Schmidt: Russen bereid tot verminderen raket-arsenaal Technologen en politici hopen op creatieve oplossing van Kerken PZCfl Willy de Clercq wil een rooms-liberale coalitie Kamer op de bres voor inkomens van boeren het weer MOSKOU ZIET DAT COMPROMISSEN NODIG ZIJN cCb Methode gevonden voor verbranden van licht radio-actief afval VOORZICHTIG MET BEZUINIGEN WERELDRAAD ZOEKT ZWAKKE PLEK IN VICIEUZE QRKEL WOENSDAG 25 NOVEMBER 1981 PZC/binnen-buitenland Van onze correspondent i BONN - Bondskanselier Helmut Schmidt is ervan overtuigd dat de Sow jet-Unie inziet dat er over de middellange-afstandsraketten met de Amerikanen compromissen moeten worden gesloten. Volgens de Westduitse regeringschef gaat Moskou binnenkort met Washington onderhandelen op basis van het geloof dat een „oplossing in etappes" mogelijk is. Dit heeft Schmidt dinsdagmiddag na zijn gesprekken met Leonid Brezjnev in Bonn aan de SPD-Bondsdagfactie meegedeeld. Hij zei dat er geen twijfel aan kan bestaan dat de Russen alle moeite zullen doen de onderhandelingen met succes te bekronen en dat zij „serieus bereid zijn hun arsenaal aan middellange-afstandsra- ketten te reduceren". President Brezjnev heeft bondskanse lier Schmidt tijdens hun besprekingen een document gegeven van de hoeveel heid 'eurostrategische' wapens van de Sowjet-Unie, zo heeft de woordvoerder van Brezjnev, Zamiatin, dinsdagavond meegedeeld. Volgens het document bestaat die be wapening in totaal uit 496 raketten voor middellange afstand van de grond af te vuren, 18 van onderzeeërs en 461 bommenwerpers. De lijst zal maandag in Genève worden ingediend bij de on derhandelingen tussen Washington en Moskou. Het aantal lanceersystemen is 975. Niet gelukt Helmut Schmidt heeft, aldus zijn woordvoerder Becker, veel energie en tijd gebruikt om Brezjnev ervan probe ren te overtuigen dat de Amerikaanse president Reagan niets liever wil dan een vermindering van het aantal mid- dellange-afstandsraketten en dat hij in derdaad oprecht streeft naar een zoge naamde nul-oplossing. Dit is, zoals Bec ker meedeelde, echter niet gelukt. De Duitse regeringwoordvoerder zei: „De leiding van de Sowjet-Unie kan de be doelingen van de Amerikaanse rege ring niet juist inschatten". Dit werd op een persconferentie in Bonn krachtig tegengesproken door Brezjnevs woordvoerder Leonid Samja- tin. Deze beschuldigde de huidige Ame rikaanse regering ervan dat zij als geen ander de laatste tijd elk middel aan- -////✓- Nautisch bericht zon op maan op Hoog water wendt om de Sowjet-Unie als vijand af te schilderen. Bruggen In een korte verklaring voor de pers zei Brezjnev dinsdagavonddat „wij even als de Westduitse regering overtuigd zijn van de wenselijkheid het gesprek op het hoogste niveau voort te zetten. Wij hebben natuurlijk verschillen van inzicht, maar wij hebben ons best ge daan die niet te benadrukken, maar in tegendeel getracht bruggen te slaan". Bondskanselier Schmidt bevestigde dinsdagavond dat hij een uitnodiging van Brezjnev voor een officieel bezoek aan de Sowjet-Unie heeft aanvaard. Hij gen. CSU-vooraitter Franz Josef Strauss, die eerder deze week had ver klaard dat. hij „niets" van de gesprek ken tussen Schmidt en de Sowjet-leider verwachtte, zei ha afloop van zijn ont moeting met Brezjnev dat hij deze had meegedeeld over de middellange-af- standsraketten dezelfde opvattingen te hebben als president Reagan en Bonds kanselier Schmidt („Sinds ik de kran ten heb gelezen"). Strauss merkte ver der op dat de militaire doctrine van de Sowjet-Unie kennelijk anders is dan hij altijd had gedacht. „Ik ging er tot nu toe vanuit dat de Sowjet-Unie een begrens de nucleaire oorlog mogelijk en te win-' nen achtte", aldus de Beierse minister president. zei dit na het laatste beraad met Bres,- SPD.v00rötttr W1U BraItdt deze npu rim^rlncrnvnnn Sdhrnirif uprklaïir- nev. dinsdagavond. Schmidt verklaar de dat het voorstel van Brezjnev. welis waar enige nieuwe elementen bevat maar dat die niet bevredigend zijn. Zij hebben voorwaarden gesteld die de moeite van het nauwkeurig bestuderen waard zijn, zo zei hij. Strauss Brezjnev, die woensdagmorgen vanaf het vliegveld Keulen-Bonn is terugge keerd naar Moskou, heeft dinsdag de voorzitters van de vier in de Bondsdag vertegenwoordigde partijen ontvan- een bezoek aan Brezjnev heeft gebracht, uitte er zijn tevredenheid over dat de aanvankelijk zo sceptisch beschouwde mogelijkheid van de nul oplossing, die hij met Brezjnev had doorgenomen, nu in ieder geval als een mogelijkheid wordt beschouwd. Brandt vindt dat nu eerst de onderhan delingen in Genève „een kans moeten krijgen". Reactie VS De voornaamste raadsman van presi dent Reagan, Edwin Meese, heeft dins dag voor de televisie gezegd dat het voorstel van Brezjnev over de raketten voor middellange afstand in Europa aantoont dat „het Kremlin zich reali seert dat het in zijn belang is in ernst te gaan onderhandelen. Dat geeft ons eni ge reden tot optimisme". Minister Van der Stoel van buitenland se zaken heeft een aantal kritische vraagtekens geplaatst bij het Russi sche voorstel. Wanneer de Russische partijleider sprak over wat in feite een nieuwe versie van de eerder geopperde moratorium-gedachte is, dan blijkt ner gens uit dat hij, behalve op de SS-20 raketten, ook doelt op de eveneens op West-Europa gerichte SS-4 en SS-5 ra ketten. Overigens legde minister Van der Stoel er de nadruk op. aldus de woordvoerder, dat de uitlatingen van Brezjnev zorgvuldig worden bestu deerd, maar dat de besprekingen in Bonn nog niet zijn afgerond. De belangrijkste vakbondsleiders uit West- en Oost-Europa hebben dinsdag in Genève een beroep op de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie gedaan „con structief aan de op 30 november in Ge nève beginnende besprekingen mee te werken en het eens te worden over de uiteindelijke verwijdering van alle op Europa gerichte en in Europa gestatio neerde kernwapens". Weersvooruitzichten voor donderdag tot en met zondag: Aanhoudend wisselvallig. Middagtempera- luur ongeveer 9 graden. Nog steeds wordt ons land overspoeld door koele en onstabiele lucht. De de pressie die de oorzaak was van het boosaardige weer ligt nu boven de Oost zee en de Noordzeestorm is nu overal, ook voor de Deense kust, tot normale proporties terug gebracht. Een nieuwe depressie, die gisteren op de oceaan lag, komt nu westwaarts, maar eerst zal er nog een zwakke rug van hoge druk passeren. Dat gebeurt vandaag al: flin ke zonnige perioden en slechts een klei ne kans op een bui. De eerst nog harde noordwestelijke wind neemt af tot ma tig. Het is echter wel koud: warmer dan 7 graden zal het wel niet worden. Vooruitzichten voor donderdag: het froniensysteem van een oceaandepres sie kan donderdag Nederland berei ken. Meer bewolking dus en door de zuidwestelijke wind wordt het iets war mer. ZONDER VRIJKOMEN GIFTIG GAS JULICH (DPA) - In het instituut voor nucleair onderzoek in het Westduitse Julich is een methode ontwikkeld, voor. het „verbranden van licht-radio-actief afval waar bij: geen giftige gassen worden ge produceerd. Na de verbranding resteert nog maar een tachtigste van het oorspronkelijke volume van het afval, zo is dinsdag be kendgemaakt bij de presentatie van het nieuwe procédé. De energie voor de verbranding wordt geleverd door het afval zelf. Het afval wordt eerst tot smeulen gebracht en vervolgens verbrand. De vrijkomende verbrandingsgas sen doorlopen verscheidene filter systemen die er voor zorgen dat' er uiteindelijk uitsluitend koolzuur gas en waterdamp uit de schoor steen komt. Het verbrandingspro- dukt kan geschikt worden ge maakt voor definitieve opslag. Twee tot drie volgens het nieuwe systeem werkende installaties zou den voldoende zijn voor het verwer ken van het licht-radio-actieve af- val .van .twaalf kerncentrales. De Westduitse fabrikant van kerncen- trales Kraftwerk Union heeft al plannen voor het bouwen van en dergelijke installatie bij Frankfort. Op het ogenblik is in West-Duits- land alleen voorlopige opslag mo gelijk van licht-radio-actief afval uit kerncentrales, onderzoeksreac tors en ziekenhuizen. De vergun ning voor definitieve opslag in een verlaten zoutmijn is in 1979 afgelo pen. De producenten van het afval hebben vrijwel geen capaciteit voor tijdelijke opslag meer be schikbaar. De nieuwe methode is overigens ook zeer geschikt voor gevaarloze verbranding van andere problema tische afvalstoffen. Daartoe beho ren giftige kunststoffen, rubber, be smet afval uit ziekenhuizen en ka davers. ONDER BETOGERS 35 MILITAIREN GEÏDENTIFICEERD DEN HAAG (ANP, GPD) r De Konink lijke Marechaussee heeft tot dusver 35 militairen geïdentificeerd als deelne mer in militair uniform aan de vredes- manifestatie van afgelopen zaterdag in Amsterdam. De Marechaussee heeft dat kunnen vaststellen aan de hand van zelfgemaakte foto's en van krante foto's. Dit heeft een woordvoerder van het ministerie van defensie dinsdag meegedeeld. Volgens de woordvoerder bestaat onge veer de helft van de 35 geïdentificeer- den uit actieve dienstplichtigen. De an deren zouden afgezwaaide dienstplich tigen zijn. Er zouden geen beroepsmili tairen onder hen zijn. De minister van defensie Van Mierlo heeft besloten de afgezwaaide dienst plichtigen die als betogers in militair uniform zijn herkend, niet weer in werkelijke dienst op te roepen. Naar verwachting tienduizend vrou wen zullen donderdagavond een fakkel optocht naar het Haagse Binnenhof on dernemen om tegen de kernbewape ning te demonstreren. In een petitie aan de fractieleiders in d,e Tweede Ka mer'eisèh-"de vrouwen een absoluut 'neen' van regering en parlement tegen nieuwe kernwapens. De fakkeltocht is georganiseerd door de groeperingen Vrouwen voor Vrede en Vrouwen tegen Kernwapens. BRUSSEL (ANP) - Willy de Clercq. de voorzitter van de Vlaamse liberale partij, die dinsdag van koning Boude- wijn van België de opdracht heeft gekregen een nieuwe regering te vormen streeft naar een rooms-liberale coa litie. Dat heeft hij dinsdag gezegd op een persconferen tie. „In het openbaar afgelegde verklaringen van de laatste dagen plus een lang gesprek met de informateur (De Clercq's partijgenoot Herman Vanderpoorten) hebben mij ervan overtuigd dat in de huidige omstandigheden er slechts één mogelijkheid overblijft, namelijk om een christen-democratisch-liberaal kabinet te vormen", al- dus De Clercq. De formateur kondigde aan nog dinsdag avond het overleg met de voorzitters van de Vlaamse en Waalse liberalen en christendemocratische partijen te zullen beginnen Als De Clercq er inderdaad in slaagt een rooms-liberale regering tot stand te brengen, dan kan die steunen op een meerderheid in ae kamer van volksvertegenwoordi gers. De liberalen hebben na de recente verkiezingen daar 63 zetels en de christen-democraten 61, samen 124 van de in totaal 212 zetels. Inmiddels is dinsdag duidelijk geworden dat koning Boudewijn, die maandagavond de voormalige Belgische premier Wilfried Martens (een Vlaamse christen-demo craat) ontving. Martens wel degelijk gevraagd heeft een regering te vormen. Maar Martens heeft dat echter ge weigerd. DEN HAAG - De Tweede Kamer wil dat de regering maatregelen neemt om de financiële situatie van de Neder landse boeren te verbeteren, Onder de isleèht'e économische omstandigheden .dreigfnvpjyral de. fro ere p ip.^un jnko- meh te worden getroffen, zo werd dins dag door alle partijen gezegd bij de be handeling van de landbouwbegroting. Ook dient de regering erg voorzichtig om te springen met bezuinigingen op de landbouwbegroting. Diverse kamerle- DEN HAAG (ANP) - Premier Van Agt heeft dinsdag bij de behandeling van de begroting van algemene zaken toegezegd dat de vijfde mei elk jaar als algemeen erkende feestdag zal worden gevierd. Bovendien zal het nationaal comité bevrij dingsdag maatregelen treffen om elk jaar de capitulatie in het Wageningse hotel De Wereld te herdenken. De viering van de vijfde mei als jaarlijkse feestdag zal worden geregeld door middel van een wijziging van de algemene termijnenwet en de afkondiging van een koninklijk besluit. Daarom was gevraagd door het CPN-kamerlid Joop Wolff. den toonden zich bevreesd dat de over heidsmaatregelen zullen leiden tot ver mindering van de werkgelegenheid in de agrarische sector. Over het „hoe" van de gewenste aanpak zijn de grote fracties het echter nog niet eéns. CDA en WD wil dat de bijzondere regionale toeslag - bestemd voor steun aan vooral kleinere agrari sche bedrijven - gehandhaafd blijft. Houdt de regering vast aan afschaffing, dan moet het geld dat daardoor vrij komt beschikbaar blijven voor de boe ren in de betrokken regio's, zo stelde drs. R. van der Linden (CDA) in een mo- De VVD wil bovendien een herziening van de belastingheffing voor boeren. WD wie dat het investeringsdeel van het inkomen buiten de belastingheffing blijft. De VVD'er Blauw meent dat de boeren veelal nog te lage prijzen voor hun produkten krijgen. Tazelaar (PvdA) ziet liever dat er produktiehoe- veelheden komen. Tazelaar vindt dat de boeren uit moeten gaan van een kostpnjsdekkende opbrengstprijs. In de Kamer werd veel kritiek geuit op de bezuiniging van 9 miljoen op de Grondbank, de instelling via welke jon ge hoeren aan landbouwgrond kunnen komen. Tazelaar wil die bezuiniging voor een deel ongedaan maken. Blauw en de D'66'er Ter Veer vereelten zich tegen de Europese maatregel om boe ren die meer dan 15.000 liter melk per hectare opleveren een „efficiency-hef- fing" op te leggen. Minister De Koning (landbouw en vis serij) antwoordt vandaag. Nautisch bericht: wind: noordwest 6-7, afnemend 4-5: zicht: goed: temperatuur kustwater: 9 graden, afwijking waterstanden: bij hoog water vanmiddag een halve meter verhoging: maximale golfhoogte mon ding Scheldes: bij hoog water om streeks anderhalve meter. ZON EN MAAN 26 november onder 16.35 onder 16.58 AMSTERDAM - Op de tweede dag van de hoorzitting die de Wereldraad van Kerken deze week in Amsterdam houdt over het kernwapenvraagstuk. ondervroeg de hoorgroep een tiental militaire en wetenschappelijke getui- gen-deskundigen uit Oost en West. Doel daarbij was, zoals een van de on dervragers het uitdrukte, het vinden van een zwakke plek in de vicieuze cir kel van de wapenwedloop. Opvallend was dat de getuigen op dat punt'veel van de kerken verwachten. Waar de technologen en politici elkaar de Woensdag 25 november Vlissingen 01.03 205 13.21 214 Terneuzen 01.24 225 13.43 237 Zlerikzee 02.26 157 14.42 163 Hansweert 02.16 237 14.30 248 Wemeldinge 0251 185 15.04 189 Kreekrak 02 45 216 14.59 222 Bruin isse 03.15 187 15.35 193) Donderdag, 26 n avember N.M. 15.38 Vlissingen 01.40 215 13.54 228 Terneuzen 01.59 236 14.15 250 Zierikzee 03.04 162 15.16 173 Hansweert 02.48 248 15 03 262 Wemeldinge 03.25 189 15.36 201 Kreekrak 03.19 220 15.32 235 Bruinisse 03.52 193 16.09 204 Woensdag 25 november cm uur cm vussingen Terneuzen 07.27 07.57 177 189 19.48 20.16 183 198 Zierikzee 08.11 138 20 27 147 Hansweert 08 24 209 20.41 217 Wemeldinge Kreekrak 0828 08.44 160 188 20 44 167 197 164 Bruinisse 08.47 155 20.59 Donderdag, 26 n Vlissingen 08.04 186 2017 185 Terneuzen 08.31 197 20 46 199 Zierikzee 08.49 142 20.57 143 Hansweert 08.57 216 21.11 219 Wemeldinge 09.04 164 21 14 165 Kreekrak 09.20 193 21.31 195 Bruinisse 09.24 159 21.30 161 AMSTERDAM - Prof Everett Mendelsohn, een van de getuigen, die dinsdag ver schenen op de hoorzitting van de Wereldraad vanüerken. Mendelsohn is hoogle raar in de geschiedenis der Wetenschap aan de Amerikaanse Harvard Universi teit. schuld in de schoenen schuiven voor de voortgaande spiraal, verwachten beide groepen van de kerken creatieve uitwegen uit de vastgelopen situatie. Dat het verlossende woord niet van de besluitvormers te verwachten is geldt zeker voor Oost-Europa, zoals bleek uit de kritische wijze waarop de Oostduitse predikante Christa Lewek de Russi sche bioloog dr. Baev ondervroeg. Zoals gebruikelijk bij dit soort conferenties, vertolkten Baev en zijn landgenoot dr. Arbatov het officiële Sowjet-stand- punt. Dat betekent: kritiek op Amerika en de NAVO en lof voor de vredeswil van de Sowjets. Baev, die zich door de in tijdnood geraakte voorzitter van de hoorzitting geen minuut spreektijd liet ontfutselen, ontweek lastige vragen. Beslotenheid De beslotenheid van het Sovjet-sys teem draagt volgens de Italiaanse na tuurkundige Francesco Calogero in be langrijke mate bij aan de wapenwed loop. Volgens hem zou de wereld heel wat minder vernietigingswapens be vatten als de Russen net zo open waren over hun technologische kunnen als het Westen. Juist de wil om de vijand steeds een stap voor te zijn, heeft de kernwapenrace gestimuleerd. Als de Sowjet-Unie in 1977 wat toeschietelij ker was geweest inzake de SS-20. zou de NAVO in 1979 anders heslist hebben over de kruis- en Pershingrakelten, zo betoogde Calogero. Over de rol van de technologen dachten de deskundigen nogal verschillend. De Amerikaan Ruina schoof de volledige verantwoordelijkheid voor de wapen wedloop op her, conto van de politici. Calogero echter, beschreef hoe invloed rijk de wetenschap in het verleden is geweest. Hij riep zijn collega's op alleen als adviseurs voor de „duiven" onder de politici op te treden. Verantwoordelijkheid De Amerikaanse wetenschapshistori cus Mendelsohn ging een stapje verder. Volgens hem is de wetenschap in be langrijke mate verantwoordelijk voor ieder nieuw wapensysteem. De techno logische uitdaging was in veel gevallen de enige aanleiding tot nieuwe vindin gen. De politieke rechtvaardiging werd er achteraf bij bedacht. Mendelsohn noemde de wetenschap immoreel, maar laakte tevens de politi ci en de samenlevingen die deze immo raliteit getolereerd hebben. De grote uitdaging voor de wapenwedloop komt volgens hem van de massa-demonstra ties in Bonn, Londen, Rome en Amster dam. De eerste stap naar nucleaire ont wapening zou moeten zijn dat de groot machten afzien van het vermogen om als eerste kernwapens te gebuiken. De 'noorgroep kreeg dinsdag enkele ma len een pleidooi te horen voor een ster kere conventionele defensie in Europa als alternatief voor de kernwapens. De Engelsman dr. Neild, die het volstrekt onwerkelijk vindt om te denken dat Rusland door gebiedsuitbreiding in Eu ropa nog meer lastige satellieten zou willen, pleitte voor het weghalen van alle kernwapens uit Europa. Het risico van zo'n eenzijdige stap is niet groter dan het risico dat. Europa het nucleaire slagveld wordt van de grootmachten. De hoodredacteur van „Le Monde" An- dré Fontaine, zei dat de grootmachten pas aan ontwapening toe zijn, als ze de zelfde dromen dromen. En omdat dat er niet in zit, kan de huidige wedloop al leen doorbroken worden als Rusland en Amerika de hongerdood van 15 miljoen mensen per jaar ais hun gezamenlijke vijand gaan beschouwen. Fontaine daagde de kerken uit die invalshoek tot de hunne te maken. Over één ding waren ale deskundigen het gisteren eens. Ook al geloof je m het effect van afschrikking, dan nog kan het niveau waarop het evenwicht ach bevindt, aanzienlijk omlaag. Geen der beide grootmachten heeft meer of bete re wapens nodig. Volgens de Ameri kaanse historicus Bundy kan de VS 50 procent van zijn strategische wapens missen, zelfs als de Sowjets daar geen gebaar tegenover zouden stellen. Voor waarde is dan wel dat Rusland niet in staat zal zijn in een klap de taktische wapens van Amerika uit te schakelen. Onderhandelingen stimuleren de wed loop eerder dan dat ze het niveau van bewapening terugbrengen. De enige rechtvaardiging voor nieuwe wapens is namelijk dat de onderhandelingspo sitie vesterkt wordt. Met andere woor den de waanzin van de wedloop wil dat de spiraal wordt voortgezet mede dankzij de onderhandelingen tussen Oost en West. Directie: K. Scherphuis. W. F. de Pagter en F vart de Velde. Hoofdredactie: M P Dieleman en C. van der Maas. BUREAUS: Vlissingen: Walstraat 56-60.4381 EG Vlissingen. tel (01184) 15144. Middelburg: Mark! 51. 4331 LK M.ddelburg. tel. (011801 27651. Goes: Grote Markt 2. 4461 AJ Goes, tel. (01100) 16140. Terneuzen: Nieuwslraat 22. 4531 CW Terneuzen. tel. (01150) 94457, Hulst: Steenstraat 6, 4561 AS Hulst, tel. (011401 14058 In de avonduren is de centrale redac tie bezet van zondag t m vnidag van af 19 00 uur (01184)15144 Klachten bezorging Plaatseli|ke kantoren, maandag t m vri|dag van 08 00-17.00 uur 's Zaterdags van 09 00 lot 11.30 uur Telefoonnummers buiten kantooruren" Expeditie. (01184) 63533. Advertentie-afdeling (01186) 1584 's-Zaterdags (01184) 15144 van 09 00-11 30 uur. Redactie (01184)14796 Overlijdens advertenties maandag- im vri|dagavond van 20 30 tot 22.00 uur 101184) 15144. Zondagavond van 20 00 tot 22.00 uur Abonnementsprijzen' per kwartaal 53,40, franco per post 63,50. per maand 18,25; losse nummers 0.75 (alle bedragen in clusief 4 pet. btw.). Postrek. nr.: 3754316. t.n.v. PZC ab.rek. Middelburg. Advertentietarieven 108 cent per mm; minimumprijs per advertentie f 16.20; ingezonden mededelingen 2 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 3.75 meer. Volledige tarieven met contractprij zen op aanvraag. Alle advertentieprijzen exclusief 4 pet btw. Giro: 35 93 00. Uitgeveri| Provincia le Zeeuwse-Courant B V. Middel burg.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 3