MONUMENT
WACHTER
ook de biechtstoel
wordt niet vergeten
Handel's Messiah in
de Basiliek te Hulst
kunst
Trio Mauve
eustache
WISSEL BEVELANDEN
De jaren tachtig worden hef. uur van de waarheid voor het Nederlandse monumentenbezit. In
een nota die gemeentewer ken in Middelburg twee weken geleden het licht deed zien stond het
heel duidelijk. Wanneer gere.staureerde panden niet goed worden onderhouden kunnen ze spoedig
in verval geraken. Nieuwe restauraties zijn dan onontkoombaar wil men de monumenten nog
langer behouden.
Deze waarschuwing is op aJle monumenten die een restauratie achter de rug hebben van toepas
sing Misschien geldt ze wel het meest voor de monumenten in de provincie Zeeland. De vochtige
klimatologische omstandigheden in dit gewest doen veel kwaad. Daar komt dan nog eens bij dat
veel gebouwen nog steeds te lijden hebben van de gevolgen van de watersnood van 1953.
Een dagje mee met de Monvunenten-
wacht Zeeland is wat dat be'creft leer
zaam. Sinds juli dit jaar zijn er in de
provincie twee teams van de monumen-
tenwacht. September vier jaar geleden
werd het eerste tweekoppige team aan
gesteld. De monumentenwachters zijn
de gehele week op pad am historische
panden te inspecteren. Mankeert er iets
aan dan worden eigenaars daarvan snel
in kennis gesteld.
De teams zijn gemakkelijk herkenbaar
in de grijze busjes waarmee ze zich door
weer en wind tot in a'ile uithoeken van
de provincie verplaa tsen. In het Zuid-
bevelandse Waarde zocht ik het langst
werkzame team, be/;taande uit de heren
M. Verduijn en P. P.oelse, op. Zij inspec
teerden daar de Nederlands Hervormde
kerk. Deze fraaie 15e eeuwse dorpskerk
is enkele jaren geleden volledig geres
taureerd, in 1979 kwam het werk klaar.
De toren onderging dertien jaar gele
den al herstelwerkzaamheden.
zorg
Een tochtje door en rond de kerk, sa
men met d's heer J. van de Voorde die
secretaris is van de monumenten-
wacht Zeeland en ambtenaar monu
mentenzorg bij de provincie, loont
overduidelijk dal nauwlettende zorg
voor het onderhoud van het gebouw
niet overdreven is.
De monumentewachters zijn hiervoor
niet de aangewezen figuren. Zy verhel
pen alleen kleine tekortkomingen maar
hun voornaamste taak is te bekijken
hoe de gebouwen erbij staan. Twee jaar
na het voltooien van de restauratie
heeft het vocht in de kerk van Waarde al
een zware tol geëist. Dit blijkt vooral in
het voorportaal en in de ruimte onder
de toren. Dicht bij het grondoppervlak
bladdert op veel plaatsen de verf af. Het
muurwerk is hier en daar ook al flink
aangetast Niet alleen de hoge vochtig
heidsgraad is daarvan de oorzaak, ook
de gevolgen van de watersnood van
1953 spelen een belangrijke rol. De des
kundigen staan machteloos tegenover
dergelijke ontwikkelingen. Degene
die de oplossing weet voor zout- en
vochtproblemen wordt miljonair", zo
merkt secretaris Van de Voorde dan
ook op. Helemaal zonder middelen
staat men trouwens ook weer niet. Tij
dens ons bezoek aan de kerk in Waarde
blijken er slechts enkele miniscule
raampjes open te staan. „Dit is natuur
lijk veel te weinig om de zaak te luch
ten. Het gebouw is op zich al te vochtig,
's Zondags is het kerkgebouw gevuld
met kerkgangers die dan soms natte
kleding aan hebben door de regen. Tij
dens de kerkdienst verdampt er dan
vocht en je kan wel nagaan wat er dan
gebeurt wanneer er op doordeweekse
dagen niet gelucht wordt", zo zegt Van
de Voorde,
In ieder geval zijn er ondanks de restau
ratie van twee jaar geleden al weer tien
duizenden guldens nodig om de opgelo
pen schade aan het kerkgebouw te her
stellen. De inspectie levert nog een veel
voorkomende vangst op. De heren
Roelse en Verduijn verwijderen uit de
dakgoten niet minder dan vijftig 'k zes
tig kilo duivenmest. Wanneer die niet
tijdig verwijdert wordt kunnen de go
ten het water niet meer afvoeren. Ze
gaan overlopen en het water gutst dan
langs de kerkmuren hetgeen de condi
tie bepaald niet ten goede komt. De mo
numentenwachters komen vrijwel da
gelijks verstopte goten tegen. Eigenlijk
behoort het niet tot hun taak om deze
steeds grondig schoon te maken. In de
praktijk gebeurt het toch. Eigenaars
nemen vaak de moeite niet of zien op
tegen het karwei in de soms hoog han
gende goten. Verwijderen van de rom
mel is echter beslist noodzakelijk.
De monumentenwachter Verduijn
voert ook nog een kleine reparatie uit
aan een regenpijp die ln een hoek van
de toren is bevestigd. De pijp is lek en
het water loopt zo langs de muren naar
beneden die daardoor groen uitslaan en
aangetast worden. Verduijn schuurt
het stuk pijp eerst grondig schoon met
een staalborstel. Daarna dicht hij het
gat af met een stuk metaalband. Eigen
lijk zou de pijp gedemonteerd moeten
worden en grondig gerepareerd. Dat is
werk voor anderen.
De inspectie levert verder nog vo
gelnesten op die in een reservoir boven
in de toren liggen. Deze worden ook ver
wijderd De nesten en de vogelmest
werden vorig jaar ook al aangetroffen.
Het kerkbestuur heeft klaarblijkelijk
geen aanleiding gezien om de troep zelf
op te ruimen. De monumentenwach
ters vernieuwen op de schuine daken
enkele leien. Deze kosten bepaald niet
veel maar zijn toch van groot belang.
Een klein lek kan onder het dak wate
roverlast veroorzaken eh voor duizen
den guldens schade opleveren. Het
voorkomen van dergelijke gebreken be
hoort tot de hoofdtaken van de monu-
mentenwachten. Ze benadrukken te
genover de overheden die hen subsidië
ren steeds dat ze op langere termijn
voor miljoenen besparen. De monu-
mentenwachten signaleren tekortko
mingen aan de panden en stimuleren
goed onderhoud. Daardoor kunnen
kostbare nieuwe restauraties in veel ge
vallen naar een veel later datum ver
schoven worden of misschien zelfs ge
heel achterwege blijven.
Tijdens een gesprek later op de dag in
Middelburg met secretaris J. van de
Voorde blijkt dat er bij de monuraen-
tenwachten de nodige onvrede heerst
over de koers van het ministerie van
CRM. De pot voor grote restauraties is
compleet leeg.
Willen üe Nederlandse monumenten op
de lange termijn bewaard blijven dan is
op zijn minst goed onderhoud nodig.
Iets wat tenslotte veel minder kost dan
complete restauraties. CRM is echter
duidelijk bezig de ontwikkelingen af te
remmen. Er mogen volgens dit departe
ment niet meer teams komen dan de
twaalf die er nu in het gehele land zijn.
Het tweede team voor Zeeland dat juli
dit jaar werd gepresenteerd zou het
laatste zijn.
De mensen van de monumentenwaebt
(verenigd in de Stichting Monumenten-
wacht Nederland) vinden dit op z'n
zachtst gezegd nogal kortzichtig. Voor
al gezien de enorme besparingen die de
P. Roelse bevestigt een nieuwe lei op liet dak van de kerlc in Waarde.
een groei tot 16 a 17 teams. Zeeland
staat er goed voor met twee teams. Er
zijn ongeveer driehonderd abonnees.
Deze betalen per jaar een contributie
van vijfenzeventig gulden. In ruil daar
voor worden hun monumenten regel
matig geïnspecteerd in principe één
maal per jaar. Voor de inspectie moet
dan een uurtarief van 16,25 in reke
ning gebracht terwijl de verwerkte ma
terialen zo ongeveer tegen kostprijs
aangebracht worden.
In Zeeland was er eerst sprake van een
flinke achterstand. Door de komst van
het tweede team is die vrijwel ingelo
pen. De twee ploegen kunnen het be
stand van driehonderd te controleren
gebouwen wel aan en er is ruimte ge
noeg voor nieuwe abonnees.
In andere provincies is de situatie min
der rooskleurig. Noord-Holland zit te
springen om een tweede team. Het be
stuur van die provincie ziet de monu-
mentenwacht klaarblijkelijk zo goed
zitten dat ze eventueel bereid is om de
zaak voor negentig procent te subsidië
ren. CRM zou er dan financieel hele
maal geen omkijken meer naar hebben.
Behalve Noord-Holland willen ook
Zuid-Holland (nu één team), Gelder
land (twee teams) en Limburg (nu één
team) graag versterking.
scheuren
Terug naar de Zeeuwse teams. Na het
bezoek aan het eerste team in Waarde
werd er ook een kijkje genomen bij het
tweede. Dit bestaat uit de heren J. Hui-
ge en J. Meerman. Zij waren bezig aan
de roomskatholïeke Sint-Blasiuskerk
in Heinkengzand.
Het gebouw is na de uitleg van een post
bode gemakkelijk te vinden: „Je gaat
bij de toren rechtsaf en dan bij nummer
91 linksaf de poort door". Deze gedetail
leerde informatie van PTT-zijde blijkt
exact te kloppen. We rijden via een
fraaie toegangspoort een parkachtig
terrein op. De ingangspoort en de en
tourage rond de kerk herinneren aan de
reeds eeuwen afgebroken adellijke wo
ning 'Barbestein'.
Het kerkgebouw zelf is een bouwwerk
uit 1864 dat is toegerust met een flink
aantal puntige met pannen bedekte da
ken en enkele torentjes. De bekende
grijze bus staat er bij onze aankomst
maar de monumentenwachters laten
zich nog met zien. Zij zitten verstopt
achter de schuine tussendaken. Even
later duiken ze toch op. Wachter J.
Meerman meldt een scheur in een dak
goot die inmiddels gerepareerd is. Ver
der ook hier afval in de goten, dit keer in
de vorm van bladeren die afkomstig
zijn van het hoog oprijzende geboomte
rondom het gebouw. De gevederde
vrienden blijken zich er bovendien bij
zonder op hun gemak te voelen. Tot op
een pannenhoogte van vier, vanaf de
goten gerekend, vinden de monumen
tenwachters nesten, meestal van mus
sen. Afgezien van het feit dat de goten
vol liggen zijn de heren positief over de
werkzaamheden die de parochieleden
zelf aan hun kerkgebouw verrichten.
Ook de dakbedekking, bijna geheel uit
pannen bestaand, wordt bekeken. Dit
gebeurt grondig. De heer J. Meerman
toont twee dakpannen die vervangen
zijn. Na goed kijken ontdek ik inder
daad scheurtjes. Het blijkt dat de pan
nen alle nog dateren uit 1864 en degelijk
Roelse en Verduijn bekijken de schade
in het portaal van de kerk in Waarde.
Monumentenwachter M. Verduijn repareert een kapotte regenpijp aan de toren in Waarde.
van kwaliteit zijn. Naast een van de
kerkmuren ligt nog een voorraadje zo
dat de monumentenwachters de eigen
materialen met aan behoeven te spre
ken
Na het buitenwerk begint een inspectie
van de binnenzijde van het kerkge
bouw. Zelfs de vloeren van de biecht
stoelen worden daarbij met vergeten.
Het moeilijkste onderdeel blijkt zich m
hogere sferen te bevinden: de bovenzij
de van de gewelven. De trap naai- de
orgelzolder is snel gevonden. Daarna
moet eerste een losse deur worden ver
wijderd. Vervolgens zijn er allerlei gym
nastische toeren nodig om via trapleer-
tjes en kleine kruipgaten de ruimte tus
sen de gewelven en het dak te bereiken.
Het lukt.
De beneden zo goed ogende gewelven
blijken een minder fraaie achter- of bo
venkant te bezitten. De monumenten
wachters hebben een lamp nodig om
zich een weg te zoeken door de wirwar
van loopplanken en steunbalken. De
heer Huige is de eerste die sporen ont
dekt van de zo gevreesde boktor, een
wezen dat het houtwerk gevaarlijk kan
aantasten. Ook is het overduidelijk dat
er houtwormen aan het arbeidsproces
deelnemen in de stoffige ruimten. Ge
lukkig blijken de aantallen met veront
rustend te zijn en behoeft er voor de
instorting van het gewelf met te worden
gevreesd. Intussen zitten onze haardos
sen en jassen al behoorlijk onder de
spinrag. De monumentenwachters ky-
.ken er met vreemd van op en zeggen dat
het gebouw in Hemkenszand nog heel
gunstig afsteekt wat dit betreft met an
dere kerkgebouwen in het Zeeuwse.
De beide monumentenwachters laten
zich met afschrikken door het vuile
werk dat ze soms op moeten knappen,
evenmin doen de collega's die in Waar
de bezig waren dat. Allen zijn ze vroeger
op é- een of andere manier in de bouw
wereld actief geweest, gewoon een ver
eiste voor het werk dat ze moeten ver
richten.
subsidie
Als eerste in Nederland besloot de pro
vincie Zeeland een subsidieregeling in
te stellen voor het onderhoud van ker
ken en kastelen. De provincie droeg
voor maximaal twintig procent bij in
maximaal vijfduizend gulden aan on
derhoudskosten, zodat er maximaal
duizend gulden werd uitgekeerd. Dit
jaar is de regeling verruimd en kan er
maximaal twintig procent van tien
duizend gulden betaald worden, het
dubbele dus. Tot grote vreugde van de
monumentenwacht kwam ook het mi
nisterie van CRM dit jaar met een rege
ling over de brug. CRM betaalt maxi
maal dertig procent van maximaal
tienduizend gulden van onderhouds
kosten aan kerken en kastelen. Eige
naars van dergelijke gebouwen mogen
elk jaar van deze regeling gebruik ma
ken.
Alhoewel de monumentenwachtsecre-
taris Van de Voorde hier blij mee is zit er
ook een schaduwkant aan de zaak. Tot
voor kort behoefden eigenaars van ker
ken en kastelen alleen maar een subsi-
die-aanvraag bij de provincie in te die
nen. Nu CRM ook gaat subsidiëren ver
langt dit ministerie dat ook daar een
aanvraag wordt ingediend. Volgens
Van de Voorde word t het daardoor voor
particulieren moeilijker en ondoorzich
tiger wordt. De provincie heeft zich in
middels dan ook al tot de staatssecreta
ris van CRM gericht met het verzoek
om de aanvragen voor de onderhouds-
subsidies alleen via de provincie te la
ten lopen. Zeeland is dan ook nog be
reid om het subsidiedeel van CRM voor
te schieten.
Er zijn in de provincie om en nabij de
honderd kerkgebouwen die voor de on-
derhoudssubsidieregeling in aanmer
king zouden komenTot nu toe wordt er
echter nog maar in 42 gevallen gebruik
van gemaakt. Volgens monumenten-
wachtsecretaris Van de Voorde is een
van de oorzaken dat de kerkbesturen
eerst zelf uitgaven moeten doen. Nadat
de de rekeningen hebben overgelegd
kunnen ze in aanmerking komen voor
de bijdragen
De heer Van de Voorde hoopt dat de
rest van de kerken ook over de streep
getrokken wordt. Hij erkent echter dat
de kerkbesturen naast de subsidies
ook nog een flinke eigen financiële bij
drage voor onderhoudswerkzaamhe
den moeten betalen En dat is voor
sommige gemeenten en parochies een
onoverkomelijke zaak, Veel biecht
stoelen zullen dan ook nog lange tijd
ongeinspecteerd blijven staan waar ze
al heel lang stonden.
%Wilem Staal
BASILIEK, HULST
Concert door de Koninklijke, oratortumver-
eniging 'Tot oefening en uitspanning' uit Mid
delburg met instrumentale begeleiding van
liet 'Gewestelijk orkest voor Zuid-Holland'
en solisten. Dirigent Jo Ivens.
JfTthe Messiah' van Handel,zaterdag-
JL avond in de Basiliek te Hulst uit
gevoerd, is een oratoriumwerk, dat
geen directe handeling heeft. De com
positie is opgebouwd uit bijbelwoor
den, indertijd geordend door Charles
Jennens, die voor de componist ver
schillende libretti schreef. Het eerste
deel heeft als onderwerp de voorspel
lingen over de verwachte Messias, in
het tweede deel zijn lijden, dood en op
standing en de verbreiding van zijn
leer, terwijl het slotdeel de overwin
ning van de dood en de verlossing van
de wereld behelst.
Aan deze uitvoering deden naast het in
de aanhef vermelde koor en orkest vier
solisten mee, te weten: Christine Har
vey, sopraan, Margareth Beunders, alt.
Hein Meens, tenor en Charles van Tas
sel, bas. terwijl Tijn van Euck, achter
het clavecimbel gezeten, het geheel
completeerde. Van deze vier solisten
wil ik in de eerste plaats de nog zeer
jonge alt Margareth Beunders noemen.
Slechts 24 jaar oud gaf zij in de door
haar te zingen aria's een zo doorleefde
en geroutineerde vertolking van het ge-
bodene, alsof het leek dat zij al vele ja
ren met deze werken vertrouwd was.
Haar stem heeft een diepe, warme en
sonore klank, is uitstekend te verstaan
(ik zat op de verste plaats van haar van
daan) en ook haar voordracht viel te
roemen. Een naam om te onthouden.
Jammer, dat in één aria het orkest, door
een te robuuste begeleiding, haar wat
overspoelde.
Christine Harvey, sopraan, is in het
Zeeuwse een vaste medewerkster en
ook deze keer heeft zij aller harten kun
nen winnen door haar doorleefde voor
dracht en haar prachtige stem. Voor
Tijn van Eyck, clavecimbel, de bekende
schakelfiguur tussen solisten en orkest,
was deze keer het ad libitum niet alleen
weggelegd, want ook de solisten waren
gedurig (en goed) met deze materie be
zig.
De herensolisten (vorstelijk gezeten in
een leunstoel waar de dames het met
een kuipje afdeden), hadden met hun
inbreng ook een voornaam aandeel in
het welslagen van deze uitvoering, Hein
Meens, tenor, beet het spits af in deze
'Messiah' en bracht het eerste recitatief
en de aansluitende aria zoals men dat
van hem gewend is. Zuiver, glasheldej
en ver boven zijn partij staand. Daaniï
was het voor hem ruim zestig minuten
stilzitten, want Handel heeft de tenor
partij wat stiefmoederlijk bedeeld;
Charles van Tassel, bas. met een stem-'
geluid dat zeker ook buiten de kerk
hoorbaar moet zijn geweest, legde veel
eer in met de knap lastige aria 'Why do
the nations', waarbij het orkest wel eni
ge maten nodig had, voor het geheel it
het gareel liep. Hij verwoordde onder
meer ook het recitatief 'Thus saith the
Lord' op voorname wijze.
Het Gewestelijk Orkest voor Zuid-
Holland speelde in al zijn geledin
gen voortreffelijk en was een goede orv
dersteuning van koor en solisten Vei
melding verdient zeker de uitstekend
trompetsolo in 'The trumpet shsl
sound'. De 'Koninklijke Oratoriumve-
eniging' had ook een belangrijke
breng in deze in alle opzichten geslaar-
de uitvoering. In tegenstelling tot d-
zaal in Middelburg, waar het gehei
nogal eens te massaal overkomt, had
men in de Basiliek de vrije ruimte. Da:
kan voor de koorleden weieens beteke
nen of het lijkt dat alles niet goed over
komt; het tegendeel is echter waar. fi
werd zuiver gezongen, men zong
spannen, zonder dat dit toch tot enig;
verslapping leidde. De vele zestiende:
guren rolden er vaak moeiteloos uit
Het herenaantal was wat lager dan ge
woonlijk en zij konden niet altijd tege:
het grote aantal damesstemmen optx-
xen. Muzikaal gezien viel er weinige?
aan te merken.
De grote animator in deze geslaagd-
uitvoering van 'The Messiah' magzeke:
niet onvermeld blijven. Jo Ivens, de di
rigent van deze avond, kan terugziend?
een geslaagde avond in alle onderdelen
Zijn inbreng was van dien aard da;
koor, orkest en solisten een tot in prak
tisch alle puntjes verzorgde uitvoering
beleefden, die door het publiek met af
plaus werd onderstreept.
Saillant etail voor de bezoekers, dl!
voor een luttel bedrag een programma
boekje konden kopen, was, dat dea
'Messiah', die in het Engels werd gezoa
gen, in het tekstboekje alleen voorziet
was met een Duitse tekst (plus een"
derlandse verklaring). Ook de coupure
liepen niet synchroon met wat er ln di
omslag was vermeld.
Desondanks zullen de ongeveer 300 ha
zoekers zeker genoten hebben van
uitvoering.
Het bestuur van de Spaanse autono
me procincie Catalonie heeft de hoog
ste onderscheiding van het gewest - de
gouden medaille van de generaliteit -
verleend aan de kunstenaar Salvador
Dali. Dali heeft laten weten dat hij een
deel van zijn werken ten geschenke wil
geen aan het museum van Figueras. Dit
voornemen stuit echter op verzet van
de regering in Madrid die de iverken
van Dali liever ziet in het museum voor
hedendaagse kunst in de hoofdstad.
KAPEL VAN ST. MAARTEN.
HOOGELANDE
Concert door het 'Trio Mauve' met werken
van Haydn, Marlinu en Czerny.
Marten Root, fluit. Viola de Hoog,
cello en Tine Proper, piano; zij
vormden het trio 'Mauve', dat zondag
in de kapel van Hoogelande een mid
dagconcert verzorgde.
Het zijn drie jonge musici, reeds afge
studeerd, die nog bezig zijn met het ver
ruimen van hun muzikale blik.
In de drie werken, die zij ten gehore
brachten, viel in eerste instantie hun
goede samenspel op. Luisteren naar el
kaar is bij trio-muziek zeker belangrijk
en dat luisteren was hier voor de volle'
honderd procent aanwezig. Daarnaast
werd ook het muzikale niet verwaar
loosd en zodoende konden de belang
stellenden in eerste aanleg genieten
van het 'Trio in C' van Joseph Haydn.
De componist legt een grote claim op de
pianopartij die hier, zonder de anderen
te kort te doen. de hoofdfunctie ver
vuld. Tine Proper verdient lof voor de
wijze waarop zij op deze piano (alle pia
no's, vleugels zijn weer anders van aan
slag) het werk gestalte gaf. Met furore
speelde zij de hoekdelen van dit driede
lige werk. Fluitist Marten Root was hier
de man die technisch het melodisch ge
geven uitstekend weergaf; de mooie
ronde toon die fluitisten vaak hebben,
kwam er hier niet geheel uit, maar dat
kan ook aan de kerk gelegen hebben.
Viola de Hoog, cello moest in dit werk
een bescheiden rol vervullen, want de
componist heeft voor dit instrument
weinig melodietrekjes over, maar laat
het geheel als ondergrondvulling over
komen. Wel belangrijk, maai- niet direct
dankbaar om te spelen.
Voorde celliste was er meer werk aan de
winkel in de 'Fantasia Concertante'
van Carl Czerny. Deze componist die
het meest bekend (berucht) is om zijn
vele honderden piano-etudes, kon zich
ook in dit werk (en dat is niet zo verwon-
delijk) niet losmaken van de étudesfeer.
In ieder geval leverde dit werk een
speelstuk op, waar alle drie de musici
aan hun trekken kwamen en uit dien
hoofde was het de moeite waard om met
deze kant van Czerny eens kennis te
maken. Ook hier had de pianiste haar
handen vol aan de vele 'oefeningen' die
Czerny voor dit trio voorhanden had.
Na de pauze speelde het 'Mauve-trio'
een trio van de Tsjechische componist
Martinu. Het 'Scherzo' viel hier op door
zijn doorleefde uitvoering, waarbij mu
zikaliteit en techniek hand in hand gin
gen.
Hel eerste deel was een kleurrijk, ge
penseeld gegeven, dat met verve door
dit trio werd uitgevoerd.
Het 'Trio Mauve', genoemd naar de
schilder Anton Mauve, heeft een goede
indruk achtergelaten in de Kapel St.
Maarten te Hoogelande en het zal zijn
weg verder zeker wel weten te vinden.
A.L.
Van 9 november tot en met 12 dt
cember 1981 wordt onder het mollt
'Gaudi: een rationalist met perfed'
materiaalbeheersing' in het Bouv
centrum in Rotterdam werk van ti
Spaanse architect Gaudi geêxp;
seerd.
Antoni Gaudi (1852-1926) is beroem:
geworden door zijn bizarre en bl]ir
onwaarschijnlijke ontwerpen, da
vooral in Barcelona werden gerea:
seerd. Kenmerkend voor zijn wal
zijn de asymetrische, hoekige c»,
structies. schuin geplaatste kolce
men, scheve gewelven en sprookja.
achtige versieringen. Gaudi word
daarom vaak beschouwd als eeno:
stuimige en buitensporig architec
met als enig criterium zijn breidelt
ze fantasie.
De expositie geeft een heel anfc
beeld van Gaudi Ze is samengestó
door een werkgroep van de Tecïr:
sche Hogeschool Delft, afdelir.'
Bouwkunde, die een studie aan i'
chitect Gaudi heeft gewijd. Na e
uitvoerige analyse kwam deze totê
conclusie dat Gaudi een rational);
was met een perfecte materiaal^
heersing.
Naast een algemeen overzicht si
Gaudi's werk, worden door mldói
van schetsen, originele ontwerptak
ningen en projectanalyses relatla
gelegd tussen vormen, construclli
systemen en materiaal toepassingö
De expositie, die verder bestaat
foto's, dia's, maquettes en enkö
meubels probeert aan te tonen daté
Catalaan Gaudi een methodls!
denkend bouwmeester was metes
onvoorstelbaar- constructief inzicli!
Het Bouwcentrum tegenover te
Centraal Station) is geopend
maandag van 13.00 tot 17.00 uarfj
van dinsdag tot en met zaterdag iï
9.00 tot 17.00 uur.
0 De 43-jarige Franse filmregis»-
Jean Eustache is in Parijs doorn'
doding overleden. Eustache was'
1973 winnaar van de prijs van def
ry van het festival van Cannes
zijn film 'La Maman et la Putain'-
Eustache was geboren in Pessacï
Bordeaux. In 1971 was hij al opge'"
len met 'Le Cochon' over hetslachï
van varkens. In hetzelfde jaar st
vaardigde hij 'Numero Zero'.
'La Maman et la Putain' was een?-
van drieëneenhalf uur waarin p'
bijna onbeweeglijke camera eendtf
hoeksverhouding werd geschilde
met Jean-Pierre Leaud als beslui5
loze jongeman.
Financieel succes had de film nie-
Eustache vond ook voor zijn vol^i
de film 'Les petits amoureux' p-
enkele jaren zoeken een product,'
Het resultaat - de 13-jarige die
eerste erotische belevenissen het-'
werd in 1975 beschouwd als een»
mooiste bijdragen aan het film®*
val van Locarno in Zwitserland.
MAANDAG 9 NOVEMBER 1981
PZCl/varla
