PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Polen beheerst de top
van Haig en Gromyko
Alsnog kans overname Stokvis
m
LANGE BROEK VOOR
MEISJES VERBODEN
Sowjet-ideoloog Soeslov (79) overleden
kleintjes
Van der Stoel wil Van Agt niet in Polen-show
GEEN OVERLEG STRATEGISCHE WAPENS
Moeders paraplu
Scholen St-Philipsland:
Npi
Winterse buien
Half tot zwaar bewolkt en enkele re
gen-, sneeuw- of hagelbuien
Temperatuur tussen de plus een en
plus vijf graden.
Tot hard of stormachtig toenemende
noordwesten wind.
225e jaargang no. 22
Woensdag 27 januari 1982
kunt u telefonisch opgei
DEN HAAG - Binnen het kabinet dreigt
een mini-conflict over de eventuele
ieelneming van premier Van Agt aan
de Amerikaanse tv-show ,f,aat Polen
Polen zijn", die zondag wordt uitgezon
den. Volgens goedingelichte bronnen
m Van Agt zelf positief staan tegen
over een optreden in wat nu al „de Rea-
jan-show" wordt genoemd. Hij zou niet
willen ontbreken in het rijtje van twaalf
westerse staatslieden, onder wie
Bondskanselier Schmidt, de Engelse
premier Thatcher en de Belgische pre
mier Martens, dat wel in het program
ma te zien is. Maar minister van buiten
landse zaken Van der Stoel heeft grote
bedenkingen tegen de tv-show. Hij zou
Van Agt in een gesprek dat vandaag
plaatsvindt in overweging willen geven
beleefd maar beslist „nee" te zeggen, zo
weel een zeer goed ingelichte Haagse
bron te melden.
Volgens een woordvoerder van de rijks
voorlichtingsdienst zal Van Agt van
daag of morgen een beslissing nemen.
,JMaar het gesprek met Van der Stoel
moet vooral niet worden gezien als een
speciaal onderhoud over dit tv-pro-
gramma", aldus de woordvoerder. ,£>e
premier is met vakantie geweest en
praal daarom met verschillende minis
ters om goed geinformeerd de kabinets
zittingen te kunnen leiden".
Het is evenwel in Den Haag geen ge
heim dat de complicaties rond Van Agts
tv-debuut met Reagan worden veroor
zaakt door de ommezwaai van Van der
Stoel. De minister van buitenlandse za
ken vond aanvankelijk ook dat de pre
mier niet bij het gebeuren mocht ontbre
ken. Na zijn terugkeer uit Brussel is hij,
naar wordt gespeculeerd onder invloed
van kritische geluiden uit de linkse
fracties en nader geinformeerd over de
inhoud van de show, van standpunt
veranderd.
De linkse fracties hebben grote twijfels
omdat het tv-gebeuren naar zij vrezen
niet als eerste doel heeft solidariteit met
Polen, maar een show is ter meerdere
eer en glorie van Reagan en zijn buiten
landse politiek. PPR-fractievoorzitsler
Ria Beckers heeft zich ronduit tegen
deelneming van Van Agt uitgesproken
(Slot zie pagina 3 kolom 4)
(Van onze correspondent)
GENEVE - De kwestie Polen heeft als een „lange donkere schaduw" het topoverleg bepaald
tussen de beide supermachten Amerika en de Sowjet-Unie. Pas als de omstandigheden dit toela
ten, en niet eerder, zal Washington het zogenaamde START-overleg over strategische wapens op
jang brengen.
Bovendien is de kwestie van de men-
Met deze twee punten vatte de Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken Alexander Haig de zeven en een
balf uur durende besprekingen met zijn
Russische ambtgenoot Gromyko sa
men, zonder daarbij in detail te treden
over eventuele voorwaarden die aan
Moskou zijn gesteld. Zowel tijdens de
ochtend- als de middagzitting kwam
Polen ter sprake, aldus Haig. Dit on
danks Gromyko's aanvankelijke weige-
senrechten in de Sowjet=Unie aan de or-
ring de kwestie bij de onderhandelin- de gekomen. Maar bovenal bleef Polen
gen te betrekken.
Het als sober, ver reikend en diepgaand
gekenschetste overleg omvatte alle ge
bieden die westerse regeringen zorgen
baren: behalve wapenbeheersing en
Polen is ook gesproken over Centraal-
Amerika en de Russische wapenle
veranties aan Cuba in het bijzonder,
over Afghanistan en zuidelijk-Afrika.
het gesprek beheersen, ongeacht welk
onderwerp werd aangesneden, aldus
Haig.
Haig benadrukte nog eens het belang
van de in Genève voortgaande ontwa
peningsgesprekken over Europese
middellange-afstandsraketten (INF).
Hij had zijn ambtgenoot tot in detail
uitgelegd waarom president Reagan
door middel van de zgn. nul-optie wil
komen tot oplossing van deze „voor
naamste oorzaak van spanningen in
Europa".
Ook is Washington actief betrokken, al
dus de Amerikaanse minister, bij voor
bereidingen voor overleg over strategi
sche wapens (START). Niettemin zijn
Gromyko en Haig er niet in geslaagd
een datum vast te stellen voor deze ge
sprekken. De Sowjetrbemoeienis met
Polen heeft dit verhinderd. Maar Was
hington, aldus nog steeds Haig, is erop
gebrand om het START-overleg aan te
vangen.
Haig onderstreepte hoe noodzakelijk
communicatie ls tussen de grootmach-
(Slot zie pagina 3 kolom 4)
Alsof prins Constanten, 12-jarige zoon van koningin Beatrix en prins Claus,
het nog niet moeilijk genoeg heeft met de knie waaraan hij drie weken
geleden werd geopereerd, regende het gisteren ook nog toen de komnklijke
familie in Hamburg-Othmarschen arriveerde om de verjaardag van groot
moeder Gosta von Amsberg te vieren. Door de zorgen van zijn moeder, die
een paraplu voor haar zoon ophield, kwam de prins op zijn twee krukken
droog op het feest.
arbeidstijdverkorting
Het wegvallen van een order nood
zaakt de Werkplaatsen Walcheren ln
Middelburg arbeidstijdverkorting aan
te vragen voor 26 personeelsleden.
defensie
Minister Van Mlerlo van defensie heeft
nog een gat van 400 miljoen ln zijn be
groting. Defensie moet in totaal 800
mihoen bezuinigen op de plannen voor
dit jaar. maar slechts de helft van die
bezuinigingen ls Ingevuld.
sinal
In westerse hoofdsteden ls ongerust
heid ontstaan over het uitblijven van
een Israëlisch antwoord op de Jongste
voorstellen voor de vorming van een
vredesmacht voor de Slnal-woestiJn.
De Egyptische president Moebarak
verklaarde dinsdag dat zijn land het
allergrootste belang hecht aan de vre
de met IsraéL
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Meisjes mogen niet in een lange broek op school komen. Het vieren
van het Sint Nicolaasfeest wordt overboord gezet. Het kerstfeest is toegestaan,
maar slechts als de regels die het schoolbestuur heeft opgesteld, worden nage
leefd.
De Russische minister van buitenlandse zaken Andrei Gromyko rechtsen zijn
Amerikaanse collega Alexander Haig.
Dat zijn de eisen waaraan de kleuters
van de protestant-christelijke kleuter
school in het Anna Jacobapolder moe
ten voldoen. Of beter gezegd, hun ou
ders moeten een verklaring tekenen
waarin ze beloven zich aan het regime
van het schoolbestuur te onderwerpen.
Zo niet, dan is het bestuur niet van plan
om de kleuterschool in stand te hou
den. In dat geval wordt het ministerie
niet om de benodigde dispensatie ge
vraagd, die de kleuterschool, kampend
met een tekort aan leerlingen, moet hel
pen voortbestaan.
Het schoolbestuur is gevormd uit verte
genwoordigers van de oud-gerefor
meerde gemeente (6). de gereformeerde
gemeente (1) en de gereformeerde bond
binnen de hervormde kerk (2). Het be
stuur is het bevoegd gezag van een lage
re school in Sint-Philipsland, een kleu
terschool en deze dépendance in Anna
loodsplicht
Een commissie die vfjfJ aar heeft gestu
deerd op de aanpassing van de Loods
wet. noemt als een van de belangrijk
ste conclusies van het verrichte onder
zoek, dat het wenselijk is een
dwingend karakter te geven aan de
loodsplicht. Het zou wettelijk mogelijk
moeten zijn een kapitein, die niet aan
de verplichting voldoet, een straf op te
leggen
waterschappen
Gedeputeerde staten van Zeeland ver
soepelen het voorstel tot concentratie
van de waterschappen. Een 'open stu
die' zal moeten uitwijzen op welke ma
nier de organisaties hun taken het best
kunnen volbrengen.
Uit het oogpunt van het beheer van de
waterkwaliteit blijft het wenselijk de
concentratie door te voeren, zo vinden
gs. maar voor de 'traditionele taken' is
mogelijk een andere oplossing nodig
MOSKOU (AFP/DPA) - De belangrijkste ideoloog van de communistische partij
van de Sowjet-Unie, de 79-jarige Michael Soeslov, is overleden als gevolg van een
hartstilstand. Dit heeft de Sowjet-televisie dinsdag in het journaal gemeld.
De nieuwsuitzending opende met het bericht dat de tweede man van het Kremlin
maandag is gestorven. De nieuwslezer zei. dat Soeslov al lange tijd leed aan
aderverkalking. Die was het gevolg van suikerziekte In 1976 heeft Soeslov een
infarct gehad, aldus het journaal.
Vrijdag wordt de um met de as van de overleden partij-ideoloog in de muur van het
Kremlin geplaatst op het Rode Plein. Daarvoor zal zijn stoffelijk overschot don
derdag en vrijdag worden opgebaard in het vakbondshuis in Moskou.
Het centraal-comité, het staatspresidium en de regering van de Sowjet-Unie
gewaagden van 'diepe droefheid' over Soeslov's overlijden. Soeslov, die al in
1947 - dus onder Stalin - secretaris werd van het centraal-comité, eerden zij als
een *uitzonderlijke persoonlijkheid en een achte zoon van de partij'.
(Zie ook pagina 4>
kraay
Hans Kraay wordt de man die Feye-
noord een 'geheel nieuw en eigen In
zicht' moet geven. Dinsdag kwamen
de Rotterdamse voetbalvereniging en
de 45-jarige oefenmeester tot overeen
stemming. Kraay volgt per 1 Juli Vac
lav Jezeck op.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 13.
Radio en televisie: 15.
Financiën, economie: 17.
Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De handelspoot van
OGEM (de Stokvis-groep en de Nieuwe
Afrikaanse Handelsvennootschap)
kan alsnog overgaan in handen van dc
in Zwitserland gevestigde Transgulf
International. Er is een overeenkomst
bereikt over de prijs. OGEM had ver
wacht de transactie al gisteren te kun
nen afronden. „Nadere mededelingen"
die dinsdagmiddag werden aangekon
digd, bleven echter uit maar worden
vandaag alsnog verwacht.
Als de verkoop van Stokvis en NAHV
slaagt, is er geen behoefte meer aan de
40 miljoen gulden die OGEM in het af
gelopen weekeinde aan de overheid
vroeg nadat eerder onderhandelingen
met Transgulf waren vastgelopen. De
40 miljoen waren nodig om in Neder
land de werkgelegenheid bij de betrok
ken ondernemingen zoveel mogelijk
veilig te stellen. Overigens is het de
vraag of die 40 miljoen gulden beschik
baar waren gesteld, aangezien uit rege
ringskring mededelingen kwamen dat
er op geen enkel departement geld voor
voorhanden was.
Ondertussen worden ook besprekin
gen gevoerd over afstoting van de
OGEM-dochter Damm en Zn. in Apel
doorn. Het bedrijf, producent van pre-
cisieapparatuur voor met name de
computerindustrie, zou onder andere
eigenaren kunnen worden voortgezet.
Damm heeft 230 mensen in dienst en
heeft op het ogenblik een orderporte
feuille die acht maanden werk ople
vert. Verlies wordt er niet geleden
door Damm.
OGEM heeft inmiddels haar aandeel in
Bumham Europa in Nijkerk overge
daan aan de Amerikaanse Bumham
Corporation. OGEM had 51 procent
van de aandelen in haar bezit; de rest
was in handen van de Amerikanen.
Bumham Europa produceert verwar
mingsketels. Het bedrijf heeft 137 man
in dienst.
Zeevalking en de
glijdende schaal
Taar verwachting zullen
I provinciale staten aan
staande vrijdag een spoedde-
batje houden over de beslis-
,i sing van minister Zeevalking
(verkeer en waterstaat) om in
1982 een bedrag van 2 miljoen te
snoeien op de verbetering van de veer
havens van Vlissingen en Breskens. Het
provinciebestuur doet er verstandig
aan duidelijk stelling te nemen in deze
kwestie (tenslotte kondigde gedepu
teerde Van den Bosse afgelopen zon
dagavond al aan dat zoiets zou gebeu
ren), want Zeeland bevindt zich bij de
bewindsman op de glijdende schaal.
Zeevalking doet het voorkomen alsof er
aanzienlijke vertragingen zijn opgetre
den bij de voorbereiding van de werk
zaamheden om de beide havens ge
schikt te maken voor de ontvangst van
dubbeldeksveerboten. Hij zit met een
gat in de begroting van zijn departe
ment ter grootte van 15 miljoen en
kan een overheveling van gelden uit
Zeeland die voorlopig niet nodig wor
den geacht, goed gebruiken om te stop
pen. In een periode van enkele weken is
dat de zoveelste maal dat aan Zeeland
toegezegde gelden worden 'terugge
haald'. Een ontwikkeling om bijzonder
attent op te zijn. In de visie van de mi
nister is Zeeland kennelijk een gewest
waar korten een vrij geruisloos uit te
voeren bezigheid blijkt te zijn.
Het ministerie van verkeer en water
staat zit erg lastig. Was het enkele
jaren terug nog een departement waar
veel geld de deur uitging (er werd toen
beslag gelegd op 13 procent van de tota
le rijksbepotlng), op het ogenblik
wordt minister Zeevalking kort gehou
den (zijn uitgavenpatroon komt niet
verder meer dan 7 procent van de totale
staatsuitgaven). Elke week ontstaat er
als gevolg van een en ander weer een
nieuw tekort, om dat weg te werken
wordt naar dekkingsmiddelen gezocht
waar dat maar even mogelijk blijkt. En
de minister gaat er daarbij van uit dat
Zeeland nu eenmaal een provincie is
waar zijn departement veel geld in
stopt (onlangs maakte hij dat in een
PZC-interview onomwonden duidelijk)
en dus valt daar ook duchtig te bezuini
gen. Zeker wanneer dat zonder al te veel
rumoer en protest wil lukken. De maat
regelen die de bewindsman ln snel tem
po heeft genomen duiden erop dat het
eind nog niet in zicht is. Uiteraard wor
den ze met de nodige sussende verkla
ringen omzwachteld In dit geval van de
verbetering van de veerhavens met de
verzekering dat de met Zeeland ge
maakte afspraken niet op losse schroe
ven zullen worden gezet Maar daar
blijft het dan verder bij. Voor wie het wil
zien ls er een duidelijke lijn ln de bezui-
nigingspolitiek van verkeer en water
staat ten opzichte van Zeeland te ont
dekken. Een verontrustende lijn.
Jacobapolder. Sinds begin van dit
schooljaar is er in Sint-Philipsland ook
een openbare kleuterschool, die ruim
dertig leerlingen telt.
De CDA-Tweede-Kamerleden Beine-
ma en Eversdijk vinden dat het school
bestuur wel erg ver gaat in het stellen
van eisen. Ze hebben minister Van Ke-
menade van onderwijs vragen over de
opstelling van het schoolbestuur ge
steld, en bij die vragen een formulier
gevoegd dat ouders van kleuters moe
ten ondertekenen. Die ouders moeten
zich „volledig en zonder voorbehoud"
met de regels van het in Sint Philips-
land zetelend schoolbestuur akkoord
verklaren.
De twee kamerleden vinden vooral de
eis dat meisjes, toch niet ouder dan 4,5
of 6 jaar, voortaan rokken of jurken
moeten dragen oneigenlijk; langebroe-
ken zijn immers uit den boze. Eversdijk
en Beinema herinneren eraan dat de
kleuters juist in dit deel van Zeeland
over grote afstanden door het vlakke
polderland naar school moeten.
De kamerleden willen dat minister
Van Kemenade het schoolbestuur laat
weten dat vooral de kledingeis niet tot
de normale voorschriften behoort die
een schoolbestuur mag stellen, als het
(Slot zie pagina 5 kolom lj
Aandelen OGEM Holding NV worden
ondertussen niet op de gewone effec
tenbeurs verhandeld. Ze zijn overge
heveld naar de 'niet officieel genoteer
de fondsen'.
zie ook pagina 4)
Het probleem van Zeeland is dat de
toekomst van de verkeersverbin
dingen over de Westerschelde volledig
in de sfeer van onzekerheden is terecht
gekomen. Over de mogelijkheden om
(nog) een Vaste Oeververbinding Wes
terschelde te bouwen heeft de minister
een nogal terughoudend standpunt in
genomen. In de praktijk betekent dat
dat het project steeds twijfelachtiger
wordt. En voor wat betreft het alterna
tief, een grondige verbetering van de
veerdiensten, beginnen er ook steeds
meer problemen op te duiken Dc finan-
ciering van een derde dubbeldeksveer
boot voor de Westerschelde is bijzonder
moeilijk. In 1982 wordt stevig bezuinigd
op de aanvankelijke uitgaven voor aan
passing van de veerhavens. Bovendien
is het niet denkbeeldig dat binnenkort
vanuit Den Haag een poging zal worden
bndemomen om de rijksbijdrage ln de
exploitatiekosten van de Westerschel-
deveren naar een lager percentage te
rug te schroeven. Dat alles brengt Zee
land in een uiterst penibele positie.
Vooral ook omdat men hier kennelijk
niet goed weet wat tegenover Den Haag
gezegd kan en gezwegen moet worden.
Teveel spelen op de enkele - dubieuze -
kaart van de kansen op een Vaste Oe
ververbinding Westerschelde wreekt
zich op de toekomstige kwaliteit van de
veerdiensten. Te zware nadruk op Juist
een snelle verbetering van de Wester-
scheldeveren kan worden uitgelegd als
opgeven van de VOW-plannen Toch
nadert langzamerhand het kritieke
punt waarop gekozen moet worden
voor het één of het ander. Provinciale
staten zullen zich dat komende vrijdag
goed moeten realiseren. Met Zeeval
king op verkeer en waterstaat heeft
Zeeland een voor dit gewest vitale be
windsman tegenover zich gekregen,
waarmee we nog heel wat kunnen bele
ven.
vdM
MIDDELBURG - De drie in Zeeland ge
vestigde bedrijven die tot het noodlij
dende OGEM-concern behoorden zijn
gered. De ongeveer 170 arbeidsplaat
sen bij de ondernemingen zijn voorlo
pig veilig gesteld. Dit komt doordat de
drie bedrijven (alle in Middelburg) zijn
opgenomen in TBI Holdings BV, waar
in alle goedlopende OGEM-bedrijven
zijn ondergebracht.
De drie ex-OGEM-bedrijven zijn in
Middelburg gevestigd. Het gaat om
Amgas BV (85 werknemers en produ
cent van rookgasafvoerleidingen en
schoorstenen). Electrotechnisch Inslal
latiebureau L J van 't Weslende BV
(veertig personeelsleden) en verwar-
mings- en installatiebedrijf Sawema
(ook veertig personeelsleden).
Het besluit tot opsplitsing van het
OGEM-concern werd maandag geno
men. Zoals bekend zijn de goedlopende
bedrijven ondergebracht in de nieuwe
vennootschap Vijverbos TBI (eigenaai
is Vijverbos TBI Holding BV die geheel
gefinancierd wordt door een consor
tium van banken). De aandelen in Vij
verbos worden gehouden door de Stich
ting Beheer Vijverbos.
De nieuwe holding omvat bedrijven die
samen ruim tienduizend personeelsle
den hebben. De slecht renderende be
drijven van OGEM blijven in het con
cern onder dezelfde naam voortbe
staan Deze bedrijven hebben ongeveer
2500 personeelsleden.
Verheugd
Dc leiding van de drie bedrijven in
Middelburg die voort kunnen blijven
bestaan toonde zich dinsdag uitermate
verheugd over dit feit. Directeur ir J. F.
P. Waterman van Amgas verklaarde
niet getwijfeld te hebben aan de goede
afloop voor zijn bedrijf. „Ik ben erg blij
dat we al die turbulente toestanden nu
achter de rug hebben en dat we gewoon
op de oude voet door kunnen blijven
gaan. Amgas is zo gezond als een vis en
voor de werkgelegenheid behoeft niet
gevreesd te worden".
Een soortgelijk geluid kwam van
(Slot zie pagina 5 kolom lj
