PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Saoedi-Arabië krijgt AWACS-vliegtuigen Mogelijk verbreding regering Polen Wilde paarden ROUWKRANS VOOR 'UIT IN ZEELAND' Sowjet-onderzeeboot vast bij Zweedse marinehaven KLEINE MEERDERHEID IN SENAAT kleintjes Ontslagen bij Leonard Lang vandaag Kubus-brein miljonair SOLIDARITEIT: STAKING SUCCES Wisselvallig Enkele opklaringen maar ook af en toe een bui. Middaglemperatuur onge veer lOgraden Krachtige.aan dekust harde, westelijke wind, in de loop van de dag iets afnemend 224e jaargang no. 255 Donderdag 29 oktober 1981 m Kunt u telefonisch opgev (Van onze correspondent) WASHINGTON - Ronald Reagan heeft wederom een parlementaire triomf van de eerste orde behaald: de Amerikaanse Senaat heeft met 52 tegen 48 stemmen de verkoop van Awacs-radar- vliegtuigen, Sidewinder-raketten, gevechtsvliegtuigen en tankvliegtuigen aan Saoedi-Arabië goedgekeurd. Daarmee is een bedrag gemoeid van 8,5 miljard dollar. De verkoop is aanleiding geweest voor lerlei beloften aanvankelijke tegen- toren hadden aangeduid dat zij voor de een van de meest verbitterde schermut selingen tussen het Witte Huis en de Senaat uit de recente historie. Reagan heeft tot in de allerlaatste uren voor de stemming, met groot vertoon van poli tieke macht, gepoogd senatoren met name uit zijn eigen Republikeinse Par tij naar zijn kant over te halen. Niet al leen was zijn eigen politieke geloof waardigheid en gezag daarbij de inzet, binnenslands zowel als tegenover het buitenland, maar Reagan heeft met al- APELDOORN (ANP) - Door de sombe- e ontwikkelingen op de automobiel- markt is Fiat-importeur Leonard Lang gedwongen bij de Apeldoornse vesti ging. waar de bedrijfswagendivisie is geconcentreerd, zestig arbeidsplaat sen te laten vervallen. Voor vijftig man betekent dit ontslag, voor de overige tien zal Lang trachten een andere plaats binnen het bedrijf te vinden. PAGINA 2 zuivering De zuiveringsheffing van het water schap Walcheren zal de komende jaren stijgen van 150 tot ongeveer 240 gul den jaarlijks per gezin. Dat is het ge volg van het besluit van de algemene vergadering van het waterschap om een zuiveringsinstallatie te bouwen. De vergadering koos overigens voor de goedkopere '2/3 tweetrapslnstallaüe'. kosten ongeveer 45 miljoen gulden PAGINA 3 vuurwerk In de haven van Rotterdam zijn dui zenden kisten vuurwerk uit Rood-Chi na In beslag genomen. Veel vuurwerk, bestemd voor oudejaarsdag, dat jaren lang werd geaccepteerd, wordt nu plotseling geweigerd vanwege te zware kruitladlngen De detailhandel vreest door deze onverwacht strenge controle door de dienst gevaarlijke stoffen gro te schade te zullen lijden. PAGINA 7 garages Volgens schattingen van de Industrie bond FNV in Zeeland zijn er in de eer ste tien maanden van dit Jaar ln de Zeeuwse garagebedrijven tussen de dertig en vijftig arbeidsplaatsen verlo ren gegaan. De Industriebond ver wacht dat er op korte termijn nog meer ontslagen zullen vallen. De voornaam ste oorzaken de teruglopende auto verkopen en een vermindering van het aantal onderhoudsopdrachten. PAGINA 15 matiging Het CNV wijst een eventuele nieuwe loonmaatregel en een centralistische aanpak door de overheid af. Deze vak organisatie kiest bij het cao-overleg over 1982 voor inkomensmatiging, met behoud van de prijscompensatie Vol gens het CNV komt een dergelijke strategie de werkgelegenheid en de handhaving van het stelsel van de so ciale zekerheid ten goede. hakken De cineast Dlmitrt Frenkel Frank heeft zfjn roman tekort gedaan bij de verfilming van 'Hoge hakken, echte liefde'. Het boek was een 'zijden satire' die soms best diep beet. maar deze film is een komedie zonder tanden. Rijk de Gooyer en Monique van de Ven vertol ken de hoofdrollen. Vandaag gaat de film in een groot aantal bioscopen in première. Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7 en 9. Binnen- en buitenland: 3 en 15. Opinie: 4, Sport. 17. Varia: 19 en 21. Radio en televisie: 23. Financiën: 25. standers en twijfelaars gepaaid. De prijs die bij voor deze overwinning in de allerlaatste uren voor de stem ming moet betalen loopt uiteen van be loften aan Democraten dat zij betrek kelijk ongehinderd de verkiezingen van 1982 tegemoet kunnen zien, tot be loften voor de staten die kunnen bogen op senatoren die met de president mee hebben gestemd. Nog twee dagen gele den leek het dat Reagan niet kon win nen. Uiteindelijk heeft de stem van de conservatieve Democraat Russell Long de doorslag gegeven. Een andere Democraat, Edward Zorinsky die in de senaatscommissie tegen had gestemd, veranderde van mening en bezegelde de uitslag. Andere republikeinse sena- Peruaan kandidaat voor functie van Waldheim NEW YORK (AFP/RTR/UPD - De Pe ruaanse ambassadeur, Javier Perez de Cuellar, heeft zich woensdag officieel kandidaat gesteld voor de functie van secretaris-generaal van de Verenigde Naties, die op 1 januari 1982 vakant komt. De veiligheidsraad kwam woensdag middag opnieuw achter gesloten deu ren bijeen om een opvolger van Wald heim te kiezen. Dinsdag was over de huidige twee kandidaten, de Tanza- niaanse minister van buitenlandse za ken. Salim Salim. en de huidige secreta ris-generaal Kurt Waldheim, door twee permanente leden van de Veiligheids raad het veto uitgesproken, over Salim ■Salim door de Verenigde Staten en over Waldheim door China. „Woensdag beek de Veiligheidsraad na een twee stemmingsronden nog geen besluit genomen te hebben." De Veiligheidsraad overlegt nu hoe het verder moet. Een woordvoerder zei dat de raad vrijdag weer bijeen komt. verkopop zouden stemmen als hun aandeel de doorslag zou geve Naar het lijkt heeft een brief PARIJS (AP) - De sleutel tot de ku bus van de Hongaar Rubik vormt eveneens de sleutel tot een ander vraagstuk: hoe word ik miljonair in een communistisch land. Erno Rubik, de architect van de kleine veelkleurige kubus, waar over mensen in de hele wereld zich het hoofd breken, het weten dat hij genoeg geld heeft verdiend om „om de andere dag een nieuwe Fiat te kopen". "Een kleintje", voegde hij er aan toe. „Dit heeft andere uitvin ders in Hongarije weer moed gege ven", vertelde hij verslaggevers in Parijs, waar hij als officiële gast aanwezig zal zijn bij een internatio nale wedstrijd, waar het gaat om wie het snelst Rubiks kubus terug kan draaien in de oorspronkelijke vorm. De 36-jarige Hongaar zegt dat zijn regering hem 80 procent van zijn inkomsten uit de royalties laat houden. „Hij is een van de tien rijkste mannen in Hongarije", al dus een Franse vertegenwoordiger. „Hij moet de afgelopen maanden ongeveer 10 miljoen franc (4.5 mil joen gulden) hebben verdiend". In totaal zijn er nu 25 miljoen kubus sen verkocht, en een zelfde aantal aan imitaties, verhandeld door winkeliers zonder scrupules, aldus westerse verkopers. „Geld is met zo erg belangrijk voor mij", aldus Ru bik. .Het enige dat voor mij telt is een goed leefklimaat te scheppen voor myn vrouw en 3-jarige dochter Anna". gan aan de Senaat de aanvankelijk soli de meerderheid tegen de verkoop aan gevreten. De president zette daarin uit een dat met de Saoedi's overeenstem ming was bereikt over een aantal maat regelen die in feite neerkomen op voort durende Amerikaanse zeggenschap over de toestellen, ook al is die formeel niet vastgelegd Ook schreef Reagan dat de verkoop te allen tijde ongedaan kan worden gemaakt als de politieke omstandighedden dat vergen. De eer ste AWACS zal eerst in 1985 worden ge leverd. Tot die tijd blijven de Amerika nen in Saoedi-Arabië met eigen toestel len. Nederlaag De uitslag van de stemming betekent een gevoelige nederlaag voor de zoge naamde joodse lobby, die Israëls belan gen door de verkoop geschaad acht. Volgens Reagan zou Groot-Brittannië zijn Nimrod-radarvliegtuigen aan de Saoedi's verkopen als de Amerikanen hun Awacs niet zouden leveren en hij heeft bij herhaling verzekerd dat Israëls veiligheid door de Amerikanen wordt gewaarborgd De Saoedi's zouden zich hebben neergelegd bij beperking van het gebruik van de Awacs-toestellen, zodat die niet bij Israël naar binnen zouden kunnen 'kijken'. Het Israëlische parlement komt van daag in spoedzitting bijeen om zich te beraden over de levering van de toe stellen aan Saoedi-Arabië. Volgens een regeringswoordvoerder was deze ver gadering reeds belegd voor de uitslag van de stemming in de Senaat bekend was. HAREN (ANP) - In Haren (Gr.) zijn woensdagmiddag drie Poolse Tar- panpaarden gearriveerd, die bin nenkort zullen worden uitgezet op een ruim 100 ha groot terrein van het Groninger landschap nabij Midwolda. De 3-jarige hengst en de twee 4-jari- ge drachtige merries zullen de stamhouders moeten worden van verscheidene Nederlandse wilde kudden. De drie paarden hebben voorlopig een weiland in de gemeente Haren tot hun beschikking gekregen, maar zullen het komend voorjaar naar het bosgebied in Oostgronir.- gen worden overgebracht. Bij de verwelkoming van de drie wilde paarden in Haren was onder meer aanwezig dr C. F van Beuse- kom, directeur Natuurbehoud bij Staatsbosbeheer. Van Beusckom sprak van een historische gebeur tenis dat deze paarden, die zo'n dui zendjaar geleden in Nederland vrij elijk rondliepen, weer zijn terugge keerd De drie Poolse paarden zijn naar Nederland gehaald op initiatief van de stichting Tarpan. die zich met alleen inzet voor het terugzetten van deze wilde paardensoort in de Nederlandse natuur, maar ook 1 lannen voorbereidt voor het op nieuw uitzetten van andere van oorsprong inheemse diersoorten als de bever en de eland. MIDDELBURG - De actiegroep 'Uit in Zeeland, houen zo' heeft wóensdag- avond een rouwkrans gelegd bij het kantoor van de Stichting Cultuur spreiding Zeeland ('Uit in Zeeland') aan de Nieuwe Haven in Middelburg. Ook aan het algemeen bestuur van de SCZ. op dat moment in vergadering bijeen in de Concert- en Gehoorzaal aan de Singelstraat in de Zeeuwse hoofdstad, werd een rouwkrans over handigd. De kransleggingen maakten deel uit van een fakkeloptocht, die de ongeveer dertig wandelaars van het Damplein naar de Middelburgse Schouwburg voerde. Daar hield de ac tiegroep aansluitend op de mars een bijeenkomst, om ie demonstreren voor hel behoud van 'Uil'. Ongeveer twee honderd belangstellenden woonden die manifestatie bij. De bezoekers luisterden daar naar toe spraken van onder anderen de direc- IVan ome correspondent) KARLSKRONA - Een Russische onderzeeboot is in verbo den water bij de Zuidzweedse marinehaven Karlskrona aan de grond gelopen. Het schip zit muurvast op een van de kleine rotseilandjes. Aan boord bevinden zich 50 beman ningsleden. De Russische ambassadeur in Zweden. Michail Jakovlev. heeft berging van het schip, dat olie verliest, door de Russi sche marine geëist. Minister van buitenlandse zaken Ullsten noemde dit uitgesloten. Zweden heeft woensdag bij Moskou geprotesteerd. In een nota. die door Ullsten, aan de Russi sche ambassadeur werd overhandigd, stond dat Zweden „de ze flagrante schending van de Zweedse territoriale wateren als bijzonder ernstig beschouwt" Bij het overhandigen van de eis tot berging zei ambassadeur Jakovlev dat de onderzeeboot door een kapot gyrokompas tussen de scheren van de Zweedse kust terecht was geko men. Het gaat om een onderzeeboot uit de Whiskey-klasse. die geen kernwapens aan boord hebben. De gestrande onder zeeboot werd bewaakt door patrouilleboten van marine en kustwacht. Soldaten stonden op de omringende eilandjes geposteerd Boven het geheel vlogen helicopters van de ma rine en het leger Afspraken over Oosterschelde Dei d teur van de SCZ, de heer J. de la Mar, van de SCZ-voorzitter mr H. Bruin en van de voorzitter van de bijna twee we ken geleden opgerichte actiegroep "Uit. houen zo', de heer Chr Verheul. De toe spraken werden afgewisseld met optre dens van de Nieuwe Komedie, een gele genheidsformatie met leden van de Seal dis Swing Society en van DODD en Edo Douma's solotheater. De bijeen komst werd afgesloten met een discus sie. Geen van de veertien sprekers liet er twijfel over bestaan dat 'Uit' in de huidi- (Slot zie pagina 5 kolom 6) Namens de actiegroep 'Uit in Zeeland, houen zo' biedt Sandra Heidens il) een rouwkrans aan het bestuur van de Stichting Cultuurspreiding Zeeland aan Tweede van rechts is SCZ-voorzitter mr H Bruin WARSCHAU (RTR/DPA/AFP) - Mil joenen Poolse werknemers hebben woensdag de oproep van de vrije vak bond Solidariteit gevolgd en een uur lang het werk neergelegd. Op een bijeenkomst van het centraal partijcomite maakte partijleider Jaru- zelskl bekend dat overleg wordt ge pleegd over een plan tot uitbreiding van de regeringscoalitie, waardoor mo gelijk het pad wordt geëffend voor de bond en de kerk. „De staking was voor de volle honderd procent een succes" verklaarde vanuit Gdansk de woordvoerder van Solidari teit, Marek Brunne, in een telefoonge sprek met het Franse persbureau AFP Sommige ondernemingen, die van Soli dariteit geen stakingspal ooi hadden gekregen omdat zij tot de vitale sector behoren, waren toch plat gelegd en functionarissen van de vakbond moe.-. ten al hun overredingskracht gebrui ken om de werkers bij die bedrijven er toe te brengen de arbeid voort te zetten Solidariteit had tot deze actie opgeroe pen om te protesteren tegen de groeien de voedseltekorten een vervolging door de politie van vakbondsactivisten en de weigering van de regering het toe zicht op de nationale economie over te dragen aan een boven de partijen staande sociale raad Volgens Solidari teit hebben zich geen incidenten voor gedaan De leider van de Poolse regering en de communistische partij, generaal Woj- ciech Jaruzelskl heeft de waarschu wingsstaking gekritiseerd en een be roep gedaan op Solidariteit een 'con structieve houding' aan te nemen en een einde aan de stakingen te maken. Janizelski zei dit in een toespraak op de woensdag gehouden bijeenkomst van het centrale partijcomite. Het centrale comité koos twee nieuwe secretarissen en voegde een lid toe aan het politburo. Met Wlodzimierz Mloc- zyszezak en Marian Orzechowski is het centrale comité nu op negen leden ge komen De geraal Florian Siwicki. staf chef van het Poolse leger, werd be noemd tot. toegevoegd lid van het polit buro. dat daarmee op 15 leden en 3 toe gevoegde leden is gekomen De meeste al emge tijd durende stakin gen werden ook woensdag voortgezet. Dat was onder meer het geval in Tar- nobrzeg. Zielona Gora en Zyrardow Een nieuwe staking brak uit bij de mij nen in Sosnowiec. De oorzaak was een massale vergiftiging door capsules met een bijtende stof. die dinsdag bij de mijn uit een auto werden geworpen. Tweeenzestig mensen, mijnwerkers en voorbijgangers, zijn met vergiftigings verschijnselen in een ziekenhuis opge nomen. De mijnwerkers van Sosno wiec eisen een grondig onderzoek De plaatselijke afdeling van Solidariteit spreekt van een provocatie. De justitie heeft de zaak in onderzoek. ertien jaar heeft het ge- 'duurd eer afgelopen zo- mer als voorloper van een na- tuur- en recreatieschap voor het Grevehngenbekken een voorlopige raad van bestuur kon worden geïnstalleerd. Een hanteer baar samenwerkingsverband tussen de verschillende overheden (het njk, twee provincies en de gemeenten) met een onvoorstelbaar lange voorgeschiedenis dus. Uit angst dat het misschien voor de (straks half afgesloten) Oosterschelde ook wel eens zo lang zou kunnen gaan duren en uit voorzorg om allerlei tus sentijdse bestuurlijke strubbelingen te voorkomen is voor dit toekomstig geza menlijk bestuurs- en beheersgebied een tijdelijk ander recept gekozen. De be doeling is dat alle betrokken 'partijen' die iets te zeggen hebben over de toe komst van de Oosterschelde een plech» tige verklaring tekenen waarin zij hun bereidheid vastleggen om zich te bin den aan 'onderlinge bestuurlijke af spraken'. Toetssteen bij alles wat ieder onderneemt of van plan is dat te doen behoort dan te zijn het Beleidsplan Oosterschelde dat volgend voorjaar in provinciale staten van Zeeland aan de orde komt. In feite gaat het hier om een soort van 'meldingsplicht' aan elkaar in het besef dat zo een gecoördineerd be leid niet het slachtoffer dreigt te wor den van contactstoornissen, compen- tentiekwesties of het alom bekende ver schijnsel dat ijveraars voor één doel steeds langs elkaar heen werken. In een vergadering van de Stuurgroep Oosterschelde is dit plan voor onder linge bestuurlijke afspraken deze week besproken. Er was algehele opluchting dat vrijwel alle deelnemers, betrokken bij het bestuur en het beheer van het Oosterscheldebekken zich in deze ma nier van werken kunnen vinden. Gede puteerde Van Geesbergen. voorzitter van de stuurgroep, gewaagde zelfs van een vormgeving „binnen het openbaar bestuur in Nederland uniek". In werkelijkheid gaat het natuurlijk om zoiets als een 'noodrem', waaraan kan worden getrokken wanneer blijkt dat één of meer van de deelnemers zich ver galopperen dan wel teveel op eigen houtje bezig zijn. De beleidsvoorberei ding voor inhoud en inrichting van de Oosterschelde verkeert namelijk in de eerstkomende tijd nog in een wettelijk 'niemandsland'. Daar is het altijd moei lijk opereren. Bovendien regeert daar het risico dat er van alles kan gebeuren en worden ondernomen dat in strijd is met de voorlopige beleidslijn die in een plan. zoals nu voor de Oosterschelde op tafel komt. gestalte heeft gekregen. Er varingen elders hebben geleerd dat een toekomstig goed geregeld gezamenlijk bestuur en beheer voor zo'n natuur- en recreatiegebied voor voldongen feiten en tegendraadse ontwikkelingen kan komen staan, die soms erg ver reiken. Aan de basis van het systeem van 'be stuurlijke afspraken' liggen onder ling vertrouwen en bestuurlijke wil om het. beleid met het oog op de Ooster schelde van straks toch vooral samen te maken. In de stuurgroepvergadering is daarvan met nogal wat nadruk melding gemaakt. Termen en omschrijvingen als deze suggereren op zijn minst dat beide begrippen bij vorige pogingen om iets gezamenlijks op te zetten niet steeds herkenbaar zijn geweest Nu moet er onmiddellijk worden bijverteld dat een gebied als de Oosterschelde (met alles wat er aan grenst) zich kan koesteren in de zorg van een heel leger bestuurlijke bemoeials. Niet minder dan zeven Haagse departementen, pro vincie- en gemeentebesturen moeten het met elkaar eens zien te worden over de koers van het beleid Het is een pu bliek geheim dat juist het gebrek aan overleg tussen ministeries - volgens in gewijden het moeilijkste dat men zich kan indenken - vaak tot problemen, starheid en vertragingen van betekenis leidt. Vandaar in Middelburg deze week een innige tevredenheid over het feit dat er in de top van de betrokken depar tementen bereidheid was om mee te doen dan wel positieve geluiden werden gehoord. Misschien is het mogelijk om op deze manier geharrewar en compe tentiegevechten te vermijden zoals die zich in de eerste jaren van voorberei ding van een gemeenschappelijke rege ling voor het Grevelingenbekken heb ben voorgedaan. De praktijk moet overigens uitwijzen of de onderlinge bestuurlijke af spraken zo hard zijn dat ze niet kunnen worden omzeild. Wie zich er niet aan wenst te houden - om welke reden dan ook - kan door de overige deelnemers aan zijn morele verplichtingen worden herinnerd. Maar daar blijft het bij. Sancties kent dit (volgens gedeputeer de Van Geesbergen 'unieke') stelsel niet. Het geheel is gestoeld op goede bedoelingen. Belangentegenstellingen kunnen daarmee niet altijd worden on dervangen Daarom mag de nu gevon den 'noodrem' niet worden gebezigd om de voorbereiding van een echte ge meenschappelijke regeling voor de Oosterschelde te vertragen. vdM Italiaan gevonden ROME (AFP) - De Italiaanse politie heeft woensdag ten zuiden van Rome het lijk gevonden van de 80-jarige 'kof- fickoning' Giovanni Palombini. die op 27 april was ontvoerd. Palombini werd ontvoerd toen hij voor de deur van zijn woning in Rome stond.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 1