'ALS MENSEN GELUKKIG
ZIJN, ZIJN WIJ HET OOK'
jozef van den berg
toppen van geluk
iep orkest
amok-collectief
südwestdeutsches
kammerorchester
films
concerten
theater
DONDERDAG 14 JANUARI 1982
PZC/varia
Een van 's werelds populairste funkformaties, de uit tien muzikanten bestaande Amerikaanse
groep Kool and the Gang, gaf eind vorig jaar drie concerten in Nederland om de nieuwe elpee,
Something Special, te promoten. Het was al weer de 19e elpee van de formatie, die in ons land
doorbrak met de twee voorgaande langspelers Lady's Night en Celebrate. Verantwoordelijk voor
de sound is leider Robert 'Kool' Bell, die samen met de andere pijler van de groep, leadzanger
James Taylor, ons te woord stond.
Kool and the Gang: een omütputteujKe grote hit had, bibberde je al als James
energiebron. Zo swingend en kleurrijk ook een nieuwe plaat had. Dan stoof 'ie
als Robert Bell zich op het toneel voort- je voobij op de hitlijst. Als je vroeger in
beweegt, zo kalm is de Amerikaanse
basgitarist privé. Een toonbeeld van
rast, heel anders dan het beeld dat het
grote publiek van hem heeft. Op het to
neel leven we ons helemaal uit. We wil
lende mensen een fijne avond bezorgen
met lekkere funky muziek. Als zij geluk-
g ajn, zijn wij dat ook. Onze optre
dens kosten natuurlijk veel energie en
daarom zijn we gewoon verplicht ons
in goede conditie te houden.
Leef je maar raak, dan hou je dit werk
met al te lang vol".
James Taylor, de leadzanger, die ruim
dne jaar geleden bij de groep kwam en
medeverantwoordelijk is dat de 'gang'
het harde, strakke geluid inwisselde
voor een heel wat melodieuzer sound
waarbij het accent op het vocale gedeel
te ligt, vult zijn 'chef aan: „Het is ne
wat Kool zegt, je lichaam is je gereed
schap, daar moet je zuinig
springen. Als je het niet goed onder
houdt gaat het natuurlijk sneller stuk.
Zo simpel ligt dat"
Amerika zei dat je nog nooit van James
Brown had gehoord, keken ze je aan als
of je van een andere planeet kwam. Ook
Sly and the Familiy Stone is belangrijk
geweest. En niet te vergeten het hele
jazzgebeuren. De combinatie van ver
schillende inspiratiebronnen is al
enigszins merkbaar op ons eerste al
bum dat al in 1969 verscheen'.
De eerste stappen op het muzikale pad
zette 'Kool' („Je moet daar niets achter
zoeken, Kool is gewoon een bijnaam. In
de buurt waar ik opgroeide waren hon
derden Kools") in 1964 toen hij optrad
met de Groep The Jezziacs, later noem
den ze zich The Soul Town Band en in
1969 werd de naam omgedoopt tot Kool
and the Gang.
voorbij
In discotheken werd Kools muziek zo
af en toe gedraaid, maar dat verander
de toen de groepen de elpee Wild and
Peaceful uitbracht, waardoor ze grote
grootheid
landelijke bekendheid verwierf. Van
die elpee werd de (onsterfelijke) funky
hit „Funky stuff getrokken. In Neder
land brak het kleurrijke gezelschap
door met de elpee Lady's Night. In die
twaalf jaar dat Kool met zijn Gang
door de wereld trekt, maakte hij maar
liefst negentien langspelers, die overi
gens vaak met een andere bezetting
werden volgespeeld.
Opvallend is dat de laatste drie elpees
zo verschillen met het voorgaande werk
dat Kool afleverde. Robert Bell daar
over: „Eumir Deodato werd onze nieu
we producer en James kwam er als lead
zanger bij. Voorheen maakten we voor
namelijk harde strakke instrumentale
muziek. Soul, rythm-and-blues, funk.
Later kwamen daar achtergrondkoor
tjes bij en uiteindelijk eindigden we bij
James. Nu is het vocale gedeelte erg be
langrijk geworden. Iedereen wil wel
eens veranderen. Tuurlijk kwam dat
ook door de opkomst van de disco. Die
andere richting blijkt bij het publiek
aan te slaan. Nee, het is echt niet zo dat
alleen zwarte mensen onze concerten
bezoeken. Heel vaak is het overgrote
De faam van Kool and the Gang drong
eigenlijk pas de laatste jaren goed in
Amerika en Europa door. Met succesel
pee Celebrate kregen de Newyorkers
er ook in Nederland in een klap heel
wat aanhangers bij. Daarvoor werd
het tiental altijd beschouwd als muzi
kanten die op de tweede plaats ston
den vlak achter zwarte artiesten en
groepen als Marvin Gaye, Tempta
tions, Jr. Walker and his Allstars en
niet te vergeten de 'godfather of soul'
James Brown.
Robert Bell knikt instemmend. 'Klopt
ook wel een beetje. We hebben nooit
over belangstelling te klagen gehad,
maar de namen die jij noemde, dat wa
ren en zijn nog altijd grootheden. Dat
hele Motown-gedoe, Marvin Gaye, Four
Tops, Steve Wonder, jonge, dat was hot,
daar ging een kracht vanuit. Natuurlijk
wordt je daardoor beïnvloed. Daar was
Inde beginperiode, 1969, nauwelijks te
genop te boksen. James Brown, die ove-
ngens niet bij Tamla Motown onder
contract stond, tjonge, dat was me een
grootheid in Amerika, Als je zelf een
deel blank. De tijd dat soul- en funkmu-
ziek alleen voor gekleurde mensen was,
is voorbijDe muziek is belangrij k maar
ook de teksten, al vind jij die misschien
niet al te sterk. Meestal gaan onze
songs, die voornamelijk door mijn broer
Ronald en James worden geschreven
over liefde. Soms ook wordt een sociaal
probleem aangepakt. Het ligt eraan".
Onverwachte veranderingen en ver
nieuwingen, het tekent Robert Bell de
laatste jaren. De plotselinge aanwezig
heid van James Taylor, waardoor die
onvervalste Kool-sound in een nieuw
jasje werd gestoken. Robert. „Noodza
kelijk, de komst van James. We hadden
in de groep vocale nummers liggen die
door het ontbreken van de juiste zanger
niet konden worden uitgevoerd. Jij
noemt het veranderingen, ik spreek lie
ver over de evolutie van mijn muziek
van periode naar periode."
James Taylor was destijds hogelijk ver
rast toen Robert Bell hem voor een au
ditie uitnodigde". „In mijn vorige groep
wilde iedereen op iemand uit Kool and
the Gang lijken. Alleen ik niet, hoe
machtig ik de groep ook vond. Ik was er
opgewonden van toen Kool mij vroeg.
Opgewonden maar niet nerveus. Nou,
uiteindelijk zing je in een band die je
zelf zo goed vond".
must
Enkele weken geleden verscheen in
ons land hun laatste elpee, Something
Special, met hun prachtige ballads
(Pass it on en No Show), reggae-achtige
nummers als Stand up and sing en
funk-songs als Steppin Out. Een 'must'
voor de rechtgeaarde soul- en funklief-
hebber.
James Taylor: „Ik ben blij met die el
pee. Persoonlijk vind ik de balladachti-
ge nummers erg mooi. Hoe lang werk je
aan een elpee? Dat verschilt. Soms
lang, soms kort. Belangrijk is dat de
mensen een ons inziens goed produkt
krijgen. Onze laatste albums hebben
we trouwens gezellig thuis in New York
opgenomen. Elke dag maar een kwar
tiertje naar de studio reizen".
Tot slot zegt Robert Bell over de toe
komst van de groep: „We hebben nog
lang niet het iedee dat we aan de top
staan. Als onze muziek alle landsgren
zen doorbreekt, spelen we misschien
eens een keertje in de Oostbloklanden,
dat lijkt me een geweldige ervaring.
Als je bijvoorbeeld naar het nummer
Celebration luistert, weet je dat we
een universele boodschap willen bren
gen. Onze muziek is voor iedereen. Het
publiek een fijne avond bezorgen, dat
blijft het belangrijkste, wat we ook
doen".
vrijdag 15 januari
De Vlaamse zanger-gitarist Miel Cools treedt op in het Tonnenmagazijn te
Brouwershaven. Cools brengt daar zijn nieuwe programma 'Tot het licht
uitgaat'. Aanvang 20.00 uur.
zaterdag 16 januari
De Middelburgse popgroep 'Zapata' speelt in de Jeugdhoeve te 's-Heeren-
hoek in nieuwe bezetting. Zapata maakt rock met latin- en funk-invloeden.
In het voorprograamma staat de groep Tecq Messa, die vanaf 21.00 uur
optreedt. Het optreden van Zapata begint om kwart over tien.
In de Zierikzeese jeugdsoos Brogum is een optreden te bewonderen van de
Cylinders. De groep speelt muziek in vroege Blondie-stijl en bestaat uit zes
ledenAanvang 21.00 uur.
Zapata
De debuut-elpee van The Professio
nals, de groep rond vroegere Sex
Pistol Paul Cook, in de Britse pers bij
na een jaar lang aangekondigd en met
spanning verwacht, heet 'I didn't see it
coming' en komt dus niet zomaar uit de
lucht vallen. Het wachten is echter
best de moeite waard geweest. De
plaat is een puntgaaf produkt van pop
uit de nieuwe Engelse school gewor
den.
The Professionals maken snelle, stevi
ge en meeslepende popmuziek, hier en
daar nog verwant aan het Sex Pistols-
geweld, maar volwassener, beter uitge
werkt en vooral met meer vakman
schap gemaakt. Nummers als 'Payola'
een satire over de corrupte muziekwe
reld en 'Friday Night Square', zijn stevi
ge, goed in het gehoor liggende punk
rockers. Het zangwerk is harmonieus
en de ritmegroep zet een zwaar funda
ment neer. De bezongen onderwerpen
zijn gevarieerd, de bijbehorende mu
ziek is dat eveneens. De eentonige
dreun, die zo vaak het kenmerk van de
oer-punk was, is hier niet meer terug te
vinden. 'I didn't see it coming' is een
fraai produkt, dat zich uitstekend kan
meten met de nieuwste lichting van An
gelsaksische popmuziek. Naast Paul
Cook spelen nog mee bassist Paul
Meyers, gitarist Ray McVeigh en drum
mer Steve Jones. De groep wekt goede
verwachtingen voor de toekomst, al zal
dat wellicht even op zich laten wachten
in verband met het ernstige auto-onge
val, dat Cook, Meyers, McVeigh en ge
luidsman Kevin Harvey eind vorig jaar
overkwam tijdens een toemee in Ame
rika. Voorlopig kunnen we tevreden
zijn met een veelbelovende debuut-el
pee. VDS
The Professionals. 'I didn't See It Coming'
(Virgin 204 234-320)
De Franse zangeres en componiste
Valerie Lagrange draait al sinds
1964 mee in de pop- en filmwereld. Ser
ge Gainsbourg schreef haar eerste
single in die tijd, toen zij een carrière
opbouwde als filmster. Al snel bleek,
dat zingen haar beter lag en in 1968, na
het uitkomen van haar weinig succes
volle debuut-elpee kwam een rustpe
riode, waarin ze ging reizen, gitaar
leerde spelen en de Engelse taal leerde.
In '74 begon ze samen met Ian Jelfs
folk-rockachtige songs te schrijven,
die ze op straat en in kleine clubs ten
gehore bracht.
Het echte succes kwam met de eerste in
Engeland gemaakte elpee 'Valerie La
grange', met begeleiding van leden van
The Sinceros, The Rumour en Steve
Hillage. Op de tweede elpee, Chez Moi',
die nu op de draaitafel ligt, wordt ze
begeleid door topmensen van de new
wave. in de persoonen van de 'Ruts D.
C.' De elpee staat vol met strijdbare en
krachtige muziek, gecomponeerd door
Ian Jelfs en met teksten van Lagrange
zelf, Het resultaat mag er wezen, onder
de produktionele leiding van Mick
Glossop kwam een puntgaaf produkt
tot stand, dat van begin tot eind boeit
door sterke, emotionele teksten en ste
vige. gevarieerde muziek De begelei
dende band verricht welluidend vak
werk. dus. wie met behulp van de Fran
se hoesteksten een voorbeeld van Fran
se 'nouvelle vague' wil horen, kan daar
van een prima staaltje horen op 'Chez
Moi' Warm aanbevolen.
VDS
De Nieuwe Komedie geeft vrijdagavond in het Vestzak
theater te Vlissingen een voorstelling van haar nieuw
ste produktie 'Toppen van geluk' geschreven door Ca
ryl Churchill (20.30 uur) Zaterdagavond is deze kome
die te zien en te horen in het Zuidlandtheater te Terneu-
zen. <20.30 uur)
De oorspronkelijke titel van 'Toppen van geluk' luidt:'
Cloud Nine'. De Nederlandse bewerking is van Guus
Vleugel en Ton Vorstenbosch.Het stuk speelt zich af in
de Nederlandse kolonie 'Sunatra' rond 1900. Het bezingt
als het ware de botsing tussen de burgerlijk-calvinisti
sche moraal en de persoonlijke behoeften in de eigen
kolonie. De sex en de rol die sex kan spelen (homofilie,
pedofilie huwelijk) wordt beschouwd als voorbeeld van
een gevangenis van opvattingen over goed en kwaad.
Het tweede deel van het stuk speelt zich in het Vondel
park af anno 1981. Hoewel het zo'n 80 jaar later is zijn de
personages slechts zo'n tien jaar ouder geworden. Im
mers, de maatschappij is in al die tijd niet verder opge
schoten metdenken. Hoewel de traditionele rolpatronen
zijn doorbroken en alles kan en alles mag, blijft iedereen
met iets zitten. In Toppen van Geluk' spelen mannen
vrouwenrollen en omgekeerd. Kinderen worden ge
speeld door groot of 'dood', wat niet bedoeld is als lach-
effect. De regie van het stuk is in handen van Heieen van
Meurs.
Het Nijmeegs Theatercollectief Amok speelt vrijdag
avond in jongerencentrum Midgard te Middelburg
twee eigen produkties. (20.30 uurl
Amok staat voor 'Anti-Militaristisch-Oorlogs Kabaret'.
De groep wordt gevormd door zeven spelers, waaronder
een meisje. Amok wil met haar programma's een kriti
sche kijk op bestaande denkbeelden over vrede en veilig
heid geven. Het optreden van Amok in Midgard is vrij
uniek, want het collectief brengt twee eigen produkties
op de planken: 'De Executie' en 'Koop je eigen veilig
heid'. Het eerste stuk handelt over het ontstaan van
haat, geweld en vijandschap en tot welke uitwassen dat
kan leiden. Centraal staat de opvoeding van een jongen
tot dienstplichtig militair. Het tweede stuk gaat over
schuilkelders, de illusie van veiligheid en de commersie.
Poppenspeler Jozef van den Berg geeft woensdag in het
Zuidlandtheater te Temeuzen twee voorstellingen met
zijn poppentheater: 's middags zijn de kinderen vanaf 6
jaar welkom voor het stuk 'Bericht van Eenoog' (14.00
uur), 's avonds is er voor volwassenen een voorstelling
van 'Moeke en de dwaas' (20.30 uur)
'Bericht van Eenoog' en 'Moeke en de dwaas' spelen zich
beiden af in hetzelfde decor. 'Bericht van Eenoog' (ont
staan uit het stuk 'Appeloog') heeft als uitgangspunt dat
de grote tovenaar Appeloog, op verzoek van de grote
tovenaar Eenoog, naar een grote bijeenkomst gaat. Hij
benoemt één van de kinderen als zijn plaatsvervanger en
geeft het kind alles wat nodig is om een werkelijke tove
naar te zijn. In het stuk, dat voor een groot deel berust op
improvisatie, laat Van den Berg zijn betrokkenheid met
de poppen zien, die hij als gelijken behandelt. 'Moeke en
de dwaas' werd gecreëerd in het kader van het Holland
Festival 1980. Jozef gaat in deze voorstelling vermomd
als nep-patertje op weg, samen met mevrouw de Heks,
die de leiding van de poppenfamilie op zich heeft geno
men. De strijd om die leiding leidt tot vele verwikkelin
gen. De meereizende poppen in de kist worden constant
bij het spel betrokken. Het spel voor volwassenen bevat
een aantal filosofieën, gevat in een intrigerend en fasci
nerend spel van en met poppen.
Het Südwester Kammerorchester geeft zaterdagavond
in de Concertzaal te Zierikzec een concert onder leiding
van Samuel Friedman. Solist zal zijn Han de Vries op
hobo (20.00 uur)
Samuel Friedman, geboren in Rusland, studeerde viool
en directie in Charkov en Leningrad. Hij dirigeerde ge
durende een aantal jaren het Philhannonisch Orkest
van Irkutsk en het Alma-Ata Philharmonie-orkest. Hij
was in 1971 winnaar van een prijs in het dirigentencon-'
cours in Moskou. Nadat hij in 1973 naar Israel emigreer
de, werd hij dirigent van het Haifa Symfonie Orkest en
later van het Israel Philharmonisch Orkest. Naast con
certen met het Jerusalem Symfonie Orkest, maakte hij
vele toemees, onder meer met het New Philharmonic
Orchestra in Londen en het BBC Symfonie Orkest. Han
de Vries studeerde bij Jaap Stotijn in Den Haag en in
Amsterdam bij Haakon Stotijn, Hij sloot zijn studie af*
met vele onderscheidingen en de Prix d'Excellence. Na
enige jaren leraar aan het Amsterdams Muzieklyceum te
zijn geweest werd hij benoemd tot eerste hoboist van het
Concertgebouworkest. Daarnaast maakte hij deel uit
van verschillende ensembles. Het programma voor het
concert van zaterdagavond vermeldt werken van G. F.
Handel, A. Vivaldi, O. Repighi, D. Cimarosa en W. A.
Mozart.
Zaterdagavond geeft het ICP Orkest onder leiding van
Misha Mengelberg een concert in De Villa te Goes. (20.30
uur)
In 1967 begonnen Misha Mengelberg, Han Bennink en
Willem Breuker de Instant Compersers Pool als samen
werkingsverband voor de improviserende nieuwlichters
in de Nederlandse jazzmuziek. Na het uittreden van Wil
lem Breuker bleven Mengelberg en Bennink een duo
vormen en kwam het ICP Orkest onder hun leiding. In
dit orkest spelen tal van bekende binnen- en buitenland
se jazz-musici, die door hun veranderlijke bezetting de
concerten steeds weer een andere opzet geven. Aan het
concert van de ICP in Goes wordt meegewerkt door Mis
ha Mengelberg, piano; Han Bennink, slagwerk; Maurice
Horsthuis, viool; Joep Maessen, trombone; Wolter Wier-
bos, trombone ;Keshaven Maslak, saxen; Larry Fish-
kind, tuba; en Michael More. altsax en klarinet. Het be
ginsel van het ICP is het ter plaatse improviserend com
poneren, waarbij moeilijkheden eerder opgezocht dan
vermeden worden.
Vanavond, donderdag, draait in het Zuidlandtheater
te Temeuzen de film 'The Price of Survival' van Hans
Noever met onder anderen Michel Piccoli, Martin West,
Marilyn Clark, Suzie Galler en Daniel Rosen. (20.00 uur)
Jongerencentrum Midgard te Middelburg vertoont
vanavond, donderdag, de film 'Dans van de Marionet
ten' van Ingmar Bergman. (20.00 uur)
Het Grand Theater te Goes heeft voor woensdagavond
de film 'Novecento' deel 1 van Bertolucci op het pro
gramma staan. Spelers in deze film zijn Stefania Sand-
relli, Laura Betty, Dominique Sanda, Gerard Depardieu,
Robert de Niro en Donald Sutherland. Deel 2 van 'Nove
cento' wordt woensdag 10 februari vertoond. (20.00 uur)
Het duo Ferenc Hutyra, fluit, en Leen de Broekert
concerteert zaterdagavond in de Kuiperspoort te Mid
delburg. Het concert wordt gegeven in de serie Italiaan
se muziek. (20.00 uur)
Zaterdagavond wordt in Razzmatazz te Oost-Souburg
een concert gegeven van Middeleeuwse muziek door Sal-
torello. Deze groep speelt Engelse en Spaanse muziek uit
het begin van de 16e eeuw. Luit, schalmei, blokfluiten,
conremuses, dulciaan en korthalt worden bespeeld door
Marian Hund-Dacies, Irene Thomas, Erika Langereis,
Wieland Eggermond en Paul Beekhuizen. (20.30 uur)
Zondagochtend geven Else Krieg, viool, en Jan Grui-
thuyzen, piano, een koffieconcert in de n. h. kerk te
Kloosterzande van werken van Leclair, Vieuxtemps, De-
bussy/Forté en Poulenc. (12.30 uur)
Zaterdagavond wordt in de Prins van Oranje te Goes
een extra voorstelling gegeven van het ballet 'De Noten
kraker' van Tschaikowsky door de Stichting Balletthea
ter Zeeland. (20.00 uur)
Poppentheater Parcival te Middelburg heeft deze
week twee voorstellingen op het programma: zaterdag
middag speelt Saartje Joppe: 'Rieneke van Ritthem' en
woensdagmiddag speelt Willem Joppe: 'Ik heet Sneeu-
witje'. Beide voorstellingen beginnen om 14.30 uur)
Het Amsterdams Volkstoneel geeft dinsdagavond in
het Zuidlandtheater te Temeuzen een voorstelling van
'Circus Knie', geschreven door Carl Zuckmayer, waarin
meespelen Mimi Kok, Hannah de Leeuwe, Piet Romer
en Lou Steenbergen. (20.00 uur)
