VINCIALE ZEEUW!
SNELRECHT VOOR
STAKINGSLEIDERS
Ontvoerder brengt
üUUKAi
CDA en
nog niet
D'66 in senaat
achter loonwet
Voor windenergie 32 miljoen
Ex-partijtop Polen in arrest
Lichte vorst
Droog weer en zonnige perioden.
Plaatselijk mistbanken.
Lichte vorst met middaotempcratuur
rond min 2 graden
Matige noordoostelijke wind
224e jaargang no. 296
Woensdag 16 december 1981
bcrco
EEN HUIS VOL MODE
Middelburg
DEN HAAG (ANP) - Het ministerie van economische zaken stelt 32 miljoen
pilden beschikbaar voor de uitvoering van de eerste fase van het nationaal
ontwikkelingsprogramma windenergie (Now-2). Dit heeft minister Tcrlouw van
economische zaken de tweede kamer in een brief laten weten.
Het bureau energie onderzoek projecten (BEOP) bij het energie onderzoek Ne
derland (ECN) is belast met de uitvoering van het programma.
Centraal In de eeste fase van het Now-2 staan het ontwerp en de bouw van een
prototype grote (meer dan 1 megawatt) windturbine en een demonstratieproject
windelektriciteitscentrale. Voor wat betreft de gedecentraliseerde toepassing zal
een aantal representatieve demonstratieprojecten worden uitgevoerd, aldus Ter
louw.
In de brief schrijft de minister verder dat de resultaten van het Now-1 (een eerder
ontwikkelingsprogramma) en de studie 'windenergie en waterkracht' naar het
plan-Lievense aanleiding geven te veronderstellen dat in beginsel een windener
gievermogen van 2000 megawatt in het jaar 2000 haalbaar is.
In de eerste fase van het programma-2 moet inzicht worden verkregen in de
economische aspecten. s
De minister merkt daarbij op dat het programma zodanig wordt opgezet en
uitgevoerd dat maximale kansen voor hel Nederlandse bedrijfsleven worden
gecreëerd.
LONDEN/PARIJS (AFP/Reuter/UPI) - Snelrecht wacht stakingsleiders, die in Poolse steden zijn
gearresteerd na de afkondiging van de noodtoestand en staat van beleg, zo heeft de Poolse
televisie dinsdagavond bekendgemaakt.
tische leiders, die verantwoordelijk
worden geacht voor de crisis waarin
Polen verkeert, gearresteerd. De arres
taties van de voormalige partijleider
Edward Gierek en een andere oud-pre
mier, Piotr Jaroszewicz, waren zondag
al bekendgemaakt.
Het totale beeld van de situatie, zoals
die zich in Polen na zondag ontwikkelt,
scheen dinsdagavond intussen volgens
waarnemers in Parijs te zijn. dat de mi
litaire regering de situatie in de hand
schijnt te kunnen houden, maar dat het
passieve verzet in het land zich duide
lijk aan het organiseren is. getuige de
talrijke meldingen over stakingen De
goedingelichte bronnen in Parijs ba
seerden zich voor deze totaalindruk op
in Warschau ontvangen informatie
Over het lot van de leider van Solidari
teit. Lech Walesa, bestaat onduidelijk
heid. Volgens een Solidarïleitsbe-
stuurder in Zweden staal Walesa on
der huisarrest. De Poolse ambassadeur
in Parijs heeft dit echter tegengespro
ken. De informatie uil Polen is uiterst
gebrekkig, sinds maandag de lelexlij-
nen van alle westerse persbureaus
werden afgesneden.
De uitzending werd opgevangen door
de BBC Genoemd werden de namen
van vier leden van Solidariteit, die in de
komende dagen aldus zullen worden
berecht krachlens de bepalingen die nu
in hel land gelden. Gezegd werd dat het
ging om twee vakbondsleden van de
Unitra-fabriek in Bialograd en twee van
het nationale instituut voor kernonder
zoek-
Voor de rechter zal zich volgens een
officiële bekendmaking van dinsdag
ook moeten verantwoorden de voor
malige premier van februari tot augus
tus vorig jaar. Edward Babiueh. Hij
werd volgens radio Warschau samen
met 31 andere voormalige
Het Amerikaanse persbureau l PI zei
uit verschillende berichten uil Polen
te hebben vernomen, dat alle fabrie
ken in de westelijke steden Poznan en
Wroclaw in staking zijn of worden be
zet door leden van Solidariteit. In een
door de BBC opgevangen uilzending
van radio Warschau werd dinsdag ook
toegegeven dal het in L.ndz ide tweede
stad van hel land) en in de mijnen bij
Nog geen contact
voedselkonvooi
Minister Terlouw zegt niet de hele ke
telbouwult Vllssingen naar Hengelo te
willen overhevelen. Volgens de be
windsman blijft een bepaald aandeel
look van de levering aan energiecen
iralesi voor Zeeland behouden.
PAGINA 3
twee van breda
De fracties in de tweede kamer zijn
verdeeld over de vraag of de twee van
Breda vrijgelaten kunnen worden. De
oproep van de Westdultse CDU-frac
tielelder Helmut Kohl om de oorlogs
misdadigers Frans Fischer en Ferdi
nand Hugo Aus der Funten eindelijk
vrijheid te schenken. Is door do WD
niet afwijzend ontvangen. De PvdA is
legen en het CDA het nog geen stand
punt Ingenomen.
PAOINA 7
'uitstort
Gedeputeerde staten willen de bijdra
ge aan de regeling vuilstortplaats Mid
den-Zeeland drastisch verhogen. Voor
particuliere gebruikers hebben de
plannen van gs geen gevolgen.
PAGINA 9
cmentschepen
De drie cementschepen van de schtp-
persfamilie Van Leuven in Temeuzen
blijven voorlopig aan de kade van de
cementfabriek Ciments d'Obourg in
Mons Een Belgische rechter bepaalde
gisteren dat de schepen, inzet van een
conflict tussen schippers en de fabriek
over vervoerstarieven. aan de ketting
moeten blijven.
PAGINA 11
armoede
Ongeveer vierhonderdduizend huis
houdens In Nederland hebben een
maandelijks inkomen van minder dan
1100.- en zitten daarmee onder de zo
genaamde 'armoedegrens'. Uit een on
derzoek van het Sociaal en Cultureel
Planbureau blijkt dat acht procent
van de huishoudens 'beneden het mi
nimum' leeft.
PAGINA 17
papier
Reorganisatie van de Koninklijke Ne
derlandse Papierfabrieken in Maas
tricht kost vierhonderd arbeidsplaats
sen. Volgens de directie van het bedrijf
zyn gedwongen ontslagen onvermijde-
Nieuws uit Zeeland: 2. 5. 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en li,
Opinie en achtergrond: 4.
Sport.: 13.
Radio en televisie: 15.
financiën en economie:
17.
Volgens onbevestigde berichten van de
Zweedse radio werd dinsdag gestaakt
op de Lenin-werf in Gdansk, waar in
augustus van het vorig jaar de dramat i
sche ontwikkeling in Polen begon.
Functionarissen van Solidariteit zou
den met bussen langs de kuststeden
zijn gereden en hebben opgeroepen tot
een algemene staking Ook maandag al
riepen ondergedoken leiders van Soli
dariteit, op tot een algemene staking uit
protest tegen de arrestatie van ver
scheidene vakbondsbestuurders Het
Russische persbureau Tass maakte
dinsdag aan het eind van de middag
melding van incidenten tussen stakers
DEN HAAG (ANP/UPI1 - Alle deelne
mende vrachtwagens aan het voedsel
konvooi voor Polen hebben het land
waarschijnlijk bereikt.
Onbevestigde berichten die dinsdag
bij de ANWB in Den Haag zijn binnen
gekomen maken hiervan melding.
Volgens een woordvoerder van de
ANWB heeft een ondernemer die op Po
len rijdt gezegd dat één van zijn chauf
feurs 38 wagens van het transport op de
Poolse wegen heeft gesignaleerd Een
andere melding, via de chef wegen
wacht van de ANWB sprak van „het he
le konvooi op de Poolse wegen".
Bevestiging van die berichten was gis
teravond nog steeds onmogelijk vanwe
ge de nog altijd afgebroken verbin-
dinglijnen met Polen.
De organiserende Holland Duck Club
heeft dinsdagmiddag nog contact met
de Poolse ambassade in Den Haag ge
had Van die zijde konden eveneens nog
geen berichten over het transport wor
den doorgegeven.
Katowice tol ongeregeldheden was ge
komen. Volgens radio Warschau zijn in
Lodz twee functionarissen van Solida
riteit gearresteerd wegens pogingen
een bijeenkomst te organiseren.
President Ronald Reagan van de Ver
enigde Staten heeft de Sowjet-l'nie
dinsdag gewaarschuwd dat een inter
ventie in Polen 'zeer ernstig zal wor
den opgenomen' door Washington en
zijn bondgenoten. Reagan zei dit na
cell ontmoeting met kardinaal C'asaro-
li.de Vaticaanse secretaris van buiten
landse zaken. Deze was in Washington
om met Reagan de situatie in Polen tc
bespreken.
Reagan zei verder dat de Amerikaanse
regering wil afwachten hoe de Poolse
situatie zich verder ontwikkelt alvo
rens tot duidelijke politieke maatrege
len te besluiten
De Amerikaanse minister van land
bouw. John Block, heeft dinsdag ge
zegd dat. hij 'waarschijnlijk een Ameri
kaans graanembargo tegen de Sowjet-
Unie zou aanbevelen, wanneer dit land
Polen zou binnenvallen Volgens Block
werken de Verenigde Staten en hun
bondgenoten aan een gepast antwoord
voor het geval de Sowjet-Unie in Polen
intervenieert. Details wilde hij hierover
niet geven.
De Europese gemeenschap zal. na de
recente gebeurtenissen in Polen, haar
voedselhulp aan dat land niet slaken.
Zoals bekend hebben de Verenigde
Staten wel besloten hun voedselle-
veranties aan Polen op te schorten.
De klei'te Poolse Monika Masua werd bij aankomst met de veerboot in
Nynasaham door haar grootouders stevig beetgepakt en geknuffeld. De
ouders van Monika uit Krakau kregen geen toestemming Polen te verlaten,
maar slaagden er wel in hun dochgertje aan boord van de veerboot, van
Gdansk naar het Zweedse plaatsje Nynashamn, te smokkelen. Haar groot
moeder die reeds in Zweden verbleef haalde haar kleindochtertje van de
boot af.
Dinsdag hebben 46 Polen asiel gevraagd in Engeland. De zeelieden weiger
den aan boord van hun Poolse schip terug te keren naar Polen. Dit heeft een
woordvoerder van het Engelse ministerie van binnenlandse zaken meege
deeld.
De geldigheid van de visa van de 46 zal met twee maanden worden verlengd,
zo werd meegedeeld. In Zweden verkozen twee Poolse zeelieden, een man en
een vrouw, met naar hun land terug te gaan Zij hebben asiel gevraagd in
Zweden De man las een verklaring voor van arbeiders uit het Poolse Szce-
cin. die hem. naar hij zei. door hen was overhandigd Daarin wordt de
vrijlating gevraagd van gevangen zittende Poolse arbeiders, de opheffing
geéist van de staat van beleg en gevraagd om internationale arbeiderssteun
voor Solidariteit.
KOK: GEDOE IN DEN HAAG WEINIG VERHEFFEND
DEN HAAG - De senaatsfracties van CDA en D'66 hebben minister Den Uyl
(sociale zaken en werkgelegenheid; nog geen fiat willen geven voor diens voor
stel de wet met één jaar te verlengen die de regering machtigt in de lonen in te
grijpen. Tijdens de voorzetting van het debat over deze kwestie lieten beide
partijen weten hun reserves nog niet kwijt te zijn.
Een pantservoertuig patrouilleert in de besneeuwde straten van Warschau
Vanmiddag zal tijdens do stemming
blijken of het voorstel de verwachte
meerderheid haalt De derde regerings
partij. de PvdA. heeft zich bij het voor
stel neergelegd, maai' zonder vreugde.
De WD zal tegenstemmen
Den Uyl heefier geen vertrouwen in dat
het loonoverleg in de bedrijfstakken
een rechtvaardige inkomensverdeling
zal opleveren. Dat beschouwt hij als de
hoofdreden voor het kabinet om een ge
deeltelijke loonmaatregel te nemen
Zonder de loonmaatregel zou niet gega
randeerd kunnen worden dat de mini
ma er in 1982 niet meer dan 1 procent. In
koopkracht op achteruit zullen gaan.
Den Uyl verwees naar de „bittere erva
ring, die we hebben opgedaan geduren
de de laatste maanden Daarmee doel
de hij op de eenmalige uitkering per 1
juli van 26 gulden voor iedereen, die vol
gens de minister „overal is omgezet in
een loonsverhoging van 1 procent".
Daarmee komt volgens Den Uyl de eer
lijke inkomensverdeling (-1 voor de mi
nima, -4 voor vier maal modaal i in het
gedrang
Den Uyl wees de kritiek van de hand
dat hel kabinet de Eerste Kamer met
de loonmaatregel zou hebben overval
len. terwijl de senaat de wijziging van
de Loonwet nog moet behandelen Den
Uyl wees erop dat de betrokken maatre
gelen al in de Miljoenennota en in de
brief aan de Stichting van de Arbeid
van 26 november waren aangekondigd.
.Men moet niet de indruk wekken dat
het ineens haastje-rep-je is gegaan"
T weede kamer
In de Eerste Kamer stond slechts de
wijziging van de Loonwet ter discus
sie, niet de loonmaatregel zelf. Het de
bat werd echter steeds meer een voor
proefje van het debat over de loon
maatregel dat vandaag en morgen in
de Tweede Kamer wordt gehouden.
Het ziet er naar uit dat de loonmaatre
gel er daar. zij het enigszins gewijzigd,
wel door zal komen. CDA en D'66 willen
dat de grens voor de aftopping van de
prijscompensatie wordt opgetrokken
van 53.000 naai' 60.000 gulden. De WD
heeft, 70.000 gulden voorgesteld.
Verwacht wordt dat minister Den Uyl
met een optrekking tot 60.000 akkoord
zal gaan Een dergelijke verandering zal
het Inkomensbeeld i-l voor minima. -4
voor vier maal modaal nauwelijks aan
tasten.
Het CDA zal vandaag ook terugkomen
op de vorige week uitgesproken wens
dat minister Den Uyl ingrijpt in afzon
derlijke cao's, wanneer de loonstijging
daar de 6 procent te boven gaat Den
Uyl heeft zich eerder al slechts bereid
verklaard tot een algemene loonmaat
regel. indien de loonsom over het hele
bedrijfsleven genomen gemiddeld de 6
procent overstijgt. In de Eerste Kamer
herhaalde Den Uyl dat gisteren. „Ik ben
iSlot zie pagina 3 kolom li
Den Uyl en de
krampachtigheid
\U\JlJ TTet zou vandaag aan het
iffijrOri LiHaagse Binnenhof nog
RWRÊI wel eens een moeilijk dagje
kunnen worden voor minister
Den Uyl van sociale zaken en
werkgelegenheid. Zowel in de
eeiste kamer als in de tweede kamer
moet hij zijn 'vrijbrief zien te bemachti
gen voor een gedeeltelijke algemene
loonmaatregel in 1982. En uit de kritiek
op deze vorige week vrijdag vrij plotse
ling aangekondigde Ingreep blijkt dat
het hem niet eenvoudig zal vallen De
PvdA legt zich erbij neer dat Den Uyl
nog vóór de jaarwisseling vergaande
bevoegdheden wil hebben om de loon
ruimte heel nauwkeurig te kunnen be
waken. Maar het CDA en D'66 hebben
er veel moeite mee om de bewindsman
nu al de botte bijl m handen te geven
Bovendien heeft de vakbeweging onge
meen fel gereageerd omdat men zich
daar al als een ondeugend kind in de
hoek voelt gezet nog voordat, er In de
klas rumoer is gemaakt. Van enig ver
trouwen in het verantwoordelijkheids
besef bij het georganiseerde bedrijfsle
ven getuigt de overhaaste besüssing
van het kabinet niet ook al poogt Den
Uyl te overtuigen met het argument dat
'de sociale partners deze loonmaatregel
niet als een brevet van onvermogen aan
hun adres moeten beschouwen'.
De vraag die vandaag eerst en vooral
moet worden beantwoord is; hoe
groot is eigenlijk nog de ruimte voor
vakbeweging en werkgevers om zeil
vorm te geven aan een arbeidsvoor
waardenbeleid voor 1982. om nieuwe
CAO's af te sluiten dus? Den Uyl wijst
de laatste dagen met enige graagte
naar de twee eerdere looningrepen die
het kabinet-Van Agt I heeft toegepast
en doet het voorkomen alsof er eigenlijk
niets aan de hand is. Maar zijn verhaal
wordt onmiddellijk gevolgd door een
tegenvraag waarom er dan de afgelo
pen maanden zoveel mooie woorden
zijn gewijd aan het beginsel van de 'con
tractvrijheid voor de sociale partners'
Goed. er mag dan op centraal niveau
vorige week geen akkoord mogelijk zijn
geweest, dat wil nog steeds niet zeggen
dat werkgevers en vakbeweging in de
bedrijfstakken en de bedrijven onbe
kwaam zouden zijn om met een duide
lijk gevoel voor de noodzaak van loon
matiging tot redelijke afspraken te ko
men. De strikte bepalingen in de nieuw
aangekondigde looningreep met
(hoofdbezwaar van de werkgevers) een
sterk voortgaande nivellerende wer
king, hebben alle mogelijkheden daar
toe op voorhand afgekapt. Het lijkt er
op dat het kabinet, toen het vorige
week vrijdag onder voorzitterschap van
Den Uyl de beperkte loonmaatregel
doorduwde, zich toch wel heeft verke
ken op de weerstand. Met name de pro
blemen die de eerste kamer gisteren
maakte, hebben de kritiek stevig aan
gewakkerd.
Smalend heeft FNV-voorzitter Kok
'het gedoe in Den Haag' omschre
ven als een georganiseerd wantrouwen
tegen de vakbeweging. En zijn CNV-col-
lega Van der Meulen had voor het week
end al aangekondigd dat hjj in eigen
kring zal komen met voorstellen om de
regering voor de rechter te dagen. De
werkgeverscentrales op hun beurt heb
ben de loonmaatregel voor 1982 al met
een als een beslissing 'met misstappen'
betiteld De vakbeweging heeft natuur
lijk volop gelijk als ze stelt dat er bij
grote delen van de Nederlandse werk
nemers 'een vervreemding ten opzichte
van de politiek in de hand wordt ge
werkt' Op de achtergrond van de grie
ven die het kabinet met deze abrupte
beslissing over zich heen heeft gehaald
speelt namelijk een gebrek aan vertrou
wen In wat het kabinet ter bestrijding
van de werkgelegenheid heeft beloofd
(het banenplan van Den Uyl). maar
waarvan het tot op heden nog geen syl
labe heeft laten zien. Depositie van Den
Uyl begint dan ook met de dag moeilij
ker te worden Tijdens de kabinetsfor
matie poogde hij een superministerie
binnen te halen, waarin de strijd tegen
de werkloosheid zeer nauw aan zijn per
soon zou moeten worden gebonden Nu
is hij in ernstig conflict gekomen met
een vakbeweging die hij voor de uitwer
king van zijn voornemens toch maar
moeilijk zal kunnen missen. Het 'maat
schappelijk draagvlak van net kabinet'
(de vorige kabinetsperiode het trauma
van Van Agt) is er sinds vorige week
vrijdag niet steviger op geworden-
Krampachtigheid beheerst politiek
Den Haag weer volledig.
vdM
SON EN BREUGEL - De twaalfjarige
Manon Huybregts die dinsdagmiddag
in haar woonplaats, het Brabantse Son
en Breugel, werd ontvoerd, is terug bi<
baar ouders. De ontvoerder, de 42-jari-
ge stukadoor M. H. uit Eindhoven,
heeft zich dinsdagavond 0111 acht uur
bij de gemeentepolitie van Eindhoven
gemeld en daar ook het meisje afgele
verd.
Zij verkeerde in goede, gezondheid en
zou door haar ontvoerder ..keurig" zijn
behandeld, zo deelde mr. J. Jansen, of
ficier van justitie in Den Bosch, na af
loop mee.
De ontvoerder meldde zich 's middags
omstreeks twee uur bij de katholieke
basisschool De Bloktempel in Son.
waar Manon opdat moment les had. Hij
stelde zich voor als een zekere recher
cheur Sambeek en vertelde aan de
hoofdonderwijzer dut haarvader na een
aanrijding in het ziekenhuis was be
land Hij zei Manon daarheen te willen
brengen, waarna de onderwijzer haar in
goed vertrouwen met hem mee li"t
gaan Zij verdwenen in een beige Volvo
244. De politie vermoedt dat de wagen
geen eigendom van de verdachte is
De hoofdonderwijzer belde even later
voor de zekerheid naar de rijkspolitie
van Son. die de heer J. Huybregts, di
recteur van een groot aannemingsbe
drijf. toevallig even tevoren aan de lijn
had gehad, waarna men argwaan
kreeg. Aanvankelijk werd aan een ze
dendelict gedacht. Om ongeveer drie
uur heide de ontvoerder naar de ou
ders van Manon en vertelde mevrouw
Huybregts dat hij haar dochter had
ontvoerd, Hij eiste twee miljoen gul
den losgeld,
Teiwijl de politic eerst mei een voor
zichtig buurtonderzoek bezig was. werd
er nu alarm geslagen om de verbltil
plaats van het meisje en de Identiteit
van de dader te achterhalen Weer een
ue ontvoerder telefonisch
aan de heer Huybregts te kennen dat
die om zes uur 's avonds op de markt in
Turnhout werd verwacht met de twee
miljoen gulden De politie geloofde niet
in een keiharde, professioneel opgezet
te ontvoering en durfde het aan om de
vader naar Turnhout te laten gaan. In
samenwerking met de Belgische Op-
sporings Brigade i BOBi werd een actie
plan opgesteld voor het geval het zou
mislopen
Inmiddels waren er diverse getuigen
verklaringen binnengekomen en werd
de politic steeds meer op het spoor van
de dader gebracht, tot het hele onder
zoek zich alleen nog richtte op de ver
dachte M. H.. die ook eerder met de
politie in aanraking was geweest. Ma
joor J. Haisma. leider van het ongeveer
dertig rechercheurs tellende onder
zoeksteam. w ilde hierover geen nadere
bijzonderheden kwijt.
De politie hoefde verder niet te zoeken,
want de ontvoerder, die al op weg was
naar Turnhout, bedacht zich en meldde
zich tegen acht uur vrijwillig bij de
Eindhovense gemeentepolitie De man.
die getrouwd is. gaf als reden voor zijn
daad „geldnood" op. Hij zou Manon. die
volgens een verklaring van haar vader
„monter en opgewekt" was, precies
hebben uitgelegd dat het, hem om geld
te doen was. De heer Huybregts was in
tussen wel al naar Turnhout vertrok
ken. waar hij tegen zeven uur amveer
de. Majoor Haisma wilde niets meer
zeggen dan dat hij een aanzienlijk be
drag aan losgeld bij zich had. maar in
elk geval niet de gevraagde twee mil
joen gulden.
De ontvoerder is door de Eindhovense
gemeentepolitie in verzekering ge
steld. Vrijdag wordt hij op het parket
in Den Bosch voorgeleid wegens we
derrechtelijke vrijheidsberoving en
poging tot afpersing. Of hij ook gew a
pend was, is niet bekend.
