PR0VIHCIAI.E ZEEUWSE COURANT Vlissingen raakt na '85 ketelbouw kwijt Arabische top in Fez onverwacht uitgesteld Vredesbewegingen vragen bevriezing kernbewapening TERLOUW HAKT KNOOP DOOR: comfort DeVhjirnjmBn TEGENSLAG VOOR VREDESPLAN SAOEDI-ARABIE EX-GENERAALS: 'KERNWAPENS UIT EUROPA' 800 M2 SLAAP- TV XT1"l C'/? ./J een gloednieuwe uitgebreide s s slaap-speciaalzaak LINNENSHOP IMU Beestenmarkt 12 Goes Enige tijd regen Veel bewolking en enige lijd regen, mo gelijk voorafgegaan door sneeuw. Middagtemperaluur omstreeks C gr a den. Wind draaiend naar zuidwest en toenemend tot vrij krachtig, wind kracht 5. 224e jaargang no. 279 Donderdag 26 november 1981 (Van onze Haagse redacteur) DEN HAAG - Vlissingen zal na, 1985 haar centrale ketelbouw kwijtraken, ten gunste van het bedrijf van Stork in Hengelo. Minister Terlouw van economische zaken heeft die knoop op het gebied van de ketelbouwsector woensdagavond laat doorgehakt door, evenals het adviesorgaan SEAN (Stichting Energie Apparatuur Nederland) te kiezen voor concentratie in Hengelo en tégen ketelbouw bij De Schelde in Vlissingen, althans in de tweede helft van de jaren tachtig. Voor Vlissingen resteren de komende jaren in de ketelbouwsector minimaal 320 en maximaal 635 banen. De bewindsman heeft de Tweede Kamer gisteravond laten weten dat tot 1986 de twee bedrijven op fïfty-fïfty basis de orders voor centrale-ketels moeten verdelen. Dat moet geregeld worden in een sa menwerkingsverband tussen de twee bedrijven, een convenant, waarbij spe cifieke vakkennis van de KMS naar Hengelo moet worden overgeheveld. In Hengelo moet ingaande 1 januari van het volgend jaar Stork-KAB worden omgevormd tot een zelfstandige Maat schappij tot Exploitatie van Stork's Ketelbedijven, de MESK. Voor Vlissin gen resteert op de langere termijn het 'kleinere' werk, zoals de bouw van ke tels voor toepassing van warmte krachtkoppeling en andere nieuwe technologieën. Doel van Terlouw's be leid is. zoals hij zegt. om ook op de lan gere termijn de werkgelegenheid bij de twee bedrijven te garanderen. Met Terlouws besluit is werkelijkheid geworden wat al sinds april als een zwaard van Damocles boven de hoofden van de Vlissingse ketelbou wers hing. In die maand adviseerde de Stichting Energie Apparatuur Neder land tot grote woede van de KMS tot concentratie van de ketelbouw in Hen- 'uit' gered De Stichting Cultuurspreiding Zee land (SCZi. wellicht beier bekend on der de naam 'Uit in Zeeland', is gered. Twaalf van de dertig Zeeuwse gemeen ten - een voldoende groot draagvlak - gaan zonder meer akkoord met het plan van gedeputeerde mr J. Boersma. Een aantal, voornamelijk kleinere, ge meenten heeft aan zijn deelname en kele voorwaarden verbonden. Regio- naa| overleg moet deze gemeenten 'door de bocht' trekken. PAGINA 3 inkomenspositie Minister De Koning van landbouw en visserij is van mening dat de - vaak toch al niet zo florissante - inkomens positie van boeren en tuinders niet verder mag worden aangetast. Tijdens de behandeling van de landbouwbe groting deelde de bewindsman verder mee dat hü het voorstel van de Euro pese Commissie om boeren die meer dan lb.tlüU iiter melk per hectare pro duceren te straffen met een heffing 'volstrekt onaanvaardbaar' vindt. PAGINA 9 inbraken Het aantal Inbraken en insluipingen neemt in Zeeland elk Jaar toe Volgens politie-voorllchter J.L.F. Moens gaan de daders daarbij vaak brutaal en zeer geraffineerd te werk: 'Het is geen uit zondering dat de bewoners pas uren of zelfs dagen later tot de ontdekking ko men dat er waardevolle voorwerpen of geld uit hun woning zijn verdwenen' De heer Moens signaleert dat vaak de achterdeur een kwetsbare plek is in de beveiliging van woningen. PAGINA 17 gelo en tot de impliciete ontmanteling van de grote ketelbouw-activiteiten in Vlissingen. In een nieuw advies, dat en kele dagen oud is, wordt die keuze op nieuw gedaan en nu nog heftiger gepleit voor een snelle beslissing. Die snelle be slissing moet er komen, en dat is opval lend. gezien de huidige situatie bij Stork-KAB die. aldus Terlouw. „geen verder uitstel verdraagt". Nadat de mi nister woensdag vakbonden en de di recties van de betrokken bedrijven had gehoord heeft hij het SEAN-advies tot in details overgenomen Opdrachten Terlouw meent dat een beslissing nu verantwoord is, aangezien er voor de komende jaren tot '85-'86 voldoende or ders zijn voor het voortbestaan van de beide bedrijven. Hij denkt daarbij ZES NIEUWE KERNCENTRALES IN FRANKRIJK PARIJS (ANP) - Er zal binnen twee jaar een begin worden gemaakt met de bouw van zes kerncentrales in Frank rijk. zo heeft de socialistische regering woensdag besloten tijdens haar weke lijkse kabinetsberaad. De bekendmaking van dit besluit heeft onmiddellijk felle verontwaardiging ge wekt bij de Franse anti-kernenergiebe- wegmg, die de regering heeft beschul digd van verraad en van het breken van haar verkiezingsbeloften. Het regeringsbesluit Is een bevestiging van het resultaat van een parlementai re stemming in oktober. Het parlement sprak zich toen met ruime meerderheid uit voor een beperking van het kerne nergieprogramma van de vorige presi dent Giscard d'Estaing van negen tot zes kerncentrales. -zonder het met name te noemen- aan de opdrachten voor ketels voor de Maasvlakte-centrale en de conventio nele PZEM-centralc in Borssele die naar de Schelde moeten gaan en de or ders voor Velsen en Dordrecht én een Westduitse order die in Hengelo soe laas moeten bieden. Vandaar dat Terlouw. net als de SEAN, kiest voor herstructurering op de mid dellange termijn: „In de komende jaren is een aantal orders te verwachten voor ketels voor openbare electriciteitscen- trales met een totaal electrisch vermo gen van rond de 3000 megaWatt. Daar na zijn de vooruitzichten echter minder zeker Dat maakt het nodig een beleid te voeren dat kan aansluiten bij de marktvooruitzichten". schrijft de be windsman. Daarvoor is een nauwe samenwerking nodig, een onder leiding van de SEAN op te stellen convenant. De KMS en de nieuwe MESK moeten het samen eens worden over de verdeling van de totale orderportefeuille tot '86 „op een basis die tot nu toe gebruikelijk was". Die ba sis komt neer op een gelijke verdeling; uitgangspunt moet echter zijn dat on derbezetting in Hengelo wordt voorko men. In de komende jaren moet de centrale ketelbouw stukje voor beetje naar Hen gelo worden overgebracht totdat er in de tweede helft van de tachtiger jaren sprake is van echte concentratie en er voor de KMS niets meer rest dan „de nieuwe activiteiten die al begonnen zijn mede met behulp van de instrumenten van het industriebeleid ii Dit sluit aan bij de aard van het bedrijf. Kennis Kennis uit Vlissingen moet naar Hen- (Slot zie pagina 5 kolom 6) Signaal uit Bonn DEN HAAG - Minister Terlouw il) van economische zaken schudt woensdagmor gen op zijn ministerie in Den Haag de hand van de heer Stikker, voorzitter van de Raad van Bestuur van RSV FEZ - De twaalfde Arabische topcon ferentie in Fez (Marokko) - woensdag officieel geopend - is dezelfde dag ge heel onverwacht uitgesteld. Alle staatshoofden en regeringsleiders en andere vertegenwoordigers van de 21 Arabische landen zijn bezig hun kof fers te pakken om Marokko weer te vcr'aten. De Arabische top is uitgesteld tot een niet nader genoemde datum en beslo ten ls een nieuwe topconferentie te hou den, ook weer in Marokko, en wel op een tijdstip dat door de ministers van bui tenlandse zaken van de Arabische Liga zal worden bepaald. Over het centrale thema bij deze top - het Saoedische vredesplan voor het GELEEN - In heel Zuid-Limburg hebben „vroege vogels" gisteren een vuurbol aan de hemel gezien, die enige tijd zichtbaar bleef en toen verdween. Een krantenbezorger uit Geleen meldde dat hij ongeveer een minuut na het uiteenspatten een knal had gehoord. Hij zag dat het hemellichaam schaduwen wierp. Uit het hele zuiden van de provincie kwamen gisteren bij de Volkssterren wacht in Heerlen meldingen binnen van het ontploffen van een meteoor- want daar ging het om - die zich om streeks 13 minuten voor zeven 's mor gens met buitengewone helderheid aan de hemel vertoonde. Een meteoor is een brok steen uit het heelal, dat in de dampkring van de aarde verzeild raakt en daarin ver brandt door de wrijving met de atmo sfeer. Dagelijks gebeurt dat talloze malen, maar meestal gaat het om kleinere stukjes, die dan een „vallen- dè ster" opleveren. Een groter brok is uiteraard beter zichtbaar en kan tij dens zijn laatste vlucht ook nog uit eenvallen en-of ontploffen. De Volksterrenwacht is ook be nieuwd of onderdelen van de me teoor wellicht het aardoppervlak hebben bereikt. vakantie Door het verlies aan koopkracht, de steeds stijgende vervoerskosten en de energie-prijsverhogingen mag ver wacht worden dat de Nederlander zijn vakantie dichter bij huis zal doorbren gen. Voorlopige berekeningen voor 1981 wijzen uil dat 42 procent van de ongeveer 8,3 miljoen vakantiehouden de Nederlanders in eigen land is geble ven tegen 40 procent in 1980. Verbete ring en verruiming van de toeristische voorzieningen in Nederland zijn dus dringend nodig PAGINA 19 jasje Het 'effect' van het geruite jasje van Wim van Hanegem is gisteren in Joe goslavië uitgewerkt. Feyenoord werd in de UEFA cup-wedstrijd tegen Rad- nicki Nis op alle punten afgetroefd. Dat resulteerde in een 2-0 nederlaag voor het team van trainer Jezek. Nieuws uit Zeeland; 2, 5, 7 en 9. Binnen- en buitenland: 3 en 17. Sport: 18 en 19. Varia: 21. Radio en televisie: 23. Financiën: 25. AMSTERDAM - Het Interkerkelijk Vredesberaad en vertegenwoordigers van een zestiental Amerikaanse vre desbewegingen hebben in een geza menlijke verklaring bekendgemaakt dal ze eikaars campagnes gaan onder steunen. Ze vragen de beide super machten gedurende de besprekingen over de middellange afstandsraketten, die maandag in Geneve beginnen, de produktie en plaatsing van alle nu cleaire wapens stop te zetten. Zeven ex-Navo-generaals hebben woensdag gepleit voor verwijdering van alle kernwapens uit Europa. In de verklaring van de vredesbewegin gen wordt gepleit voor het beëindigen van de kernwapenwedloop, het voorko men van de plaatsing van nieuwe Euro- AMSTERDAM Een van de sprekers op de hoorzitting van de Wereldraad van Kerken was de Amerikaanse. Randall Forsberg strategische wapens en het scheppen van een kernwapenvrije zone in Euro pa. De ontmoeting tussen vredesbewegin gen van beide zijden van de Atlantische Oceaan vond plaats ter gelegenheid van de 21 november-demonstratie en de hoorzitting van de Wereldraad van Kerken die deze week in Amsterdam plaatsvindt. Verschillende onderteke naars van de verklaring werden dezer dagen als getuigen-deskundigen door de hoorgroep ondervraagd. De Amerikanen zeggen in een aparte verklaring dat de redelijkste en gezond ste geluiden over kernwapens de laat ste maanden uit. Europa komen. Zij on dersteunen de IKV-campagne voor een eerste eenzijdige stap tot kernontwape ning. Het IKV op zijn beurt steunt de zogenaamde „bevriezingscampagne'' die verschillende kerkelijke en niet-ker- kelijke vredesbewegingen in Amerika dit jaar hebben gelanceerd De vredes bewegingen gaan ervan uit dat ieder in eigen land het beste kan bepalen welke strategie vereist is om de waanzin van de wapenwedloop te doorbreken. De hoorgroep van de wereldraad kon gisteren met beide vredesinitiatieven kennismaken. Randall Forsberg van een wetenschappelijk studiecentrum over ontwapening in Massachusetts schetste de „freeze"-campagne als een haalbaar initiatief, dat in staat r.al zijn massale steun te verwerven, juist on der de gematigd deukende Amerika nen. Tot nu toe zijn de eiser, van de anti- atoombeweging ofte utopisch of splinterd geweest. Om succes tc heb ben. moet het streven naar ontwape ning op een redelijke eerste stap gericht zijn. De campagne mikt aldus mevrouw Forsberg erop dat de beide grootmach ten de ontwikkeling het uittesten het produceren en het plaatsen van alle kernwapens stopzetten. Volgens me vrouw Forsberg hebben onderzoeken uitgewezen dat dit voorstel in de VS bij 60 tot 80 procent van de bevolking steun vindt. Belangen Als voordelen noemde ze het voorko men van een nieuwe generatie van zeer gevaarlijke wapens in Oosten West, het doorkruisen van de mogelijkheid van een beperkte kernoorlog, het stoppen van de verspreiding van kernwapens naar kleinere landen en het terug schroeven van de militaire uitgaven. De Hongaarse diplomaat Domokos. die gisteren ook werd gehoord, reageerde positief op het voorstel van mevrouw Forsberg Enkele ondervragers toon den meer scepsis. Zo vroeg metropoliet Gregorios zich af of de economische be langen die met de wapenwedloop ver strengeld zijn. de realisatie van een be vriezing zullen toelaten Stimulans Onderhandelingen tussen de groot- iSlot zie pagina 3 kolom 5) Midden-Oosten (en met name punt 7 daarvan, namelijk een principe-erken ning door de Arabische landen van de staat Israël binnen de grenzen van '67, in ruil voor een onafhankelijke Pale stijnse staat) - kon kennelijk geen over eenstemming bereikt worden. Vandaar het plotselinge uitstel. Wegblijvers Ook het wegblijven van de Fez-top biê's Gadaffï heeft roet in het eten ge gooid. Dat GadafQ niet kwam opdagen, was in feite geen probleem: de Libische leider maakt er een gewoonte van om niet op Arabische topconferentie te verschij nen. Ook Iraks dwarsliggen, om zuiver principiële redenen, heeft de Fez-top niet getorpedeerd. Het breekpunt was het wegblijven van de Syrische presi dent Assad. Nu heeft Syrië nooit officieel het Saoe dische vredesplan verworpen, Damas cus had alleen bedenkingen tegen het tijdstip van de Saoedische vredesproef- ballon. Door Fez te boycotten, heeft As sad de Saoedi's - een van zijn belang rijkste geldschieters - wel heel erg in de kou laten staan. De positie van PLO-chef Yasser Arafat die wel in Fez aanwezig was. wordt nu erg moeilijk: Arafat had een brugfunc tie willen vervullen tussen de radicale en gematigder Arabische landen. Het Saoedische vredesplan gaat met het uitstel van de Fez-top nu de ijskast in en dat betekent een zware tegenslag voor de Saoedische vredesdiplomatie. Het feitelijk mislukken van de Fez-top zal dan ook negatieve gevolgen kunnen hebben voor de Arabische positie in het algemeen tegenover Israël. Begin Premier Begin van Israël zal niet toe staan dat de vier Europese landen. Ne derland. Frankrijk, Groot-Brittanniè en Italië, meedoen aan de internationa le vredesmacht in de Sinai-woestijn omdat zij de akkoorden van Camp Da vid niet erkennen. Dit heeft de Israëli sche radio woensdag bekendgemaakt. Begin liet de ambassadeur van de Ver enigde Staten in Israël Samuel Lewis, woensdagmorgen weten niet te kunnen instemmen met deelneming van de vier EG-staten wegens verscheidene uitla tingen die deze landen de afgelopen da gen hebben gedaan. Hiermee doelde de premier kennelijk op de verklaring van de vier Europese landen eerder deze week. dat het Palestijnse volk zijn recht op zelfbeschikking moet kunnen uitoe fenen. Volgens de Israëlische radio houden de Amerikanen vast aan hun wens om Eu ropa troepen te laten leveren voor het vredesleger om de basis ervan te ver breden en deze macht meer prestige te geven. Hel se n de NAVO i Nino Pas/ 1 'on Meijenfeldt poseerde woensdag- •t des-dmf en vier van zijn collega's uit andere NAVO- l:r.g van een memorandum, dat de generaals aan hun s an defensie willen aanbieden i v m de december-zit- Antoine Sanguinetti ifrankrijki, Von Meijenfeldt Neder- Gert Bastion twest-Duitsland) en de Griek Georgios Moebarak laat critici Sadat vrij CAIRO (RTR) - De Egyptische presi dent, Hosni Moebarak, heeft in een ver- zoeningsstap woensdag 31 politici en andere critici van-wijlen president An war Sadai vrijgelaten. Zij behoorden tot de 1.600 mensen die Sadat in sep tember liet arresteren toen hij optrad tegen religieuze extremisten en poli tieke opponenten. Tot de vrijgelatenen behoort Moham med Hetkal. voormalig hoofdredacteur van het dagblad Al Achram. Onmiddel lijk na hun vrijlating brachten zij een bezoek aan president Moebarak. Zij deelden journalisten later mee dat zij hem hun steun betuigd hadden. [et driedaags gesprek tus sen de Westduitse bonds kanselier Helmut Schmidt en de Sowjet-Russische rege- jSslfla. ringsleider Leonid Brezjnev vliï§!F heeft aan concrete punten weinig opgeleverd. De standpunten van beide regeringen met betrekking tot wapen vermindering in Europa ston den tevoren vast. Brezjnev heeft de af gelopen dagen ln Bonn wat nuances aangebracht, maar van een doorbraak is geen sprake. Met de komende bespre kingen in Genève tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie was het nau welijks te verwachten, dat Brezjnev zijn kaarten op tafel zou leggen. De Russen werken zelden op die manier- ze gaan onderhandelingen in met keiharde voorwaarden. Als er al concessies moe ten worden gedaan, dan komen die meestal op de valreep. Een goed onder handelaar houdt wat achter de hand. Naast typisch Russisch-Duitse betrek kingen. hebben beide regeringsleiders in hun besprekingen grote aandacht ge schonken aan de bewapeningsvraag stukken De Russen hadden dat onder werp zorgvuldig voorbereid. Het veel geciteerde interview van Brezjnev met het Westduitse weekblad Der Spiegel, waarin hij o.m. de Russische standpun ten ten aanzien van de stationering van atoomraketten in Europa nog eens op een rijtje zette, gaf al direct aan wat de belangrijkste gespreksstof van het drie daags overleg zou zijn. Tegelijkertijd lieten de Russen er geen twijfel over be staan, dat de komst van Brezjnev naar Bonn als een eerste stap werd gezien om de vastgelopen Oost-Westrelatie weer in beweging te krijgen Naar buiten zijn de gesprekken als demonstraties van goede wil door gekomen Woordvoerders van beide partijen legden voortdurend de nadruk op de sfeer van vertrouwen en de open hartigheid. Schmidt en Brezjnev verze kerden om het hardst hoezeer beide landen elkaar nodig hebben voor het handhaven van de vrede in Europa. Te gen de achtergrond van de met name na de Sowjet-Russische inval in Afghanis tan verslechterde relatie tussen Oost en West, geven de gesprekken van de afge lopen dagen in Bonn een nieuwe impuls aan de dialoog tussen de grootmach ten. Er is weer een opening en dat is bemoedigend Bondskanselier Schmidt, die de laatste tijd toenemen de tegenstand in eigen land ontmoette, is er in geslaagd een belangrijke bijdra ge te leveren aan het begin van dooi tussen de beide grootmachten Verenig de Staten en Sowjet-Unie Schmidt's positie is met altijd even gemakkelijk: tot voor kort was hij een van de belang rijkste critici van het buitenlands be leid van de Amerikaanse president. Schmidt was weinig gelukkig met de wijze waarop Reagan meende telkens weer naar de Sowjet-Unie te mofeten uithalen De 'ommezwaai' van Reagan, begin vorige week, maakte de positie van Schmidt ten opzichte van Brezjnev sterker De Westduitse bondskanselier kon nu tegenover de Sowjet-Russische president een beleid verdedigen, waar hij volledig achter staat. Hij kon er te vens op wijzen, dat de Verenigde Staten goede voorstellen hebben voor Genève. waarvan de Westeuropese landen, in clusief de bondsrepubliek, denken dat ze een redelijk startpunt zijn voor de onderhandelingen. Brezjnev is niet helemaal met lege handen naar Bonn gekomen. Hij heeft Schmidt duidelijk gemaakt, dat de Sowjet-Unie wel degelijk bereid is eenzijdig raketten terug te trekken uit Europees Rusland. En na een aanvan kelijk hardgrondig 'neen' tegen de vori ge week door Reagan gelanceerde voor stellen voor wapenvermindering, klinkt het 'njet' nu al lang niet meer zo hard. De Russen zien ook wel positieve elementen in de voorstellen van Rea gan. Ter andere zijde hebben de Ameri kanen Brezjnev's voorstellen voor wa penvermindering meteen van het pre dikaat 'niets nieuws' voorzien, maar in tussen is uit de VS alweer het signaal gekomen, dat Brezjnev's voorstel om raketten uit Europees Rusland weg te halen 'bemoedigend' is te noemen. Kortom, iedereen is plotseling uiterst vriendelijk voor elkaar. In het slotcom muniqué van de besprekingen in Bonn hebben Bresqnev en Schmidt de zin op genomen dat ten aanzien van de kern bewapening naar een evenwicht op zo laag mogelijk niveau moet worden ge streefd. Beide regeringsleiders hebben nog eens nadrukkelijk verklaard, dat contacten tussen Oost en West van be lang zijn In de huidige wereldsituatie en dat de dialoog moet worden voortgezet- Ter afsluiting van een dergelijk bezoek zijn dit soort fraaie zinnen onvermijde lijk. maar in Bonn zijn ze oprechter ge meend dan in lange tijd is voorgeko men. In de huidige gespannen situatie tussen Oost en West is dat een positief signaal. In hoeverre deze nieuwe hou ding een concreet vervolg krijgt bij de Geneefse onderhandelingen over wa penvermindering in Europa zal de ko mende maanden blijken. Dim ln Parijs is woensdag officieel beves tigd dat Frankrijk op II november op het atol Mururoa in de Stille Oceaan ondergronds een atoomlading tot ont ploffing heeft gebracht Eerder deze week maakte de milieu-organisatie Greenpeace melding van een kern explosie op het Franse proefcentrum Een woordvoerder ontkende echter dat er een neutronengranaat werd uitge probeerd. zoals Greenpeace zei te ver moeden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 1