Libische opdracht Volker
Stevin wekt onenigheid
I.„mmmmm
Veertien miljoen schade
Geen grammatica-les
meer op basisschool
DEEL INTERNATIONALE
BENDE GEARRESTEERD
Hartel-verbinding
Energie
VAN DEN BERGII: VERKAPTE MILITAIRE EXPORT
Klacht tegen
Ballast-Nedam
over niet-jood-
verklaringen
STICHTING LEERPLAN ONTWIKKELING
Boersma: niet
zonder slag of
stoot uit ABN
Na tips van de Utrechtse politie
BELEID EN BESPARING
De Brauw: meer geld voor
energie-discussie nodig
Wetsontwerp eisen
verbruik apparaten
3VRIJDAG 8 JANUARI 1982
PZC/binnen-buitenland
11
ROTTERDAM - Koningin Beatrix heeft donderdag aan
het begin van de middag de verbinding tussen het Har-
tel-kanaa! en de Oude Maas in Rotterdam Europoort
officieel geopend.
Daarmee heeft de binnenvaart van en naar de havens in
Europoort en de Maasvlakte een ongehinderde door
vaart gekregen. De lange wachttijden voor de binnen
schepen bij de Hartel-sluizen horen nu tot het verleden.
Het openmaken van deze belangrijke verbinding heeft
ongeveer 250 miljoen gulden gekost.
De Rotterdamse havenwethouder J. Riezenkamp zei in
een toespraak dat het door het verdwijnen van de lange
wachttijden voor de binnenvaart aantrekkelijker voor
het Belgische, Franse en in het bijzonder Westduitse
achterland hun goederenstroom via Rotterdam te laten
lopen.
Foto: de koningin opende de verbinding door via de
portofoon het sein te geven om de boeien die het vaarwa
ter nog versperden, te lichten.
vrij (Van onze parlementaire redactie
w DEN HAAG - PvdA-kamerlid Harry van den Bergh vindt het onaanvaardbaar dat het Rotterdam-
nj se bedrijf Volker-Stevin is betrokken bij de aanleg van een militair vliegveld in Libië. Hij wil de
1 ministers van buitenlandse en economische zaken hierover ter verantwoording roepen.
02 Een woordvoerder van Volker-Stevin
bevestigde donderdagochtend dat het
12 bedrijf in Libië al enkele jaren mee-
WDM GEEFT
ALTERNATIEVE
RAMPENKAART UIT
UTRECHT - De soldatenmond WDM
beeft een eigen informatie-kaart uitge
geven met gegevens over nucleaire,
bacteriologische en chemische wa
pens. De officiële kaart die defensie
aan alle soldaten uitreikt, geeft vol
gens de WDM een valse voorstelling
van zaken.
Grootste bezwaar van de WDM is, dat
officiële kaart de indruk wekt dat
een NBC-oorlog te overleven is, als de
soldaten de aanwijzingen (zoals: ogen
sluiten, plat op de grond gaan liggen,
gasmasker opzetten, kleding goed slui-
maar nauwgezet opvolgen. De al
ternatieve kaart is een stuk somberder
van toon.
De WDM-kaart, die sterk lijkt op het
officiële exemplaar, legt nadruk op de
enorme gevaren die vastzitten aan nu-
clealre, chemische en bacteriologische
l- wapens. Bescherming ertegen is zo
goed als onmogelijk, aldus de WDM-
informatie. Tenslotte wordt gewezen op
Internationale verdragen die het beat
en gebruik van zulke wapens verbie-
den. In enkele weken zijn al zo'n 7000
kaarten aan de man gebracht.
;en_
Tongtransplantatie
PEKING (AFP) - Chinese artsen
zijn er in geslaagd een kunsttong te
inplanteren bij een patiënte die
haar eigen tong verloor door kan
ker. Dit heeft het dagblad 'China
Daily' woensdag gemeld.
De krant meldde dat de patiënte
een maand na de operatie weer
normaal kon praten. De operatie
werd uitgevoerd in het militair hos-
pilaal van Sjanghai en duurde zes
tien uur. Bij de ingreep werden
stukken huid gebruikt die uit de
arm van de patiënte waren geno
men. De 'China Daily' onthulde dat
de plastische en schoonheids-
chirurgie, die tijdens de culturele
revolutie werd verboden, tegen
woordig in China een hoge vlucht
heeft genomen. Volgens het blad
bestaat er bij een ziekenhuis in Pe
king dat in plastische chirurgie is
gespecialiseerd een wachtlijst van
driejaar en het voegt eraan toe dat
de toestand in andere Chinese ste
den hetzelfde is.
Stokoud
COWBRIDGE (AP)' - Mejuffrouw
Jeanetta Thomas, de oudste inge
zetene van Groot-Brütanniè, is op
112-jarige leeftijd overleden. Dit is
woensdag bekendgemaakt door
stafleden van het tehuis voor ou
denvan dagen 'Southway Home'in
Cowbridge. Wales.
Jeanetta Thomas wordt begraven
te Llantrisant, een nabijgelegen
dorp, waar zij op 2 december 1869
werd geboren. Als zij nog zes dagen
had geleefd zou zij het record heb
ben gebroken van Alice Stevenson,
die op 18 augustus 1973 op 112-jari-
ge leeftijd en 39 dagen overleed. Ali
ce Stevenson wordt in het Guinness
Book of Records genoemd als
houdster van het Britse record
voor de langste levensduur.
Mevrouw Thomas placht het feit
dat zij zo oud was geworden te ver
klaren uit de omstandigheid dat zij
nooit gerookt had of sterke drank
gebruikt en ook nimmer was ge
trouwd
Zij was op 2 december 1869. hei jaar
van de opening van het Suezka-
naal, te Llantrisant in Wales gebo
ren. Tot haar 98-ste jaar werkte zij
in haar lingeriewinkel. Tot voor
twee jaar tekende zij nog modellen.
bouwt aan een vliegveld dat zowel voor
de burgerluchtvaart als militair ge
bruikt zal worden. Nadere inlichtingen
mocht hij niet geven, omdat de Libi
sche regering uit strategische overwe
gingen geheimhouding verlangt.
Uit bronnen van het PvdA-kamerlid
blijkt dat Volker-Stevin in het project
samenwerkt met een Libische onderne
ming, die een meerderheidsaandeel
heeft. Wat het Nederlandse aandeel be
treft zou het gaan om een bedrag van
160 miljoen gulden. Er zouden onder
meer schuilplaatsen voor straaljagers
worden gebouwd. Het vliegveld zou te
vens dienst kunnen doen als raketba
sis.
Van den Bergh zegt dat Volker-Stevin
hierdoor het militaire potentieel van Li
bië helpt versterken. Hij vindt dat on
toelaatbaar, omdat het om een omstre
den land gaat, dat over een enonne
krijgsmacht beschikt en uitvalsbasis is
voor terroristische acties in de hele we
reld. Van den Bergh wijst voorts op Li
bische pogingen om atoombommen te
maken.
Dat een Nederlands bedrijf aan de
bouw van een militair vliegveld in dat
land kan meewerken, is volgens het
PvdA-kamerlid te wijten aan een gat in
de wetgeving. Voor de export van speci
fiek militaire goederen naar landen van
twijfelachtige reputatie is vergunning
van de minister van buitenlandse za
ken nodig; in dit geval kraait er geen
haan naar.
De woordvoerder van Volker-Stevin
zegt dat het bedrijf alle wettelijke ver
plichtingen heeft nageleefd. Overigens
wijst hij er op dat vliegvelden dikwijls
voor zowel civiel als militair verkeer
worden gebruikt. De luchthaven van
het Westduitse Frankfort is daarvan
een voorbeeld.
Vergunning
Vergunning
Een woordvoerder van het ministerie
van economische zaken bevestigde
donderdag dat Volker-Stevin voor de
aanleg van het vliegveld geen speciale
vergunning nodig had- De enige be
moeienis van de overheid betrof de ge
bruikelijke kredietverzekering.
Vergunning heeft een bedrijf alleen no
dig voor het exporteren van militaire
apparatuur. „Beton en staalijzer val
len niet onder die term", aldus econo
mische zaken. Ook valt handel met Li
bië niet onder de Sanctiewet, omdat er
tegen dat land geen internationale
sancties gelden.
Het bestuur van de academie voor
industriële vormgeving in Eindhoven
heeft het onderwijs onmiddellijk na het
beëindigen van een bezetting tijdelijk
opgeschort. De ongeveer 150 studenten
hebben het gebouw zes weken bezet ge
houden met als belangrijlcste eis meer
medezeggenschap. Woensdagmiddag
kwam aan die actie een einde, mede op
aandringen van het ministerie van on
derwijs.
Waarnemend directeur Verberkmoes
van de academie zegt dat het bestuur
hiertoe besloten heeft omdat eerst orde
op zaken moet. worden gesteld.
Hij verwachtte dat het onderwijs over
ongeveer anderhalve week kan worden
hervat.
DEN HAAG- Het Centrum Informatie
en Documentatie Israël (CIDI) heeft de
officier van justitie in Amsterdam ge
vraagd om strafvervolging van het
bouw- en constructiebedrijf Ballast-
Nedam. Het CIDI beschuldigt het be
drijf ervan dat het nog steeds zoge
noemde „niet-joodverklaringen" af
geeft voor personeel dal het naar Saoe-
di-Arabiè uitzendt.
Uit die verklaringen moet onder meer
uit blijken dat de betrokken werkne
mer niet het joodse geloof aanhangt,
noch financieel contact met Israël on
derhoudt. De Saoedi's eisen zo'n ver
klaring. maar het Nederlandse wetboek
van strafrecht verbiedt ze.
Het Tweede-Kamerlid Van den Bergh
(PvdA) heeft de minister van justitie
donderdag verzocht de officier van jus
titie op te dragen het bedrijf te vervol
gen. Hij vindt de handelwijze van Bal
last-Nedam volstrekt ontoelaatbaar.
Het verbod op het afgeven van niet-
joodverklarigen werd vorig jaar opge
nomen onder de discriminatieartikelen
van het wetboek van strafrecht Bal
last-Nedam is overigens enige maan
den geleden eigendom geworden van
een holding waarin Saoedi-Arabië een
meerderheidsbelang heeft
(ADVERTENTIE)
Groeperingen die gekant zijn tegen
j. het vervoeren van Amerikaanse mum-
tieper trein door Noord- en Oost-Neder-
- land komen zaterdag in Zwolle bijeen
om de mogelijkheden van een gezamen-
r: Ujke actie na te gaan. Het initiatief hier-
voor is genomen door de progressieve
fractie van de Arnhemse gemeente-
raad. De groepen, die tegen het muni-
tietransport zijn, komt uit Groningen,
Drenthe, Overijssel en Gelderland, de
;!J provincies waar de trein met munitie
voor het Amerikaanse leger in West-
Duitsland doorrijdt.
-jV SS :Sv-iff: ,-.S. |:V 'IJ J «,>SSï:,.. ijv:.
-
Door een aantal branden is gisteren in
totaal voor bijna veertien miljoen gul
den schade aangericht. De grootste
brand woedde in Amersfoort.
Op een industrieterrein daar werd een
opslagruimte van het bedrijf Johnson-
Johnson. fabrikant van medisch ver
band en babyartikelen in de as gelegd.
In het pand lagen goederen opgeslagen
met een waarde van zeven miljoen gul
den, terwijl de opslagruimte zelf een
waarde vertegenwoordigt van drie mil
joen gulden, zo heeft de directeur van
het bedrijf meegedeeld.
Een uitslaande brand heeft in de nacht
van woensdag op donderdag in het Gro
ningse Leek een automobielbedrijf en
de bedrijfsruimte van een speelgoed
groothandel verwoest. De schade wordt
geschat op anderhalf miljoen gulden.
In de garage stonden ongeveer twintig
auto's, waaronder zeker vijftien splin
ternieuwe exemplaren.
De brandweer wist te voorkomen dat de
brand oversloeg naar de vlak bij de ga
rage gelegen benzinepomp en opslag
tank voor LPG.
Twee naast elkaar gelegen restaurants
in de gemeente Vlijmen in Noord-Bra
bant zijn donderdagmorgen volledig
uitgebrand. De schade beloopt onge
veer een miljoen gulden.
In Apeldoorn werd een Chinees restau
rant een prooi der vlammen (schade een
half miljoen) en in Utrecht werd een ca
fé door brand verwoest (drie ton scha
de). De oorzaken van deze branden zijn
onbekend. Er deden zich geen persoon
lijke ongelukken voor.
Foto: de bluewerkzaamheden in
Amersfoort.
ENSCHEDE - De in het huidige onder
wijs op de lagere school aan grammati
ca bestede tijd, kan beter besteed wor
den aan andere aspecten van het moe
dertaalonderwijs zoals lezen en schrij
ven. Geef dus op de basisschool geen
onderwijs in zinsontleden en woordbe-
noemen meer. Zonder diepgaand on
derricht in deze aspecten van de taal,
kunnen kinderen ook zinvol nadenken
en praten over taal.
Met deze aanbevelingen, neergelegd in
het advies „Over onderwijs in taalbe
schouwing; een handreiking voor on
derwijsgevenden in de basisschool",
herhaalt de Stichting Leerplanontwik
keling (SLO) de conclusie van haar ge
ruchtmakende advies uit 1978. Daarin
sprak ze zich uit tegen het gebruikelijke
grammatica-onderwijs in de lagere
schooL
DEN HAAG - Oud-minister van socia
le zaken en voormalig OGEM-bestuur-
der drs. Jaap Boersma is niet van zins
zich zonder slag of stoot aan de kant te
laten schuiven als commissaris van de
Algemene Bank Nederland.
In de vergadering van de raad van com
missarissen komt eventuele herbenoe
ming van Boersma deze vandaag aan
de orde. De aandeelhouders zullen er in
de jaarvergadering, over enige maan
den. uiteindelijk over moeten beslissen.
De centrale ondernemingsraad wil met
het al dan niet aanblijven van Boersma
geen bemoeienis hebben.
De raad acht het niet verantwoord, om
dat hij niet heeft kunnen vaststellen of
de raad van commissarissen naar beho
ren is samengesteld. De COR zegt er tot
dusver niet in geslaagd te zijn bevredi
gende contacten met de raad van com
missarissen op te bouwen. In een brief
van de voorzitter van de raad van com
missarissen was Boersma al te kennen
gegeven dat men op zijn herbenoeming
niet zo gesteld zou zijn.
In het weekblad Vrij Nederland ver
weert Boerssma zich deze week onder
tussen tegen aantijgingen als zou hij
zelf ook flink hebben meegegeten uit de
geldruif van het OGEM-concern. die hij
eerder in hetzelfde weekblad aan de
kaak stelde.
In dat interview haalde hij de hele
OGEM-top over de hekel, waarbij hij
zonder schroom de OGEM-bestuurders
van geldzucht beschuldigde. In de
Tweede Kamer zijn inmiddels vragen
gesteld over de affaire, in het bijzonder
over constructies waarmee OGEM de
Nederlandse belastingheffing kon ont
wijken.
Dat advies heeft toen veel stof doen op
waaien. De SLO beloofde onder andere
daarom in een vervolg-advies aandacht
te besteden aan de door haar ter ver
vanging van zinsontleden en woordbe-
noemen genoemde alternatieve vor
men van onderwijs in taalbeschouwing.
Na ruim drie jaar is dat vervolg-advies
er nu eindelijk. De nota geeft onderwijs
gevenden een overzicht van mogelijk
heden van onderwijs in taalbeschou
wing. De samenstellers hebben bij het
maken van de nota veel geput uit de
verschillende taalwetenschappen en
zijn van mening dat deze stof, mits die
goed omgewerkt is voor leerlingen van
die leeftijd en ontwikkeling, minstens
interessanter is dan de traditionele
grammatica
Ook bevat de nota een uitgebreide se
lectie van lesvoorbeelden. Het meren
deel van dat materiaal werd ontleend
aan schoolboeken voor het voortgezet
onderwijs en kan na een forse bewer
king gebruikt worden in het basison
derwijs.
UTRECHT (ANP) - Dc Zwitserse en
Westduitse politie hebben, na tips van
de rijkspolitie in het district Utrecht,
de twee kopstukken van een interna
tionaal opererende Zwitsers-Duitse
bende criminelen gearresteerd. De
bende zou volgens een woordvoerder
van de Utrechtse rijkspolitie bezig zijn
geweest met hel voorbereiden van een
aantal ernstige misdrijven in enkele
Europese landen. Over de aard van die
misdrijven heeft de Zwitserse politie,
die de zaken in onderzoek heeft, vol
gens hem niets gezegd.
De twee kopstukken, de Duitsers H. B.
(41) en H. W. (33). werden In november
aangehouden. B. in zijn woonplaats en
W. tijdens het voorbereiden van een
omvangrijke inbraak in Genéve. De
Duitse en Zwitserse politie hielden de
bendeleden in de gaten op aanwijzing
van de Utrechtse rijkspolitie. Die had
belangstelling voor B. en W. omdat bet
den worden verdacht van ontvoering
van een 34-jarige Utrechter in septem
ber.
In een motel in Buruun dwong het twee
tal toen de Utrechter onder bedreiging
met vuurwapens om per telefoon aan
vrienden een losgeld van 25.000 gulden
te vragen. In afwachting van dat geld
gijzelden de Duitsers de man vervol
gens enige tijd in zijn auto, maar lieten
hem tenslotte vrij zonder dat er losgeld
werd betaald. De twee beroofden hem
wel van 5000 gulden en gingen er per
taxi vandoor.
De rijkspolitie achterhaalde de identi
teit van het tweetal toen de gewapende
mannen al naar Duitsland waren ontr
komen. Verder speurwerk bracht een
complot aan het licht. De gegevens over
de internationale bende bracht de
Utrechtse politie steeds ter kennis van
de Duitse en Zwitserse politie. Behalve
de twee hoofdverdachten konden daar
om. in december, nog drie bendeleden
worden aangehouden.
West-Duitsland heeft Zwitserland in
middels om uitlevering van W. ge
vraagd. Hij wordt in zijn land gezocht
voor enkele misdrijven. W. ontsnapte
begin vorig jaar uit de gevangenis waar
hij een straf van vijf jaar uitzat wegens
een poging tot ontvoering van de doch
ter van een Westduitse industrieel en
het plegen van vermogensdelicten.
Verdachte B. werd in 1965 veroordeeld
tot levenslang wegens roofmoord. Hij
kwam in maart '81 echter op vrije voe
ten nadat hem gratie was verleend
Volgens de woordvoerder van de
Utrechtse rijkspolitic is de zaak in Ne
derland inmiddels afgesloten. De dos
siers zijn ter beschikking gesteld van
de Westduitse justitie. B. en W. zullen
waarschijnlijk in West-Duitsland wor
den vervolgd in verband met de ont
voering en beroving van de Utrechter.
(Van onze redactie economie
DEN HAAG - De maatschappelij
ke discussie over het toekomstig
energiebeleid dreigt te stagneren
als de overheid niet snel de beno
digde gelden geeft. Voorzitter jhr.
mr_ AL L. de Brauw van de stuur
groep die de discussie leidt en zijn
twee vice-voorzitters hopen dat
volgende week de beslissing kan
vallen in een gesprek met minister
Terlouw (economische zaken). Zij
zijn nu „teleurgesteld over de gang
van zaken".
„Voor dit jaar staat f 4 miljoen ge
voteerd en de vorig jaar niet benut
te f7 miljoen kunnen we ook wel
krijgen, maar dat is niet genoeg.
Totaal wijst onze begroting ruim
f 35 miljoen „Het gaat dus om f24
miljoen voor 1982 en 1983. Dat is
niet te ruim, want we hebben het
sober gehouden, gezien de stand
van de rijksbegroting. Zo hebben
we bijvoorbeeld maar 35 procent
van de aangevraagde subsidies in
beginsel kunnen toekennen.
Feit is volgens de stuurgroepvoor
zitter dat in de eerste ronde, waarin
de mogelijkheid bestond voor groe
peringen om gelden aan te vragen
voor het maken van eigen voorstel
len voor ruim f 20 miljoen is binnen
gekomen. De stuurgroep heeft het
plafond op f15 miljoen bepaald,
waarvan nu voor f7 miljoen is toe
gekend, zodat dan nog f 6 miljoen
overblijft voor een volgende fase.
Die subsidie-aanvragers willen be
ginnen, want er is weinig tjjd over.
De Brauw: We moeten met ons in-
terim-fapport volgens de gemaak
te afspraken uiterlijk in september
van dit jaar uitkomen. Dat bete
kent dat de Inbreng daan-oor in
april moet worden geleverd, terwijl
men nu nog moet beginnen. Dan
voelt u wel dat de tijd bijzonder
klemt. Zelf zijn we druk bezig met
het voorbereiden van hoorzittin
gen en het maken van scenario's.
Vooral voor de subsidie-aanvragers
dreigt er dus veel tijdverlies te ont
staan als nu niet binnen ongeveer
een week de beslissing wordt geno
men. Zelf heeft de stuurgroep ook
tot het uiterste beknibbeld. Er ls
bijvoorbeeld f 5 miljoen voor com
municatie en publiciteit uitgetrok
ken. Daarbij wordt afgezien van
huis-aan-huiskranten, die volgens
de plannen van de vorige minister
(Van Aardenne) in de bedoeling la
gen.
Ook is afgezien van het stichten
van regionale informatiecentra, die
de Tweede Kamer wilde hebben.
Voor eigen onderzoek (opiniepei
lingen e.d.) heeft de stuurgroep de
beschikking over f3 miljoen, vol
gens De Brauw niet al te veel.
„Toch is er veel onderzoek en in
ventarisatie nodig, we moeten de
Tweede Kamer beleidsalternatie
ven toeleveren, waaruit kan wor
den gekozen voor de uiteindelijke
beslissing".
DEN HAAG - Met het oog op een
lager energieverbruik is bij de
tweede kamer een wetsontwerp
ingediend om aan toestellen en ap
paraten op dit punt eisen te kun
nen stellen.
In het voorstel van minister Ter-
louw (economische zaken) gaat het
om rendementseisen, voorschrif
ten voor gebruik en onderhoud, re
gels voor meting van en informatie
verstrekking over het energiever
bruik en over het afrekenen van de
verbruikskosten.
Wordt het wetsontwerp van kracht,
dan wil Terlouw snel een mini
mumrendement voor verwar
mingsketels verplicht stellen en
voorschriften maken voor de eti
kettering van het energieverbruik
van elektrische ovens. Op langere
termijn denkt de bewindsman voor
collectief verwarmde gebouwen
aan voorschriften om individuele
meters en een afrekening afhanke
lijk van het individuele verbruik
mogelijk te maken.
Bij verdergaande maatregelen, die
zou men kunnen treffen als de si
tuatie op de energiemarkt zich in
grijpend wijzigt denkt Teriou w aan
beperking van het gebruik van
energieverslindende apparatuur
(b.v, Installaties voor klimaatbe
heersing!. aan bepaalde vormen
van reclame en aan gemotlriseerde
sportbeoefening.
