Li
Opschudding kamer
over uitstel debat
Kamer moet zich achter
voorstel-Reagan scharen
VANAGT: ONWELWILLENDHEIDD'66
Lotto-miljonair
Prins Claus getuige in
proces tegen de staat
VVD-LEIDER WIEGEL IN DEBAT:
Benzineprijzen
in Polen met
50 pet omhoog
Kinderen in
bus verbrand
Enige tijd regen
Veel bewolking en enige tijd regen.
Middagtemperaturen ongeveer 11
graden. Krachtige, in de kustgebieden
harde zuidwestenioind.
224e jaargang no. 274
Vrijdag 20 november 1981
GOESE MIDDENSTAND CENTRALE
Intocht St.-Nicolaas 21 nov. aan de aanloophaven te Goes.
i van ome parlementaire redactiei
DEN HAAG-Pas vanmiddag zal in de Tweede Kamer het debat over de regerings
verklaring worden voortgezet. Premier Van Agt zorgde gisteren tegen de avond
voor grote opschudding door een brief dat hij niet - zoals beloofd - om zeven uur
het antwoord in tweede termijn zou kunnen geven.
Uitvoerig politiek overleg
over de beantwoording was
nog nodig, aldus Van Agt.
Daarbij ging het ook om „de
opvallende onwelwillendheid
waarmee ik met name door de
woordvoerders van de rege
ringsfractie D'66 vandaag ben
bejegend". D'66-leider Brink
horst en de democraat Engwir-
da hadden Van Agt eerder op
de dag scherp verweten dat hij
in eerste termijn onvoldoende
op de vragen uit de Kamer was
ingegaan.
Tijdens een ordedebat van een klein
uur verklaarde Van Agt gisteravond,
dat er geen sprake was van een politiek
geschil met de regeringsfractie D'66,
maar van een verschil in waardering
van de omgang tussen regering en Ka
mer. Persoonlijke gesprekken tussen
hem en Brinkhorst wezen dat uit, aldus
de premier.
Van Agt verzekerde de Kamer dat het
gevraagde uitstel alleen al vanwege de
berg te beantwoorden vragen noodza
kelijk was. Het kabinet moest, alvo
rens Van Agt kon antwoorden, stand
punten bepalen over moties die gevoe
lige onderwerpen betreffen. Zo liggen
er moties over de kernbewapening en
over mogelijke kortingen op de kinder
bijslag.
De opschudding verwekkende briefaan
de Kamer had Van Agt geschreven, zo
verzekerde hij. buiten medeweten van
de andere ministers. Vice-premier Ter
louw (D'66). die net als Den Uyl (PvdA)
de premier tijdens het debatje flankeer
de om te bewijzen dat er geen sprake
was van grote politieke problemen, zei
desgevraagd „niet erg gelukkig te zijn"
met de passage over de houding van
D'66.
Brinkhorst zei dat D'66 zich als rege
ringsfractie niet zal onthouden van kri
tiek op het kabinet. „Er is niets gezegd
dat niet door de parlementaire beugel
kon", zei hij. „Onze kritiek mag niet
worden vertaald in politieke onwelwil
lendheid".
Kamerdebat op tv
HILVERSUM - De NOS zal het ant
woord van de regering op de talloze ka
mervragen en het aansluitende slotde
bat vandaag rechtstreeks via de televi
sie uitzenden. Deze uitzending op Ne-
derland-2 begint om 13.00 uur.
PAGINA 2
walradar
De landelijke vereniging van Radar
en Radiocommunlcatlepersoneel is
niet blij met het rapport van de 'werk*
groep Ort' over het verlenen van wal-
radaraslsstentie. Volgens de vereni
ging ls de werkgroep er niet in ge
slaagd een oplossing te vinden voor de
conflicten tussen loodsen en walradar-
personeel en spreekt het betreffende
rapport in het voordeel van de loodsen
en ten koste van de veiligheid van da
scheepvaart
PAGINA 3
bezuinigen
De drie 'regeringsfracties' in de tweede
kamer zij n het niet eens over het bezui-
niglngsvraagstuk. Een meerderheid
van de kamer vindt echter dat het ka-'
binet Van Agt II door moet gaan met
bezuinigen. Ook over de kinderbijslag
zijn er nog grote meningsverschillen
tussen de parlementariërs.
PAGINA 7
natuur en milieu
Uiteen onderzoek van de stichUnghet
Zeeuwse Landschap blijkt dat de laat
ste tijd In Zeeland 113 waardevolle
plantensoorten zijn uitgestorven. De,
stichting neemt aan. dat nog veel soor
ten het loodje zullen leggen
PAGINA 15
emigratie
De belangstelling voor emigratie
neemt de laatste tijd weer sterk toe.
Uit een onderzoek van sociologen van
de Erasmus Universiteit is echter ge
bleken dat een op de drie emigranten
na kortere of langere tijd weer terug
keert n8ar Nederland.
DEN HAAG - Het gerechtshof van
Den Haag heeft beslist dat prins
Claus wordt opgeroepen als getui
ge in een proces tegen de Neder
landse staat. De prins stond eerder
dit jaar aan het hoofd van een amb
telijke missie van het ministerie
van buitenlandse zaken naar In
dia. Volgens de Amsterdamse jour
nalist Willem Oltmans heeft de mis
sie van Claus contact met hem ge
meden, terwijl andere journalisten
wel te woord werden gestaan. Het
is de eerste keer dat een lid van het
koninklijk huis als getuige moet
verschijnen in een civiele procedu
re.
Volgens Oltmans heeft de staat als
opdrachtgever van de prins „an
ders gehandeld dan in het maat
schappelijke verkeer betamelijk
is". Een camerateam van de KRO
kreeg wel de gelegenheid met Claus
van gedachten te wisselen over de
missie naar India, terwijl ook een
aantal Indiase hoofdredacteuren
een interview werd toegestaan. De
aanwezigheid van Oltmans ivas
volgens hemzelf voldoende bekend
bij de delegatie.
Het verzoek getuigen te horen in de
zaak tot schadevergoeding van
Oltmans legen de Nederlandse
staat werd eerder afgewezen door
de rechtbank van Den Haag. Maar
na een appèl van de advocaat van
Oltmans. mr H.M. Voetelink bij het
gerechtshof werd besloten drie ge
tuigen te horen alvorens het proces
te openen. Naast twee ambtenaren
van het ministerie van buitenland
se zaken wordt nu ook het hoofd
van de delegatie, prins Claus, ge
hoord door de rechtbank te Den
Haag. Een datum voor het verhoor
is nog niet vastgesteld.
CPN-fractievoorzitter Bakker veroor
deelde de handelwijze van de premier
in zeer scherpe bewoordingen. Naar
zijn mening was het „een smoes" dat de
regering onvoldoende tijd had voor
het voorbereiden van de antwoorden.
„Wat aan de orde is, is dat de Kamer
moet dansen naar het pijpen van de
heer Van Agt. Daar wens ik niet aan
mee te doen", aldus Bakker, die zich
verzette tegen uitstel van het debat tot
vanmiddag
Ook PPR-fractleleidster Beckers ver
oordeelde de handelwijze van Van Agt:
„Hij gedraagt zich als een verwend
kind".
WD-leider Wiegel meende dat Van
Agt zich terecht boos maakte over de
eerdere uitlatingen van D'66. „D'66
moet de oren worden gewassen. Daar
is wat tijd voor nodig, die moet de rege
ring worden gegeven", zei Wiegel.
De fractieleiders van PvdA en CDA,
Meijer en Lubbers, zeiden het uitstel
van het debat te betreuren, maar wil
den de regering de tijd geven zich op de
antwoorden voor te bereiden. De Twee
de Kamer aanvaardde uiteindelijk het
voorstel van voorzitter Dolman, het de
bat vanmiddag om één uur te hervat
ten.
Tegen dit voorstel stemden de opposi
tiepartijen plus een aantal leden van
PvdA en D'66. De tegenstemmers wil
den ofwel vroeg in de ochtend begin
nen, ofwel pas volgende week dinsdag,
wanneer de Kamer toch vergadert.
(Zie ook pagina 3
NEW YORK (DPAIUPI) - Een 53-jarige huismeester uit New York heeft in de
Amerikaanse lotto het record-bedrag van 5 miljoen dollar 112.5 miljoen
gulden) gewonnen. Als enige had Lou Eisenberg - op vrijdag de 13e - de zes
winnende cijfers ingevuld.
,Jk geloof dat we nu miljonair zijn", zei hij tegen zijn vrouw na de trekking.
Hij kon het haast niet geloven. Zijn vrouw en hij belden wel 14 maal het
lotto-bedrijf om er heel zeker van te zijn dat ze werkelijk door het invullen
van de cijfers 3,14. 22. 24, 25 en 29 miljonair icaren geworden
Eisenberg verdiende met zijn onderhoudswerk in een wolkenkrabber in
New York 225 dollar iruim 550 guldenper week. „We hebben 53 jaar lang
brood gegeten, nu wil ik cake", aldus de winnaar, die ivoensdag aan de pers
werd voorgesteld. Eisenberg vertelde dat hij het geld wil gebruiken om voor
zijn vrouw, die aan kanker lijdt, de beste medische behandeling te krijgen.
Volgens de reglementen krijgt Eisenberg binnen twee weken een bedrag van
219.000 dollar uitbetaald. De rest krijgt hij in 20 jaarlijkse termijn.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - WD-leider Wiegel vind t dat de Tweede Kamer zich volledig achter
de onderhandelingsvoorstellen van de Amerikaanse president Reagan moet
scharen. Hij heeft dat gisteren lijdeus de debatten over de regeringsverklaring
vastgelegd in een motie. Die motie stuitte meteen al op kritiek van D'66 en de
PvdA.
Brinkhorst (D'66) en Meijer (PvdA) vin
den Reagan's voorstellen weliswaar
een stap in de goede richting, „maar de
nul-optie van Reagan is de onze niet",
aldus Meijer. Reagan zei woensdag dat
de NAVO zou afzien van nieuwe atoom
raketten in Europa, als de Russen al
hun raketten van het type SS-20, SS-4
en SS-5 ontmantelen.
Wiegel kondigde overigens aan. dat de
WD overweegt de eerder ingediende
motie van de drie regeringsfracties te
steunen, indien de zijne wordt verwor
pen. In die motie is sprake van „ont
manteling van relevante Sowjet-syste-
men". wat minder ver gaat dan de uit
spraken van Reagan. Premier Van Agt
heeft al laten weten dat het kabinet die
motie steunt.
Tijdens het kamerdebat bleef gisteren
onduidelijkheid bestaan over de invul
ling van het begrip „nul-optie" in de
motie. Ria Beckers (PPR) wees er op,
dat van de intentie van de indieners
(een minder drastische eis aan de Sow-
jet-Unie) niet veel over blijft als ook de
WD de motie zou steunen.
Wiegel noemde gisteren de eerder door
de PvdA ingediende motie, waarin de
modernisering van kernwapens perti
nent wordt afgewezen, zowel een loos
gebaar als een slag in het gezicht van de
PvdA-ministers. Het kabinet heeft im
mers een omstreden NAVO-modernise-
ringsbesluit aanvaard als een vast
staand feit
Ook Brinkhorst uitte kritiek op de
PvdA-motie D'66 betreurt die motie.
„Het gaat niet om getuigenisbeleid.
maar om effectieve invloed op de wa
penbeheersing", zei Brinkhorst. CDA-
leider Lubbers noemde de motie van de
PvdA op dit moment niet verstandig,
omdat de VS en de Sowjet-Unie op het
punt staan onderhandelingen over wa
penbeheersing te beginnen.
volharding
Een van de oudste sportverenigingen
ln Zeeland. Volharding in Goes, be
staat negentig jaar. Het zwaartepunt
van de festiviteiten in dltjubileunïjaar
valt vandaag, vrijdag, en morgen.
PAGINA 25
havens
Het Rotterdamse stuwadoorsbedrijf
Mueller-Thomson dreigt een kwart
van de totale overslag te verliezen aan
Quick Dispatch. Het bedrijf, waar on-
langs al driehonderd arbeidsplaatsen
verdwenen, zal wellicht opnieuw per
soneel moeten afstoten
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 15.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 17,18 en 19.
Radio en televisie: 23.
Financiën en economie:
25.
Varia: 21.
WISSINGEN - Zeeland heeft donder
dag bezoek gehad van de Thaise kroon
prins Maha Vajuralonghorn. De prins
bezocht in Vlissingen de Koninklijke
maatschappij De Schelde en nam ook
een kijkje bij de Oosterscheldewerken.
Prins Maha adviseert de Thaise rege
ring op het gebied van defensie. In dat
kader bezocht hij, vlak na zijn landing
dinsdag op de vliegbasis Twente, de
fabick Holland - Signaal apparaten,
een bedrijf dat zich bezig houdt met de
productie van militaire verbindings-
apparatuur.
De prins is enkele dagen de gast van de
Nederlandse regering en zijn bezoek
wordt een 'informele werk- en studie
reis genoemd. De koninklijke bezoeker
heeft speciale interesse in de Neder
landse industrie want op zijn program
ma staan bijna uitsluitend bezoeken
aan bedrijven. Zo ging prins Maha een
kijkje nemen bij Van de Giessen- De
Noord in Alblasserdam en kwam don
derdag De Schelde in Vlissingen aan de
beurt, Dit bedrijf heeft een halfjaar ge
leden nog op de nominatie gestaan om
een aantal korvetten voor Thailand in
aanbouw te nemen. Een woordvoerder
van Rijrv'Schelde Verolme kon niet ver
tellen of er tijdens het bezoek nog spra
ke is geweest van deze order Algemeen
wordt aangenomen dat de order, waar
van een half jaar geleden sprake was.
niet meer bij de Schelde terecht zal ko
men.
Tijdens zijn bezoek in Vlissingen wer
den de prins wel alle aspecten en moge- aan de Vlissingse scheepswerf, zette hij
lijkheden van het bedrijf getoond. Na koers richting Deltawerken waarmee
zijn bezoek van ongeveer drie kwartier het middagprogramma gevuld werd.
Serieus voordeel
van de twijfel
De Thaise prins Maha Vajuralanghorn wordt bij zijn aankomst op de vliegbasis Twente verwelkomd door de basiscomman
dant Kolonel M G. Janssen.
PvdA-leider Meijer legde uitvoerig uit,
waarom zijn fractie zowel de gezamen
lijke motie van CDA, D'66 en PvdA
over de noodzaak van wapenbeheer
sing heeft gesteund, als een eigen, veel
verdergaande motie heeft ingediend.
Hij noemde deze handelwijze een
kwestie van politieke duidelijkheid en
zindelijkheid. Beide moties zijn niet
strijdig met elkaar, aldus Meijer.
Meijer zei dat de PvdA bereid is om ter
wille van het doel (geen nieuwe kernwa
pens in Europa) vuile handen te maken.
De PvdA-minïsters mogen daardoor
hun eigen opvatting niet naar buiten
uitdragen. Maar binnen het kabinet
blijven zij ervoor ijveren de nieuwe ra
ketten tegen te houden. En in het parle
ment doet de fractie dat. aldus Meijers
verklaring. „Via het kabinet, via de
Kamer en via de bevolking zullen wij
blijven strijden tegen de nieuwe kern
wapens".
(Zie ook pagina 3).
WARSCHAU (DPA/UPI/RTR) - De prij
zen van benzine en dieselolie in Polen
gaan zondag met omstreeks vijftig pro
cent omhoog, zo heeft het officiële
persbureau PAP donderdag bekend ge
maakt. De maatregel is genomen om
een eind te maken aan de kilometers
lange rijen auto's bij benzinestations.
De prijs van superbenzine wordt ver
hoogd van 21 tot 32 zloty (f.2.50) per li
ter. die van normale benzine van 13 tot
30 zloty (f.2,35) en die van dieselolie van
14 tot 25 zloty (f.1.95). Ook de tarieven
van taxi's gaan omhoog. Invaliden en
mensen die voor hun beroep een auto
nodig hebben krijgen compensatie voor
de prijsverhogingen. Er zal voortaan
geen verschil meer zijn tussen de benzi
neprijzen voor afnemers bij de overheid
en die voor particulieren. Tot nu toe
moesten particulieren bijna het dubbe
le betalen.
PERRELATTE (UPI) - In Frankrijk
zijn donderdag zes schoolkinderen in
een bus verbrand en tien kinderen heb
ben ernstige brandwonden opgelopen,
zo heeft de politie gemeld. De bus vloog
in brand doordat een paar kinderen
met lucifers en een blik benzine speel
den.
Een kind nam een blik benzine mee de
bus in. Een paar kinderen deden wie
een brandende lucifer het dichtst bij
het blik kon houden. De benzine vatte
vlam en voor de chaufTeur kon stop
pen, brandde de bus als eeu fakkel.
ilh:
fgelopen zomer, ergens
Lhalverwege de formatie
fWJJI van het CDA-PvdA-D'66-ka-
§gg» binet, is de toen nog 'beoogd'
premier Van Agt eens te ver-
staan gegeven dat hij wat
meer enthousiasme voor de aanvoering
van de nieuwe regeringsploeg moest la
ten zien Zeer weinigen in dit land kun
nen de innerlijke roerselen van de mi
nister-president doorgronden, maar
misschien heeft hij zichzelf gisteren dat
verwijt ernstig aangetrokken toen hij
de tweede kamer plotseling per brief
een dag uitstel vroeg om zich te bera
den op een uitvoerig antwoord in twee
de termijn op de vragen die de rege
ringsverklaring van het kabinet heeft
opgeroepen. Van Agt was namelijk nog
al op zijn tenen getrapt door de kritiek
van D'66-fractieleider Brinkhorst op de
nonchalante manier, waarop hij de al
gemene beschouwingen in dit mara
thondebat van de kamer had beant
woord. Hij vond dat Brinkhorst hem
'met opvallende onwelwillendheid had
bejegend' en zorgde als tegenzet voor
een incident. En zo was er bijna aan het
eind van de eerste ontmoeting tussen
het nieuwe kabinet-Van Agt II en het
parlement toch nog een verrassing. Al
begint het bedenkelijk te worden datde
aanleiding ertoe eerder gezocht moet
worden in de persoonlijke geraaktheid
van de minister-president dan in de po
litiek inhoudelijke waarde.
Mogelijk zal deze jongste rel aan het
Binnenhof wel weer worden gesust
met de verklaring dat ze kan worden
toegerekend 'aan het groeiend vertrou
wen tussen de partners binnen de grote
coalitie', maar uitblijven kon ze natuur
lijk bijna niet. Verbaasd zullen velen
hebben toegezien hoe premier Van Agt
in zijn rol van 'presentator' van het ka
binetsbeleid de afgelopen dagen in toon
en mimiek wisselde als een weerman.
Eerst een urenlange regeringsverkla
ring, waarin het al somberheid was wat
de klok sloeg en nauwelijks een sprank
je uitzicht op verbetering via beleids
maatregelen viel te bespeuren. Een dag
later antwoord op bezorgde vragen en
kritiek uit de kamerbanken op een nu
en dan zo afstandelijke en badinerende
manier dat de geïnteresseerde burger
zich met recht zou kunnen afvragen of
het politieke bedrijf zich wel serieus
met de ernstige problemen van het land
bezighoudt. Het zal wel gissen blijven
naar het 'waarom' van het op zijn
zachtst gezegd merkwaardige optreden
van de minister-president m de kamer.
Was het misschien de arrogantie van de
macht, nu hy optrad als leider van een
kabinet met een haast onaantastbare
meerderheid achter zich? Of was het ca
mouflage van een gebrek aan werkelij
ke eenheid binnen de regeringsploeg?
Als het geen van beide was, maar op
nieuw een trekje van Agtiaanse eigen
heid, dan heeft hij de aanvaring met de
kamerfractie van D'66 zelf over zich af
geroepen.
Het zou triest zijn wanneer na vier
dagen debatteren in de tweede ka
mer over de regeringsverklaring moet
worden vastgesteld dat bijzaken de
aandacht van de hoofdzaken hebben af
geleid Van het begin af was duidelijk
dat de drie regeringspartijen geen enke
le behoefte hadden om werkelijke grote
politieke moeilijkheden te maken met
het kabinet na alles wat er aan dit eer
ste optreden in de kamer was voorafge
gaan. De nieuwe oppositieleider Wiegel
leverde voor het oog van de toeschou
wers aantrekkelijk vuurwerk, maar
slaagde er uiteraard met in (en dat zal
wel zijn handicap blijven %-oor de le
vensduur van deze coalitie) een echte
brand te veroorzaken. En aan de stro
vuurtjes die de kleine partijen, zowel
aan de linker als aan de rechterkant,
probeerden aan te leggen kon Van Agt
zelfs voorbijgaan zonder de poederblus
ser van de muur te pakken. Maar toch
betekende dat alles niet dat onvrede
over de grote onzekerheden in de kabi
netsplannen en onbehagen over de twij
fels of het voorgestelde beleid wel in de
praktijk uitvoerbaar zal zijn, ontbra
ken. Onzekerheid bijvoorbeeld over de
inhoud van het werkgelegenheidsplan
van Den Uyl en over de mogelijkheden
om het financieringstekort, de staats
schuld. te beteugelen. Twijfel over me
dewerking van de sociale partners, vak
beweging en werkgevers.
Vandaag, in de staart van het kamer
debat na het uitstel dat Van Agt
heeft gevraagd en gekregen, zullen de
vragen en antwoorden draaien om twee
kwesties, waarin de verschillen die ook
binnen het kabinet leven, zich proflie
ren: die van de 'solidariteitshefflng' en
die van de kernwapenproblematiek.
Met de eerste heeft vooral het CDA pro
blemen: fractieleider Lubbers heeft
aangekondigd dat. hij wettelijke maat
regelen voor een dergelijke belasting
maatregel wil binden aan de uitkomst
van het gesprek met. de sociale part
ners. Over de tweede kwestie, de kern
bewapening. heeft PvdA-leider Meijer
een motie ingediend, die haaks staat op
de strategie van uitstel van beslissin
gen waaronder het kabinet interne me
ningsverschillen heeft weggestopt.
Toch lijkt het erop dat het kabinet de
eerste confrontatie met de kamer wel
zonder kleerscheuren zal doorkomen.
Onzekerheden zullen voorlopig wel als
onzekerheden worden geaccepteerd en
het voordeel van de twijfel zal het kabi
net de eerste tijd zeker vergezellen. Al
leen heeft de 'solide' meerderheid in de
tweede kamer er tegenover premier
Van Agt geen twijfel over laten bestaan
dat ze serieus genomen wil worden.
vd.M
LONDEN (AFP)- Voor de Engelse kust
Ier hoogte van Cornwall is de Belgi
sche trawler Tornado' vergaan.
