Ên PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Brezjnev maakt een 'gebaar van goede wil' Terlouw: deze week besluit ketelbouw Parade 'derde macht' van Paisley in Ulster Israel stoot zich aan verklaringen EG-landen DEELSS-20 RAKETTEN TERUGTREKKEN ACHTER OERAL vandaag BIJDRAGE AAN SINAI-MACHT WEER ONZEKER Vrij koud Wisselend bewolkt en enkele buien, mogelijk met natte sneeuw. Middag- temperatuur ongeveer 6 graden. Har de tot stormachtige noordwesten wind 224e jaargang no. 277 Dinsdag 24 november 1981 tamse bv 1881-1981 100 JAAR INSTALLATEUR Postbus 154 - 4460 AD Goes - Telefoon 01106-1740 (Van ome correspondent BONN - De Russische staats- en partijleider Leonid Brezjnev heeft opnieuw de Amerikaanse voorstellen alle Russische middellange-afstandsraketten te ontmantelen afgewezen, maar „als gebaar van goede wil" aangeboden „eenzijdig" een aantal van de meest moderne Russische SS-20 raketten tijdens de op handen zijnde onderhandelingen in Genève, uit Europees Rusland terug te trekken. Brezjnev zei bereid te zijn ..als voor schot op de onderhandelingen" die op 30 november tussen de Verenigde Sta ten en de Sowjet-Unie in Geneve van start gaan, alvast op een lager aantal Door bezuinigingen minder extra banen in gezondheidszorg DEN HAAG (ANP) - Het pakket van bezuinigingen, dat h^t kabinet vorige week bekend maakte, zal in de gezond heidszorg betekenen, dat er driedui zend banen minder bijkomen in de loop van 1982. Zoals bekend moet op de gezondheids zorg 385 miljoen gulden bezuinigd wor den. Een bedrag van 140 miljoen gulden moet daarbij gevonden worden door het aannemen van minder personeel. Voor volgend jaar betekent dat, dat plannen om het aantal banen op te voe ren met 9.000 teruggedraaid worden tot 6.000 extra banen. Een woordvoerder van het ministerie van volksgezond heid en milieuhygiëne heeft dit maan dagavond desgevraagd bevestigd. van deze op West-Europa gerichte ra ketten over te gaan. De Russische lei der zei zijn Westduitse gastheren bij de komende onderhandelingen over ver mindering van nucleaire raketten in Europa niet over de reductie van tien tallen, maar honderden raketsystemen te willen praten. Gastheer Helmut Schmidt zei echter in een eerste reactie de bereidverklaring van Brezjnev „niet helemaal voldoen de" te vinden. Want ook wanneer een aantal SS-20 raketten uit de Europese gedeelte van de Sowjet-Unie terugge trokken worden, zijn ze „in staat steden als Hamburg en Keulen te bereiken", aldus Schmidt. Wel zei Schmidt in zijn reactie op de tafelrede van de Russi sche leider „ervan overtuigd te zijn dat de Sowjet-Unie bereid is tot werkelijke vermindering van middellange af standsraketten in Europa". De zogenaamde ...nul-optie", zoals die vorige week door de Amerikaanse pre sident Reagan werd geformuleerd, wees Leonid Brezjnev nogmaals ook persoonlijk van de hand. Bondskanse lier Helmut Schmidt had een beroep ge daan op de Russische secretaris-gena- raal om alle in zijn land gestationeerde middellange-afstandsraketten te ver wijderen. Als dat niet gebeurt, zullen eind 1983 nieuwe Amerikaanse raket ten van dit type in West-Europa worden opgesteld, aldus Schmidt. Tijdens een drie uur durende (60 minu ten meer dan voorzien) ontmoeting tussen de Sowjet-delegatie en de West duitse gastheren zei Schmidt letter lijk: „Ik begrijp de zorgen van de Sow jet-Unie voor nieuwe Amerikaanse atoomraketten in Europa. Dat begrij pen wij des te beter omdat wij ons van af 1977 in toenemende mate bedreigd voelen door Russische raketten. Het voorrang De Middelburgse gemeenteraad heeft maandag in grote eensgezindheid be sloten een klemmend beroep op de overheid in Den Haag te doen om voor rang te geven aan de bouw van het Streekziekenhuis Walcheren. De raad stelde zich hiermee achter de brief die het bestuur van het te bouwen zieken huis 31 augustus dit jaar stuurde aan de staatssecretaris van volksgezond heid en milieuhygiëne. vakantiegeld Het kabinet hoeft volgende week woensdag bij het CNV niet aan te ko men met voorstellen die de prijscom pensatie zullen aantasten of het vakantiegeld meteen half procent wil len verlagen. Er is gekozen voor cao- voorstellen in bedrijfstakken en be drijven. Daarbij passen geen loonvoor- stellen van het kabinet waarop op cen traal niveau wordt beslist. PAGINA 7 afscheid „Iedere dag is weer anders en dat is het aantrekkelijke van deze functie. De kinderen in 'Zonneveld' zijn erg 'be werkelijk'. maar ik heb een grote be wondering voor ze dat zegt dr. H. Roebers. kinderarts en geneesheer-di recteur van het Zeehospitium Zonne veld in Oostkapelle, die per 1 decem ber de laatste functie neerlegt Hij blijft nog parttime aan het revalidatie centrum verbonden als kinderarts. tweede De herenploeg van VTV Vlissingen is tweede geworden tijdens de Neder landse kampioenschappen turnen voor clubs in de sectie wedstrijdsport. Volo Haarlem werd kampioen, en was onbereikbaar voor de Zeeuwen. De Haarlemse voorsprong bedroeg circa 8 punten. zelfvertrouwen Ze mogen dan niet zo best voetballen de laatste tijd, gevat blijven de Feye- noorders wel. Pal na zijn succesvolle imitatie van de vrije trap die Oranje vorige week de weg naar Spanje ver sperde, werd Wim van Til door zijn me despelers van een nieuwe naam voor zien. 'Platili' wordt hi) sinds zondag ge noemd. Nieuws uit Zeeland: 2, 5 6 en 7 Binnen- en buitenland: 3 en 9 Rubriek Hoort ziet schrijft: 11 Sport: 12 en 13 Radio en televisie: 14 Financieel: 15 Ian Paisley tijdens zijn toespraak voor het stadhuis van Belfast. bestaan hiervan kan ernstige gevolgen hebben". Leonid Brezjnev antwoordde daarop dat zijn land niets liever wil dan de vre de en dat in alle openheid met elkaar moet worden gesproken. Maar hij liet er tegelijkertijd geen twijfel over bestaan dat de Sowjet-Unie van mening is dat er op dit moment ongeveer sprake is van een machtsevenwicht. Als er inderdaad Amerikaanse middellange-afstandsra ketten m Europa worden geplaatst, dan ziet de Sowjet-Unie zich gedwongen „ernstige tegenmaatregelen" te nemen. Brezjnev verzekerde Schmidt dat Mos kou niettemin vol vertrouwen de op 30 november beginnende ontwapenings onderhandelingen tussen de Sowjet- Unie en de Verenigde Staten tegemoet ziet. Hij hoopt erop dat Washington zijn positie met betrekking-tot de atomaire middellange-afstandsraketten zal her zien. De vorige week door de Ameri kaanse president Reagan gedane voor stellen voor een zogenaamde „nul-op- lossing" noemde Brezjnev onaanvaard baar. De woordvoerder van de Russi sche partijleider. Leonid Samjatin (af delingsleider in het centraal comité) sprak op een persconferentie in Bonn over „mooi klinkende, maar zeer merk waardige" woorden. Volgens hem laten de Amerikanen bij het vaststellen van hun positie bewust de op zee gestatio neerde NAVO-raketten en de Engelse en Franse middellange atoomwapens buiten beschouwing. Helmut Schmidt is er, zoals hij secreta ris-generaal Brezjnev meedeelde, ove rigens een voorstander van dat de laatst genoemde wapens een rol moe ten spelen bij de komende onderhande lingen in Genève. Waarnemers geloven dat hierdoor meer „speelruimte" is ontstaan. Als aangekondigd treedt de Westduitse bondskanselier op als „tolk" tussen de twee supermogendheöen. De Sowjet- leider heeft zijn voorstel tot een morato rium in het bereik van de middellange afstandsraketten opnieuw ingebracht. Helmut Schmidt heeft hem daarop te kennen gegeven dat dit voor het Wes ten niet aanvaardbaar is omdat daar door de voorsprong van dc Sowjet-Unie op dit gebied bevroren wordt. Het gevangen zetten van elf Brazi liaanse vakbondsleiders na een sta king is maandag in Geneve veroor deeld door de internationale federatie van metaalarbeiders als een flagrante ontkenning van vakbondsrechten BONN - President Lenid Brezjnev en minister van buitenlandse zaken Andrei Groyko van Rusland tegenover de Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt llinksen zijn minister van buitenlandse zaken Hans-Dietrich Genscher. NA 'BREED' OVERLEG Van onze Haagse redacteur DEN HAAG - Minister Terlouw van economische zaken wil nog deze week een besluit nemen over de toekomst van de ketelbouwindustrïe, geconcentreerd bij De Schelde in Vlissingen en Stork in Hengelo. Hij wil echter, voordat hij zijn besluit neemt, op zeer korte termijn een gesprek hebben met de vakbonden, dc directies van de bedrijven en de Tweede-Kamercommissie voor economische zaken. De bewindsman, die maandag een gesprek had met de samenwerkende electriciteitsproducenten (SEP) en de SEAN, de stichting die de keteibouw in Hengelo wil concentreren, spreekt van een urgente zaak. Terlouw moet, zo werd na afloop van het gesprek gezegd, snel duidelijk ma ken „wie wat doet en wat maakt in de toekomst". Vooral Stork-Ketel en Ap paraten Bouw is op de korte termijn afhankelijk van zo'n besluit - De Schel de zal het. zo is de stelling in Den Haag. iets langer kunnen uitzingen. Voor de Schelde echter hangt het ad vies van de Sean, stichtmg energie-ap- paratuur Nederland, als het zwaard van Damocles boven haar hoofd. De Sean immers wil de bouw van grote ketels voor de electriciteitscentrales concen treren in Hengelo, vanuit de gedachte dat er voor twee ketelbouwbedrijven geen markt is. Het ligt voor de hand dat Terlouw tot een soort van concentratie-in-de-toe- komst zal komen, waarbij Stork op een wat langere termijn dan de Sean in haar advies van april dit jaar voorzag hét be drijf voor de ketelbouw zal worden. Het nieuwe pre-advies dat de Sean enkele (Slot zie pagina 7 kolom 2) NEWTOWNARDS, NOORD-IERLAND (UPI) - De militante Noordierse ds. Ian Paisley heeft maandagavond in een spektakulaire demonstratie 19.000 le den van de zogenaamde 'derde macht' laten paraderen. Dat gebeurde in het overwegend protestantse Newtow- nards, even buiten Belfast. De mannen, van wie sommigen gemaskerd waren en paramilitaire uniformen droegen, marcheerden drie aan drie in een schier eindeloos lijkende colonne. Het voorbijtrekken nam een half uur in be slag. De 'derde macht' is bedoeld om de pro vincie. te verdedigen tegen aanvallen van het Ierse republikeinse leger. Zij paradeerden voor een uitzinnige me nigte aan het slot van Paisley's dag van actie tegen het beleid van de Britse re gering. Er waren ca. 10.000 mensen bij een op het plein waai' gedemonstreerd werd. In een emotionele toespraak op het hoofdplein van Belfast eerder op de dag zei hij tot de ca. 5.000 aanwezigen dat zij zich niet moeten overgeven. „Verenigd moeten wij sterk staan tegenover het verraad van premier Thatcher en tegen de onmacht van haar regering het getij van terreur tegen de protestanten te ke ren." Velen in Belfast en in de provincie had den gehoor gegeven aan de oproep van Paisley het werk neer te leggen en de straat op te gaan om te demonstreren. Veel winkels, bedrijven en fabrieken moesten hun deuren sluiten. Maar er waren ook demonstraties van meer ge matigde protestantse organisaties die Paisley ervan beschuldigen de boos heid en ontevredenheid onder de pro testanten uit te buiten om zichzelf te maken tot hun onbetwiste leider in de provincie. Zondag zei Paisley in zyn kerk dat het protest van maandag de laatste kans van Ulster was zich te keren tegen het 'onzalige trio" van mevrouw Thatcher, de Ierse premier Fitzgerald en de IRA Hij vreest dat premier Thatcher de pro testanten aan hun lot zullen overlaten door een eventuele hereniging van Ul ster met de overwegend katholieke Ier se republiek. Bont Londen Voor een kazerne in het zuidoosten van Londen is maandag een bom ontploft, waarbij twee vrouwen gewond raakten van wie een ernstig. De bom was niet krachtig; er is nauwelijks materiële schade aangericht. De IRA heeft zich verantwoordelijk ge steld voor de aanslag. De explosieven zaten verborgen in een speelgoedpistool. Militairen hadden dit plastic pistool in de nacht van zondag op maandag wel gezien, maar hadden het laten liggen, m de veronderstelling dat een kind het had vergeten. ABVA/KABO WIL GEEN LOODSEN IN TOPFUNCTIES BIJ WALRADAR ROTTERDAM (ANP) - De ambtena- renfederatie ABVAKABO is er op te gen dat de hoogste posities onder wal- radarpersoneel in de toekomst alleen nog maar door loodsen kunnen worden bekleed, zoals een ambtelijke werk groep onlangs heeft geadviseerd aan de dienstleiding van het directoraat generaal scheepvaart en maritieme za ken (DGSMi van het ministerie van verkeer en waterstaat. Einde informatie België BRUSSEL (ANP) - Koning Boudewijn van België heeft maandag de Vlaamse liberaal Herman Vanderpoorten, ont heven van de informatie-opdracht die Vanderpoorten accepteerde na de Bel gische algemene verkiezingen van twee weken geleden. Vanderpoorten heeft maandag een eindverslag uitgebracht. Maandag avond heeft de koning de Vlaamse christen-democraat WUfiried Martens, de voormalige eerste minister van vier Belgische kabinetten, ontvangen IVan ome correspondenten JERUZALEM, DEN HAAG- Het is in eens twijfelachtig geworden of Israël akkoord gaat met de deelneming van de vier Europese landen Engeland, Frankrijk, Nederland en Italië aan de multinationale vredesmacht in de Si nai. De Israëlische woordvoerder van het ministerie van buitenlande zaken zei maandagavond dat het er alle schijn van heeft dat de verklaringen die de EG-landen hebben afgelegd in strijd zijn met de Camp David-akkoor- den. Op de vraag of daaruit de voor de hand liggende conclusie moet worden getrokken dal Israël zijn veto uit spreekt over deelneming van de vier wilde de woordvoerder alleen zeggen dat de regering het hele complex van problemen zal bestuderen en een be slissing zal nemen. Deze beslissing wordt overigens niet voor het komen de weekeinde verwacht Het heeft er alle schijn van dat er op het laatste moment iets is misgelopen. Zon dag nog werd door Israëlische zegslie den de indruk gewekt dat de zaak rond was. Ook westerse diplomaten bevesti gen de indruk dat op basis van de ver klaringen die gisteren zijn uitgegeven Israel akkoord zou gaan met Europese deelname. Maar het schijnt dat de toon van de afzonderlijke verklaringen van de vier de Israëli's van mening heeft doen veranderen In de afzonderlijke verklaringen wordt, met meer nadruk dan in de gemeen schappelijke teksten over de verklaring van Venetië gesproken, evenals over de PLO en het Palestijnse zelfbeschik kingsrecht, zonder dat Camp David ge noemd wordt in zijn totaliteit alleen de terugtrekking van Israel uit de Sinai zonder de Israëlische plannen voor be perkt Palestijns zelfbestuur in de bezet te gebieden. Verklaringen Nederland. Engeland, Frankrijk en Italië hebben hun besluit om deel le nemen aan de Sinai-vredesmacht gis teren in een gezamenlijke verklaring bekendgemaakt. Daarnaast heeft ook de Europese Gemeenschap een onder steunende verklaring uitgegeven zon der welke de landen apart niet deel wilden nemen. Hoewel bestemd voor binnenlands gebruik hebben de vier landen afzonderlijk ook een onderling afwijkende, uitgebreidere mededeling opgesteld. De tien landen menen dat de vredes macht de vooruitgang vergemakkelijkt „in de richting van'een alomvattende vredesregeling op basis van de weder zijdse aanvaarding van het recht op be staan en op veiligheid van alle staten in de regio en van de noodzaak voor het Palestijnse volk om zijn recht op zelfbe schikking volledig uil le oefenen", al dus de verklaring van de tien regerin gen van de EG-landen ïn de aparte Nederlandse verklaring wijst minister Van der Stoel «buiten landse zakem erop dat hei Europese be leid overeenkoms'ïg de verklaring van Venétie garanties vraagt voor de veilig heid van de staat Israel maar evenzeer nadruk legt op rechtvaardigheid voor het Palestijnse volk en zijn recht op zelf beschikking. „Dit beleid houdt even eens in dat de PLO betrokken moet worden in het proces leidend tot een alomvattende vrede", aldus de minis ter Nederland gaat ten aanzien van de Pa- lestijnen overigens niet zover als de Franse regering, die zonder meer van een „Palestijnse staat" spreekt. Doel In alle verklaringen wordt echter uit drukkelijk verwezen naar de speciale Midden-Oosten-verklaring van de Eu ropese Gemeenschap verleden jaar in Venetië. De Europese landen bena drukken in hun verklaringen van gis teren dat deelname aan de Sinai-vre- dcsmacht daarin geen verandering brengt. Zij nemen duidelijk afstand van de rest van het Camp-Davidak- koord en benadrukken dal de vredes macht uitsluitend bestaat met als doel de vrede in de Sinai te handhaven na de Israëlische terugtrekking. Die verwijzing naar „Venetie" is be langrijk gezien de weerstand die in de Arabische wereld en met name bij de Palestijnse bevrijdingsbeweging, de PLO. bestaat tegen de vredesmacht en tegen het Camp-Davidakkoord tussen de VS. Egypte en Israel waarin de terug trekking uit de Smai is geregeld. Dit akkoord is afgewezen omdat de .Arabi sche landen noch de PLO erbij waren betrokken. Het totale aantal manschappen zal on geveer 2500 bedragen, waarvan Neder land een kleine 100 man zou leveren, waarschijnlijk in transport- of medi sche eenheden. Minister Van Mierlo (defensie) heeft de Tweede Kamer niet willen toezeggen dat er uitsluitend vrijwilligers naar de Sinai zullen wor den gestuurd, omdat niet zeker is of zich voldoende geschikte militairen zullen aanmelden. De minister zal de Tweede Kamer wel eerst raadplegen in geval van verplichte uitzending. Dc Vereniging van Dienstplichtig Militai ren heeft gisteren in een eerste reactie gezegd dat alleen vrijwilligers uitge zonden zouden mogen worden. Overleving van de ketelbouw §a ls het kabinet ergens in xxhet bedrijfsleven recht streeks beduidende invloed kan uitoefenen op behoud van een hoogwaardig stuk werkgelegenheid, dan is dat wel in de Nederlandse ketelbouw De laatste weken is de ongerustheid over de toekomst van deze bedrijfstak fors opgelopen. Vanuit Hengelo (Storki en Vlissingen (De Scheldei is sterke druk uitgeoefend op regering en parlement om nu snel te zorgen voor duidelijkheid en zekerheid. Minister-president Van Agt erkende afgelopen vrijdag bij de af ronding van het debat over de rege ringsverklaring in de tweede kamer dat de ketelbouwbedrijven in Hengelo en Vlissingen te kampen hebben met "een schrijnend gebrek aan orders'. Minister Terlouw van economische zaken heeft gisteren om de tafel gezeten met op drachtgevers voor orders (de samen werkende energieproducenten van de SEP) en met adviseurs voor de toe komst van de bedrijfstak (de Stichting Energie Apparatuur Nederland. SEANt en na afloop verklaard dat er deze week een besluit moet komen over wat er gaat gebeuren. En gisteravond was. om de emst van de situatie dik te onderlij nen, er in Vlissingen een demonstratie ve bijeenkomst van het steuncomité 'Behoud ketelbouw De Schelde'. Poli tieke partijen, directie en personeel van de KMS, industriepastoraat en vrou wen van werknemers hebben daar on der het motto 'Het gaat ons allen aan' de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de mogelijkheden tot overleving van een van de vitale onderdelen van de onderneming in Vlissingen scherp aan hangig gemaakt. De keuze die in Den Haag zal (moe ten) worden gemaakt en die het af gelopen halfjaar - mede als gevolg van de kabinetscrisis - veel te lang is uitge steld, is er namelijk één van verstrek kende betekenis. In feite gaat het om een dilemma met het ingebouwde ge vaar dat de ene regio tegen de andere wordt uitgespeeld. Op de korte termijn zal het neerkomen op een zo evenwich tig mogelijke verdeling van de orders van een aantal elektriciteitscentrales. Wordt daarbij het accent nadrukkelijk gelegd op één van ae twee noodlijdende bedrijven dan heeft dat meteen bij de andere een doorwerking op het behoud van de werkgelegenheid m de verdere toekomst En eigenlijk valt op geen en kele manier duidelijk te overzien - ook de SEAN-adviseurs hebben dat niet kunnen aantonen - of een klein stuk af stoting van activiteiten (en dus afbraak van het industriepakket i voor de be drijfstak op langere termijn niet eerder nadelig dan sanerend zal werken. Het provinciaal bestuur van Zeeland, ge steund door de gemeentebesturen van Vlissingen. Middelburg, Goes en Ter- neuzen, heeft vorige week in een telex aan 'Den Haag' dan ook waarschuwend vastgesteld dat 'elke verzwakking van de basis van het KMS-concern een ne gatieve uitstraling heeft in de gehele provincie.' Het is duidelijk dat een tot nu toe veelzijdig bedrijf als 'De Schelde' bij wegvallende activiteiten in de ma chinebouw en dreigende ontmanteling van de ketelbouw veel te veel afhanke lijk wordt van orders die evenmin voor de toekomst kunnen worden verzekerd (marine en kernenergie) Gelijkwaardigheid is daarom de eis die van Zeeland uit op tafel wordt gelegd als het gaat om een verdeling van de opdrachten die aan de bestaan de Nederlandse ketelbouw kunnen wor den verleend om de eerste, nijpende ja ren door te komen. Beide bedrijven, Stork en De Schelde, zijn vrijwel uit' sluitend afhankelijk van ombouwpro jecten voor een aantal elektriciteitscen trales in Nederland en een enkele nieuwbouworder De orders daartoe ko men niet rechtstreeks van de rijksover heid. maar van de nutsbedrijven die de energievoorziening verzorgen. Op zich zelf is het juist dat deze bedrijven (af zonderlijk of gezamenlijk binnen het verband van de SEP) zelfstandig beslis sen over de plaatsing van die orders, zoals premier Van Agt afgelopen vrij dag in de tweede kamer uiteenzette. Toch mag van een dergelijke formele benadering niet de suggestie uitgaan dat het aan de nutsbedrijven kan wor den overgelaten om indirect te bepalen of en waar een stuk van het Nederland se industriepakket kan blijven bestaan dan wel moet verdwijnen. Kiekeboe spelen kan en mag er nu niet meer bij zijn. De regeringsverklaring van vorige week sprak over 'een vastberaden be leid, gericht op uitbreiding en vernieu wing van het produktie-apparaat'. De uiterst moeilijke, maar ook uiterst ver strekkende beslissingen voor de ketel- bouw-sector in Nederland zijn de eerste om dat 'credo' van het kabinet aan te toetsen. vdM ZELFVERBRANDING IN BOEDAPEST BOEDAPEST (DPAi - Een onbekende man heeft zich zaterdag in Boedapest om onbekende redenen verbrand, zo heeft het Hongaarse persbureau MTI maandag gemeld. De man. die ongeveer 30 jaar was. over goot zich midden op straat met een brandbare vloeistof en stak die aan. H\j stierf aan zijn verwondingen in het zie kenhuis. De politie weet nog niet wat het motief van de man was voor zijn daad.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 1