BODEMPRIJZEN
BIJ DE
KRUIDENIER
de levensmiddelenbranche
gebrek aan jodium door andere voeding
noodzaak of
doodsteek?
hifi
testplaat
video-abc
firato
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1981
PZC/varla
15
{Van onze redactie economie)
Betalen we voor in elk geval een deel van ons boodschappenlijstje te weinig bij de kruidenier?
De meningen zijn er danig over verdeeld in de wereld van de levensmiddelenhandel. De grote
winkeliers als Albert Heijn en zogenoemde 'discounters' als de Prijs-Slag, onderdeel van de
Hermans Groep, vinden dat u genoeg aan hen kwijt bent; het Vakcentrum, de beroepsorganisatie
van zelfstandige levensmiddelendetaillisten, meent echter dat er alle reden is om minima vast te
stellen voor de prijzen die kruidenier en supermarkt van ons vragen.
De discussie over de bodemprijzen Voor Herman van der Geest staat het der die prijs zouden die artikelen niet
buiten twijfel dat „de heren elkaar te
vuur en te zwaard bestrijden met prijs
stellingen die eigenlijk niet kunnen".
Volgens hem worden er artikelen ver
kocht tegen prijzen die lager zijn dan de
prijs die men er zelf voor heeft betaald.
werd onlangs weer uiterst actueel, toen
het Ahold-concern (Albert Heijn) liet
weten dat het geen toekomst meer ziet
voor zijn winkeldochter Simon, de vroe
gere Simon de Wit. „Honderdvijftig
winkels (2300 personeelsleden) de nek
omgedraaid door de prijzenslag van Al-
bert Heijn zelf', zegt het Vakcentrum
vol overtuiging. Maar anderen houden
er een wat andere opvatting op na.
De kruideniersbranche deelt nadruk
kelijk in de economische malaise. De
groei van de bevolking stagneert en de
Nederlander heeft allengs minder te
besteden. Recente statistieken wijzen
op omzetdalingen met gemiddeld al
drie procent. Het heeft geleid tot een
prijzenslag die langer aanhoudt dan
ooit tevoren. Herman van der Geest,
eigenaar van een buurt-verzorgende
supermarkt in Den Haag en voorzitter
van het Vakcentrum:
,ïïke januari is er een explosie van ac
ties met lage prijzen, maar.het essentië
le deze keer was. dat Albert Heijn een
puur harde prijsstrijd ging voeren die
ou nog voortduurt- Dat brengt een ver
schuiving in de markt teweeg die ge
vaarlijk kan uitpakken voor het mid
den- en kleinbedrijf en voor het winkel
bestand in Nederland".
De bedoeling van Albert Heijn was dui
delijk. Het was zaak een groter aandeel
te veroveren in een kleiner wordende
markt (het totaal van de verkopen in de
levensmiddelenbranche). Het bedrijf
was bereid daarvoor met minder winst
per artikel genoegen te nemen om zo
lagere prijzen te kunnen berekenen. De
consument werd ingepompt dat de
grootste kruidenier op de kleintjes ging
letten. Waarop de discounter Dirk van
de Broek reageerde met de slogan dat
Albert Heijn daarmee aan wel wat laat
kwam omdat hij het al jaren deed.
Edah (onderdeel van het warenhuis
concern van Vroom Dreesmannj en
andere grootwinkelbedrijven gingen
mee de slag in, maai- voor menig zelf
standig kruideniersbedrijf werd het een
toer om het bij t$ houden. Volgens het
Vakcentrum staat al vast dat 150 zelf
standige winkeliers als gevolg van de
prijzenslag het loodje zullen leggen of
het hoofd al in de schoot hebben gelegd.
moordend
Een onderzoek heeft onlangs de con
statering opgeleverd dat de laatste ja
ren het winkelbestand met 4 procent
per jaar is teruggelopen. Mede daar
door telt Nederland enige honderden
witte plekken, waar sprake is van 'on
der-verzorging'. waar binnen redelijke
afstand geen winkels zijn waar men
voor zijn dagelijkse levensmiddelen
terecht kan.
„Er wordt met prijzen geadverteerd
waarvoor zelfs de grootste (inkoopor
ganisaties van zelfstandige detaillisten
niet meer konden inkopen. De bewe
ring van de grote filiaalbedrijven dat
hun extreem lage prijsaanbiedingen -
voor overigens een beperkt aantal
merkartikelen - mogelijk worden ge
maakt door grote omzetten en efficiën
te bedrijfsvoering, worden gelogen
straft door het feit dat de omzetten van
de meeste organisaties van zelfstandige
detaillisten groter zijn en dat de effi
ciency in hun groothandelsbedrijven
bepaald niet minder is dan die van de
extreme prijsconcurrenten."
„Er wordt gedumpt - wat in landen als
België, Duitsland. Engeland en Frank
rijk wettelijk verboden is -of er wordt
gediscrimineerd bij de fabrieken. Of er
is sprake van sponsoring i waarvan hij
vermoedt dat het door V&D gebeurt
om Edah in staat te stellen zeer lage
prijzen te berekenen). Of. ten slotte,
men neemt het verlies, maar dat is op
den duur nooit vol te houden."
„Ik zou er nog vrede mee kunnen heb
ben als iemand af en toe iets tegen kost
prijs naar- de consument doorschuift,
maar een kind kan toch begrijpen dat
op een ander artikel terugverdient
moet worden wat men op een ander ar
tikel te kort komt?"
Het Vakcentrum bepleit daarom dat er
voor een breed assortiment artikelen
bodemprijzen worden vastgesteld. On-
in de winkel te koop mogen worden
aangeboden. Daarmee zou voor de zelf
standige handel (de kruideniers en su
permarkten die niet tot de filaalketens
van de grootwinkelbedrijven horen)
de toekomst verzekerd kunnen wor
den.
„Een prijzenoorlog zoals dit jaar leidt
tot een versnelde afbraak van het distri
butie-apparaat, waardoor de consu
menten op een snel kleiner wordend
aantal verkooppunten zijn aangewe
zen", zegt het Vakcentrum. „Voorspel
bare gevolgen van deze zelfmoordcon-
currentie." Dat zou leiden naar een gro
ter wordende monopolistische positie
van de groten, met desastreuze gevol
gen voor het winkelbestand. „En voor
de prijzen in de toekomst wellicht",
voegt Van der Geest eraan toe. „Want
wat kan er gebeuren als een paar groten
de hele markt beheersen?"
Vaststelling van bodemprijzen leidt
volgens de voorzitter van het Vakcen
trum niet tot verhoging van het levens
middelenpakket. Hij gaat er immers
van uit dat tegenover het duurder wor
den van nu te goedkoop verkochte arti
kelen een verlaging kan staan van de
prijzen voor artikelen die nu duurder
moeten worden aangeboden om goed te
maken wat men tekort komt op wat nu
te laag is geprijsd.
Een volstrekt andere opvatting heeft
mr. A. Muurling, ooit in dienst van Si
mon de Wit toen dat nog een onafhan
kelijk bedrijf was, thans lid van de
raad van bestuur van de Hermans
Groep. Het vastleggen van bodemprij
zen brengt de levensmiddelenbranche
volgens hem op een „heilloze weg".
„Iedereen zal op aie oodemprijs gaan
zitten", meent hij. Ook de kruidenier
die ermee 'beschermd' zou moeten wor
den, zou het zich amper kunnen permit
teren meer te vragen dan die bodem
prijs. Daar zou hij dan ook niets op ver
dienen. 1-Ioe groter het assortiment
wordt gemaakt waarvoor een bodem
prijs geldt, hoe groter het aantal artike
len waarop deze kruidenier niets meer
verdient.
„Dan wordt het alleen maar erger. Om
daar iets tegen te doen, zou in de bo
demprijs een zekere winst voor de win
kelier moeten worden opgenomen. Die
zou dan waarschijnlijk moeten zijn af
gestemd om de zwakste schakel. Dan
ben je zo weer terug bij de verticale
prijsbinding. En dan begint het alle
maal opnieuw."
Want bedrijven als die van de Hermans
Groep zullen dat niet over zich heen la
ten gaan. Ze zouden dat alleen al aan
hun verleden verplicht zijn. Jac Her
mans, die later zou samengaan met de
gelijkgestemde Hagenaar Piet Hofland
(van de Haagse Profimarkt), was inder
tijd één van de hardnekkigste bestrij
ders van de verticale prijsbinding,
waarbij fabrikanten of importeurs de
prijzen bepaalden die voor htm artike
len in de winkel op zijn minst moesten
worden gevraagd.
De knuppel was eigenlijk in het hoen
derhok geworpen door een marktkoop
man in de Amsterdamse Albert Cuyp-
straat die het vertikte de koffie van
Douwe Egberts te verkopen voor de
prijs die D.E. ervoor voorschreef. In de
vele processen die erop volgden werd
de bijl gelegd aan de wortels van de
prijzenboom. De slag om de verticale
prijsbinding: tegelijk de opkomst van
de discounters.
Van der Geest: „De levensmiddelen
handel is natuurlijk best een aantrek
kelijke branche. Er is een nooit aflaten
de afzetstroom. De luxe mag er onder
de huidige, wat moeilijke economische
omstandigheden een beetje af zijn,
maar de mensen moeten toch eten; Het
is de moeite waard om een deel van die
markt te pakken. De vrees die nu echter,
bestaat is, dat een te groot deel in
slechts een paar handen terecht komt".
vergrijzing
Bodemprijzen moeten daarom volgens
het Vakcentrum de zelfstandige win
kelier - ook diegenen die in samanwer-
kingsorganen werken als de Spar.
A&O, Centra - helpen een renderend
bedrijf te behouden. Van der Geest:
„We krijgen te maken met een vergrij
zende bevolking, maar we willen de
mensen ook zo lang mogelijk in hun
eigen omgeving, in hun eigen huis, la
ten. Dan moeten we niet tegelijkertijd
een politiek voeren die tot afbraak van
het winkelbestand leidt. We moeten de
levensmiddelenhandel voor iedereen
bereikbaar houden."
Muurling: ..Het is het verhaal dat we
twintig jaar geleden ook al te horen kre
gen. Het voorzieningenniveau zou in de
knel komen. Maar de prijzen gingen wel
omlaag. Ik heb zo veel winst niet nodig,
zei Jac Hermans indertijd. Het komt de
klanten toe, Dat geldt nog steeds."
Voordelig inkopen en door efficiënte
winkelvoering en het beperken van de
winstmarge voordelig verkopen, daar
bij erop mikkend dat de lage prijzen zo
veel volk in de winkels brengen dat de
mindere winst wordt goedgemaakt
door grotere omzetten.
Hermans - en hij doet vanzelfsprekend
niet onder voor andere discounters -
heeft het natuurlijk nooit gedaan zon
der op zjjn eigen portemonnee te letten.
Uiteraard werd erop gemikt een deel
van de markt te veroveren. Hermans
bereikte er, samen met Hofland, een
concern mee dat nu 170 winkels omvat
met 2500 man personeel.
De opkomst van de grote discounters
met- hun agressieve verkooppolitiek
(waar Albert Heijn nadrukkelijk in
mee is gegaan) hoeft volgens Muurling
het voorzieningenniveau niet echt aan
te tasten. „De handel verwerkt dat
vanzelf." De allerkleinste zaken zullen
verdwijnen; daar zal geen twijfel over
bestaan. Daarvan weet ook het Vak
centrum dat er geen toekomst voor is.
Muurling: „Maar hun taak wordt over
genomen door de rijdende winkel. Die is
De Nederlandse levensmiddelenbranche is georganiseerd in het CBL, het Cen
traal Bureau Levensmiddelenhandel. De grote winkelbedrijven zijn daarin verte
genwoordigd via de Vereniging van Grootbedrijven in Levensmiddelen, onderne
mingen met meer dan zeven filialen. De zelfstandige levensmiddelndetaillisten
hebben hun vertegenwoordiging in het Vakcentrum. De twee sectoren zijn beide
goed voor ongeveer de helft van de levensmiddelenmarkt in ons land.
Het centrum telt ruim 2300 leden en wil zo langzamerhand eens af van het imago
dat het alleen de 'kleine kruideniers'zou representeren. Er zijn 500 supermarkton
dernemers bij met een jaaromzet van meer dan een miljoen gulden van hen
hebben er 215 een omzet die tussen de 2 en de 5 miljoen ligt. en halen er 35 een
jaaromzet van meer dan 5 miljoen. Meer dan 100 leden expliteren tevens één of
meer filialen.
Tot de aangeslotenen bij het Vakcentrum behoren ook eigenaren van zogenoemde
vrijwillige filiaalbedrijven Ivfb) die samenwerken ui tinkoop)verbanden als Spar.
Centra, A&O, Sperwer. De grossier heeft in die organisaties een belangrijke func
tie als het erom gaat de vfb-kruidenier te steunen in de concurrentiestrijd.
Daarin ligt ook de kern van de reorganisatie bij Schuitemadat optreedt als
groothandel voor de Centra-winkels. Het accent van Schuitema zal meer dan ooit
komen te liggen op die grossiersfunctie. Schuitema's directeur T. Monshouwer zei
onlangs: Wij geloven 'heilig in het vrijioilligfiliaalbedrijf; we zien er aanzienlijke
kansen in, niet direct in een geweldige stijging van de omzet per filiaal, maar wel in
uitbreiding van het aantal filialen."
,Men kan zich verbazen over de flexibiliteit van zelfstandige lokale ondernemers.
Dat is hun kracht, en dat is altijd een belangrijke factor geweest waardoor zij in
het algemeen een goed rendement hebben behaald."
Mede met het oog op de nadruk die de grossiersfunctie (weer) gaat krijgen, stoot
Schuitema haar Famila-vestigingen af. In de Famila-winkels en in de Massa
markten bedreef Schuitema ook zelfde detailhandel. De Famila-witikels in Weert
en Tilburg gaan over naar Ahold dat er Miro-hypermarkten in vestigt De vesti
ging in Beverwijk gaat voor een deel naar Ahold ivoor een AH supermarkt) en
voor de rest naar de Kwantum Holding. Bovendien wil Schuitema haar Massa
markten aan Edah (dochter van V&D) over doen. De reorganisatie gaat zestig
arbeidsplaatsen kosten.
er toch ook niet toevallig gekomen. Die
vult de gaten op Ik weet ook wel dat het
daarin niet. of nog niet. overal rozegeur
en maneschijn is. maar de rydende win
kel neemt al heel duidelijk een heel ei
gen plaats in. Ik verwacht dat ze een
blijvend element in het voorzieningen
patroon zijn. Ze vervullen hun verzor
gende taak heel goed; ze hebben van
alles. In feite zouden de mensen voor
hun boodschappen niet eens meer de
deur uit hoeven, zelfs niet om naar de
kruidenier op de hoek te gaan, want hij
komt naar hen toe. Alleen, men betaalt
er iets meer."
„Aan de andere kant. wat voor prachti
ge winkels zijn er in de voorbije jaren
niet ontstaan. Schitterende groenteza
ken. de keten van reformwinkels. Er
zijn initiatieven genomen waar je je
petje voor af neemt. Daar komt een dis
counter nooit aan toe. Maar je moet het
wel willen; niet blijven zitten wachten."
„Er zijn mogelijkheden genoeg voor
mensen die de pit en de vindingrijkheid
hebben om er iets aan te doen. Jammer
voor degenen die afvallen, maar je kunt
het je in de handel niet permitteren om
de zaak op zijn beloop te laten. Jac Her
mans zei indertijd al: Als iemand met
paard en wagen met zijn handel over
straat gaat en hij dreigt zijn brood te
verliezen omdat anderen het met de au
to beter doen, dan zal die koetsier maar
moeten leren auto rijden."
stiefkind
Voor Muurling zit daar ook de belang
rijkste oorzaak van het verdwijnen
van de Simon-winkels. „Het is altijd
een stiefkind van Albert Heijn geble
ven met veel te weinig bewegingsvrij
heid. Dan gaat de fut eruit; dan ver
dwijnen de spirit, de pit, de vinding
rijkheid. Dan gaat bet niet meer. Dan
worden de geëiste resultaten niet meer
behaald."
Met bodemprijzen is de levensmidde
lenbranche in elk geval niet gediend,
meent Muurling. „Trouwens, wat zijn
bodemprijzen eigenlijk? Groothandels-
prijzen verhoogd met de btw? Maar veel
leveranciers bieden bonussen bij grote
afname. Natuurlijk valt er voordeliger
te leveren wanneer je ergens een hele
vrachtwagen tegelijk heen kunt bren
gen. Dat gebeurt, en dan KUN je je prij
zen lager stellen. Dat wil ook mets zeg
gen over de efficiency van de kleinere
supermarkt, maar zo werkt het wei-
Waar ligt dan de bodemprijs?"
Muurling houdt staande dat bij Her
mans' Prys-Slag - een sporadische uit-
zondering daargelaten - geen enkel ar
tikel dc deur uit gaat voor minder dan
de kostprijs. „In het algemeen doet nie
mand dat." De Hermans Groep - en in
haar gezelschap meer discounters - zal
zich er ook niet bij neerleggen, wanneer
er voor een breed assortiment bodem
prijzen aan zouden komen.
Aan de rechter wordt niet dadelijk ge
dacht. Wel aan het buitenland. „Daar
kunnen we een hoop vandaan halen,
zonder dat we met bodemprijzen te
maken hebben. Dat hebben we in het
verleden ook veel gedaan. Dat weten
de fabrikanten ook. Die zijn daarom
ook niet zo eensgezind: die zitten ook
niet allemaal op de bodemprijzen te
wachten."
Door Harry Bouts)
Waneer het aan de Gezondheids
raad ligt komt er weer jodium in
het gewone keukenzout. Er wordt aan
een wetswijziging gewerkt om de toe
voeging van jodium aan zou verplicht
te stellen. Door de veranderingen in
onze voedingsgewoonten krijgen we
namelijk te weinig jodium naar bin
nen en dat leidt tot een vergrote kans
op de zogenaamde krop (vergroting en
verdikking van de schildklier, ook wel
struma genoemd).
De Gezondheidsraad maakt zich zor
gen over de toeneming van krop, vooral
onder de jongeren, Daarom heeft men
ook aanbevolen het jodiumgehalte in
zout, dat gebruikt wordt door brood
bakkers. te verhogen, zodat ook de klei
ne broodeters nog net de minimum hoe
veelheid van 0,1 milligram per dag bin
nenkrijgen. De flinke eters zouden
daarbij de maximum toelaatbare hoe
veelheid (een milligram) niet mogen
overschrijden.
DeStichting Voorlichting Brood in Den
Haag maakt hier melding van en grijpt
daarbij de mogelijkheid aan om erop te
wijzen dat het eten van brood op dit
ogenblik de enige manier zou zijn om
jodium, dat onontbeerlijk is voor een
goede stofwisseling in ons lichaam te
krijgen. Wie niet. voldoende brood eet
en dus onvoldoende jodium opneemt,
loopt meer gevaar struma te krijgen,
zegt de stichting in een persbericht.
Drs. P. Morach van de Keuringsdienst
van Waren in Leeuwarden vindt de uit
spraak van de stichting wel erg ver
gaan. „Uit de literatuur is mij geble
ken". aldus Morach, „dat jodium vooral
veel voorkomt in vis, zoals kabeljauw
en schelvis. Ik heb indertijd een lijst ge
maakt van voedingswaren met een
hoog jodiumgehalte, Volgens mij krijg
je er voldoende van binnen wanneer je
één keer per week vis eet".
geen paniek
De Keuringsdienst in Leeuwarden is
gespecialiseerd in sporenelementen,
waartoe jodium hoort. Morach wijst
erop, dat het zelf toevoegen van jo
dium aan voedingswaren gevaarlijk
zou kunnen zijn. De minimum- en ma
ximumgrenzen liggen dicht bij elkaar.
Je zou dus ook al gauw meer binnen
kunnen krijgen dan goed voor je is,
waarschuwt Morach.
Hij vindt overigens, evenals andere des
kundigen. die ik de mededeling van de
Stichting Voorlichting Brood voorleg
de. dat er geen enkele reden voor pa
niek is. „Maak er vooral geen onheils-
verhaal van, want zo erg is het niet",
aldus een van hun reacties. Opmerke
lijk is wel dat de deskundigen geen een
sluidende mening hebben over de aan
wezigheid van jodium in ons voedsel.
Dr. Ir. G. de Becker van het Voorlich
tingsbureau voor de Voeding zegt bij
voorbeeld dat brood de enige behoorlij
ke jodiumbron is. Dezelfde uitspraak
komt van het ministerie van volksge
zondheid. Bakkers zijn wettelijk ver
plicht gejodeerd zout te gebruiken. Om
dat keukenzout niet gejodeerd is. bete
kent het dat de mensen die zelf brood
bakken dus ook de kans lopen te weinig
jodium binnen te krijgen. Duitse bak
kers zijn met verplicht jodium toe te
voegen aan het zout Duits brood is
voor ons daarom geen jodiumbron. al
thans men heeft geen zekerheid dat dit
zo ts.
geen reclame
De Keuringsdienst van Waren heeft,
voor zover het Morach bekend is, nog
geen onderzoek ingesteld naar het
eventuele jodiumgehalte van zoge
naamde broodmix, dal men tegen
woordig in de winkel kan kopen. Zeker
bij sommige merken broodmix moet
men zeil' zout toevoegen, gelooft hij.
Het betekent dus dat dit gewoon keu
kenzout is zonder jodium. Het kant-en
klaar brooddeeg is evenmin op jodium
onderzocht. Morach blijft erbij dal er
meer voedingsmiddelen zijn met jo
dium, vooral vis.
Wanneer de Stichting Voorlichting
Brood directe reclame zou maken met
het jodiumverhaal. zou de Reclame Co
de Commissie onmiddellijk kunnen in
grijpen. Gezondheidsoverwegingen
mogen immers niet meer worden ge
bruikt in de reclame voor voedingsmid
delen. Nu de mededeling als een ge
woon persbericht wordt gebracht, is er
waarschijnlijk niets op tegen.
Maar een persbericht is bedoeld om in
de pers te verschijnen en dan wordt het
ernstiger opgevat. Een advertentie
wordt in het algemeen niet zo serieus
genomen als een gewoon bericht, waar
van men mag aannemen dat de schrij
ver ervan objectiever is en niet gedre
ven wordt door verkoopcijfers.
Bij Akzo Zout in Hengelo zegt men zeer
snel te kunnen overschakelen van ge
woon op gejodeerd keukenzout, wan
neer de overheid dit wenst. Door het
extra werk zal het zout wel enkele cen
ten duurder worden, zegt D. J. van
Wier, de verkoopleider binnenland
van Akzo Zout. In 1928, aldus Van Wier,
werd het toevoegen van jodium aan ge
woon keukenzout verplicht. De ziekte
struma heeft men daardoor vrijwel ge
heel onder de knie.
In 1972 schreef iemand een dissertatie
voor zijn doctoraal. Van Wier kende de
naam van de schrijver niet uit zijn
hoofd: daarin werd vastgesteld dat er
voldoende jodium in de Nederlandse
voeding voorkomt
Daarop kwam het advies dat jodium uit
het gewone zout moest verdwijnen en
alleen nog aan bakkerszout moest wor
den toegevoegd. Niemand heeft kenne
lijk rekening gehouden met de veran
derde voedingsgewoonten. Vandaar
dat men nu weer bezig is de wet te wijzi
gen.
Akzo Zout maakt nog voor bepaalde
landen gejodeerd zout; niet voor Neder
land of Duitsland. Het gehalte aan jo
dium zal, als de wet er is. iets hoger wor
den dan vroeger, gelooft Van Wier. Het
gehalte was 5 milligram per kilo. Wat er
met zogenaamd dieetzout gebeurt is
niet bekend.
Dit natriumarme zout komt uit het
buitenland, waar het dus niet gebon
den hoeft te zijn aan een jodium wet. De
deskundigen vinden dal artsen die hun
cliënten nalriumarm zout (zonder ex
tra jodium) en meelproduktcn met na
lriumarm zout voorschrijven tegelijk
dienen te zorgen voor de jodiumvoor-
ziening.
Dat de ontwikkeling van de Hi-Fi-
geluidsapparatuur bepaal Astorm-
achtig is te noemen zal niemand
zijn ontgaan. Al zou het alleen al
zijn door de ware stortvloed van
nieuwe (veelal Engelse) woorden
en begrippen die zo'n ontwikke
ling met zich meebrengt. Een waar
rookgordijn, waarin alleen de (zo
genaamde?! kenner een weg weet,
maar waarin de doorsnee-gebrui
ker van Hi-Fi-apparatuur in hoge
mate is aangewezen op zijn tastzin
en improvisatietalent. Hij of zij
kan in de meeste gevallen slechts
vermoeden wat er bedoeld wordt
en zal zich geen helder idee kunnen
vormen van wat al die kreten nu
heel concreet betekenen voor de
weergave in de eigen huiskamer.
Pioneer Electronics Holland in
Weesp. gespecialiseerd in geluids
apparatuur. vond het vervelend
dat mensen moeilijkheden onder
vinden met die terminologie. Ze ga
ven daarom een 'Verklarend Woor
denboek Hi-Fi-Nederlands' uit, dat
door Bonnie St. Clair en José (vroe
ger van LüV) werd gepresenteerd.
De popsterren namen zelf ook even
de gelegenheid waar om wat tech
nische kreten op te zoeken. Het
boekje is gratis verkrijgbaar bij de
Pioneer-dealers.
Er is nog steeds vraag naar teslpla-
ten. Platen waar men pickup-ele-
ment en toonarm kan testen. On
langs verscheen van de Deense fa
briek Oriofon. gespecialiseerd in
hel maken van pickup-elementen
en snijtafels voor de grammofoon-
platenindustrie. een eigen produk-
tie. Het is testplaat nummer twee,
waarop negen muziekstudies
staan van het Zweedseplatenmerk
Opus 3.
Verder bevat de plaat een groot
aantal tests voor de identificatie
van het juiste stereokanaal (links of
rechts), voor het meten van het
ruisniveau. allerhande tests voor
de sporing van diamant en pickup-
element en voor het meten van ver
vorming. De uitgekiende plaat is te
krijgen bij de Ortofon-dealers of bij
Audiotrade in Mijdrecht. Een
handleiding is bijgesloten.
Video-ABC "82 is verschenen. Het
is een handboek op het gebied van
video, met name voor hen die er
(semi-)professioneel of intens mee
bezig zijn. Een handboek omdat
het alle adressen bevat van instel
lingen, importeurs, clubs en be
drijven die met het schrijven van
beeld op band bezig zijn. Verder is
een verklarende woordenlijst van
belang. Hij bevat 550 videotermen.
Behalve de uitvoerige adreslijst is
het handboek op-5 formaat ook
vooral waardevol om een aantal
technische tips. er staat een be
knopte cursus camera-techniek en
een serie belichtingsadviezen in.
Een systeemvergelijking tussen
VHS. Betamax en V-2000 ont
breekt ook niet, evenals een lijst
van verkrijgbare U-matic videoma
chines met ae mogelijkheden voor
montage.
Video-ABC '82 is samengesteld
door Rob Sonepouse en Jan van
Herksen. Het is verschenen bij uit
geverij Kabelvisie, Herenstraat 8,
4101 BT Culemborg,
Grote gebeurtenissen werpen een
schaduw vooruit. Dat is kennelijk
ook zo met de tweejaarlijkse ra
dio-, televisie- en elektronische
beurs Firato het geval. Nog maar
nauwelijks is de Berlïjnse elektro-
nica-kermis Funkausstellung ach
ter de rug, of de Amsterdamse RAI
meldt dat men ook van26augustus
tot 5 september komend jaar een
kwart miljoen mensen verwacht.
Dat komt omdat de Firato (eveuals
de Funkausstellung) een begrip is,
een van de grootste tentoonstel
ling in Europa, met een golf van
publiciteit via radio, tv en pers.
Men zal daarom ook proberen veel
nieuws naar Amsterdam te bren
gen. Een trekpleister moet het zeil
beoefenen van elektronische mu
ziek worden. Een hal zal daarom ge
heel gereserveerd worden voor
elektronische en akoestische mu
ziekinstrumenten. onder het motto
'Muztek-actief. Uiteraard zal in die
hal. waar zoveel muziek met elek
tronica samengaat, een speciale
studio worden ingericht Hier zul
len onder meer de Hilversumse IV-
uitzendingen vandaan komen.
Op de Firato wordt ook veel be
langstelling verwacht voor een
nieuwste generatie huis- en hobby
computers, voor de videobeeld
plaat. voor de Compact Disc - een
mijlpaal op het gebied van audio
kwaliteitsweergave - voor tv met
stereogeluid en geperfectioneerde
video-opnamesystemen.
Ook omroep zal weer present zijn.
In 'Omroep Wonderland' zal het
publiek een kijkj'e kunnen nemen
achter de schermen van dc tv- en
radiowereld en in de studio's kun
nen meemaken hoe radio- en tele
visieprogramma's tot stand ko
men. Tijdens de Firato zullen ook
de bekende radio- en tv-prijs, de
Zilveren Nïpkow-schijf en de Zil
veren Rcissmicrofoon worden uit
gereikt.
Een andere, speciale presentatie
met een grote reputatie is het Elek
tron, een voorlichtingsmanifesta
tie over beroepen en opleidingen in
de elektronica, opgezet door over
heid en industrie. Het Elektron
brengt jong en oud in contact met
de talloze technieken en mogelijk
heden van de moderne elektronica.
Voor de komende expositie heeft
het Elektron als thema gekozen de
toepassingen van sensors Sensors
zijn de zintuigen van de heden
daagse elektronica, vanaf de ruim
tevaart totïn rekenmachines.
