romance rond
artikel 17
SPOETNIC
'als iets niet mag is
het altijd spannender'
GESPREK BIJ DE SLOOP
extiA
uit in zeeuwsch-vlaanderen
films in zeeuwsch- Vlaanderen
ZEEUWSCH-VLAANDEREN 2
Etherpiraten hebben geen beste naam. De programmering is knudde, de presentatie is amateu
ristisch, ze storen het lucht- en scheepvaartverkeer, enzovoort. Commerciële zendstations
vormen bovendien een bedreiging voor de lokale pers, die haar advertentieinkomsten ziet slin
ken. De radiopiraten op him beurt wijzen op de behoefte waaraan zij voldoen. En inderdaad: de
luisterdichtheid is zeer hoog. Vooral de 'Nederlandstalige' piraten doen het goed, met name bij de
wat oudere bevolking.
Neem nu Radio Spoetnic uit het Belgi
sche Stekene. Dagelijks luisteren
60.000 tot 80.000 personen naar deze 'pi
raat', waaronder een groot aantal Oost
Zeeuws-Vlamingen iSpoetnic Is In de
regio Hulst/Hontenisse/Axel uitste
kend te ontvangen). Spoetnic zendt
sinds vier maanden uit. Iedere dag van
's morgens tien uur tot 's avonds elf uur.
De grote man achter de werkmansradio
van Stekene (zo noemt Spoetnic zich) is
Eric van Baardegem, een somber ogen
de dertiger. Met Van Baardegem en z'n
mede-compagnon Hilaire de Mey had
den we een gesprek, over de formule
van de Stekense piratenradio, het suc
ces bij de Zeeuws-Vlaamse luisteraars
en de plannen voor de toekomst.
Eerst even een stukje voorgeschiede
nis.
Het begon allemaal zo'n twee jaar gele
den met uitzendingen vanuit een cara
van. In principe zond men iedere
avond uit, uitzendingen die echter
slechts in de directe omgeving van Ste
kene konden worden beluisterd, de
zender had slechts een vermogen van
25 watt.
Een van de vaste discjockey's was Eric
van Baardegem, bij vaste 'Spoetnic'
luisteraars beter bekend onder z'n
schuilnaam Nico Walker. Van Baarde
gem: „Ik ben ermee begonnen uit avon
tuur. Als iets niet mag is het altijd span
nender".
De Stekense etherpiraat kon trouwens
wel een verzetje gebruiken: dooreen on
geval was Van Baardegem al bijna tien
jaar arbeidsongeschikt. De eerste
maanden zat de radio-opsporings
dienst de 'Spoetnic'-piraten flink op de
hielen. Nadat de caravan hen te gevaar
lijk werd. werden enige tijd uitzendin
gen 'verzorgd vanuit een rijdende auto.
Programmatisch stelde het allemaal
niet zoveel voor. Vlaamse levensliede
ren werden afgewisseld met keiharde
hard-rock, een echt lijn zat er niet in.
Vorig jaar juni fuseerde 'Spoetnic' met
Radio 'Fiasco', een plaatselijke roek-
zender die het vooral van de jeugdige
luisteraars moest hebben. De nieuwe
combinatie ging uitzenden onder de
naam FM Stekene. Het huwelijk tussen
de twee stations liep echter al vlug op
de klippen. Van Baardegem doet er wat
geheimzinnig over. „We zijn in vrede uit
elkaar gegaan. Meer zeg ik er niet over".
Dat vooral muzikale meningsverschil
len oorzaak zijn geweest van het uiteen
gaan is wel zeker (Spoetnic - Neder
landstalige muziek/Fiasco - hardrock).
Het uiteenvallen van Radio Stekene
betekende geenszins het einde van Ra
dio Spoetnic. Dagelijks werden uitzen
dingen verzorgd vanuit Van Baarde-
gem's nieuwbouwwoning, waar een
slaapkamertje werd ingericht als stu
dio.
De uitgezonden plaatjes waren nage
noeg alle Nederlandstalig. Het aantal
luisteraars, Spoetnic had haar zendver-
mogen inmiddels behoorlijk opge
voerd, nam steeds toe. Er kunnen
plaatjes worden aangevraagd, waar
veel gebruik van gemaakt wordt. In de
eerste week van december sloeg echter
het noodlot toe. De zender raakt defect.
Een plaatselijk blad is getuige van de
doodsstrijd. De verslaggever noteert:
„Laten we dan het ontroerende verhaal
vertellen, met een lach en een traan,
over Eric van Baardegem en zijn Spoet
nic in de week voor Sint-Niklaasdag.
Woensdagmorgen tien uur begon de
dag met Roller Boogie Woogie, de stof
zuiger wordt in de hoek geduwd, de kof
fie wordt opgewarmd en de telefoon rin
kelt bij 79.97.53.
Huisvrouwenleute en zieken te bed be
palen het programma. Van Baarde-
gems Tineke komt op de koffie in de
studio (en stoft af. de kinderen zijn naar
school). Daar knalt de eerste kristal, en
Spoetnic valt uit de ether voor enkele
minuten. Een nieuwe kristal is gesto
ken en het orgel Decap. de topper van
het ouderlingentehuis, zwelt weer aan.
Tegen de middag kan Eric de zender
niet meer onder controle houden, de
tweede kristal gaat aan gruizelemen
ten. „Ik ben zo eenzaam zonder jou" in
een studio vol technici en would-be
technici. Van Baardegem blijft in de
ether, want Spoetnic is z'n leven en ge
zondheid en daar vecht hij voor.
De luisteraar wordt op de hoogte ge
steld van de moeilijkheden want ook
het leed van 'zijn' station is zijn deel..
Ondertussen blijven de kristallen van
tweeduizend frank per stuk opbranden
als kaarsen, tot de laatste uit de doos.
De technici verklaren hun patiënt als
ten dode opgeschreven. Eric is maar
een jongen met weinig geld en een huis
houden. Samen met zijn bakje ver
brandt zijn droom.
laatste minuten
De allerlaatste ogenblikken zit Sand
ra, de lieveling van alle oma's, achter
de 'micro'. 'Lieve luisteraars, als u ons
nog tussen de bromtoon kunt horen,
weet dan dat dit de laatste minuten
zijn van uw station Spoetnic, alles
brandt hier uit, met spijt in het hart
nemen wij afscheid van u, na twee jaar
van wederzijdse sympathie, als u wilt
blijven wij misschien'.
De luisteraars van Spoetnic, waaronder
ook veel Oost Zeeuws-Vlamingen rea
geerden massaal op deze noodkreet. De
spontane giften stromen spontaan bin
nen. Van Baardegem: „Spoetnic is ge
wild". En of het een sprookje van An
dersen betrof: de volgende dag had Eric
een nieuwe zender, zonder lening. „De
zender is betaald uit giften van de luis
teraars. Zoiets is toch prachtig hè".
Inmiddels zijn we weer al een kleine
twee maanden verder, een tijd dat
Spoetnic het steeds meer voor de wind
is gegaan. Met de nieuwe zender, die
een sterkte heeft van 100 watt, wordt
een flink gebied bestreken. Ook in Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen heeft de Steken
se piraat flink wat luisteraars. Eric van
Baardegem schrijft het succes van z'n
zender toe aan verschillende factoren:
de programmering en het feit dat
Spoetnic zich vooral richt tot de oudere
luisteraars, een vergeten groep, aldus
de Stekense 'piraat'.
„Wij stemmen onze muziekkeuze af op
de ouderen. En wat vinden de ouderen
mooi: het Nederlandstalige werk. Dat
draaien wij dus". Even lager zal Van
Baardegem opmerken dat Spoetnic het
vooral van de gewone man moet heb
ben. „Spoetnic is een echte werkmans
radio. Wij zenden muziek uit die de een
voudige man of vrouw uit de straat leuk
vindt. Dat soort muziek komt bij de
BRT en Hilversum 3 nauwelijks aan
bod".
Degenen die het toestel afstemmen op
Spoetnic (FM 100.2) zijn over het alge
meen zeer trouwe luisteraars. „Er zijn
een hoop mensen die dagelijks naar ons
luisteren, ook in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Dat blijkt uit telefoontjes".
Over de telefoon gesproken: die staat
nagenoeg constant roodgloeiend als we
de Stekense etherpiraat mogen gelo
ven. „Onze luisteraars kunnen dage
lijks bellen voor verzoekjes die we de
zelfde dag nog draaien". De vaste ver-
zoekuurtjes zijn volgens Van Baarde
gem een gouden greep geweest. „We
krijgen enorm veel reacties, ook uit Ne
derland. We denken er zelfs over om een
speciaal verzoekuurtje voor'de Zeeuws-
Vlamingen in^te stellen".
amateuristisch
Op dc presentatie van de programma's
valt nog wel het een en ander aan te
merken. Houterig worden de plaatjes
aan elkaar gepraat. De luisteraars
maakt het allemaal niet veel uit. „Men
vindt het helemaal niet zo erg dat onze
presentatoren, we hebben er nu een
stuk of twintig, plat praten. Men hoort
dat liever dan dat beschaafde taaltje
op de BRT. Het is herkenbaar voor de
mensen hè".
Luisteraars vragen niet alleen verzoek
jes aan, sommigen storten ook hun hart
uit bij Eric Spoetnic. De tengere radio
piraat krijgt de meest droevige verha
len te horen. „Soms is het zo erg, dan
moet ik naar den dokteur voor pillen. Ik
ben namelijk nogal vlug van de kaart
moet je weten". Van Baardegem
spreekt z'n in de put zittende luiste
raars moed in en draait voor hen een
plaatje. „Soms bezoeken we mensen
thuis".
Spoetnic doet er van alles aan om het
haar luisteraars naar de zin te maken:
artiesten in de studio ('laatst hadden
we nog Bobby Prince en Stafke Fa-
brie'), live-uitzendingen (kortgeleden
vanuit de Vlaschaard in Koewacht) en
grote feesten, niets is de ether-piraten
van Stekene te dol. Opvallend daarbij
is dat men zich meer en meer op
Zeeuwsch-Vlaanderen richt. Van Baar
degem: „We hebben veel vaste luiste
raars in Nederland. Daar willen we ook
wat voor doen. Zo willen we met onze
discotheek optredens gaan verzorgen
in Zeeuws-Vlaamse bejaardentehuizen.
Gratis en voor niks. Spoetnic is er ten
slotte voor de luisteraars".
Is Van Baardegem niet bang dat Spoet
nic op een goede goede dag uit de lucht
zal worden gehaald? „Ik ben daar eer
lijk gezegd niet zo bang voor. Zolang we
geen reclame maken voor firma's of po
litieke partijen zal men ons ongemoeid
laten. Of we zouden ons zendvermogen
drastisch moeten opvoeren, maar dat
zijn we niet van plan. Bovendien onze
luisteraars zouden het niet pikken.
Spoetnic is een deel van him leven ge
worden".
Peter Verdurmen.
SLUISKIL - Onder leiding van regisseur Richard Cleemputte studeerde de
Sluiskilse toneelvereniging 'Sempre Avanti' de afgelopen maanden het blijspel
'Romance rond artikel 17' in.
Het stuk gaat op zaterdag 30 januari in première in het Sluiskilse Gildehuis. Ook
zondag 31 januari is er een voorstelling. Beide keren is de aanvang 20.00 uur.
'Romance rond artikel 17' handelt over enkele families die de vakantie aan zee
doorbrengen. Zoals het in een blijspel hoort doen zich allerlei 'krankzinnige' ge
beurtenissen voor. Naar verluidt zal er zaterdag en zondag dan ook heel wat
worden afgelachen. De acht spelers worden komend weekeinde gegrimeerd door
Lyda Wille en Lies Doeselaar.
De heren R. Cleemputte en T. Willemse tekenden voor de decors.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar op de volgende adressen: Bosjesweg 58, Goes-
sepolderstraat 3 en Alikruik 4 in Philippine.
muziek om naar te
kijken
Vanavond (vrijdag) in 'De Halle' te
Axel: 'Muziek om (ook) naar te kij
ken', een gevarieerd muzikaal pro
gramma met oude en jonge talen
ten als Liesbeth List, violiste Judy
Schomper en het trio Louis van
Dijk. Aanvang: 20 uur.
tien jaar later
'Tien jaar later' heet het 'volksto
neelstuk' van de Belgische auteur
Walter van den Broeck, dat toneel
groep 'Bent' morgen (zaterdag)
speelt in het Temeuzense Zuid-
landtheater.
Van der Broeck gaat na wat er
sinds zijn eerste produktie 'Groen
ten uit balen' is gebeurd met het
gezin Debruycker, dat was betrok
ken bij de staking bij het Kempen
se zinkbedrijf Vieille Montagne.
Opa is inmiddels dood. Jan met
pensioen. Germaine en Luc zijn ge
trouwd en hebben twee kinderen.
Ook bij Debruycker is de economi
sche crisis voelbaar. Net als 10 jaar
terug heerst er geldgebrek. Tot
overmaat van ramp komt een onge
node gast met een grote eetlust op
dagen: nonkel Albert uit Oostende.
In 'Tien jaar later' spelen: Suzanne
Juchtmans, Willy van Heesvelde,
Hans Royaards, Annelies Vos en Jo
de Meyere. De voorstelling begint
om 20 uur.
•resistentie orkest
Zondag 31 januari, De Halle, Axel:
koffieconcert door het Resistentie
Orkest. Fameus! Begonnen in de
dagen van de actie 'Notenkraker',
die het Nederlandse muziekleven
op z'n kop wilde zetten, intussen
uitgegroeid tot voorbeeld van alles
wat in dit land salonmuziek maakt.
Composities als 'Zwei himmelblau-
we Augen', 'Spatzen Konzert' en
'Grossmütterschen' brachten het
ensemble roem en eer. De manier
waarop de werkjes worden aange
kondigd is een delicatesse op zich.
Het Resistentie Orkest bestaat uit:
Huub Mathijsen (viool), Chaim Le-
vano (piano). Sabeth Pieterson
(viool), Emest Spits (viool). Mart
Benders (fluit en piccolo), en Carel
Alphenaar (cellist en 'annonceur',
de man dus die al die mooie mu
ziekjes aankondigt). Het optreden
in Axel begint om 12 uur.
1. 'Muziek om (ook) naar te kijken',
vanavond, 20 uur. 'De Halle'. Axel.
Van links naar rechts: (voorgrond)
violiste Judy Schomper. zangeres
Liesbeth List, (achter) Louis van
Dijk, Louis Debij en Jan HOllestel-
le.
2. Het Resistentie Orkest 'in con
cert'. Zondag 31 januari, 12 uur, 'De
Halle', Axel.
Het OC J en het VJV vertonen in het kader van de 'film-sieklus' een muziek
film uit 1980 van de regisseur Brian Gibson. De voorstelling het Houten
kwartier in Hulst begint om 20.30 uur. Het is in feite de verfilming van een
jongerencultuur. Het verhaal gaat over een beginnend e groep, die muziek
maakt, zodat de muziekindustrie de formatie overrompelt, opdrijft en uit
wringt. 't Succes wordt groter; de val naar beneden des te ellendiger. In de
hoofdrollen spelen onder anderen Phil Daniels en Ilazel O'Connor.
Er is deze week niet erg veel veranderd in het Zeeuws-Vlaamse filmaanbod.
Blijvertjes zijn 'Ik ben Joep Meloen'met Adnré van Duin en Corrie vanGorp.
'De vier vuisten hebben tropenkolder' met Bud Spencer en Terence Hill en
'The postman always rings twice' met Jack Nicholson.
De films zijn inmiddels meer dan bekend. 'Joep Meloen' draait de komende
week in de Hulster bioscoop De Koning van Engeland en het Ledeltheater in
Oostburg. Vertoningstijden: vanavond acht uur, zaterdag 19..oe en zondag
twee en acht uur in Oostburg en in Hulst zaterdag 18.45, zondag 13.45 en
18.45 uur.
'De vier vuisten hebben tropenkolder' is te zien in het Temeuzense Luxor-
theater en in de Koning van Engeland. Aanvangstijden in Hulst: vanavond
20.15 uur, zaterdag 18.45 en21.15zondag 13.45,18.45 en21.15, maandagen
dinsdag 20.00 uur. En tenslotte 'De Postman always rings twice' in Hulst:
vanavond 20.15, zaterdag 21.00, zondag 21.00, maandag 20.15 uur.
Nieuw in Temeuzen is de zoveelste verfilming van Tarzanthe apeman'.
Commentaar overbodig. Aanvangstijden: vanavond 20.00 en 22.30. zater
dag 14.00,19.30 en21.45 uur, zondag 13.45,16.00,18.45 en21.15 uur, maandag
en dinsdag 20.00 uur. Tenslotte in hetLuxortheater: 'Angel ofengeance', de
engel der wrake na twee verkachtingen en 'Avontuurtjes in Tiroler Schuur
tjes'. Zonder het engeltje.
Naast 'Joep Meloen' brengt het Ledeltheater in Oostburg de komende week
nog de pronoproduktie 'Meisjes die mannen in de hand houden.'
'De Koning van Engeland'in Hulst, zet de komende week nog de volgdefilms
op het programma: 'Endless Love', 'Frank en Frey', 'Sexamen' en 'This is
America'. De aanvangstijden staan dagelijks in deze krant vermeldt.
rpr was een oploopje bij de bouwval. Niet zo verwon-
Ej derlijk, want er lopen daar altijd mensen die hun
hond uitlaten. Nu was er iets bijzonders aan de hand.
De grote sloperij van weleer, reeds jaren in onbruik,
maar eens een bloeiende bedoening, ging tegen de
vlakte. Sloperij was de naam. maar je kon er van alles
kwijt, de voddenrapers sleten er hun nering en ieder
een die iets nodig had, hetzij van hout of ander mate
riaal, kwam er wel aan zijn gerief. Ik heb er zelfs wel
eens boeken gekocht. Men kon er ook handkarren hu
ren.
De 'sloperij' besloeg een uitgestrekt terrein, dat er
reeds voor de afbraak ingeslapen bij lag. Er stond een
magazijn dat veel weg had van een immense boeren
schuur, er waren her en der bijgebouwen, het geheel
was ommuurd door degelijk bakstenen metselwerk.
Hel bood een ietwat chaotische maar wél idyllische
aanblik, volgens mij zou het een uitstekende filmloka-
tie geweest zijn.
Twee grote houten poorten gaven toegang tot het ter
rein en de schemerige gebouwen. Als kinderen namen
we natuurlijk niet deze weg om er te komen. Het was -
allicht - voor ons verboden gebied, maar een heerlijke
speelplaats met vele onvermoede nissen en gangetjes.
We wrongen ons aan de achterkant door een gat van
de bramenbossen en stonden dan in dat geheimzinnige
oord waar we meestal op zoek gingen naar kippe-eie-
ren. Lang duurde pret nooit, want er kwam altijd wel
iemand die ons terugwees.
Na de bevijding stelde de eigenaar een der ruime ge
bouwen beschikbaar voor de feestvierende volksmas
sa die er haar bals in hield. Die eigenaar voelde trou
wens ook veel voor de destijds o zo onbeschermde ou
dere mens.
Hij beijverde zich jarenlang voor dagreis
jes en er werd op het terrein in een der gebouwen ook
wel eens een feest voor bejaarden aangericht.
jyraast de poorten was hoog op enkele benedenruim-
1V ten een woonhuis gebouivd. Het lag met uitzicht
over stad en Schelde en was het eerst aan de beurt om
afgebroken te ivorden. Het was het op een na laatste
huis aan de rand van de voormalige volkswijk. Wel
licht uit een zucht tot zelfkwelling - ik word altijd zo
treurig als iets wat ik mijn hele leven heb zien staan
wordt afgebroken - zijn we nog even gaan kijken hoe
dat trotse huis uil elkaar gerukt werd. Reeds lag de
zoldering als een beschonkene scheef weggezakt op
een grote puinhoop. Een gretige grijper had er als een
roofdier zijn tanden ingezet.
We waren niet de enige, een kleine groep anderen sloeg
de teloorgang eveneens gade. „Ik heb het huis nog
weten bouwen", zei iemand. Behalve twee jongens met
fietsen, bestond het gezelschap uitsluitend uit ouderen,
ik wist dus. dat nu de jaren dertig weer uit de mottebal-
len gehaald zouden worden.
„Ik de sloperij", bood een ander iets hoger, 't Ging als
met de opsomming van kwalen, dan probeert men ook
vaak zo verschrikkelijk elkaar de loef af te steken.
„Weten jullie, dat het begin een schuurtje was?" Nie
mand gaf antwoord, de jongens voelden dat hier een
belevingswereld aan het woord was. Tenminste, ze
plaatsten hun rijwielen aan de kant van de weg en
voegden zich zwijgend bij de ouderen. Een voorbij
gangster - ook niet meer tot de jongste behorend, maar
acht wat snelt de jeugd toch hard voorbij, ongelofelijk
- hield de pas in.
,,'t Was geen leuke tijd", zei de man die de bouw van het
eerste optrekje nog meegemaakt had. „Nee, maar als
we hier een dubbeltje kachelhout haalden, waren we
tevreden. En wie is dat nu nog?" Je vóelde het ontzag
waarmee de twee jongens stonden te luisteren. Ze had
den natuurlijk nog nooit over een dubbeltje kachel
hout gehoord.
„Ik heb hier ook nog eens een kachel gekocht voor vijf
gulden", ging de vrouw verder met haar herinnerin
gen. „Plus een dubbeüje kachelhout", grapte iemand
>fJa, dat moest je wel, als je zoals ik altijd met een zieke
man zat. Het was bij ons met de rapen in depot", zei het
OP DE PONTENEUR
vrouwtje vinnig. Iedereen zweeg, het leed van een
vrouw wier man vroeger ziek was, lelde zwaar.
Als je nou bekijkt", zei een oude heer peinzend, „ze
willen nu het ziektegeld verlagen. Maar wat kregen wij
vroeger, als we ziek waren?"
„Een schop onder je kont kon je krijgen. Drie wachtda-
gen en dan na drie weken een voorschot op Je uitkering
van zeventig procent". Instemmend gemompel, de jon
gens keken met onverholen bewondering de spreker
aan.
De grijper viel stil, een met puin afgeladen vrachtwa
gen reed weg. De slopers maakten zich op te vertrek
ken.
Men ging uiteen, de confrontatie van de oude dertigers
met de jonge tachtigers had haar beslag gehad De
overwinning stond bij voorbaat vast. De eersten heb
ben het afzien overleefd. Ze hebben dus ervaring. De
jongens moeten aües nog afwachten.
Jartneke Dierx Harms.
