FNV-
vice-voorzitter Herman Bode en een lid van Solidariteit
spraken.
ven, in ieder geval tot de
verkiezingen van 1984.
Maar de Westduitse kan
selier verklaarde ook dat
„een schip met 13 of 20 of
27 stuurlieden op den
duur niet meer te sturen
is".
Vrijdag had de Bonds
kanselier nog met aftre
den gedreigd, wanneer
de coalitie geen overeen
stemming zou bereiken
over een werkgelegen
heidsplan.
(Van onze correspondenten)
WASHINGTON, DEN HAAG - „Begrijpelijk en terecht hebben veel mensen er moeite mee dat het drama dat zich in Polen
afspeelt in het kader van een show wordt verwoord". Dat zei premier Van Agt dit weekeinde in een reactie op de vele
kritiek op de Polen-show van de Amerikaanse regering. Volgens Van Agt is de show naar Nederlandse maatstaven
„ongebruikelijk en vreemd". Maar hij wees op de Amerikaanse wijze van leven en doen, waarin zo'n show minder opzien
baart.
Zondagavond werd de veel besproken
Amerikaanse televisieshow door onge
veer vijftig landen overgenomen. De
meeste Europese stations gaven
slechts een samenvatting van het an
derhalf uur durende programma.
Ondanks de absentie van een aantal
westerse regeringsleiders, onder wie
Van Agt. traden toch nog heel wat poli
tieke leiders uit de vrije wereld in de
show op.
De vooraanstaande Amerikaanse com-
meutator Jack Anderson gaf zondag
voor de NCRV-televisie de Nederland
se premier het grootste gelijk dat hij
niet meedeed aan de propagandastunt.
Minister van buitenlandse zaken Van
der Stoel hechtte niet zo veel waarde
aan de manier waarop de Nederlandse
weigering aan de show deel te nemen in
Washington zou overkomen. „Ook goe
de vrienden kunnen het wel eens on
eens zijn", aldus Van der Stoel. De Ne
derlandse minister zei verder een hech
te. vriendschappelijke relatie met de
VS van groot belang te vinden voor vre
de en stabiliteit in de wereld.
De Russische Amerika-deskundige collega's een lesje in vakbondsvrijheid
Georgi Arbatow vroeg zich vertwijfeld wilden leren. Max van der Stoel sprak
af hoe de Turkse generaals hun Poolse in zyn commentaar eveneens uitvoerig
over Turkije, waar vakbondsleiders
worden doodgemarteld of opgehangen.
In samenwerking met de Deense rege
ring heeft Nederland dan ook een
klacht tegen deze bondgenoot in voor-
(Slot zie pagina 4 kolom 2)
EVREN FEL OVER
UITSPRAAK VAN
RAAD VAN EUROPA
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Haig in de 'Polen-show'
ANKARA - Generaal Kenan Evren. het
staatshoofd van Turkije, heeft in het
weekeinde scherp gereageerd op dc
veroordeling van zijn land door de
Raad van Europa, afgelopen week in
Straatsburg. Hij ging overigens (nog)
niet zover, te verklaren dat zijn land
uit de Raad stapt.
In een via radio en televisie verspreide
toespraak legde Evren er de nadruk op,
dat Ankara zijn definitieve beslissing
zal laten afhangen van de instelling van
'enkele lidstaten'. Daarnaast zal Tur
kije geen enkel initiatief van de kant
van de Raad of van individuele leden
ervan meer aanvaarden, dat neerkomt
op inmenging in de binnenlandse aan
gelegenheden van de Turkse republiek.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - De Israëlische rege
ring heeft dc deelneming van Neder
land, Engeland, Frankrijk en Italië aan
de multinationale vredesstrijdmacht
in de Sinai goedgekeurd.
Volgens het regeringscommunique ne
men de vier landen deel op basis van de
Camp-Davidakkoorden. De definitie
ve beslissing was mogelijk geworden
nadat de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Haig een brief had
meegebracht voor premier Begin
waarin nog eens nadrukkelijk werd
verklaard dal de deelneming alleen en
uitsluitend is op basis van Camp Da
vid.
Daarmee is een slepende zaak nog net
op tyd opgelost. Op 10 maart moeten de
eerste kwartiermakers komen van de
Nederlandse en andere Europese solda
ten. in totaal bijna 100 Nederlanders op
een totaal van ongeveer 2500. De ande
re deelnemende landen zijn Amerika,
Colombia. Uruguay en Fiji. Australië en
Nieuw-Zeeland zullen met Canada vol
gen. Deze landen hadden deelneming
afhankelijk gesteld van de Europese
deelname.
In feite is Israël niet op de Europese
deelneming gesteld. De steun van Euro
pa voor het proces van Camp David is
maar zeer gedeeltelijk en Israël voelt er
in principe niets voor om de Europea
nen via de vredesmacht een politieke
entree te geven, die tot een politiek kan
leiden waar de PLO een rol in kan spe
len. Het is echter na de moord op presi
dent Sadat vooral Washington geweest
dat er sterk op heeft aangedrongen de
Europeanen mee te laten doen. al is het
maar symbolisch, teneinde de vredes
macht een wat meer internationale sta
tus te geven. Het meest wenselijke was
een VN-vredesmacht, maar daar wilde
de Sowjet-Unie in de Veiligheidsraad
niet aan mee te werken.
Europese diplomaten wijzen ook op de
positieve kant die de zaak voor Israël
heeft. Een Europese en ook Nederland
se directe betrokkenheid leidt tot een
minder automatisch stelling nemen. De
betrokken landen zullen veel minder
snel anti-Israëlische standpunten inne
men, nu eigen militairen in het gebied
aanwezig zijn.
Na april is Israël aan drie kanten om
geven door een bufTerstrijdmacht. Dat
is een soort van oplossing dat minister
Van der Stoel zeer aanspreekt. Bij vo
rige bezoeken aan Israël - niet als mi
nister - heeft hij een dergelijke aanpak
ook bepleit langs Israèls oostelijke
grens met Jordanië. En de Sinai-strijd-
macht is nog een stap in deze richting,
als uiteindelijke oplossing voor Israèls
grensproblemen.
