PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VS zetten overleg
kernwapens voort
Terlouw dringt aan
energie voor grote
op goedkopere
industrieën
Reagan wil 15 procent
meer voor defensie VS
Minstens negentig doden
door aardverschuiving VS
kleintjes
Brood wordt maandag 4 cent duurder
TENZIJ SITUATIE POLEN VERERGERT
Weer meldingen dood
ontvoerde generaal
'Walesa
is geen
gevangene5
MINDER VOOR SOCIALE PROGRAMMA'S
PZEM-DIRECTEUR: 'PRIMA, MAAR HOE?'
De werkelijkheid
Is heel anders
Ds,
Vorst houdt aan
Opklaringen maar ook enkele
sneeuwbuien. Middagtemperatuur
omstreeks min 3 graden. Zwakke tol
matige wind tussen noord en oost.
225ejaargangno. 5
Donderdag 7 januari 1982
DEN HAAG (ANP) - Brood wordt
maandag vier cent duurder. Dat is het
gevolg van een verhoging van de mini
mumprijs van brood met vier cent
door de minister van economische za
ken. Die minimumprijs is nu 1,67 voor
een wit en bruin brood van achthon
derd gram. De prijsverhoging is
woensdag bekend gemaakt door de di
recteur van de bakkerijstichting P.
Buyze.
Volgens Buyze is de stijging van de
broodprijs noodzakelijk In verband met
de kostenstijgingen. De bakkerijstich
ting heeft overigens gevraagd om een
aanzienlijk hogere prijsverhoging, al
dus Buyze, omdat de kostenstijging
aanzienlijk meer is. „Dat wordt door
economische zaken ook niet ontkend,
maar meer wil de minister in de huidige
omstandigheden niet geven," aldus
Buyze.
Een nieuwe prijsverhoging later dit jaar
zal volgens hem onontkoombaar zijn,
„want met deze prijsverhoging komt
niemand uit."
WASHINGTON - BONN - De spanningen die voortvloeien uit de Poolse crisis, zullen niet van
invloed zijn op de Amerikaans-Russische besprekingen over vermindering van kernwapens.
Tenzij de situatie in Polen plotseling zou verergeren, gaan de VS dan ook volgende week in
Genève de onderhandelingen over de kernwapens voor de middellange afstand in Europa voort
zetten. Later deze maand zal de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Alexander Haig
ook in Genève zijn Russische ambtenoot Gromyko ontmoeten, met het doel besprekingen over
vermindering van strategische kernwapens „in de toekomst" voor te bereiden.
Na het vertrek van de Duitse bondskan- windsman, die maandag in Brussel ver-
selier Helmut Schmidt uit Washington gadert met zijn ambtgenoten in de NA-
heeftHaig dit aan verslaggevers meege- VO, is een nieuwe Amerikaanse stap in
pogingen de kloof tussen de VS en de
Europese bondgenoten te dichten. De
VS schrijven de Europese aarzelingen
om Amerika te volgen in zijn sancties
tegen de Sowjet-Unie en Polen vooral
toe aan vrees voor de schade die dit kan
toebrengen aan de Geneefse onderhan
delingen. Volgens Schmidt blijven die
van overheersend belang, de crisis ten
spijt. Ook de Nederlandse bewindsman
Van der Stoel heeft onlangs gezegd dat
deze Amerikaans-Russische besprekin
gen in geen geval tot de inzet mogen
behoren die bij de Poolse crisis op het
spel staat.
Een van Haigs naaste medewerkers zei
onlangs in een gesprek met Europese
correspondenten in Washington, dat de
VS weliswaar formeel het recht hebben
op eigen gezag de onderhandelingen in
Genève te staken, doch dat dit gezien
de verhoudingen met de geallieerden
geen uitgangspunt van praktische be
tekenis is.
deeld. Hij zei ook dat de algemene be
trekkingen tussen de Sowjet-Unie en
het Westen afhangen van de manier
waarop de Russen zich in de Poolse cri
sis gedragen. Terzelfder tijd, aldus
Haig, is het nodig in gesprek te blijven,
en in tijden van spanningen is dit van
nog groter belang.
De mededeling van de Amerikaanse be-
De Westduitse regering heeft het resul
taat van de ontmoeting tussen bonds
kanselier Helmut Schmidt en de Ame
rikaanse president Ronald Reagan in
Wasington met instemming begroet.
Regeringswoordvoerder Lothar Buebl
zei woensdag op een persconferentie in
Bonn, dat de bondsregering de uit
komst van de Amerikaans-Duitse be
sprekingen opvat als een bevestiging
van de juistheid van de door haar ge
voerde politiek ten opzichte van Polen.
het westerse bondgenootschap ten
aanzien van Polen te speculeren.
De Westduitse oppositie deelt het gro
te optimisme van de bondsregering en
de coalitiepartijen over de ogenschijn
lijk bereikte overeenstemming tussen
Bonn en Washington over Polen niet.
CDU-CSU-fractieleider Helmut Kohl
meent dat uit het communiqué over de
Amerikaans-Duitse topontmoeting
(Slot zie pagina 3 kolom 4).
KOPENHAGEN - De offi
ciële woordvoerder van de
Poolse militaire regering,
kapitein Wieslaw Gornicki,
zinspeelde woensdag op
een terugkeer van Walesa
als vakbondsleider.
Gevraagd over het lot van Walesa
verklaarde hij in Kopenhagen, dat
deze in een 'luxueuze villa' verblijft
waar hij dagelijks bezoek ontvangt
van een priester en familieleden, en
in geen geval als een gevangene
wordt behandeld.
„Wij hopen dat de tijd spoedig
komt waarop hij zijn functie als
vakbondsleider - en dan ook uit
sluitend als vakbondsleider - weer
op zich kan nemen, aldus Gornicki.
De kapitein is in de Deense hoofd
stad voor een conferentie van de
Sowjet-communistisch geïnspi
reerde 'Wereldvredesraad'.
Gornicki was vol lof over de poli
tiek van West-Duitsland ten op
zichte van Polen.
Foto: Gornicki bij zijn aankomst op
de luchthaven van Kopenhagen.
ipg
De Vereniging Milieuhygiëne Zeeland
(VMZ) heeft bij gedeputeerde staten
bezwaar gemaakt tegen het verlenen
van een hinderwetvergunning voor het
verbeteren van de trasportsystemen
voor LPG bij Dow Chemical in Temeu-
zen. De VMZ is van mening dat Dow
met de nieuwe opzet een 'toenemende
belasting legt op de veilige scheep
vaart op de Westerschelde'.
PAGINA 7
afname
Éénderde van de ondernemers ln Mid
den- en Noord-Zeeland verwacht een
absolute afname van het netto-be
drijfsresultaat. Dat blijkt uit een en
quête van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken bij 2900 bedrijven in dit
gebied. Voorzitter J.J. Claas noemde
in zijn nieuwjaarsrede 'het werkgele
genheidsplan van het kabinet een
geldverspillende aangelegenheid'.
Claas: 'Ik vraag me af of het hier
werkelijk gaat om de bevordering van
werkgelegenheid of om het uitleven
van een oude politieke ambitie'.
PAGINA 9
De secretaris-generaal van de grootste
regeringspartij SPD, Peter Glotz, ver
klaarde dat het Schmidt is gelukt over
eenstemming te bereiken tussen Euro
pa en de VS in de visie op de gebeurte
nissen in Polen. En op de traditionele
Driekoningen-bijeenkomst van zijn li
berale partij zei de zojuist uit Washing
ton teruggekeerde minister van bui
tenlandse zaken Genscher dat nu, na
de verklaring van de EG en het door
Reagan en Schmidt ondertekende
communiqué, niemand meer reden
heeft om over meningsverschillen in
WASHINGTON - De Amerikaanse pre
sident Reagan wil voor het volgende
begrotingsjaar een defensiebudget
van 245 miljard dollar. Dat is 15 pro
cent meer dan de VS in 1982 zal uitge
ven, en het betekent bij een geschatte
inflatie van 8 procent een reële verho
ging met 7 procent. Om de begrotings
tekorten beneden een voorspeld ni-
bedreiging
De zienswijze van het Zeeuws Coördi
natie-orgaan (ZCO) dat recreatie en
landbouw de grootste bedreigers van
natuur en landschap in Zeeland zijn, is
bij de Zuidelijke Landbouwmaat-
schappij niet in goede aarde gevallen,
"We willen nog wel eens zien wat er te
rechtkomt van een beheer in bijvoor
beeld de Yerseke Moer, wanneer de
landbouw zich helemaal uit dit gebied
zou terugtrekken'.
PAGINA 11
herstelbeleid
Nederland heeft de eerstkomende ja
ren 'voorlopig de laatste kans om zijn
sociaal-economisch lot voor een be
langrijk stuk ln eigen hand te houden'.
Prof dr F.W. Rutten, secretaris-gene
raal van het ministerie van economi
sche zaken, meent verder dat er een
steviger aanpak van het 'herstelbeleid'
nodig is. De voorgenomen matiging in
de geraeenschapsuitgaven en de om
buigingen moeten doorgaan. De top
ambtenaar signaleert ook enkele licht
puntjes: verbetering van de loonkos
ten en van de export.
PAGINA 13
blessures
Drie procent van het ziekteverzuim is
te wUten aan sportblessures. In totaal
lopen de sportbeoefenaars jaarlijks
meer dan een miljoen blessures op.
Voor meer dan de helft daarvan Is dok
terbehandeling nodig. De 'gevaarlijk
ste' sporten zijn voetbal en hockey.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Sport: 13.
Varia: 14 en 15.
Radio en televisie: 16.
Financiën: 17.
veau van minstens 100 miljard dollar
te houden, moet nu opnieuw ernstig
worden gesneden in medische zorg
voor bejaarden en mindervermogen-
den, alsmede een reeks van andere so
ciale programma's.
Met verkiezingen in het najaar op
komst, moet het Witte Huis dan ook
rekenen op scherpe tegenstand in het
Congres, waar de volksvertegenwoordi
gers nu reeds te hoop lopen onder het
motto: „Het Pentagon krijgt van ons
geen blanco cheque".
Voordat Reagan zijn begrotingsvoor
stellen naar de volksvertegenwoordi
ging kan zenden, moet hij eerst beslis
sen of de door zijn voorganger Carter
ingestelde plicht op registratie voor een
eventuele dienstplicht zal worden op
geheven. Tijdens zijn verkiezingscam
pagne heeft Reagan dit beloofd, doch
zowel minister van defensie Weinberger
als minister van buitenlandse zaken
Haig en de chefs van staven in het Pen
tagon vinden dat de registratie moet
blijven bestaan.
Voor de president brengt dit een dilem
ma mee van niet geringe proporties.
Sommige overheidsfunctionarissen en
de Amerikaanse Unie voor de Burgerlij
ke Vrijheden schatten dat misschien
wel een miljoen jongemannen niet aan
de registratieplicht heeft voldaan. Als
Reagan besluit de registratie voort te
zetten, komt nog.een aantal inschrij
vers los, zo verwacht men, maar in elk
geval blijven er dan enkele honderddui
zenden over die strafrechtelijk moeten
worden vervolgd, en dit leidt weer tot
een enorme overbelasting van het justi
tiële apparaat.
De scherpe stijging van de werkelijke
uitgaven aan defensie, die in de nieuwe
begrotingsvoorstellen liggen besloten,
heeft te maken met de bouw van veel
meer tanks, vliegtuigen, schepen en ra
ketten. Sommige deskundigen zeggen
dat de Amerikaanse strijdkrachten
aan zoveel nieuwe programma's tege
lijk zijn begonnen, dat die in de toe
komst met geen mogelijkheid kunnen
worden gefinancierd. De Amerikaanse
algemene rekenkamer, die voor het
Congres werkt, heeft reeds vorig jaar
gewaarschuwd dat het leger misschien
wel geld heeft om de nieuwe wapens
(onder andere tanks, gepantserde per-
soneelsvoertuigen en een serie nieuwe
slagveldraketten) te kopen, maar daar
na geen middelen over heeft om die op
den duur in gevechtsklare conditie te
houden.
SAN FRANCISCO, CALIFORNIE (UPI/DPA) - Grondver
schuivingen als gevolg van de ergste regenstorm sinds tien
tallen jaren hebben over 240 kilometer van de noordkust
van Californië woensdag mensen bedolven in hun huizen.
Er zijn minstens 90 doden. In het midden-westen van de
Verenigde Staten viel 45 cm sneeuw.
Het aantal slachtoffers in Californië zou hoger kunnen wor
den. vooral in de omgeving van de kuststad Santa Cruz op 95
km ten zuiden van San Francisco aan de baai van Monterey,
waar vier mensen zeker en tien waarschijnlijk onder dc mod
der begraven liggen.
De aangerichte materiële schade wordt geraamd op meer
dan 100 miljoen dollar.
ROME (AFP/UPI) - De door de Italiaanse Rode Brigades ontvoerde generaal
James Lee Dozier zou zijn gedood. Woensdagavond ontvingen de kantoren in
Milaan en Rome van het dagblad La Republica en dat in Rome van de krant II
Messagero anonieme telefoontjes van personen die zeiden namens de Rode Bri
gades te spreken en die verklaarden dat Dozier was gedood.
De telefoontjes werden ongeveer op hetzelfde tijdstip ontvangen. De anonieme
bellers deelden mee dat zijn lijk in de buurt van Pescara (aan de Adriatische kust
ter hoogte van Rome) kon worden gevonden.
Een opbeller verklaarde dat Dozier in een-verlaten boerderij kon worden gevon
den, een ander zei dat het lijk in een kanaal lag. De politie in Pescara is een
zoekactie begonnen. De politie in Rome waarschuwde ervoor dat de telefoontjes
een grap konden zijn.
De krant II Giornale kreeg woensdag later een telefoontje waarin een lid van de
Rode Brigades de politie naar een vuilnisbak in Rome dirigeerde om een commu
niqué van de extremistische organisatie op te halen. Het was net derde communi
qué sinds Dozier werd ontvoerd en het bevatte de tekst van de ondervraging van
de generaal door zijn ontvoerders. De politie gaf de inhoud ervan nog niet vrij.
MIDDELBURG - De directeur van de
Provinciale Zeeuwse Energie Maat
schappij (PZEM), ir M. D. Dalebout,
kan zich geheel scharen achter het
streven van minister Terlouw van eco-
nomische zaken om te komen tot een
verlaging van de elektriciteitsprijzen
voor de grote industriële gebruikers.
De vraag is volgens de heer Dalebout
alleen: hoe? Terlouw doet een drin
gend beroep tol verlaging op de ener
giemaatschappijen. omdat dc grote in
dustrieën hun concurrentiepositie
door het groeiend prijsverschil met
het buitenland achteruit zien gaan. De
minister tekent dit aan bij het elektri
citeitsplan 1986/1987 van de samen
werkende elektricitcitsproduclicbe-
drijven, dat hij overigens goedkeurt.
Voorzitter J J. Claas van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Mid
den- en Noord-Zeeland drukte zich
woensdag in zijn nieuwjaarstoespraak
in Middelburg in min of meer gelijklui
dende woorden uit als de minister. Hij
noemde de hoge elektriciteitskosten
mede een oorzaak van de ernstige ver-
(Slot zie pagina 5 kolom 2)
)e cyfers liggen op tafel en
spreken voor zich: 1981 is
[At5¥t| voor het bedrijfsleven in Mid-
KSrtQp den- en Noord-Zeeland een
belabberd jaar geweest. Gis-
lÜSsr teren heeft de kamer van
koopnandel en fabrieken voor dit ge
bied het resultaat bekendgemaakt van
de jaarlijkse uitgebreide enquête onder
2900 bedrijven in deze regio en daarin
wordt bevestigd wat al geruime tijd
werd gevreesd. Kamervoorzitter Claas
schetste het sombere totaalbeeld in één
enkele zin: „Kon vorig jaar (1980) nog
worden geconstateerd dat de bedrijfs
ontwikkelingen in Midden- en Noord-
Zeeland zich relatief gunstig hadden
ontwikkeld ten opzichte van de Neder
landse situatie; voor 1981 is het omge
keerde het geval." Het exportvolume
heeft een daling te zien gegeven, de in
vesteringen zijn in volume met niet
minder dan 35 procent gedaald en de
werkgelegenheid is afgenomen, slechts
een kwart van de bedrijven heeft een
verbetering in de omzet gerealiseerd.
Kortom, het Zeeuwse bedrijfsleven (de
gegevens uitZeeuwsch-Vlaanderen zijn
nog niet voorhanden, maar zullen niet
veel anders uitvallen) heeft een uiterst
somber jaar achter de rug en de vooruit
zichten voor 1982 zijn bepaald niet op
gewekter. Volgens de prognoses van de
kamer van koophandel verwacht
slechts 13 procent van de bedrijven een
reele verbetering van het netto bedrijfs
resultaat en heeft driekwart geen inves
teringsplannen.
Zonder de onheilsboodschapper te
willen uithangen doet Zeeland er
goed aan dit beeld van de werkelijkheid
in het bedrijfsleven en de directe en in
directe gevolgen voor de sociaal-econo
mische positie van dit gewest scherp
tegen het licht te houden. In eigen kring
en naar buiten. Al eerder is op deze
plaats betoogd dat misschien ongewild
over Zeeland de laatste jaren een por
tret is getekend als van een gebied waar
het aanvankelijk allemaal op rolletjes
liep, het vervolgens met de economi
sche teruggang nog wel meeviel en er
tenslotte vergelijkenderwijs met ande
re probleemgewesten nog niet direct
van rampzalige ontwikkelingen sprake
was. Een veelheid van feiten uit de afge
lopen paar jaar gaf een heel andere ont
wikkeling aam Zeeland kreeg harde
klappen in de bouw. de groei van het
industriële pakket uit de jaren '60 begin
'70 is hoe dan ook blijven steken in een
zekere eenzijdigheid, er zijn reeksen be
drijfssluitingen, faillissementen, ont
slagen en andere aikalvende ontwikke
lingen geweest. Menigeen wist beter
dan wat er uit de losse pols vaak aan
gematigd optimisme werd verspreid.
Een oude volkswijsheid zegt dat iets
niet beter wordt doordat het elders
minder gaat. Toch begon het verteken
de portret van de sociaal-economische
gang van zaken in Zeeland een eigen
leven te leiden. De gevolgen ervan be
ginnen Zeeland af en toe danig op te
breken. Uitlatingen en beoordelingen
van ministers als Terlouw en Zeeval-
king zijn daarvan de jongste aanduidin
gen.
Gelukkig is er de laatste tijd sprake
van gericht tegengas. In de begro-
tingszitting-1981 van provinciale sta
ten werd van het college van gs op korte
termijn een hanteerbaar stuk sociaal-
economisch beleid gevergd. Het college
van b en w van Middelburg heeft het
zelfde gs-college een brief geschreven
en daarin dringend gevraagd om een
goede inventarisatie van de huidige so
ciaal-economische situatie in de pro
vincie. Van daaruit zou dan volgens
Middelburg moeten worden gewerkt
aan een samenhangend beleidsplan,
waarin de gemeenten - gezien hun
rechtstreekse betrokkenheid - een ei
gen inbreng willen leveren. En ook de
voorzitter van de kamer van koophan
del en fabrieken heeft een aantal aanbe
velingen gedaan, bedoeld als lijnen
voor een beleid dat er voor de toekomst
op moet zijn gericht de mogelijkheden
die Zeeland in huis heeft om het be
drijfsleven in al zijn onderdelen zo goed
mogelijk te ontwikkelen, ook inder
daad te gebruiken.
Tot de suggesties waarmee de kamer
van koophandel op tafel komt be
hoort deze: vergroten van de financiële
mogelijkheden ten behoeve van inno
vatie en modernisering. Een stuk indus
triële vernieuwing. In de regerings
verklaring van dit kabinet zijn daartoe
beleidsmatige aanzetten gegeven. Zee
land zou daarop nadrukkelijker moe
ten inspelen. Zoals Limburg zich bij
voorbeeld volledig werpt op de informa
tie-industrie. Eenzijdigheid in het in
dustriële activiteitenpatroon is nu al en
straks misschien nog ernstiger ("bij de
afloop van de Oosterscheldewerken)
een gevaar dat de Zeeuwse economi
sche ontwikkeling bedreigt. Juist in het
verlengde van de Oosterscheldewerken
liggen mogelijkheden voor verdergaan
de innovatie en modernisering. Milieu
techniek, waterzuivering en waterbe
scherming, visserijontwikkeling en
landschapsbehandeling. Zeeland heeft
er eerste aanzetten toe en ruimte voor.
Het sociaal-economisch beleid moet
handen en voeten krijgen. Het is de
hoogste tijd.
vdM
Massoed Radjavi. de leider van de
Iraanse guerrilla-beweging Moedjahe-
dien-E-Chalq, heeft woensdag in Parijs
verklaard dat de islamitische regering
in Teheran meer dan 8.000 mensen-
heeft terechtgesteld, het afgelopen half
jaar.
